Szkło w Polsce i Europie 15-JUN-2006 Szkło w Polsce i Europie Problemy branży w pracach Związku Pracodawców Polskie Szkło (stan na 15 czerwca 2006) www.polskie szklo.pl

Polski Przemysł Szklarski Przeszło 100 firm, zatrudniających ok. 35 000 osób, wytapiających ok. 2,8 mln. ton szkła 37 przedsiębiorstw topi 2,5 mln ton szkła w 39 instalacjach podlegających systemowi handlu emisjami gazów cieplarnianych Wielkie zmiany w latach 1995-2000 100% instalacji jest opalanych gazem ziemnym; Nowoczesne, niskoemisyjne systemy palników; Wysokowydajne wanny o dobrej efektywności energetycznej; Rozwijanie recyklingu odpadów ze szkła

Sektory produkcji szkła w Polsce Produkcja opakowań szklanych Produkcja szkła płaskiego Float Walcowanego Ciągnionego Produkcja szkła gospodarczego i artystycznego Produkcja szkła kryształowego Produkcja wełny szklanej i wełny skalnej Produkcja ciągłych włókien szklanych i szkieł specjalnych (CRT, żarówki, …)

Opakowania szklane Zautomatyzowana produkcja słojów i butelek Rocznie wytwarza się ok. 1 100 tys. ton szkła opakowaniowego Duże huty – OI Jarosław, HS Sieraków, Rexam Szkło Gostyń; HS Ujście Małe huty – Pobiedziska, Czechy, Sława, Wymiarki Ciągła rozbudowa – POL-AM Pack Orzesze

Szkło gospodarcze i artystyczne Huty z małymi i bardzo małymi instalacjami Z reguły wiele pieców o niewielkim tonażu zapewniających dużą elastyczność produkcji Bardzo częste jest ręczne formowanie wyrobów Zatrudniają tysiące osób

Szkło płaskie Światowe koncerny: Mniejsze firmy Saint-Gobain – w trakcie rozbudowy, Guardian Industries, Pilkington Mniejsze firmy Gloss – Wałbrzych, Szczakowa Rozwinięte przetwórstwo szkła Szyby samochodowe, Szkło do AGD, mebli itd

Szkło specjalne Jedna z dwóch europejskich fabryk kineskopów – Piaseczno Wytwarzanie żarówek – Piła Wytwarzanie ciągłych włókien szklanych - Jasło

Hutnictwo szkła Bardzo nowoczesny, stabilnie rozwijający się przemysł (wzrost produkcji ok. 5% rocznie) Szkło posiada niekwestionowane walory ekologiczne i nie da się go zastąpić innymi materiałami Jest cenionym pracodawcą, rozumiejącym swą społeczną rolę

Problemy europejskie Ochrona pracowników Ochrona konsumentów Ochrona środowiska Bezpieczeństwo energetyczne Bezpieczeństwo regulacyjne Konkurencja spoza UE

BHP Limity ekspozycji (OEL) - ołów w powietrzu / krwi zalecenia KE - we krwi (30µg/dl) w powietrzu (100µg/m3). Oddziaływania czynników fizycznych (Dyr. 86/188/CEE i nowa 2003/10/EC) Hałas limit 87 dBA bez ochrony indywidualnej, Poziom ostrzegawczy: 80dBA i 85 dBA. Testy audiometryczne po przekroczeniu tych wartości Promieniowanie optyczne Dyrektywa o Promieniowaniu optycznym przyjęta 23/02/2006. Termin wdrożenia – 4 lata od dnia publikacji. Obejmuje sztuczne promieniowanie od 100 nm – 1mm (UV, widzialne, IR, laserowe.). Drgania - dyrektywa 2002/44/EC (minimalne standardy): przyjęta 25/02/2002. Pola elektromagnetyczne - Dyrektywa o limitach ekspozycji (OEL) dla pól elektromagnetycznych przyjęta 29/4/2004. Krzemionka krystaliczna

Krzemionka krystaliczna Dialog zamiast regulacji Przemysł: krzemionka, kopalnie, ceramiczny, cementowy, wełna mineralna, betoniarnie, odlewnie, hutnictwo szkła – włókna, szkło specjalne, opakowania, szkło płaskie. Związki zawodowe - EMCEF, EMF Dwa zespoły negocjacyjne – grupa sterująca (polityczna) oraz techniczna Negocjacje od maja 2005 do 2 marca 2006. Podpisanie porozumienia 25 kwietnia. Po ceremonii – ukonstytuowanie się Rady (złożonej z reprezentacji sygnatariuszy), rozpowszechnienie dobrych praktyk, rozstrzyganie spraw problemowych itd.

