POLSCY NOBLIŚCI LITERACCY 1905 Henryk Sienkiewicz 1924 Władysław Reymont 1996 Wisława Szymborska 1980 Czesław Miłosz Projekt i wykonanie - Jolanta Pogan

HENRYK SIENKIEWICZ KTO: powieściopisarz, publicysta NARODOWOŚĆ: polska URODZONY: 5 maja 1846 w Woli Okrzejskiej (Podlasie) ZMARŁ: 15 listopada 1916 w Vevey (Szwajcaria )

DZIEŁA SIENKIEWICZA "Na marne" (1872) - powieść "Humoreski z teki Worszyłły" "Sielanka" (1875) - opowiadanie "Latarnik" "Ogniem i mieczem" (1884) "Potop" (1886) "Pan Wołodyjowski" "Bez dogmatu" (1891) - powieść "Rodzina Połanieckich" (1895) "Quo vadis" (1896) "Krzyżacy"(1900) Na polu chwały" (1905) "Wiry" (1910) - powieść polityczna "W pustyni i w puszczy" (1911) "Legiony" (1914) "Stary sługa" (1875) - opowiadanie "Hania" (1876) - opowiadanie "Listy z podróży do Ameryki". "Szkice węglem" "Za chlebem" "Bartek "Zwycięzca" "Janko Muzykant"

WŁADYSŁAW REYMONT KTO: powieściopisarz i nowelista NARODOWOŚĆ: polska URODZONY: 6 maja 1867, Kobiele Wielkie (gubernia piotrkowska) ZMARŁ: 5 grudnia 1925, Warszawa DZIEŁA: "Wigilia Bożego Narodzenia" (1892) - nowela "Pielgrzymka do Jasnej Góry" (1894) - reportaż "Komediantka" (1896) - powieść "Fermenty" (1897) - powieść "Ziemia obiecana" (1899) - powieść "Chłopi" (1902 - 1909) - powieść "Marzyciel" (1910) - powieść 'Wampir" (1911) - powieść "Rok 1794" (1914-1918) - trylogia historyczna "Z ziemi chełmskiej" (1909) - reportaż

ZA CO NOBEL? W 1924 r. Władysław Reymont wyróżniony został literacką Nagrodą Nobla za wybitny epos narodowy - powieść "Chłopi". Jak napisał jeden ze złośliwych publicystów amerykańskich: „Było dwóch głównych kandydatów do nagrody - Stefan Żeromski i Władysław Reymont, ponieważ jednak większość Polaków wolała Żeromskiego, jurorzy wybrali Reymonta". Z powodu ciężkiej choroby laureat nie mógł przybyć na uroczystość. Zmarł w roku następnym w wieku 58 lat, do czego w znacznym stopniu przyczynił się jego alkoholizm.

DZIEŁA REYMONTA Wigilia Bożego Narodzenia" (1892) - nowela "Pielgrzymka do Jasnej Góry" (1894) - reportaż "Komediantka" (1896) - powieść "Fermenty" (1897) - powieść "Ziemia obiecana" (1899) - powieść "Chłopi" (1902 - 1909) - powieść "Marzyciel" (1910) - powieść 'Wampir" (1911) - powieść "Rok 1794" (1914-1918) - trylogia historyczna "Z ziemi chełmskiej" (1909) - reportaż

CZESŁAW MIŁOSZ KTO: poeta i eseista NARODOWOŚĆ: polska URODZONY: 30 czerwca 1911 w Szetejnach (Litwa) ZMARŁ: 14 sierpnia 2004

ZA CO NAGRODA DLA MIŁOSZA? Otrzymał ją za całokształt twórczości.

