Aspekty prawne realizacji projektów w 6.PR Marta Kozal Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych Unii Europejskiej

PODSTAWOWE AKTY PRAWNE DOTYCZĄCE 6PR Art. 166 ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską Decyzja nr 1513/2002/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dn. 27 czerwca 2002 r. dotycząca 6PR Wspólnoty europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji, przyczyniającego się do utworzenia Europejskiej Przestrzeni Badawczej i innowacji (2002-2006) Official Journal L 232 , 29/08/2002 P. 0001 – 0033 Rozporządzenie nr 2321/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2002 r.dotyczące zasad udziału przedsiębiorstw, ośrodków badawczych i uniwersytetów oraz zasad upowszechniania wyników badań celem realizacji szóstego programu ramowego Wspólnoty Europejskiej (2002-2006) Official Journal L 355 , 30/12/2002 P. 0023 – 0034

Przewodniki i wskazówki Guides & Guidelines to niewiążące prawnie opracowania Komisji Europejskiej mające na celu wyjaśnienie zagadnień związanych z realizacją projektów w 6 PR Dostępne: Guide to use of the special clauses Guidelines on amendments to FP6 contract Guide to Financial Issues relating to indirect Actions of the FP6 Guide to Intellectual Property Rights for FP6 projects

Podmioty biorące udział w projekcie Komisja Europejska (Wspólnota Europejska) Project officer Konsorcjum (Partnerzy) Koordynator

Komisja Europejska Konsorcjum Partner 1 Partner 8 Partner 2 Partner 7 KONTRAKT Konsorcjum Partner 1 Partner 8 Partner 2 UMOWA KONSORCJUM Partner 7 Partner 3 Partner 4 Partner 6 Partner 5

Kontrakt (Contract) Umowa pomiędzy Wspólnotą a uczestnikami, dotycząca udzielenia przez Wspólnotę dofinansowania na wykonanie projektu, ustanawiająca prawa i obowiązki między Wspólnotą a uczestnikami z jednej strony oraz między uczestnikami w tym działaniu pośrednim z drugiej.

Contract CORE CONTRACT ANNEX I - Opis projektu – TECHNICAL ANNEX ANNEX II - GENERAL CONDITIONS ANNEX III - Postanowienia szczególne dla niektórych instrumentów ANNEX IV - FORM A – Formularz przystąpienia do kontraktu przez partnerów ANNEX V - FORM B – Formularz przystąpienia do kontraktu w trakcie trwania projektu ANNEX VI - FORM C – OŚWIADCZENIA FINANSOWE

Kontrakt wiąże wszystkich partnerów z Komisją Jest sporządzony wg wzoru (tzw. Model contract) Wchodzi w życie po podpisaniu przez Koordynatora i Komisję (partnerzy nabywają prawa i obowiązki) Koordynator jest zobowiązany dopilnować aby pozostali wykonawcy podpisali formularz A Projekt rozpoczyna się zgodnie z datą określoną w kontrakcie – art. 4 (nie koniecznie z dniem podpisania kontraktu przez Koordynatora)

Prawo właściwe – prawo Belgii lub Luksemburga Język - co do zasady - angielski Możliwość dokonywania zmian na pisemną prośbę – Komisja ma 45 dni na rozpatrzenie wniosku tylko w formie pisemnej brak odpowiedzi Komisji nie oznacza jej zgody (Guide on amendments to FP 6 contract)

Umowa Konsorcjum (Consortium agreement) Umowa zawierana pomiędzy uczestnikami, określająca ich wzajemne prawa i obowiązki – Komisja nie jest jej stroną Umowa Konsorcjum musi być zgodna z Rules for participation i Kontraktem, poza tym strony mają dowolność w kształtowaniu wzajemnych relacji Wymagana, chyba że co innego wskazuje wezwanie do składania wniosków (call for proposals)

NIE MA OKREŚLONEGO WZORU Komisja opracowała niewiążące wskazówki "SIXTH FRAMEWORK PROGRAMME CHECKLIST FOR A CONSORTIUM AGREEMENT" Na stronie: www.ipr-helpdesk.org dostępne są też przykłady (nie do bezpośredniego zastosowania !!!) dla projektów zintegrowanych sieci doskonałości projektów typu STREP/STIP projektów typu CRAFT

