ROŚLINY DWULETNIE
CYKL ŻYCIOWY ROŚLIN DWULETNICH TRWA DWA SEZONY WEGETACYJNE I KOŃCZY SIĘ WYDANIEM NASION. W PIERWSZYM SEZONIE WEGETACYJNYM TWORZĄ ONE ODZIOMKOWĄ ROZETĘ LIŚCI, W NASTĘPNYM ZAŚ PĘDY I KWIATY (KWIATOSTANY).
TERMIN „ROŚLINY DWULETNIE” JEST W SENSIE PRAKTYCZNYM OBSZERNIEJSZY I OPRÓCZ PRAWDZIWYCH ROŚLIN DWULETNICH, JAK BRATEK OGRODOWY I NAPARSTNICA PURPUROWA OBEJMU- JE PEWNE GATUNKI KRÓTKOWIECZNYCH BYLIN, CHARAKTERY- ZUJĄCYCH SIĘ OBFITYM KWITNIENIEM, SZCZEGÓLNIE W DRUGIM ROKU ŻYCIA. W KOLEJNYCH LATACH ROŚLINY TE STAJĄ SIĘ BARDZIEJ PODATNE NA CHOROBY, MNIEJ OKAZALE KWITNĄ, ZAWIĄZUJĄ MNIEJ KWIATÓW I NASION ORAZ ŁATWIEJ PRZEMAR- ZAJĄ. SĄ TO m.in.. MALWA RÓŻOWA I GOŻDZIK BRODATY.
UPRAWĘ ROŚLIN DWULETNICH ROZPOCZYNA SIĘ OD WYSIEWU NASION W INSPEKTACH ZIMNYCH, TUNELU FOLIOWYM LUB NA ROZSADNIKU W OKRESIE OD MAJA DO SIERPNIA. UNIKNĄĆ PIKO- WANIA ROŚLIN MOŻNA W WYNIKU ZASTOSOWANIA RZADKIEGO SIEWU RZUTOWEGO LUB RZĘDOWEGO. STOSOWANIE NASION OTOCZKOWANYCH POZWALA SIAĆ JE PUNKTOWO.
PO WYKSZTAŁCENIU PRZEZ SIEWKI 3 - 4 LIŚCI PRZESADZA SIĘ JE NA ZAPASOWE ZAGONY W ROZSTAWIE 15 x 20-25 cm. W PIERW- SZYM ROKU UPRAWY ROŚLINY TWORZĄ ROZETĘ LIŚCI I PRZE- WAŻNIE NIE KWITNĄ. W TRAKCIE SEZONU WEGETACYJNEGO WSKAZANE JEST JEDNO- LUB DWUKROTNE POGŁÓWNE NAWOŻE- NIE ROŚLIN WIELOSKŁADNIKOWĄ MIESZANKĄ NAWOZÓW MINE- RALNYCH (NPK) O STĘŻENIU 0,2 – 0,3 %. NIEZBĘDNE JEST TAKŻE SPULCHNIANIE POWIERZCHNI GLEBY MIĘDZY RZĘDAMI, ZWŁASZ- CZA PO ULEWNYCH DESZCZACH ORAZ SYSTEMATYCZNE PIELE- NIE.
W ZASADZIE WSZYSTKIE ROŚLINY DWULETNIE UPRAWIANE W POLSCE ZNOSZĄ DOBRZE NASZE WARUNKI ZIMOWANIA. WYMAR- ZANIE ROŚLIN MOGĄ JEDNAK POWODOWAĆ DŁUGIE OKRESY BEZŚNIEŻNE I BARDZO MROŹNE. ABY TEGO UNIKNĄĆ POWINNO SIĘ UPRAWY PRZYKRYWAĆ JESIENIĄ LIŚĆMI, SŁOMIASTYM OBORNIKIEM LUB STROISZEM. NIE NALEŻY JEDNAK TEGO CZYNIĆ ZBYT WCZEŚNIE, np.. POD KONIEC WRZEŚNIA, CZY W PAŹDZIER- NIKU, BOWIEM PO PIERWSZYCH CHŁODACH NASTĘPUJE CZĘSTO SŁONECZNA I CIEPŁA POGODA, PODCZAS KTÓREJ PRZYKRYTE ROŚLINY ZACZYNAJĄ INTENSYWNIE ODDYCHAĆ I ZUŻYWAĆ NAGROMADZONE SUBSTANCJE ZAPASOWE BEZ MOŻLIWOŚCI ODTWORZENIA ICH W POCESIE FOTOSYNTEZY. TAKIE OSŁABIONE ROŚLINY ŁATWO PRZEMARZAJĄ MIMO OKRYCIA ZIMOWEGO. NAJLEPIEJ OKRYĆ ROŚLINY WTEDY, GDY NA DOBRE TEMPERA- TURA OTOCZENIA USTALI SIĘ PONIŻEJ 0oC.
