Projekt ACCESS IT – Intensyfikacja obiegu kultury poprzez wymianę umiejętności z zakresu technologii informacyjnych Adam Dudczak, Marcin Werla Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe {maneo,mwerla}@man.poznan.pl

Plan prezentacji Opis projektu ACCESS IT Kilka słów o założeniach i opracowanych materiałach Opis zawartości kursu “Digital repositories for small memory institutions” Opis zawartości kursu “Cooperation with Europeana” Demonstracja Podsumowanie i plany rozwoju

Projekt ACCESS IT ACCESS IT to dwuletni (2009 – 2011) projekt finansowany z programu Culture 2007-2013 Strona projektu: http://access-it.org W projekcie biorą udział: Veria Central Public Library (Grecja) Belgrad City Library (Serbia) Hacettepe University (Turcja) MDR Partners (Wielka Brytania, koordynator) Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe (Polska, główny partner merytoryczny)

Projekt ACCESS IT (2) Cele projektu Propagacja wiedzy i umiejętności w zakresie cyfryzacji dziedzictwa kulturowego W szczególności kwestie związane z budową repozytoriów, agregacją metadanych i przekazywaniem zasobów do Europeany Projekt adresowany do małych i średnich instytucji kultury z krajów biorących udział w projekcie (Grecja, Serbia i Turcja)

Projekt ACCESS IT (3) Projekt ma być podstawą dla zbudowania programu szkoleń i powołania ośrodków kompetencyjnych w docelowych krajach W praktyce działania te powinny pośrednio doprowadzić do stworzenia bibliotek cyfrowych gotowych do współpracy z Europeana Szczególny nacisk na udostępnianie materiałów regionalnych

Rola PCSS PCSS jako główny partner techniczny i merytoryczny był odpowiedzialny za: Przeprowadzenie trzydniowego szkolenia „Building and maintaining local/regional digital libraries and metadata aggregators” dla ekspertów z krajów docelowych Zorganizowanie wyjazdu szkoleniowego w czasie którego przedstawiciele krajów docelowych mogli odwiedzić wybrane polskie ośrodki zajmujące się digitalizacją

Rola PCSS (2) PCSS jako główny partner techniczny i merytoryczny był odpowiedzialny za: Opracowanie materiałów e-learningowych, które będą wykorzystywane przez partnerów dla stworzenia ich bazy szkoleniowej Więcej o naszych działaniach w projekcie można poczytać tutaj: http://dl.psnc.pl/tag/access-it/

Podstawowe założenia Materiał adresowany do lokalnych instytucji kultury Biblioteki publiczne, regionalne muzea i archiwa Praktyczne wprowadzenie w tematykę związaną z cyfryzacją i udostępnianiem dziedzictwa kulturalnego Ograniczone zasoby zarówno ludzkie jak i finansowe Co przyszły uczestnik kursu już wie? Instytucje w Serbii, Grecji i Turcji prezentują bardzo zróżnicowany poziom wiedzy Jak dobrać wymagania podstawowe?

Szkolenie W lutym 2010 wspólnie z naszymi partnerami przygotowaliśmy trzydniowe szkolenie Wzięli w nim udział przedstawiciele wszystkich krajów docelowych W czasie tych trzech dni, wygłosiliśmy ponad 20h wykładów, obejmujących m.in. tematykę: Dobrych praktyk w zakresie digitalizacji Przygotowania metadanych

Szkolenie (2) W czasie tych trzech dni, wygłosiliśmy ponad 20h wykładów, obejmujących m.in. tematykę: Tworzenia bibliotek cyfrowych Agregacji metadanych Współpracy z Europeaną i innymi tego typu usługami

Podstawowe założenia (2) W czasie szkolenia i po nim udało nam się zebrać liczne uwagi dotyczące zarówno zawartości szkolenia jak i sposobu jego przeprowadzenia Na podstawie tych informacji i naszych doświadczeń z Polski rozpoczęliśmy pracę nad stworzeniem materiałów e-learningowych

Podstawowe założenia (3) Kurs powinien być: Praktyczny – tylko niezbędna teoria, zilustrowana licznymi przykładami Nie techniczny – kurs jest adresowany do bibliotekarzy, a nie do programistów i administratorów systemów IT Proste rozwiązania dla złożonych problemów? To nie zawsze jest możliwe!

Podział materiału Cały materiał został podzielony na dwie części (kursy) „Digital repositories for small memory institutions” „Cooperation with Europeana” Inny zakres tematyczny Różne wymagania względem uczestników

Podstawowe statystyki W sumie udostępniamy: 40 modułów Artykuły – materiały do poczytania Bardziej interaktywne „lekcje” Ponad 200 pytań zebranych w 12 quizach Nie tylko tekst, ale również materiały audio-wizualne

Opis zawartości “Digital repositories for small memory institutions” Kurs składa się z 27 modułów pogrupowanych w 9 tematach Na końcu każdego tematu znajduje się quiz Uczestnicy kursu powinni posiadać podstawową wiedzę nt. obsługi i zasad działania komputerów oraz Internetu W czasie kursu omawiane są następujące zagadnienia: Przebieg procesu digitalizacji Digitalizacja różnego rodzaju materiałów Tworzenie opisów dla zdigitalizowanych obiektów

W czasie kursu omawiane są następujące zagadnienia: Opis zawartości “Digital repositories for small memory institutions” (2) W czasie kursu omawiane są następujące zagadnienia: Przygotowanie cyfrowych treści do publikacji w sieci Jak można uzyskać dostęp do biblioteki cyfrowej, czy zawsze trzeba tworzyć własną? Promocja obiektów w sieci Zapewnienia dostępności obiektów w dłuższej perspektywie czasowej