Ołów Zakazy sprzedaży produktów zawierających ołów w niektórych krajach – na razie kryształ bywa wyłączony REACH – każda substancja niebezpieczna będzie wymagała raportu przed jej użyciem W niektórych krajach (Skandynawia) ołów w krysztale zastępuje się barem VRAL: Voluntary Risk Assessment on Lead

Dyrektywa ROHS: Pb, Cd, Cr+6 Dyrektywa WEEE, 2002/96/EC oraz dyrektywa ROHS, 2002/95/EC. ROHS: całkowity zakaz stosowania Pb, Cd, Hg Cr+6 od 1/7/2006 (wyłączenia - ołów w CRTs, szkłach optycznych.). Ołów w żyrandolach kryształowych, zegarach, zegarkach lampach, a także Cd oraz Cr+6 są zakazane od 1 lipca 2006. W kwietniu / maju decyzja o ewentualnym wyłączeniu.

Ochrona środowiska i REACH Program CAFE – Czystsze powietrze dla Europy Dyrektywa IPPC – Zintegrowane zapobieganie i ograniczanie zanieczyszczeń rewizja dokumentu BREF dla produkcji szkła – początek prac w Sewilli – wrzesień 2006 EU ETS – handel emisjami Przygotowanie do II okresu handlu 2008-2012 – prace nad Krajowym Planem Rozdziału Uprawnień do Emisji CO2 REACH

Założenie Programu CAFE – redukcja pyłów Skrócenie życia w 2020 roku związane powodowaną przez ludzi emisją pyłów PM2.5 [w miesiącach] 2000 2010 2020

Wdrażanie celów CAFE (1) Zmiany prawa o jakości powietrza Zmiana dyrektywy o Krajowych Poziomach Emisji (NEC 2001/81/EC), Zmiana limitów emisji z pojazdów Dyrektywa LCP 2001/80/EC obejmie źródła o mocy poniżej 50 MWth (prawdopodobnie 20 MWth), Obejmie również rolnictwo, transport itd. …

Wdrażanie celów CAFE (2) Projekt dyrektywy o jakości powietrza i czystszym powietrzu dla Europy (CAFE) - COM(2005) 447 Dyrektywa ma zastąpić: Dyr. ramową 1996/62 o jakości powietrza Dyr. 1999/30/WE o limitach zawartości SO2, NO2 i NOX, pyłów oraz ołowiu w powietrzu; Dyr. 2000/69/WE o limitach zawartości benzenu oraz CO w powietrzu; Dyr. 2002/3/WE o limitach zawartości ozonu w powietrzu Decyzja Rady nr 97/101/WE o wymianie informacji z sieci monitoringu

Zbyt kosztowna ambicja !

IPPC – Zmienia się dyrektywa i dokument referencyjny BREF Nacisk na zmniejszenie granicznych wartości emisji z instalacji do wytopu szkła Pyły PM 2,5 Emisje NOx, SOx Efektywność energetyczna Technologie oxy-fuel, wtórna redukcja emisji: elektrofiltry – stają się obowiązkowe, Od września ruszają prace TGR w Sewilli Polska TGR ds. szkła już pracuje Do końca maja – lista życzeń Krajów Członkowskich Nowy BREF – koniec 2008 / początek 2009

Polskie hutnictwo szkła w EU ETS Przeszło 100 firm, zatrudniających ok. 35 000 osób. 38 przedsiębiorstw topi 2,4 mln ton of szkła w 42 instalacjach wykazanych w KPRU Polska – to 5 przemysł szklarski w Europie Podsektory: Opakowania Szkło płaskie - float Szkło gospodarcze Izolacyjne – wełna szklana Szkło specjalne Przetwórstwo szkła Cały polski przemysł szklarski odpowiada za mniej niż 1% emisji CO2 objętych KPRU

