Motyw śmierci w średniowieczu

Motyw śmierci narodził się razem z literaturą i jest jednym z głównych wątków do dnia dzisiejszego. Zrodził się w starożytności, rozwój przeżył w średniowieczu i w wielu formach przetrwał do dnia dzisiejszego.

Średniowiecze Epoka pomiędzy X a schyłkiem XV wieku, okres kultur y uniwersalnej o dominującej pozycji języka łacińskiego, której podstawę stanowiła ekspansja chrześcijaństwa i stworzone przez nie wzorce osobowe : ascety, rycerza i władcy, a także koncepcja odrodzenia cesarstwa rzymskiego. Zadanie literatury widziano w upowszechnianiu wartości chrześcijańskich – stąd rozwój piśmiennictwa hagiograficznego (żywoty świętych) i pieśni religijnych.

W średniowieczu motyw śmierci spotykany jest w utworach najczęściej W średniowieczu motyw śmierci spotykany jest w utworach najczęściej. Całe życie ludzi średniowiecznych było jemu podporządkowane . Bojaźliwy stosunek ludzi średniowiecznych do śmierci i Boga wynikał głównie z powodu bezradności wobec chorób i różnych zaraz. Człowiek dużo częściej niż dziś stykał się ze śmiercią. Widział jak umierają jego bliscy, nie mogąc im pomóc. Pragnął więc lepszego życia w Niebie.

Wizerunki śmierci w średniowieczu

Kościotrup z kosą i klepsydrą

Szkielet okryty aksamitnym, drogo zdobionym płaszczem, trzymający maski z różnymi obliczami śmierci

Uzbrojona kobieta o skrzydłach nietoperza, pazurach jastrzębia i rozpuszczonych włosach

Motyw danse macabre stał się jednym z głównych średniowiecznych tematów ikonograficznych.

Danse macabre Był na początku widowiskiem prezentowanym w kościołach i na cmentarzach. Rozpoczynał się kazaniem na temat przemijania i śmierci. Przebrane za Śmierć osoby namawiały widzów, aby przyłączyli się do orszaku. Wszystko kończyło się kazaniem nawołującym do pokuty i cnotliwego życia. Tańczono, gdyż był to jeden z najstarszych sposobów okazywania radości – Śmierć miała go, gdy zdobywała kolejne ofiary.

Drzeworyt H. Holbeina Danse macabre

Średniowieczne społeczeństwo podzielone było na stany: duchowieństwo, szlachta, mieszczanie i chłopi. Śmierć była jednak bezlitośnie sprawiedliwa dla wszystkich i wyrównywała wszystkie różnice społeczne. Każdemu zabierała co miał najdroższego - życie.

Współczesna wizja śmierci