Leasing – najnowsze orzecznictwo Warszawa, 20 października 2011

2 Cesja i Przeniesienie własności z chwilą zapłaty ostatniej raty – wyrok WSA w Łodzi z r. (I SA/Łd 1444/10) w przepisach rozdziału 4a dotyczącego opodatkowania stron umowy leasingu (art.17a pkt.1), ustawodawca zawarł definicję umowy leasingu dla potrzeb podatku dochodowego wskazując, że jest to umowa nazwana w kodeksie cywilnym i jednocześnie rozszerzył tą definicję także na inne rodzaje umów niespełniających wymogów Kodeksu cywilnego, np. leasing wartości niematerialnych i prawnych oraz określił skutki podatkowe umów leasingu. Ustawodawca nie zawarł bezpośredniego odesłania do umów określonych w art.709(18) KC. Zgodzić się więc należy z poglądem prezentowanym w doktrynie, że dla oceny skutków podatkowych umowy leasingowej w zakresie podatku dochodowego, niezależnie od jej kwalifikacji np. z punktu widzenia przepisów prawa cywilnego, odwołać się należy wyłącznie do przepisów ustawy PDP

3 Cesja i Przeniesienie własności z chwilą zapłaty ostatniej raty – wyrok WSA w Łodzi z r. (I SA/Łd 1444/10) Możliwość skorzystania z preferencji podatkowych w sytuacji, gdy dokonano zmiany korzystającego w trakcie trwania umowy leasingu i dokonano jej cesji na nowego korzystającego, organ uzależnia od wyniku kolejnego badania umowy pod kątem, czy umowa ta spełnia warunki pozwalające uznać, że dla nowego korzystającego jest umową leasingu. Jest to istotne z uwagi na to, że uprawnienia podatkowe nie przechodzą na nowego korzystającego, ponieważ przepisy Ordynacji podatkowej nie przewidują takiej sytuacji. Poglądy są w tej kwestii podzielone. Są prezentowane stanowiska, że cesjonariusz przejmuje prawa i obowiązki pierwotnego korzystającego (…). W ocenie Sądu rozpoznającego sprawę należy jednak mieć na uwadze te stanowiska, z których wynika, że do przeniesienia praw i obowiązków podatkowych nie mają zastosowania przepisy kodeksu cywilnego. Natomiast ustawa PDP ani ustawa Ordynacja podatkowa nie zawierają przepisów przewidujących w przypadku takiej cesji, sukcesji praw i obowiązków podatkowych (…).

4 Cesja i Przeniesienie własności z chwilą zapłaty ostatniej raty – wyrok WSA w Łodzi z r. (I SA/Łd 1444/10) Należy w tej sytuacji podzielić pogląd organu, wynikający w sposób wyraźny z interpretacji i z odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, (…) że przeniesienie własności przedmiotu leasingu w sposób określony w art.709(16) Kc, bez określenia ceny sprzedaży wymaganej przez art.17g ustawy PDP powoduje, że nie zostały spełnione warunki określone w tym przepisie. Oczywistą konsekwencją powyższego jest, że przepis ten nie znajdzie zastosowania w analizowanym stanie faktycznym. Pogląd ten spotkać można także w piśmiennictwie ( komentarz do art. 17g PDP w Komentarzu do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych 2010, pod red. W Nykiela i A.Mariańskiego, "oddk" Gdańsk) gdzie autorzy zwracają uwagę, iż przepisy Kodeksu cywilnego przewidują nieodpłatne przeniesienie własności przedmiotu leasingu na korzystającego, jednakże przepisy PDP wymagają aby przeniesienie własności następowało w drodze sprzedaży. Sąd podkreśla, że pogląd ten stanowi kolejny wyraz przemawiający za autonomią prawa podatkowego.

5 Odpisy amortyzacyjne - wyrok NSA z r. (sygn. II FSK 1756/11) Stanowisko Wnioskodawcy: Zgodnie z art. 16 ust.1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych [dalej updop]: Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, dokonywanych według zasad określonych w art. 16a-16m, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość euro przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania. Według wnioskodawcy ustawodawca nie sprecyzował w art. 16 ust. 1 pkt 4 p.d.o.p., w jaki sposób podatnik powinien dokonywać odpisów amortyzacyjnych. W opinii wnioskodawcy, oznacza to, że podatnik ma do wyboru dwie metody dokonywania odpisów amortyzacyjnych: 1.stosunkowe rozdzielanie odpisów amortyzacyjnych i zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów jedynie części tych odpisów w całym okresie amortyzacji 2.zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów całości odpisów amortyzacyjnych aż do chwili, gdy suma dokonanych odpisów nie przekroczy równowartości euro, a późniejszych odpisów w ogóle nieuznawanie za koszty uzyskania przychodów.

