POSTĘPOWANIE W SPRAWIE PRZYZNANIA ŚWIADCZENIA EMERYTALNEGO Opracowano w Zespole Polityki Edukacyjnej ZG ZNP Warszawa, listopad 2007r.

PODSTAWA PRAWNA ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 nr 39, poz. 353, z późn. zm.) rozporządzenie z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno- rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz.U.nr 10, poz.49 z późn.zm.).

Obowiązki organów rentowych: informowanie o warunkach i dowodach wymaganych do uzyskania emerytury udzielanie pomocy przy ubieganiu się o świadczenie Decyzje w sprawie przyznania świadczeń emerytalnych i rentowych wydają organy rentowe właściwe ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej

Obowiązki pracodawców określone w art.125 ustawy emerytalnej współdziałanie z wnioskodawcą w gromadzeniu dokumentacji niezbędnej do przyznania świadczenia emerytalnego, wydawanie wnioskodawcy lub organowi rentowemu zaświadczeń niezbędnych do ustalenia prawa do emerytury oraz jej wysokości, przygotowanie wniosku o emeryturę i przedłożenie go- za zgodą wnioskodawcy- organowi rentowemu nie później niż na 30 dni przed zamierzonym terminem przejścia na emeryturę.

Wniosek o emeryturę Postępowanie w sprawie emerytury wszczyna się na wniosek osoby uprawnionej lub jej pełnomocnika („Wniosek o emeryturę – rentę z tytułu niezdolności do pracy” druk ZUS Rp-1) Pełnomocnikiem może być przedstawiciel organizacji związkowej

Do wniosku o przyznanie emerytury należy dołączyć: kwestionariusz dotyczący okresów zatrudnienia (składkowych i nieskładkowych)- druk ZUS Rp- 6 dokumenty potwierdzające zatrudnienie zaświadczenie pracodawcy o wysokości osiąganych zarobków (druk ZUS Rp- 7)

Za datę zgłoszenia wniosku o emeryturę uważa się datę złożenia wniosku w organie rentowym lub datę nadania wniosku w polskim urzędzie pocztowym.

Środki dowodowe potwierdzające przebieg pracy zawodowej /okresy składkowe i nieskładkowe/ art. 117 ustawy emerytalnej oraz przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno- rentowe (…) Wnioskodawca wypełnia druk – „Kwestionariusz dotyczący okresów składkowych i nieskładkowych”- druk ZUS Rp- 6

Podstawowym środkiem dowodowym potwierdzającym okresy składkowe,czyli wykonywania pracy w ramach stosunku pracy jest świadectwo pracy lub pisemne zaświadczenie pracodawcy wydane na podstawie posiadanej dokumentacji.

Okres zatrudnienia może być również potwierdzony: wpisami w legitymacji ubezpieczeniowej, legitymacją służbową, legitymacją związków zawodowych, umową o pracę, wpisem w dowodzie osobistym oraz - wszelkiego rodzaju pismami pracodawcy kierowanymi do pracownika w trakcie stosunku pracy (np. o powołaniu, mianowaniu, angażowaniu, zwolnieniu, wyróżnieniu, udzieleniu urlopu itp.).

Ustawa emerytalna dopuszcza również dowód z zeznań świadków na udowodnienie okresu zatrudnienia. Dowód ten jest stosowany przy ubieganiu się o uznanie okresów zatrudnienia przypadających przed dniem 15 listopada 1991r.

Inne dopuszczalne dowody: uwierzytelnione kopie lub odpisy tylko w przypadku przedkładania odpisów sporządzonych notarialnie lub dokumentacji udostępnionej przez archiwa

Okresy nieskładkowe mogą być udowodnione wyłącznie dokumentami tj. zaświadczeniami zakładów pracy, właściwych instytucji organów i urzędów. W przypadku niektórych okresów niezbędne jest złożenie dodatkowego środka dowodowego - oświadczenia osoby zainteresowanej.

Okresami nieskładkowymi są m.in.: 1. okresy pobierania: - wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, - zasiłków z ubezpieczenia społecznego: chorobowego lub opiekuńczego, - świadczenia rehabilitacyjnego, 2. okresy pobierania renty chorobowej, 3. okresy urlopu wychowawczego, 4. okresy nauki w szkole wyższej na jednym kierunku pod warunkiem ukończenia tej nauki w wymiarze określonym w programie studiów, 5. okresy pobierania zasiłku przedemerytalnego i świadczenia przedemerytalnego.

Środki dowodowe niezbędne do ustalenia wymiaru emerytury. Środkami dowodowymi właściwymi do ustalenia podstawy wymiaru emerytury są wyłącznie dokumenty.

Podstawowym dokumentem potwierdzającym wysokość wynagrodzenia jest „ Zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu” wystawione przez pracodawcę (lub kilku pracodawców) w oparciu o dokumentację płacową („Druk ZUS Rp-7”).