Proponowana treść Określenie stron, celu i przedmiotu umowy Organizacja konsorcjum Zagadnienia techniczne Zagadnienia własności intelektualnej Regulacje finansowe Postanowienia ogólne

Organizacja Konsorcjum Organy, sposób ich powoływania, kompetencje Sposób podejmowania decyzji Rozwiązywanie sporów

Zagadnienia własności intelektualnej Zasady poufności Własność rezultatów projektu Ochrona rezultatów Wykorzystanie komercyjne rezultatów Prawa dostępu Pre-existing know-how wykluczone z użycia w projekcie

Regulacje finansowe Sposób podziału dofinansowania Zasady przekazywania środków Podział kosztów zarządzania (management)

Postanowienia ogólne Zmiany Umowy Czas obowiązywania umowy Język komunikacji Prawo właściwe Sąd właściwy

Możliwe regulacje dodatkowe UMOWA O POUFNOŚCI Jej głównym celem jest ochrona wszelkich informacji niezbędnych do przygotowania wniosku poprzez zachowanie w poufności informacji otrzymanych od strony ujawniającej. LIST INTENCYJNY: Zobowiązanie stron umowy do wzięcia udziału w konkursie ogłoszonym przez Komisję Pomoc w przygotowaniu wniosku przez koordynatora Zobowiązanie stron do nie uczestniczenia w podobnych wnioskach konkursowych

Zmiany w nazewnictwie w projektach 7PR Contract Grant Agreement Umowa zawierana przez Komisję Europejską z uczestnikami Konsorcjum, określa prawa i obowiązki między Komisją Europejską i uczestnikami oraz podstawowe prawa i obowiązki uczestników wobec siebie nawzajem. Consortium agreement Consortium agreement Umowa zawierana w ramach Konsorcjum pomiędzy jego uczestnikami, określająca ich wzajemne prawa i obowiązki – Komisja nie jest jej stroną

Przepisy dotyczące IPR w projekcie IPR w projekcie regulowany jest przez Rules for participation Contract Consortium agreement

Autonomiczny charakter definicji Poszczególne definicje nie zawsze odpowiadają powszechnie utrwalonemu znaczeniu prawnemu Wiedza (knowledge) Istniejące know-how (pre-existing know-how) Ograniczony zasięg stosowania Wyłącznie do Programów Ramowych W czasie obowiązywania Rozporządzenia

Definicje dotyczące IPR w 6PR Wiedza (art. II.1.14 kontraktu) „oznacza wyniki, w tym informacje, zarówno te podlegające jak i nie podlegające ochronie, będące rezultatem projektu regulowanego niniejszym kontraktem, jak też prawa autorskie oraz prawa odnoszące się do takich wyników, uzyskane w następstwie wniosków lub przyznania patentów, wzorców użytkowych, odmian roślin, dodatkowych świadectw ochronnych lub podobnych form ochrony” Knowledge “means the results, including information, whether or not they can be protected, arising from the project governed by this contract, as well as copyrights or rights pertaining to such results following applications for, or the issue of patents, designs, plant varieties, supplementary protection certificates or similar forms of protection”

Definicje dotyczące IPR w 6PR Istniejące know-how (II.1.18) “oznacza informacje, które posiadają uczestnicy przed zawarciem kontraktu lub które są zdobyte równocześnie z jego realizacją, jak również prawa autorskie lub prawa odnoszące się do takich informacji, uzyskane w następstwie wniosków lub przyznania patentów, wzorców użytkowych, odmian roślin, dodatkowych świadectw ochronnych lub podobnych form ochrony” Pre-existing know-how “means the information which is held by contractors prior to the conclusion of the contract, or acquired in parallel with it, as well as copyrights or rights pertaining to such information following applications for, or the issue of, patents, designs, plant varieties, supplementary protection certificates or similar forms of protection”