6 Odpisy amortyzacyjne - wyrok NSA z r. (sygn. II FSK 1756/11) Stanowisko Sądu: Zdaniem sądu nie do przyjęcia jest pogląd strony skarżącej, że możliwe jest zaliczanie w całości odpisów amortyzacyjnych do kosztów uzyskania przychodów do momentu, gdy łączna suma tych odpisów zrówna się z kwotą euro, a następnie kontynuowanie amortyzacji już dla celów rachunkowych. Tym samym chybiona jest w ocenie Sądu teza strony skarżącej, że prawodawca nie sprecyzował w jaki sposób podatnik powinien dokonywać odpisów amortyzacyjnych. Przepis ten (Art. 16 ust.1 pkt 4 updop) należy bowiem rozumieć tak, że skorzystanie z prawa do zaliczenia wydatków na amortyzację samochodu osobowego do kosztów uzyskania przychodów uzależnione jest od ustalenia, jaka część każdego z odpisów amortyzacyjnych dotyczy wartości samochodu nieprzekraczającej równowartości euro. Pozostałej części odpisu nie można traktować jako wydatku stanowiącego koszt uzyskania przychodu. Innymi słowy, do kosztów uzyskania przychodów zalicza się każdorazowo tylko tę część odpisu amortyzacyjnego, która dotyczy wartości samochodu do wysokości w/w kwoty.

7 Opłata wstępna - wyrok NSA z r. (sygn. II FSK 1646/09) Stanowisko Sądu: Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził stanowisko podatnika uznając, że opłata wstępna od umowy leasingu powinna być zaliczona do kosztów uzyskana przychodów jednorazowo tzn. z dniem jej poniesienia. Zdaniem sądu opłata wstępna ma charakter samoistny, nie przypisany do poszczególnych rat leasingowych, zaś jej poniesienie jest warunkiem koniecznym do realizacji umowy leasingu i następuje przed jego faktycznym zrealizowaniem. Sąd stwierdził, że przedstawiany stan faktyczny jednoznacznie dowodzi, że poniesiony wydatek w postaci opłaty wstępnej dotyczył okresu krótszego niż rok podatkowy. (…) W rezultacie możliwe było przyporządkowanie spornych kosztów do danego roku podatkowego. W związku z powyższym, w sprawie nie mógł mieć zastosowania art. 22 ust. 5c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych [dalej updof] nakazujący proporcjonalne rozliczenie kosztów dotyczących okresu przekraczającego rok podatkowy, jeśli nie jest możliwe ustalenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego.

8 Użytkowanie wieczyste (VAT) - wyrok NSA z r. (sygn. I FSK 744/10) Stanowisko Sądu: Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług [dalej ustawa o VAT], przez dostawę towarów rozumie się wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione Zgodnie z art. 17a updop, przez umowę leasingu rozumie się (…) umowę nazwaną w kodeksie cywilnym, a także każdą inną umowę, na mocy której jedna ze stron, zwana dalej "finansującym", oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie drugiej stronie, zwanej dalej "korzystającym", podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, a także grunty Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, oddanie w leasing budynku usytuowanego na gruncie stanowiącym przedmiot użytkowania wieczystego stanowi odpłatną dostawę towarów. Z drugiej strony, transakcja dotycząca dzierżawy prawa użytkowania wieczystego gruntu stanowić będzie świadczenie usług.

9 Kurs walutowy - wyrok NSA z r. (sygn. II FSK 524/10) Stanowisko Sądu: Zgodnie z art. 15a ust. 4 updop Jeżeli przy obliczaniu wartości różnic kursowych, o których mowa w ust. 2 i 3, nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, przyjmuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień. Naczelny Sąd Administracyjny podzielił opinię podatnika uznając, że różnice kursowe powstałe w związku z zakupami, w sytuacji gdy podatnik nie kupuje i nie sprzedaje waluty obcej, przelicza się na złote przy zastosowaniu kursu średniego ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień transakcji. Kryterium warunkującym zastosowanie kursu faktycznego przy ustalaniu różnic kursowych jest faktyczny obrót walutą, tzn. zbycie lub nabycie waluty. W związku z powyższym, nie można tak samo traktować faktycznie zastosowanego kursu a kursu, który należy zastosować jedynie dla celów wyceny operacji gospodarczej w postaci transakcji walutowej.