BRANŻOWYCH ORGANIZACJI GOSPODARCZYCH CO2 FORUM BRANŻOWYCH ORGANIZACJI GOSPODARCZYCH Przemysły energochłonne zjednoczyły swoje wysiłki aby lepiej przygotować się do udziału w systemie handlu emisjami, oraz skutecznie prezentować swoje stanowisko wobec rządu, mediów

Europejska Federacja Przemysłu Szklarskiego - CPIV Współpracuje z organizacjami przemysłów energochłonnych – Alliance of Energy Intensive Industries. Wapienniczy, Cementowy, Papierniczy, Szklarski, Stalowy, Metali nieżelaznych, Stopów metali, Ceramiczny, Chemii procesowej

Emisja CO2 z hut szkła Zależy od bardzo wielu parametrów: Rodzaju produkowanego szkła, Wielkości pieca (jego pojemności), Wieku pieca – normalne starzenie się instalacji to pogorszenie parametrów energetycznych, a więc wzrost emisji o 0,8 – 1,2% / rok Zastosowania stłuczki Nie może być zmniejszana w nieskończoność Stopienie zestawu wymaga dostarczenia niezbędnej ilości energii; W szklarstwie nie stosuje się biomasy Stłuczka (umożliwia redukcję emisji procesowych) nie jest jednakowo dostępna we wszystkich krajach UE oraz w różnych sektorach szklarstwa. W Polsce stanie się dostępna w ilościach porównywalnych z EU12 dopiero w 2014 – dwa lata po okresie Kioto. Budowane dzisiaj piece będą wykorzystywane nawet do 2020 i dłużej.

Emisyjność produkcji szkła płaskiego [Mg CO2 / Mg szkła]

Jest o co walczyć Emisja CO2 z produkcji szkła płaskiego – ok. 5 mln. ton Potencjalne oszczędności w Europie – 140 mln. ton CO2

Konwencja Klimatyczna ONZ oraz Protokół z Kioto Mają doprowadzić do globalnej redukcji emisji gazów cieplarnianych. Celem jest zmniejszenie oddziaływania działalności ludzkiej na środowisko, a nie ograniczenie emisji z jakiegoś przemysłu, w jednej części świata – tak jak w przypadku EU ETS.

Protokół z Kioto zmusza sygnatariuszy do redukcji całkowitej emisji GHG Branże objęte EU ETS to zaledwie 50%-60% emisji Wielkie emisje CO2 pochodzą ze spalania paliw na ogrzewanie – w tym na ogrzewanie indywidualne. Systemy grzewcze to około 765 mln ton CO2 rocznie. Potencjalne redukcje w systemach ogrzewania mogą sięgnąć w skali Europy aż 140 mln ton CO2 dzięki lepszej izolacji termicznej i nowoczesnym oknom, ale mieszkalnictwo nie jest objęte systemem handlu.

Tymczasem europejski system handlu emisjami Skutkuje zamykaniem instalacji w krajach UE i przenoszeniem produkcji poza nią Ogranicza wzrost gospodarczy nowych krajów członkowskich, które muszą walczyć z dużym bezrobociem. Wprowadza zamęt prawny. Wprowadził na rynku EU ETS czynnik ryzyka decyzji politycznych organów regulacyjnych.

Zamykanie instalacji w Europie Drastycznie wzrosły ceny gazu oraz energii elektrycznej Zaczęła się relokacja przemysłu Tylko w ubiegłym roku zamknięto w Europie kilka hut szkła – razem z miejscami pracy!!! Ich produkcja została przejęta przez huty poza UE, gdzie nie przestrzega się tak ostrych standardów ochrony środowiska. W Europie utracono miejsca pracy (np. w Wlk. Brytanii zniknęło 2000 miejsc pracy w ostatnich 3 miesiącach Globalna emisja CO2 nie zmalała Dlaczego Komisja Europejska jest tak zadowolona?

REACH – nowa polityka wobec chemikaliów Szkło zdaniem KE jest preparatem specjalnym – tak jak stopy metali, więc nie będzie podlegać rejestracji jako substancja. Przemysł musi realizować obowiązki „dalszych użytkowników” używać chemikaliów zgodnie z danymi producenta Pewne problemy mogą mieć producenci barwników Drugie czytanie w PE 25 października 2006. Rozporządzenie wejdzie wtedy w życie 1 stycznia 2007.