ROŚLINY O PRAWIDŁOWO WYROŚNIĘTEJ ROZECIE PRZESADZA SIĘ NA MIEJSCE STAŁE. ZALEŻNIE OD GATUNKU I ODMIANY ORAZ PRZEZNACZENIA UPRAWY WYKONUJE SIĘ TO JUŻ JESIENIĄ LUB DOPIERO PO PRZEZIMOWANIU – WIOSNĄ. ROŚLINY POWINNO SIĘ PRZESADZAĆ Z BRYŁKĄ ZIEMI, GDYŻ WTEDY SZYBCIEJ I ŁATWIEJ SIĘ PRZYJMUJĄ ORAZ LEPIEJ KWITNĄ.
BRATKI, STOKROTKI, NIEZAPOMINAJKI I GOŹDZIKI BRODATE SĄ PODSTAWOWYMI ROŚLINAMI STOSOWANYMI DO JESIENNEGO I WIOSENNEGO OBSADZANIA RABAT, KWIETNIKÓW, POJEMNIKÓW W ZIELENI MIEJSKIEJ. ROŚLINY, KTÓRYCH GŁÓWNY OKRES KWITNIENIA PRZYPADA JESZCZE PRZED MASOWYM KWITNIENIEM ROŚLIN JEDNOROCZ- NYCH, CZYLI W CZERWCU I LIPCU, SĄ UPRAWIANE PRZEDE WSZYSTKIM NA KWIAT CIĘTY. BRATKI, STOKROTKI, NIEZAPOMINAJKI MOŻNA PĘDZIĆ RÓWNIEŻ W SZKLARNI, DZIĘKI CZEMU SĄ MATERIAŁEM KWIACIARSKIM W OKRESIE PÓŹNEJ JESIENI I WCZESNEJ WIOSNY.
W DRUGIM ROKU WEGETACJI ROŚLINY DWULETNIE ZAWIĄZUJĄ NASIONA I PRZEWAŻNIE OBUMIERAJĄ, JAK np. DZWONEK OGRODOWY I BRATEK. INNE ROŚLINY UPRAWIANE JAKO DWULET- NIE SĄ WŁAŚCIWIE BYLINAMI, KTÓRE ZACHWYCAJĄ URODĄ W DRUGIM ROKU UPRAWY, LECZ W DALSZYCH LATACH STAJĄ SIĘ MNIEJ EFEKTOWNE, GDYŻ SŁABIEJ KWITNĄ. NALEŻĄ DO NICH: MALWA, DZIEWANNA, GOŹDZIK BRODATY, STOKROTKA.
ROŚLINY TE UPRAWIA SIĘ DOŚĆ ŁATWO, GDYŻ NIEZBYT SĄ WYMA -GAJĄCE WOBEC CZYNNIKÓW ŚRODOWISKA. WIĘKSZOŚĆ Z NICH ZAWIĄZUJE DUŻO NASION, KTÓRE ROZSIEWAJĄ SIĘ SAMORZUT- NIE W RÓŻNYCH MIEJSCACH OGRODU. SAMOSIEWY TE ŁATWO DZICZEJĄ I NIE POWTARZAJĄ CECH ODMIANOWYCH, DLATEGO PO KILKU LATACH MOŻNA SPOTKAĆ ROŚLINY ODMIENNE OD TYCH, KTÓRE WYSIELIŚMY NA POCZĄTKU.
ROŚLINY DWULETNIE CHARAKTERYZUJĄ SIĘ ZRÓŻNICOWANYM POKROJEM, WYSOKOŚCIĄ, PORĄ KWITNIENIA I WALORAMI DEKORACYJNYMI. MAJĄ TEŻ RÓŻNE WYMAGANIA ODNOŚNIE STANOWISKA W OGRODZIE I RODZAJU GLEBY. KWITNĄ OD WCZESNEJ WIOSNY DO PÓŹNEJ JESIENI.
JUŻ W MARCU ROZWIJAJĄ SIĘ KWIATY STOKROTEK I BRATKÓW, A NIECO PÓŹNIEJ TAKŻE NIEZAPOMINAJEK. ŁADNIE KOMPONUJĄ SIĘ ONE Z KRÓLUJĄCYMI W TYM CZASIE NA RABATACH WIOSEN- NYMI ROŚLINAMI CEBULOWYMI – TULIPANAMI I NARCYZAMI. PASUJĄ TAKŻE DO DROBNYCH SZAFIRKÓW I CEBULIC. MOŻNA TU JESZCZE DOŁĄCZYĆ LAK O PRZYJEMNIE PACHNĄCYCH KWIATACH BARWY ŻÓŁTEJ, POMARAŃCZOWEJ, CZERWONEJ I BRĄZOWEJ.
