Prezentacja utworzona dla celów dydaktycznych ZKN Zamość Literatura 1 Prezentacja utworzona dla celów dydaktycznych ZKN Zamość

Starożytność Starożytność – okres historyczny stosowany przeważnie dla historii Europy i Bliskiego Wschodu. Obejmuje czasy od około 5000 lat p.n.e. – 4000 lat p.n.e. do pierwszych wieków naszej ery. Najczęściej spotykaną datą końca starożytności jest rok 476 – upadek Cesarstwa Zachodnio-Rzymskiego.

Średniowiecze Średniowiecze - epoka w historii i kulturze europejskiej, obejmująca okres między starożytnością a czasami nowożytnymi. Granice czasowe średniowiecza nie są ściśle ustalone, szczególnie w przypadku granicy początkowej (zobacz: starożytność). Najczęściej przyjmuje się, że jest to okres historyczny rozciągający się od czasów rozpadu Cesarstwa Zachodniorzymskiego i wielkiej wędrówki ludów, do początków renesansu.

Średniowiecze Nazwa epoki wywodzi się z nazwy środka epoki łacińskiego określenia medius aevus (średni wiek), lub media tempora (wieki średnie). Została wprowadzona jeszcze w samym średniowieczu przez pobożnych chrześcijan, którzy uważali czasy, w których żyli, za interwał między pierwszym a drugim przyjściem Chrystusa. W XV i XVI wieku odwołali się do niej włoscy humaniści, pragnąc wyróżnić "wieki średnie" jako mroczny okres, oddzielający ówczesne czasy od świetnej epoki starożytności. Taką periodyzację spopularyzował Christoph Keller (Cellarius) w XVII wieku.

Odrodzenie - Renesans Renesans lub odrodzenie - okres w historii Europy obejmujący przede wszystkim wiek XV i XVI, okres w historii kultury europejskiej określany często jako "odrodzenie sztuk i nauk" i koncepcja historiozoficzna odnosząca się do historii kultury włoskiej od Dantego do roku 1520 (La Rinascimento). Polski termin "renesans" pochodzi od francuskiego słowa "Renaissance", zastosowanego przez Jules'a Micheleta i Jakoba Burckhardta.

Odrodzenie - Renesans Termin "Renaissance" jest używany w wielu językach europejskich, w tym francuskim, angielskim i niemieckim - w języku włoskim stosowany jest natomiast termin "rinascità". Pierwszy bodaj użył jej Giorgio Vasari w swoich Le vite de' piú eccellenti pittori, scultori ed architettori w połowie w. XVI, mianowicie we wstępie do trecenta i wstępie do quattrocenta. Druga z polskich nazw epoki, "odrodzenie", jest wiernym tłumaczeniem francuskiego słowa "Renaissance".

Barok Barok (z por. barocco - "perła o nieregularnym kształcie") główny kierunek w kulturze środkowo i zachodnioeuropejskiej, którego trwanie datuje się na zakres czasowy: od XVI wieku do pierwszej połowy XVIII wieku[1]. Barok obejmował wszystkie przejawy działalności literackiej i artystycznej, a także filozofię i architekturę. U jego podstaw leżał sprzeciw wobec renesansowego klasycyzmu, głęboka religijność, mistycyzm i egzystencjalny niepokój

Oświecenie Oświecenie – określane często jako Wiek Rozumu to prąd kulturalny oraz okres w historii Europy przypadający na lata 1688-1789. W rozumieniu szerszym: epoka w dziejach kultury europejskiej między barokiem a romantyzmem. Ludzie oświecenia najbardziej cenili to, co można pojąć rozumem. Ważna cecha oświecenia to sekularyzacja państw europejskich oraz sformułowanie praw człowieka.

Oświecenie Do najważniejszych wydarzeń związanych z oświeceniem należy rewolucja francuska. Idea republiki rządzonej przez wybrany w wolnych wyborach parlament stała się zaczynem zmian zachodzących w Europie. Nowy ustrój polityczny Amerykanie uczynili podstawą swojej konstytucji. Stany Zjednoczone były jednym z doskonalszych przykładów wprowadzenia pomysłów wieku rozumu w życie. Jednocześnie idee liberalizmu (łac. liberalis - dotyczący wolności) stały się podstawą ekonomicznego rozwoju tego kraju.

Romantyzm Romantyzm (z francuskiego roman – powiązane z poezją rycerską, sama nazwa nawiązuje do łacińskiej nazwy Rzymu – Roma) – nazwą tą określa się epokę w historii sztuki europejskiej od lat 90. XVIII wieku do 40. XIX wieku. Romantyzm jest rozumiany jako prąd ideowy, literacki i artystyczny, który rozwinął się przede wszystkim w Europie Zachodniej i objawiał się przeważnie w poezji, malarstwie i muzyce. Romantyzm nie obejmował wszystkich obszarów sztuk plastycznych oraz nie wytworzył jednolitego stylu, dlatego nie stanowi epoki we wszystkich dziedzinach sztuki.

Pozytywizm Pozytywizm - kierunek myśli w filozofii i literaturze zainicjowany przez Augusta Comte'a w połowie XIX wieku (Kurs filozofii pozytywnej) i kontynuowany do czasów współczesnych (zob. empiriokrytycyzm, pozytywizm logiczny). Podstawowa teza pozytywizmu głosi, że jedynie prawdziwą wiedzą jest wiedza naukowa, która może być zdobyta tylko dzięki pozytywnej afirmacji teorii za pomocą empirycznej metody naukowej.