Zmiany w 7. PR dotyczące określenia Wiedzy istniejącej i nowej Pre-existing know-how Background (wiedza istniejąca) Informacje oraz prawa będące własnością uczestników przed ich przystąpieniem do grant agreement, potrzebne do realizacji projektu lub wykorzystania jego rezultatów (zawężenie zakresu własności intelektualnej - wyłączenie Sideground) może być zdefiniowana pozytywnie, bądź tam gdzie jest to stosowne, wykluczona w każdym momencie trwania projektu Knowledge Foreground (nowa wiedza) Rezultaty projektu w tym informacje, niezależnie od tego czy mogą być objęte ochroną, czy nie, oraz prawa własności intelektualnej. (uproszczenie definicji przy zachowaniu jej dotychczasowego sensu)

Własność Wiedzy Zasada ogólna: “własność wyłączna” wiedza wygenerowana przez uczestnika w ramach podejmowanych przez niego działań stanowi jego własność Wyjątki: „współwłasność“ wiedza wygenerowana przez kilku uczestników w ramach działań prowadzonych wspólnie, gdy udział każdego z nich nie może być ustalony wiedza wygenerowana w ramach projektów Cooperative oraz Collective Research przysługuje MŚP i zgrupowaniom przedsiębiorstw (nawet, jeśli została wygenerowana przez innych uczestników)

Współwłasność Rules for participation nakładają na uczestników obowiązek ustalenia zasad podziału własności oraz zasad wykonywania praw do wiedzy. W tym celu powinni oni zawrzeć w Umowie Konsorcjum lub innej umowie zapisy dotyczące w szczególności: udziałów w prawach do wiedzy udziału w kosztach związanych z uzyskaniem i utrzymaniem ochrony wiedzy określenia podmiotu, który wystąpi z wnioskiem o ochronę zasad udostępniania wiedzy osobom trzecim zasad ścigania naruszeń praw do wiedzy sposobu podejmowania decyzji w sprawie zarządzania prawami do wiedzy

Pracownicy W przypadku, gdy personel zatrudniony przez uczestnika jest uprawniony do roszczenia praw do wiedzy, uczestnik powinien podjąć środki lub zawrzeć stosowne umowy, w celu zapewnienia zgodności wykonywania tych praw z jego zobowiązaniami wynikającymi z kontraktu z KE. Określenie “personel” obejmuje: osoby zatrudnione przez uczestnika (pracowników) doktorantów, stypendystów personel udostępniony przez stronę trzecią podwykonawców, konsultantów

Przeniesienie praw do rezultatów projektu Dozwolone pod pewnymi warunkami: uczestnik musi przenieść na cesjonariusza swoje obowiązki wynikające z kontraktu z KE (w szczególności dotyczące praw dostępu oraz korzystania i rozpowszechniania) obowiązek wcześniejszego powiadomienia KE i innych zainteresowanych uczestników (co najmniej 60 dni wcześniej!) o przeniesieniu praw do rezultatów projektu i cesjonariuszu możliwy sprzeciw Komisji i innych uczestników (w ciągu 30 dni)

Prawo sprzeciwu wobec przeniesienia praw własności Komisja jeśli prawa mają zostać przeniesione na podmiot, który nie ma siedziby w Państwie Członkowskim lub państwie stowarzyszonym, gdy takie przeniesienie praw nie leży w interesie rozwoju konkurencyjności i opartej na wiedzy gospodarki europejskiej, lub gdy takie przeniesienie jest niezgodne z zasadami etycznymi Inni uczestnicy jeśli przeniesienie będzie mieć niekorzystny wpływ na ich prawa dostępu

Ochrona wiedzy (II.33) Jeśli wiedza nadaje się do komercyjnego lub przemysłowego zastosowania należy zapewnić jej ochronę. Kto? Właściciel Inny uczestnik Komisja Europejska Sposób: adekwatny i efektywny zgodnie z właściwymi przepisami kontraktu z KE, umowy konsorcjum oraz z należytym uwzględnieniem uzasadnionych interesów zainteresowanych uczestników

