RYNEK PRACY I ROZWÓJ LOKALNY REGIONU W KONTEKŚCIE PROBLEMU MIGRACJI W ŚWIETLE BADAŃ I ANALIZ Tadeusz Kucharuk Podlaska Agencja Consultingowa RECTUS-WOC Biała Podlaska 15 listopada 2007r.

Punktem wyjścia niniejszej analizy rynku pracy i rozwoju lokalnego regionu jest ludność regionu (stan obecny i prognoza). W woj. lubelskim, odwrotnie niż w kraju, więcej ludzi mieszka na wsi.

LUDNOŚĆ W 2006 ROKU (stan na 31 XII) Ogółem Miasta Wieś Polska 38 125 479 23 368 878 14 756 601 woj. lubelskie 2 172 766 1 013 049 1 159 717 Źródło: GUS

Według prognozy GUS do 2030 roku liczba ludności lubelszczyzny zmniejszy się o ok. 170 tys.

Prognoza ludności w tysiącach – stan w dniu 31 XII Źródło: GUS

Według tej samej prognozy liczba mieszkańców Lublina zmniejszy się o ok. 50 tys.

Prognoza ludności w tysiącach – stan w dniu 31 XII Źródło: GUS

Zmniejszy się również liczba mieszkańców Białej Podlaskiej.

Prognoza ludności w tysiącach – stan w dniu 31 XII Źródło: GUS

Na tle malejącej liczby ludności regionu, zamiary wyjazdu za granicę uczniów, studentów i głównie młodych pracowników powinny budzić niepokój.

Zamiar wyjazdu za granicę do pracy Źródło: „Postawy i zachowania uczestników lokalnego rynku pracy” Instytut Badań Rynku Pracy, Fundacja Nowy Staw, Lublin 2007

Szacowane prawdopodobieństwo wyjazdu pracowników za granicę wśród deklarujących taki zamiar według wykształcenia Źródło: „Postawy i zachowania uczestników lokalnego rynku pracy” Instytut Badań Rynku Pracy, Fundacja Nowy Staw, Lublin 2007

Rekord popularności bije Wielka Brytania. Ostatnie sondaże wykonane w Wielkiej Brytanii wskazują, że ten trend utrzyma się również w 2008 roku.

Do którego kraju za pracą Źródło: „Postawy i zachowania uczestników lokalnego rynku pracy” Instytut Badań Rynku Pracy, Fundacja Nowy Staw, Lublin 2007

W końcu 2006 roku nastawienie przedsiębiorców było pozytywne. 25%-40% firm planowało tworzenie nowych miejsc pracy.

Odsetek firm planujących w ciągu najbliższego roku redukcję i tworzenie nowych etatów Źródło: „Postawy i zachowania uczestników lokalnego rynku pracy” Instytut Badań Rynku Pracy, Fundacja Nowy Staw, Lublin 2007

Wiosną 2007 roku większość studentów bialskich uczelni była przekonana o dość dużym zapotrzebowaniu rynku pracy na ich zawód.

Opinie studentów bialskich uczelni Źródło: Badania ankietowe przeprowadzone przez SKNS Kolegium Licencjackiego UMCS w Białej Podlaskiej, kwiecień 2007

Bialscy studenci preferują Polskę jako przyszłe miejsce pracy.

Opinie studentów bialskich uczelni Źródło: Badania ankietowe przeprowadzone przez SKNS Kolegium Licencjackiego UMCS w Białej Podlaskiej, kwiecień 2007

Bialscy studenci nie wiążą swojej przyszłości z Białą Podlaską.

Opinie studentów bialskich uczelni Źródło: Badania ankietowe przeprowadzone przez SKNS Kolegium Licencjackiego UMCS w Białej Podlaskiej, kwiecień 2007

Podregion Bialskopodlaski i Chełmsko-zamojski to dwa najbiedniejsze podregiony w Polsce

Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca w podregionach województwa lubelskiego w 2002 roku PKB (zł) Polska = 100 woj. lubelskie = 100 Bialskopodlaski 12 386 60,6 86,6 Chełmsko-zamojski 12 249 85,7 Lubelski 15 920 77,9 111,3 Woj. lubelskie 14 300 70,0 100,0 Źródło: „Strategia działań na rzecz zatrudnienia w mieście Biała Podlaska i powiecie bialskim na lata 2005-2015” Instytut Badań Nad Gospodarką Rynkową, Warszawa, lipiec 2005

Obserwacja rynku pracy, zdaje się nie potwierdzać statystycznie stosunkowo wysokiego bezrobocia w regionie. Przedsiębiorcy mają coraz większe trudności ze znalezieniem pracowników.