GRUPA MIESZAŃCÓW DARWINA KWIATY RÓŻNOBARWNE, NAJOKAZALSZE ZE WSZYSTKICH TULIPANÓW, WCZESNE. WYSOKOŚĆ 60 - 65 cm.
GRUPA PEŁNE WCZESNE KWIATY RÓŻNO-BARWNE O ZWIE-LOKROTNIONEJ LICZBIE PŁAT-KÓW. WYSOKOŚĆ 25 – 35 cm.
GRUPA TRIUMPH KWIATY RÓŻNOBARWNE, TRWAŁE, ŚREDNIOWCZESNE. WYSOKOŚĆ 40 – 50 cm.
GRUPA STRZĘPIASTE KWIATY RÓŻNOBARWNE O BRZEGACH PŁATKÓW DROBNO PIŁKOWANYCH. WYSOKOŚĆ 40 – 60 cm.
GRUPA LILIOKSZTAŁTNE KWIATY RÓŻNOBARWNE, WYDŁUŻONE, OSTRO ZAKOŃCZONE LUB LEKKO POFALOWANE. WYSOKOŚĆ 70 – 75 cm.
GRUPA PAPUZIE KWIATY RÓŻNOBARWNE O SZEROKICH, POSTRZĘPIONYCH PŁATKACH. WYSOKOŚĆ 40 – 45 cm.
GRUPA PAPUZIE KWIATY RÓŻNOBARWNE O SZEROKICH, POSTRZĘPIONYCH PŁATKACH. WYSOKOŚĆ 40 – 45 cm.
GRUPA WIELOKWIATOWYCH ROŚLINY O RÓŻNOBARWNYCH KWIATACH, ZEBRANYCH PO KILKA NA ŁODYDZE, PÓŹNE. WYSOKOŚĆ 40 – 45 cm.
GRUPA VIRIDIFLORA ROŚLINY O RÓŻNOBARWNYCH KWIATACH Z ZIELONYMI PRZEBARWIE-NIAMI NA ZEWNĘTRZNYCH PŁATKACH. WYSOKOŚĆ 30 – 60 cm.
GRUPA BOTANICZNA ODMIANA DAYSYSTEMON KWIATY ŻÓŁTE Z BIAŁYM ZAKOŃCZE-NIEM PŁATKÓW. ROŚLINY NISKIE, NADAJĄCE SIĘ DO OGRÓDKÓW SKALNYCH. WYSOKOŚĆ 10 – 20 cm.
GRUPA BOTANICZNA ROŚLINY O NISKIM WZROŚCIE I RÓŻNOBARWNYCH KWIATACH. WYSOKOŚĆ 20 – 40 cm.
GRUPA GREIGII ROŚLINY O DEKORACYJNYCH LIŚCIACH Z CZERWONYMI SMUGAMI I KRESKAMI. KWIATY RÓŻNOBARWNE, PUCHAROWATE. WYSOKOŚĆ 45cm.
GRUPA KAUFMANIANA ROŚLINY NISKIE O KWIATACH JASNO-ŻÓŁTYCH LUB CZERWONYCH I DUŻYCH, DEKORACYJNYCH LIŚCIACH. WYSOKOŚĆ 20 – 40 cm.
W MAJU POJAWIAJĄ SIĘ KWIATOSTANY DZWONKA OGRODOWE- GO, OD CZERWCA MOŻNA ZAŚ PODZIWIAĆ GOŹDZIKI BRODATE ORAZ STRZELISTE NAPARSTNICE I WYNIOSŁE, PRZYPOMINAJĄCE ŻÓŁTE ŚWIECZNIKI DZIEWANNY. OD LIPCA PRZYCIĄGAJĄ WZROK OGROMNE KWIATOSTAY MALWY – ROŚLINY ZWIĄZANEJ Z POLSKIM KRAJOBRAZEM. W SIERPNIU ŚCINAMI SUCHE PĘDY MIESIĄCZNICY ROCZNEJ, OZDOBIONE LŚNIĄCYMI, PAPIEROWATY- MI PRZEGRODAMI ŁUSZCZYN NASIENNYCH. BĘDĄ ONE DOSKONA- ŁYM DODATKIEM DO SUCHYCH ZIMOWYCH KOMPOZYCJI ROŚLIN- NYCH.