Ochrona wiedzy Przeniesienie obowiązku ochrony Wiedzy na innego uczestnika nie zwalnia z obowiązku poinformowania Komisji o zaniechaniu ochrony Prawo KE do ochrony Wiedzy obowiązek powiadomienia Komisji KE podejmuje środki w celu ochrony Wiedzy za zgodą uczestnika, uczestnik ma prawo nie wyrazić zgody tylko jeśli jego uzasadnione interesy byłyby zagrożone KE przejmuje obowiązki w zakresie udzielenia praw dostępu

Publikacja (warunki) przez właściciela Wiedzy albo za jego zgodą nie może zagrażać ochronie Wiedzy musi być wcześniej notyfikowana Komisji oraz innym uczestnikom (najpóźniej 30 dni przed publikacją) uczestnicy mogą się sprzeciwić, jeśli zagraża ochronie ich Wiedzy Zasady szczególnie ważne dla uczestników będących jednostkami akademickimi, których normalną działalność stanowi publikacja, a nie ochrona albo korzystanie.

II.34 – Korzystanie i rozpowszechnianie Użytkowanie (II.1.30) “oznacza bezpośrednie lub pośrednie wykorzystanie wiedzy w pracach badawczych albo w celu rozwoju, tworzenia i wprowadzania do obrotu produktu lub procesu, albo tworzenia i świadczenia usługi” obowiązek korzystania (use) lub spowodowania korzystania (cause to use) z wiedzy wygenerowanej w ramach projektu zasady korzystania powinny być określone w sposób szczegółowy i możliwy do weryfikowania, zgodnie z zasadami uczestnictwa oraz kontraktem z KE, (Plan for using and dissaminating the knowledge) rozpowszechnienie wiedzy przez uczestnika powinno nastąpić w terminie 2 lat od zakończenia projektu (po upływie tego okresu może to zrobić KE)

PRAWA DOSTĘPU Dotyczą dostępu do Wiedzy oraz Istniejącego know-how Prawa dostępu (II.1.1) “oznacza licencje i prawa używania wiedzy lub istniejącego know-how” Access rights “means licenses and user rights to knowledge or pre-existing know-how” Dotyczą dostępu do Wiedzy oraz Istniejącego know-how Obowiązkowe w dwóch przypadkach: Kiedy jest to niezbędne do wykonania projektu Kiedy jest to niezbędne do wykorzystania swoich wyników Zawsze na pisemną prośbę. Uczestnicy mogą w tym celu zawrzeć odrębną umowę. Zakaz sub-licencji, o ile nie przewidziano inaczej. Uczestnicy mogą żądać udzielenia praw dostępu do 2 lat po zakończeniu projektu, chyba że przedłużą ten termin.

Wyłączenie istniejącego know-how “Uczestnik może wyraźnie wykluczyć szczególne istniejące know- how z obowiązku udostępniania praw, w drodze pisemnego porozumienia między uczestnikami, przed przystąpieniem do kontraktu lub zanim nowy uczestnik przystąpi do projektu. Inni uczestnicy mogą odmówić swojej zgody, tylko w przypadku gdy mogą udowodnić, że realizacja projektu lub ich uzasadnione interesy zostałyby w ten sposób znacząco naruszone.” Elementy istotne: Konieczna forma pisemna Przed podpisaniem kontraktu Przed przyjęciem nowego uczestnika Ograniczona możliwość odmowy udzielenia zgody

Powszechne błędy dotyczące praw dostępu Uczestnicy tworzą listę pre-existing know-how udostępnianego w projekcie Uczestnicy ograniczają istniejące know-how do informacji wygenerowanych przez zespół lub jednostkę biorącą udział w projekcie, podczas gdy jest on często jedynie częścią większej osoby prawnej Uczestnicy wykluczają w Umowie Konsorcjum sideground podczas gdy, zgodnie z Kontraktem jest on częścią Istniejącej Wiedzy

Dziękuję za uwagę. Marta Kozal marta.kozal@kpk.gov.pl Krajowy Punkt Kontaktowy Programów Badawczych Unii Europejskiej tel: 22 828 74 83 w.349 marta.kozal@kpk.gov.pl