Polityka handlowa Wspólna inicjatywa USA i UE w sprawie ochrony własności intelektualnej oraz zwalczania piractwa przemysłowego Statystyka: rewizja nomenklatury NACE/CPA, oraz CN (Combined Nomenclature). High level group on competitiveness, - grupa wysokiego szczebla ds. konkurencyjności zajmuje się sprawami kosztów energii oraz dostosowania się do wymagań przemysłowych Pierwsze rezultaty w czerwcu 2006.

Przemysł Szklarski – jest energochłonny Huty wraz z przetwórcami szkła zużywają obecnie (plan na 2006 rok): ok. 700 mln. Nm3 gazu ziemnego ok. 650 GWh energii elektrycznej Huty należą o najlepszych odbiorców systemu energetycznego – pobór mocy jest stabilny w ciągu całego roku i trwa bez przerwy przez pełny cykl życia instalacji – 10 do 15 lat

Koszty energii mogą być zabójcze Podnoszenie cen produktów nie jest możliwe Producenci działają na wolnym, konkurencyjnym rynku i nie mogą stosować dyktatu cen monopoli energetycznych Wymagania ochrony środowiska dokładają kosztów, głównie z powodu związanej z nimi biurokracji Energetyka też zniknie jeżeli znikną odbiorcy

Hutnictwo szkła ma plany rozwoju W perspektywie 2012 roku przewidujemy: Inwestycje w nowe moce produkcyjne oraz w unowocześnienie istniejących Wzrost tonażu topionego szkła do ok. 4 mln. Mg Jednoczesny spadek średniej emisyjności: z ok. 0,70 do ok. 0,55 Mg CO2/tonę szkła Zapotrzebowanie na energię wzrośnie do: Co najmniej 850 mln Nm3 gazu oraz Co najmniej 850 GWh energii elektrycznej Powstaną nowe miejsca pracy

Hutnictwo szkła Może pomóc w osiągnięciu przez Polskę celów dyrektyw emisyjnych NEC - pułapowej, LCP, a także Protokołu z Kioto i celów ETS po 2013 roku – redukcja emisji GHG o 15 do 30% w perspektywie 2020 Wytwarzanie szkła wiąże się z emisjami do środowiska ale korzyści z jego stosowania dają ogromne efekty niskoemisyjne szkło float, materiały izolacyjne z wełny szklanej pozwalają znacznie zmniejszyć zużycie energii (a więc również emisję CO2) w systemach ogrzewania

W Polsce też jest bardzo trudno 2005/2006 – ceny gazu wzrosły o 35% Doświadczamy ograniczeń i ryzyka dostaw Czynniki pogodowe (mroźne zimy, huragany, upały latem); Czynniki polityczne (złoża gazu i ropy nie leżą w Europie); Sytuacja polityczna na Bliskim Wschodzie; Niewielka, krajowa rezerwa gazu – ograniczenia z końca stycznia. Rosnące ceny energii zmuszają do redukcji jej zużycia

Przemysł Szklarski w Polsce Ma doskonałe wielowiekowe tradycje Został w porę sprywatyzowany i unowocześniony Korzysta z łatwo dostępnych surowców Doskonałej kadry kształconej na miejscu Działa na chłonnym rynku Jest zlokalizowany głównie wzdłuż linii gazociągów przesyłowych

Liczymy na poparcie Związków Zawodowych Czeka nas ogromna praca nad nowym Krajowym Planem Rozdziału Uprawnień do emisji CO2 Do połowy kwietnia powstanie sektorowa prognoza rozwoju branży do 2020 roku W maju pierwszy projekt KPRU do konsultacji Do końca czerwca KPRU musi trafić do Komisji Europejskiej. Potem czekają nas żmudne negocjacje z rządem i KE

RATUJMY historię produkcji szkła w Polsce Bawarscy szklarze stworzyli wspólną z gminami ofertę turystyczną - Glasstrasse Bawarski las stał się ośrodkiem turystyczno – handlowym dla licznych w tamtym rejonie hut szkła W Polsce mamy minimum takie dwa rejony – Podkarpacie oraz Kotlina Kłodzka Taki wspólny projekt mógłby zostać zrealizowany przez Polskie Szkło – oraz Związki Zawodowe.