W czasie kursu omawiane są następujące zagadnienia: Opis zawartości “Digital repositories for small memory institutions” (3) W czasie kursu omawiane są następujące zagadnienia: Ocena dostępności (ang. accessibility) i użyteczności (ang. usability) biblioteki cyfrowej Współpraca z innymi usługami np. Europeana

Opis zawartości “Digital repositories for small memory institutions” (4) Przygotowaliśmy serie praktycznych instrukcji obejmujących następujące operacje: Obróbkę materiałów graficznych (GIMP) Skanowanie, obróbkę i udostępnianie obiektów wielkoformatowych (Zoomify, Google Image Cutter) Konwersja plików graficznych między formatami (GIMP, IrfanView) Tworzenie pełnotekstowej reprezentacji na podstawie skanów obiektów tekstowych (FineReader)

Opis zawartości “Digital repositories for small memory institutions” (4) Przygotowaliśmy serie praktycznych instrukcji obejmujących następujące operacje: Tworzenie dokumentów PDF i DjVu na potrzeby udostępniania materiałow tekstowych (FineReader, pdf2djvu) Przygotowanie materiałów audio-wideo (Audacity, Virtual Dub) Konwersja plików audio-wideo między formatami Publikacja materiałów audio-wideo w bibliotece cyfrowej

Opis zawartości “Digital repositories for small memory institutions” (5) Przygotowaliśmy serie praktycznych instrukcji obejmujących następujące operacje: Przygotowanie i publikowanie zdjęć panoramicznych i innych form prezentacji zabytków (Microsoft Photosynth, Hugin i inne) Opublikować obiekty cyfrowe przy pomocy różnego oprogramowania do budowy bibliotek cyfrowych (Greenstone, DSpace, dLibra) Ocenić użyteczność, dostępność i wykorzystanie stron biblioteki cyfrowej

Zagadnienia które nie zostały omówione w kursie: Opis zawartości “Digital repositories for small memory institutions” (6) Zagadnienia które nie zostały omówione w kursie: Jak zainstalować i skonfigurować bibliotekę cyfrową Jest z tym związane zbyt wiele zagadnień technicznych, nie da się tego omówić w skrócie i zarazem na odpowiednim poziomie

Opis zawartości „Cooperation with Europeana” Ten kurs jest krótszy, 13 modułów pogrupowanych w trzech tematach Na końcu każdego z tematów znajduje się quiz Inicjatywa unikalna na skalę europejską, wstępne zainteresowanie Europeany szerszym wykorzystaniem kursu Uczestnicy kursu powinni posiadać wiedzę nt. tworzenia i utrzymania biblioteki cyfrowej W odróżnieniu od pierwszego kursu wymagana jest wiedza techniczna

Opis zawartości „Cooperation with Europeana” (2) W kursie uczestnicy znajdą odpowiedzi na następujące pytania: Czym jest Europeana? Dlaczego i jak została zbudowana? Czy warto współpracować z Europeaną? Co Europeana oferuje swoim użytkownikom? Co to jest agregacja metadanych? Co należy wiedzieć o Europeana Semantic Elements (ESE) ?

Opis zawartości „Cooperation with Europeana” (3) W kursie uczestnicy znajdą odpowiedzi na następujące pytania: Jak znormalizować i przekształcić metadane, tak aby były zgodne z ESE? Jak wygląda procedura przekazania metadanych do Europeany?

Opis zawartości „Cooperation with Europeana” (3) Oprócz tego kurs zawiera również dodatkowe informacje nt. Zaawansowanych zagadnień związanych z agregacją metadanych Krótkie opisy projektów związanych z rozwojem Europeany Zagadnienia które nie zostały omówione w kursie: Budowa własnego agregatora metadanych

Demonstracja kursu

Dodatkowe zasoby Access IT – baza zasobów: http://dl.psnc.pl/moodle/mod/data/view.php?id=130 Odnośniki do ponad 80 zasobów, które zostały wykorzystane podczas tworzenia kursu Slajdy z szkolenia które odbyło się w lutym 2010 http://dl.psnc.pl/biblioteka/publication/286 Lista mailingowa projektu Access IT http://groups.google.com/group/access-it Stworzona jako forum wymiany informacji oraz narzędzie wsparcia technicznego

Dostępność kursów Kursy zostały przygotowane w oparciu o szeroko wykorzystywane oprogramowanie Moodle Wzorcowa wersje kursów dostępna są pod adresem: http://dl.psnc.pl/moodle/ Każdy może zarejestrować się w systemie i przyjrzeć się przygotowanym przez nas materiałom

Dostępność kursów (2) Każdy z partnerów projektu udostępnia swoją własną wersję kursów Dzięki temu możliwe jest dostosowanie kursów do lokalnych warunków Pozwala zebrać lokalną społeczność w jednym miejscu Istniejące instancje kursów: Serbska: http://e-ucionica.nb.rs/moodle/ Grecka: http://accessit.libver.gr/ Turecka: http://193.140.238.102/moodle

Podsumowanie Zawartość kursu została przejrzana przez uznanych polskich i zagranicznych ekspertów Wszystkie materiały edukacyjne ACCESS IT dostępne są na licencji Creative Commons BY-SA-NC W przyszłości planujemy tłumaczenie kursu na język polski

Pytania? Adam Dudczak maneo@man.poznan.pl Ten program prac został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej. Program lub publikacja odzwierciedlają jedynie stanowisko ich autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną w nich zawartość merytoryczną

Dziękuje za uwagę!