Pozytywizm Mimo że z czasem metoda naukowa odeszła od pozytywistycznej afirmacji teorii na rzecz jej falsyfikacji, to jednak pozytywizm we współczesnej postaci nadal jest kojarzony ze światopoglądem naukowym - wręcz czasem nazywany ideologią naukową - i jako taki bywa często podzielany przez technokratów, wierzących w konieczność rozwoju przez postęp nauki. W Polsce oddziaływanie tego nurtu myśli przejawiało się początkowo głównie w literaturze, która w kraju pod rozbiorami nie tylko przeciwstawiała się literackiemu romantyzmowi, głosząc wiarę w postęp i zdobycze nauki, ale także postulowała kulturalną i gospodarczą odbudowę przez pracę u podstaw.

Młoda Polska Młoda Polska – okres w dziejach literatury polskiej obejmujący lata 1891-1918. Dochodzą wówczas do głosu nowe prądy artystyczne i umysłowe, takie jak: modernizm, dekadentyzm, symbolizm, ekspresjonizm, impresjonizm i katastrofizm. Nazwa analogiczna od nazw funkcjonujących w innych krajach europejskich np: Młode Niemcy.

Młoda Polska Twórcy młodopolscy odrzucali racjonalistyczną filozofię pozytywizmu, nawiązywali do tradycji romantycznej (prymatu uczuć i emocji nad rozumem) oraz wiary w szczególną pozycję artysty w społeczeństwie (stąd inna nazwa epoki - neoromantyzm). W pierwszym dziesięcioleciu Młodej Polski obserwowano narastanie nastrojów dekadenckich, pesymistycznych, które znalazły wyraz przede wszystkim w poezji. Nazwa epoki "Młoda Polska" wywodzi się od tytułu cyklu artykułów Artura Górskiego, publikowanych na łamach krakowskiego "Życia". Terminem "modernizm" nazywa się też ogół zjawisk i kierunków awangardowych w kulturze europejskiej zapoczątkowany na przełomie XIX i XX wieku.

Młoda Polska Najwybitniejsi twórcy tej epoki: Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Jan Kasprowicz, Stefan Grabiński, Stanisław Wyspiański, Stefan Żeromski, Władysław Stanisław Reymont, Gabriela Zapolska, Wacław Berent.

Dwudziestolecie międzywojenne Dwudziestolecie międzywojenne (albo okres międzywojenny w Polsce) - okres między odzyskaniem niepodległości przez Polskę (11 listopada 1918) a wybuchem II wojny światowej. Oficjalnie za Święto Odzyskania Niepodległości uważany jest dzień 11 listopada, a więc dzień zakończenia I wojny światowej. W dniu tym na prośbę Rady Regencyjnej Józef Piłsudski objął urząd objął dowództwo Wojska Polskiego.

II wojna światowa II wojna światowa - największy konflikt zbrojny w historii świata, trwający między 1 września 1939 r. a 2 września 1945 r. (w Europie trwał do 8 maja 1945 r.), obejmujący zasięgiem działań wojennych prawie całą Europę, część Azji, północną Afrykę i wszystkie oceany. Niektóre epizody wojny rozgrywały się nawet w Antarktyce. Poza prawie wszystkimi państwami europejskimi, brały w niej udział główne państwa Ameryki Północnej i Azji. Głównymi stronami konfliktu były państwa osi i państwa koalicji antyhitlerowskiej (alianci).

II wojna światowa Zapowiedzią nadchodzącego konfliktu był atak faszystowskich Włoch na Abisynię (wojna włosko-abisyńska 1935-1936), hiszpańska wojna domowa, wojna japońsko-chińska 1938 r. (którą część historyków uważa za część II wojny światowej) oraz rozbiór Czechosłowacji (październik 1938 r.). II wojnę światową poprzedziły też takie agresywne zachowania ze strony III Rzeszy, jak: zajęcie Nadrenii w 1936 r., Anschluss Austrii (marzec 1938 r. - marzec 1939 r.) oraz aneksja Kłajpedy. Ze strony Włoch przykładem złamania prawa międzynarodowego było zajęcie Albanii wiosną 1939 r.

II wojna światowa

literatura polska - okres powojenny Po zakończeniu II wojny światowej nasze państwo stało się państwem zależnym od Związku Radzieckiego. Władzę w kraju przejęli komuniści. Nowe porządki wprowadzano stosując terror. Powstał system, w którym władza kontrolowała niemalże wszystko – gospodarkę, organizacje społeczne, podjęto walkę z Kościołem, nie wolno było wyjeżdżać za granicę, nie istniała wolność słowa. Zmieniono nazwę kraju na Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL). Jednocześnie odbudowywano kraj po zniszczeniach wojennych.

literatura współczesna W literaturze współczesnej najważniejszy jest człowiek i jego problemy, jego dążenia, pragnienia i słabości. Człowiek jest głównym tematem utworów poetyckich, powieści i dramatów. Pisarze opisują trudy ludzkiego życia, opisują lęki i obsesje, zwątpienia, chcą w ten sposób pomóc zwykłemu śmiertelnikowi znosić trudności i odnaleźć się we współczesnym świecie.

Koniec Dziękuję za uwagę.