Dokumentem dowodowym może być również: - legitymacja ubezpieczeniowa - jeżeli zawiera wpisy o wysokości wynagrodzenia - inne dokumenty potwierdzające wysokości otrzymywanego wynagrodzenia.

Prawo do emerytury powstaje z dniem spełnienia wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa. W art. 129 ustawy emerytalnej zawarta została generalna zasada, że świadczenie emerytalne wypłaca się od dnia powstania prawa do emerytury (tj. od spełnienia wszystkich warunków wymaganych do jej przyznania), nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Odwołanie od decyzji emerytalnej (informacja w tej sprawie zawarta jest w w specjalnym pouczeniu w każdej decyzji emerytalnej) Odwołanie od decyzji należy złożyć w ciągu miesiąca od dnia jej doręczenia (data otrzymania listu, a nie wydania decyzji) do okręgowego sądu pracy i ubezpieczeń społecznych, za pośrednictwem jednostki ZUS, która wydała decyzję.

Przy ustalaniu okresu pracy wykonywanej w szczególnym charakterze nie uwzględnia się: urlopu wychowawczego, urlopu bezpłatnego, urlopu dla poratowania zdrowia, urlopu szkoleniowego, okresu stanu nieczynnego, okresów pobierania po 14 listopada 1991r. świadczeń chorobowych (wynagrodzenia za okres choroby oraz zasiłków), służby wojskowej

Druga szansa na wcześniejszą emeryturę 21 lutego 2007r. weszła w życie nowelizacja ustawy o organizacji i funkcjonowaniu otwartych funduszy emerytalnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 17 poz. 95) Osoby, którym z powodu członkostwa w OFE odmówiono przyznania wcześniejszej emerytury mogą po dniu 21 lutego złożyć ponownie wniosek o to świadczenie.

Co powinien zrobić członek OFE, by otrzymać wcześniejszą emeryturę Złożyć wniosek do ZUS o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE. Złożyć wniosek o emeryturę (ZUS Rp-1). ZUS sprawdzi czy zainteresowany spełnia warunki do wcześniejszej emerytury i wyliczy jej wysokość. ZUS wykreśli emeryta z Centralnego Rejestru Członków Funduszy Emerytalnych. ZUS zawiadomi o wykreśleniu odpowiedni otwarty fundusz emerytalny.

Złożenie wniosku o wykreślenie z rejestru członków otwartych funduszy emerytalnych oznacza, iż zgromadzone na rachunku środki wraz z wypracowanym zyskiem mają być przekazane do budżetu państwa, a nie na indywidualne konto emerytalne.

Nauczyciele, którzy do końca 2008r Nauczyciele, którzy do końca 2008r. spełnią warunki stażowe określone w art. 88 ust. 1 Karty Nauczyciela, a są członkami OFE - NIE MUSZĄ składać odrębnego wniosku o wystąpienie z Funduszu - wniosek ten będą musieli złożyć do ZUS razem z wnioskiem o przyznanie wcześniejszej emerytury (może to nastąpić w każdym czasie po 31 grudnia 2008r.)

Wcześniejsza emerytura będzie wyliczona na starych, korzystniejszych zasadach.

Z dniem uzyskania prawa do emerytury umowa z otwartym funduszem emerytalnym stanie się nieważna.

Rozwiązanie stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę Artykuł 88 ust. 1 Karty Nauczyciela bezwzględnie wymaga od nauczyciela rozwiązania stosunku pracy na jego wniosek. ZUS nie wyda decyzji przyznającej emeryturę aż do momentu rozwiązania stosunku pracy. Zgodnie z nowelizacją art.. 88 ust. 2a Karty Nauczyciela nauczyciele, którzy spełnią wymagania stażowe do 31 grudnia 2008r. – będą mogli rozwiązać stosunek pracy w każdym czasie po tej dacie.

Przejście na emeryturę a nabycie prawa do nagrody jubileuszowej. PODSTAWA PRAWNA § 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 30 października 2001r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających nauczyciela do nagrody jubileuszowej oraz szczegółowych zasad jej obliczania i wypłacania (Dz.U. Nr 128, poz. 1418 ze zm.)

ZASADA: Nauczyciel nabywa prawo do nagrody jubileuszowej w szkole zatrudniającej go w dniu upływu okresu uprawniającego do nagrody. WYJĄTEK: Nauczycielowi w sytuacji rozwiązania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę (lub rentę), któremu do nabycia prawa do nagrody jubileuszowej brakuje mniej niż 12 miesięcy, licząc od dnia rozwiązania stosunku pracy, nagrodę jubileuszową wypłaca się w dniu rozwiązania stosunku pracy.

Kwota bazowa Kwota bazowa wzrosła od 1 marca 2007r. o 82 złote i 72 grosze. Kwota ta służy do wyliczania wysokości emerytury. Jest ona ustalana corocznie. Główny Urząd Statystyczny poinformował, że nowa kwota bazowa wynosi 2059 złotych i 92 grosze. Obowiązująca od marca ubiegłego roku do końca lutego tego roku kwota bazowa wynosiła 1977 złotych i 20 groszy.