ROŚLINA O DUŻYCH, BIAŁYCH LUB NIEBIESKICH KWIATACH ROŚLINA O DUŻYCH, BIAŁYCH LUB NIEBIESKICH KWIATACH. WYSIEW NASION W CZERWCU NA ROZSADNIKU. SADZONKI WYSADZA SIĘ DO GRUNTU WE WRZEŚNIU. KWITNIENIE: CZERWIEC – LIPIEC NASTĘPNEGO ROKU. WYSOKOŚĆ 70 – 90 cm. STANOWISKO SŁONECZNE. (CAMPANULA PERSICIFOLIA)
ROŚLINA O SZTYWNYCH ŁODY-GACH I ZEBRANYCH W ZBITE, GĘSTE GRONA KWIATACH. WYSIEW NASION W MAJU – CZERWCU NA ROZSADNIKU. WYSADZAĆ DO OTWARTEGO GRUNTU W SIERPNIU – WRZEŚ-NIU. KWITNIE NASTĘPNEGO ROKU W CZERWCU – SIERPNIU. WYSOKOŚĆ 50 – 70 cm. STANOWISKO SŁONECZNE LUB PÓŁCIEŃ. (CAMPANULA GLOMERATA)
ROŚLINA O DYŻYCH KWIATACH BARWY BIAŁEJ, RÓŻOWEJ, NIEBIESKIEJ, FIOLETOWEJ. WYSIEW NASION: MAJ – CZER-WIEC DO ZIMNEGO INSPEKTU LUB NA ROZSADNIKU. DO GRUN-TU WYSADZA SIĘ WE WRZEŚNIU. KWITNIE W CZERWCU – SIERP-NIU NASTĘPNEGO ROKU. WYSOKOŚĆ 70 – 90 cm. STANOWISKO SŁONECZNE. (CAMPANULA MEDIUM)
ROŚLINA O OMSZAŁYCH PĘDACH I KWIATACH ZEBRA-NYCH W DŁUGIE, EFEKTOWNE KŁOSY. NASIONA WYSIEWA SIĘ W MAJU – CZERWCU WPROST DO GRUNTU. KWITNIE W CZERW-CU – SIERPNIU NASTĘPNEGO ROKU. WYSOKOŚĆ ok.. 100 cm. STANOWISKO SŁONECZNE. (VERBASCUM PHOENICEUM)
JESIENIĄ ZAKWITAJĄ WYSIANE W CZERWCU TEGO ROKU WCZES- NE ODMIANY BRATKÓW, KTÓRE JAKO OSTATNIE SPOŚRÓD ROŚ- LIN DWULETNICH SĄ KOLOROWĄ OZDOBĄ RABAT, KWIETNIKÓW I POJEMNIKÓW. GDY NADEJDĄ PIRWSZE JESIENNE PRZYMROZKI, ZABEZPIECZAMY NA ZIMĘ ROZETY LIŚCIOWE ROŚLIN. PRZYKRY- WAMY JE STROISZEM (GAŁĄZKAMI DRZEW IGLASTYCH), LIŚĆMI LUB KORĄ DRZEW.
KWIATY NA KAŻDY MIESIĄC OKRES KWITNIENIA PRAWIE WSZYSTKICH ROŚLIN JEDNOROCZNYCH I DWULETNICH ROZCIĄGA SIĘ OD POCZĄTKU CZERWCA DO KOŃCA PAŹDZIERNIKA. JEDNAK DOBIERAJĄC WŁAŚCIWIE ODMIANY MOŻNA UYZYSKAĆ EFEKT NIEPRZERWANEGO KWITNIENIA ROŚLIN NA RABATACH I KWIENIKACH NIEMAL PRZEZ CAŁY ROK. DLA KAŻDEGO MIESIĄCA MOŻNA ZESTAWIĆ LISTĘ ODMIAN, KTÓRE POWINNY W TYM CZASIE KWITNĄĆ.
PORY KWITNIENIA JEDNOROCZNYCH I DWULETNICH ROŚLIN OZDOBNYCH STYCZEŃ: VIOLA (fiołek i bratek) LUTY: VIOLA (fiołek i bratek) MARZEC: BELLIS (stokrotka), CHEIRANTHUS (lak, pszonak), MATTHIOLA (lewkonia), VIOLA (fiołek i bratek) KWIECIEŃ: BELLIS (stokrotka), CHEIRANTHUS (lak, pszonak), LUNARIA (miesiącznica), MATTHIOLA (lewkonia), MYOSOTIS (niezapominajka), VIOLA (fiołek i bratek) MAJ: BELLIS (stokrotka), CAMPANULA (dzwonek), CHEIRANTHUS (lak, pszonak), IBERIS (ubiorek), LUNARIA (miesiącznica), MALCOLMIA (malkolmia) , MYOSOTIS (niezapominajka) , VIOLA (fiołek i bratek.