„Co nastolatek wiedzieć powinien o prawidłowym odżywianiu się”

Dane liczbowe z nieprawidłową masą ciała w Polsce Obecnie w naszym kraju, z tytułu nadmiernego otłuszczenia ciała, ryzykiem utraty zdrowia zagrożonych jest ponad 40% kobiet oraz 30% mężczyzn. Otyłość jest często definiowana jako stan, w którym dochodzi do nadmiernego gromadzenia się tkanki tłuszczowej w organizmie, prowadzącej do zagrożenia stanu zdrowia. Jej przyczyną jest dodatni bilans energetyczny, co oznacza większą ilość kalorii dostarczanych do organizmu niż kalorii wydatkowanych, co z kolei prowadzi do wzrostu masy ciała. Około 60 proc. Polaków ma nadwagę, a 30 proc. cierpi na otyłość.

Nadwaga nie jest chorobą, lecz objawem i czynnikiem ryzyka wielu chorób. Osoby z nadwagą żyją krócej i zapadają częściej na różne choroby. Przyczyny: Brak ruchu, złe nawyki żywieniowe Powikłania: Nadciśnienie, cukrzyca, miażdżyca, choroba niedokrwienna serca, zaburzenia rytmu serca, udar mózgu. Nadwaga przyczynia się do raka piersi i jelita grubego. U osób z nadwagą częściej niż u szczupłych rozwija się osteoporoza i dochodzi do zwyrodnienia stawów. Coraz więcej osób rzuca palenie, jemy mniej tłusto, doceniamy znaczenie warzyw i owoców w codziennej diecie.

Dzięki tym pozytywnym zjawiskom w ciągu ostatnich 10-12 lat umieralność z powodu chorób układu krążenia zmalała w naszym kraju o 31 proc. Okazuje się jednak, że efekty zmian stylu życia Polaków mogłyby być jeszcze lepsze, lecz przeszkadza nam w tym... otyłość. Zdaniem naukowców, gdybyśmy tak szybko nie tyli, umieralność, np. z powodu chorób układu krążenia, zmalałaby w ciągu minionej dekady aż o 39 proc.

W jakich latach najwięcej możemy przytyć Okresem szczególnie predysponującym do pojawiania się zaburzeń odżywiania jest okres młodzieńczy między 12.-14. i 18.-21. rokiem życia.. W okresie tym zaburzenia odżywiania są największe i wynoszą w anoreksji ok. 1% populacji młodzieży, w bulimii ok. 2%. Występuje wyraźna przewaga zachorowań u dziewcząt. 15-krotnie niższą zachorowalność chłopców na anoreksję i bulimię wyjaśnia się mniejszym stresem związanym z dojrzewaniem biologicznym.

Na zaburzenia odżywiania cierpią najczęściej dziewczęta i młode kobiety, których kariera zawodowa jest związana z koniecznością utrzymywania szczupłej sylwetki i kontroli swojego ciała. Są to więc młode tancerki, uczennice szkół baletowych, niektórych dziedzin sportu, takich jak pływanie, gimnastyka. Zdarzają się przypadki zachorowań wśród osób starszych, nawet 30- letnich, choć zdecydowanie rzadziej.

Co to to jest wskaźnik masy ciała i jak się go oblicza. BMI (body mass index) jest najpopularniejszym wzorem matematycznym na obliczanie masy ciała. Oblicza się go poprzez podzielenie masy ciała w kg przez wzrost do kwadratu. m = masa ciała BMI = [kg]/ [m] x [m]

BMI-interpretacja Wartość BMI : Stan: Ryzyko wystąpienia chorób: <14.6 -wyniszczenie -bezpośrednie zagrożenie życia 14.6-17.9 -wychudzenie -wysokie 18-18.9 -niedowaga -średnie 19-24.9 -norma -niskie 25-29.9 -nadwaga -średnie >30 -otyłość -wysokie

Nadwaga-nie jest tak źle Polacy to w dużej części społeczeństwo ludzi z nadwagą. Z badań przeprowadzonych przez OBOP wynika, że co czwarta Polka waży więcej niż powinna. Jeszcze gorzej wypadają panowie - z nadwagą ma problemy już co trzeci Polak. Wbrew powszechnym opiniom w naszym kraju nie panuje jeszcze moda na odchudzanie - po środki wspomagające zrzucenie zbędnych kilogramów sięga jedynie niespełna 15 proc. naszych rodaków.