Stopy bezrobocia rejestrowanego w latach 1999-2004, stan na koniec okresu 2000 2001 2002 2003 2004 V 2005 Polska 13,1 15,1 17,5/19,4 18,0/20,0 19,1 18,3 woj. Lubelskie 12,7 14,0 15,7/19,0 15,5/18,7 17,8 17,1 pow. Bialski 12,2 13,2 14,8 14,9 14,8/19,0 Biała Podlaska 14,7 16,6 20,1 20,9 20,8/21,2 20,6 20,3 Źródło: „Strategia działań na rzecz zatrudnienia w mieście Biała Podlaska i powiecie bialskim na lata 2005-2015” Instytut Badań Nad Gospodarką Rynkową, Warszawa, lipiec 2005

Prognoza stopy bezrobocia w latach 2005-2015 (w procentach; na koniec roku) Źródło: „Strategia działań na rzecz zatrudnienia w mieście Biała Podlaska i powiecie bialskim na lata 2005-2015” Instytut Badań Nad Gospodarką Rynkową, Warszawa, lipiec 2005

Wolne miejsca pracy posiadane przez powiatowy urząd pracy w Białej podlaskiej w dniu 1.10.2007r Elektromonter Inżynier budownictwa Prasowaczka Pracownik serwisowy (orzeczenie o niepełnosprawności) Operator koparki Kierowca kat. C Kierowca kat. C +E Robotnik drogowy Piekarz Szlifierz Elektryk Stolarz Lakiernik Sprzedawca okien Sprzedawca AGD, RTV Stolarz meblowy Montażysta podłóg Pracownik produkcyjny Cukiernik Pracownik ochrony Sprzątaczka Pracownik fizyczny przy obróbce ryb

Wolne miejsca pracy posiadane przez powiatowy urząd pracy w Białej podlaskiej w dniu 1.10.2007r OFERTY NA STAŻ I PRZYGOTOWANIE ZAWODOWE: Sprzedawca Pielęgniarka/pielęgniarz Pedagog szkolny Inspektor Serwisant- technik elektronik Pracownik biurowy Mechanik samochodowy Informatyk Pomoc cukiernika Magazynier Mechanik ciągników siodłowych Kucharz Handlowiec-referent ds. handlu

podsumowanie Aktualnie obserwujemy dość duży odpływ ludności z całego obszaru lubelszczyzny, w tym również z podregionu Bialskopodlaskiego. W ocenie młodzieży lokalny rynek pracy jest mało atrakcyjny. Ok. 50% młodzieży marzy o wyjeździe za granicę lub przynajmniej w „Polskę”. Pobieżna analiza rynku pracy i profili kształcenia pokazuje, że rozmijają się one bardzo znacznie. Szacunkowo powyżej 50%.

Szkoły i uczelnie kształcą głównie pracobiorców a nie przedsiębiorców. Nadal głównym celem wielu młodych ludzi jest dyplom a nie umiejętności. Utrzymujący się rozziew pomiędzy profilami kształcenia a potrzebami lokalnego rynku pracy dodatkowo dynamizuje migrację młodych ludzi poza region.

wnioski Konieczne są rzetelne badania potrzeb rynku pracy. Istnieje pilna potrzeba dostosowania kierunków kształcenia do potrzeb rynku pracy. Dwutorowe kształcenie (np. studia + nauka konkretnego zawodu) elementem łagodzenia rozziewu pomiędzy profilami kształcenia i potrzebami rynku pracy.

Warto wykorzystać potencjał organizacji pozarządowych do upowszechniania różnych form doradztwa zawodowego. Brak intensywnych działań korygujących na linii edukacja – rynek pracy może prowadzić do powiększenia dysproporcji rozwojowych pomiędzy Polską Wschodnią a resztą kraju.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