DZIEŁA MIŁOSZA "Kompozycja" (1930) - wiersz "Podróż" (1930) - wiersz "Poemat o czasie zastygłym" (1933) – tomik poetycki "Trzy zimy" (1936) - tomik poetycki "Obrachunki" (nowela) "Wiersze" (1940) - tomik poetycki "Pieśń niepodległa" (1942) - antologia "Ocalenie" (1945) - tomik poetycki "Traktat moralny" (1947) "Zniewolony umysł" (1953) "Zdobycie władzy" (1953) - powieść "Światło dzienne" (1953) - tomik poetycki "Dolina Issy" - powieść "Traktat poetycki" (1957) "Rodzinna Europa" (1958) "Kontynenty" (1958) - eseje "Człowiek wśród skorpionów" (1961) - studium krytyczne "Król Popiel i inne wiersze" (1961) - tomik poetycki "Gucio zaczarowany" (1965) - tomik poetycki "Widzenia nad Zatoką San Francisco" (1969 )

DZIEŁA CD... „Miasto bez imienia" (1969) - tomik poetycki "Prywatne obowiązki" (1972) - tom szkiców literackich "Gdzie słońce wschodzi i kędy zapada" (1974) - tomik poetycki "Ziemia Ulro" (1977) - esej "Ogród nauk" (1979) - tom esejów i przekładów "Hymn o perle" (1982) - tomik poetycki "Nieobjęta ziemia° (1984) - tomik poetycki "Kroniki" (1987) - tomik poetycki "Dalsze okolice" (1991) - tomik poetycki "Zaczynając od moich ulic" (1985) - zbiór esejów "Metafizyczna pauza" (1989) - zbiór esejów "Poszukiwanie ojczyzny" (1991) - zbiór esejów "Rok myśliwego" (1991) - dziennik "Na brzegu rzeki" (1994) - tomik poetycki "Szukanie ojczyzny" (1992) "Legendy nowoczesności" (1996) "Życie na wyspach" (1997) "Piesek przydrożny" (1997) - proza "Abecadło Miłosza" (1997) "Inne Abecadło" (1998) "Wyprawa w dwudziestolecie" (1999) "To" - tomik poetycki (2000) "Druga przestrzeń" - tomik poetycki (2002)

WISŁAWA SZYMBORSKA KTO: poetka i eseistka NARODOWOŚĆ: polska URODZONA: 2 lipca 1923 w Bninie pod Poznaniem ZMARŁA: 1 lutego 2012 r. w Krakowie

ZA CO NOBEL? Otrzymała ją za "poezję, która z ironiczną precyzją pozwala historycznemu i biologicznemu kontekstowi ukazać się we fragmentach ludzkiej rzeczywistości”.

Projekt i wykonanie - Jolanta Pogan 2003 "Greta Garbo poezji" - tak nazwali ją szwedzcy dziennikarze, gdy w 1996 roku przyjechała odebrać Literacką Nagrodę Nobla. Swój okolicznościowy wykład zaczęła od słów: "Podobno w przemówieniu pierwsze zdanie jest zawsze najtrudniejsze. A więc mam je już za sobą ". Odbierając wyróżnienie, urzekła zebranych rozbrajającą gafą. Ukłoniła się królowi, a potem publiczności, choć - wedle etykiety - powinna najpierw członkom Akademii Szwedzkiej. Zorientowawszy się, co zrobiła, wzniosła bez zastanowienia ręce w górę w pełnym rezygnacji geście. Brawa nie chciały umilknąć. Projekt i wykonanie - Jolanta Pogan 2003

DZIEŁA SZYMBORSKIEJ "Dlatego żyjemy" (1952) "Pytania zadawane sobie" (1954) "Wołanie do Yeti" (1957) "Sól" (1962) "Sto pociech" (1967) "Wszelki wypadek" (1972) "Wielka liczba" (1976) "Ludzie na moście" (1986) "Początek i koniec" (1993) "Widok z ziarnkiem piasku" (1996) "Lektury nadobowiązkowe" (1992) "Sto wierszy - sto pociech" (1997) "Wiersze wybrane" (2000) "Poczta literacka, czyli jak zostać (lub nie zostać) pisarzem” (2000) "Chwila" (2002) „Rymowanki dla dużych dzieci” (2003) „Dwukropek” (2005) 2006 r.)

Projekt i wykonanie - Jolanta Pogan 2003 Warto zobaczyć… Film o Szymborskiej Film „Co Ty wiesz o Szymborskiej?” Wiersz „Nic dwa razy” w interpretacji wokalnej Łucji Prus – Sopot 1965 „Niektórzy lubią poezję”- czyta Wisława Szymborska Felieton o zmarłej poetce w DDTVN Projekt i wykonanie - Jolanta Pogan 2003