Otyłość-tragedia

Przyczyny otyłości i wynikające z wadliwego żywienia się choroby

Jakie mogą być przyczyny otyłości -Czynniki dziedziczne -Czynniki fizjologiczne -Styl życia -Czynniki psychologiczne -Alkohol

Czynniki dziedziczne Skłonność do otyłości dotyczy często całych rodzin, stwierdzono, że istnieją ku temu predyspozycje genetyczne. U 70% osób otyłych przynajmniej jedno z rodziców było otyłe. Niestety dokładny mechanizm występowania tego typu otyłości pozostaje nieznany; Wiadomo, że w procesie powstawania otyłości jest zaangażowanych kilka genów wpływających na przyjmowanie pokarmów i wydatkowanie energii.

Czynniki fizjologiczne Fizjologicznie apetyt regulowany jest wielkością posiłków, ich częstością, składem, smakiem jak również jest pod kontrolą ośrodkowego układu nerwowego (głównie podwzgórza). Na łaknienie mają wpływ neurotransmitery, głównie monoaminy: serotonina, dopamina, noradrenalina. Noradrenalina zwiększa np. apetyt na węglowodany, natomiast serotonina działa przeciwstawnie. Stwarza to możliwość poszukiwania nowych dróg terapii poprzez wpływ na stężenie w organizmie powyższych substancji. Nadmiar węglowodanów z diety jest początkowo odkładany w wątrobie w postaci glikogenu. Następnie nadmiar węglowodanów jest przekształcany w tłuszcz. Nadmiar aminokwasów - pochodzących z białka w diecie - także początkowo przekształcany jest w glikogen, a następnie w tłuszcz, (trójglicerydy) magazynowany w tkance tłuszczowej. W jednym kilogramie tłuszczu magazynowane jest ok. 7000 kcal.

Czynniki psychologiczne Otyłość można traktować jako formę uzależnienia, innymi słowy utraty kontroli nad jedzeniem. Otyłość negatywnie wpływa na jakość życia, bywa że osoba otyła stroni od kontaktu z ludźmi, boi się ich odrzucenia. Paradoksalnie, otyłość może stać się sposobem na życie, wygodnym wytłumaczeniem wszelkich osobistych niepowodzeń, samo jedzenie zaś może być pocieszeniem, sposobem na odreagowanie złości, smutku, czy też sposobem na nudę. Typowa dla ludzi otyłych jest złudna nadzieja, że wszystko w życiu się uda jeśli tylko się schudnie. Bywa, że otyłość jest potrzebna rodzinie chorego po to, by mąż czy żona mógł czuć się bardziej pewnie przy mniej atrakcyjnym partnerze.

Styl życia Otyłość powstaje przede wszystkim w wyniku spożywania nadmiaru tłuszczu oraz zbyt małej aktywności fizycznej. Alkohol spożywany w nadmiernych ilościach prowadzi do zwiększonego dostarczania energii ("puste" kalorie), chorób wątroby i pęcherzyka żółciowego. Palenie papierosów obniża apetyt. Nie jest to jednak metoda pozwalająca utrzymać masę ciała i zachować zdrowie, ponieważ palenie i otyłość są pierwszymi możliwymi do uniknięcia przyczynami zgonów z przyczyn sercowo-naczyniowych. Osoby, które rzuciły palenie, są dwukrotnie bardziej narażone na przybranie na wadze w porównaniu do osób, które nigdy nie paliły.

Jaki wpływ na organizm dorosłego człowieka ma otyłość nabyta w młodszym wieku Tak źle w Polsce jeszcze nie było. Prawie co 5 chłopiec i co 7 dziewczynka cierpią na otyłość. I nie jest to tylko problem estetyczny, ale przede wszystkim zdrowotny. Otyłość dziecięca zwiększa wielokrotnie ryzyko zawału serca, wylewu czy cukrzycy w dorosłym życiu. Syn dobrze sytuowanych rodziców, z komputerem podłączonym do Internetu i telewizorem w swoim pokoju - to najbardziej narażone na otyłość dziecko, które w przyszłości będzie się leczyć z

Choroby o podłożu żywieniowym Cukrzyca typu II - stanowi 90% przypadków cukrzycy. 80-90% pacjentów stanowią osoby otyłe. Spadek wagi - nawet o 5-10% prowadzi do obniżenia poziomu cukru we krwi i pozwala zmniejszyć dawki leków przeciwcukrzycowych, w tym insuliny. Nadciśnienie tętnicze - wzrost masy ciała o 20% powoduje ośmiokrotny wzrost częstości występowania nadciśnienia. Hiperlipidemia - czyli podwyższenie poziomu cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Poza poziomem całkowitego cholesterolu ważny dla ryzyka chorób serca jest też stosunek pomiędzy "dobrym" - cholesterol HDL i "złym" cholesterolem - cholesterol LDL. Stosunek ten jest niekorzystny u osób otyłych. Udar mózgowy - ryzyko jego wystąpienia u osób otyłych jest dwukrotnie większe. Niewydolność serca - ryzyko tej choroby u otyłych jest większe 1,9 razy.

Choroba niedokrwienna serca (choroba wieńcowa) - 40% przypadków tej choroby jest związane z BMI powyżej 25. Prawdopodobieństwo, że osoba otyła będzie miała chorobę wieńcową jest 1,5 raza większe niż u osoby z prawidłową wagą. Otyłość pogarsza także przebieg rehabilitacji pozawałowej. Zmiany zwyrodnieniowe stawów - stawy podlegające nadmiernym obciążeniom szybciej ulegają uszkodzeniu, prowadzi to do zespołów bólowych, np. kręgosłupa, stawów kolanowych. Nowotwory - u otyłych częściej niż u szczupłych występują nowotwory macicy, sutka, pęcherzyka żółciowego, jelita grubego, prostaty. Zaburzenia oddychania w czasie snu - objawiające się m.in. zespołem hipowentylacji bądź bezdechu sennego. Żylaki kończyn dolnych - u osoby otyłej gorsze są warunki odpływu krwi z kończyn dolnych. Prowadzi to do nadmiernego wypełnienia krwią żył a w konsekwencji - do powstawania żylaków. Zaburzenia hormonalne i powikłania ciąży - częściej występują u otyłych kobiet.

Zdrowe odżywianie się w wieku dojrzewania Ludzkie ciało jest zbudowane z komórek potrzebujących do życia i wzrostu składników odżywczych, których źródłem jest spożywany pokarm. Dlatego to, jak wyglądamy oraz jakie jest nasze samopoczucie i zdrowie, zależy od codziennej diety. Wiek, tryb życia, a nawet takie czynniki jak klimat mogą wpłynąć na rodzaj i ilość składników odżywczych potrzebnych człowiekowi w danym czasie.

Otyłość: Nadmierne nagromadzenie tłuszczu w ciele zwiększa ryzyko utraty zdrowia i wiąże się ze zwiększonym zagrożeniem występowania chorób serca, nadciśnienia tętniczego, miażdżycy, cukrzycy, kamicy pęcherzyka żółciowego, zmian zwyrodnieniowych układu kostno-stawowego a nawet niektórymi rodzajami nowotworów.

Zdrowy jadłospis na 1 dzień Pierwsze śniadanie - Chleb graham (2 kromki 100 g 192) - Dżemy niskosłodzone (1 łyżka 20 g 33) - Mleko 2% tłuszczu (1 szklanka 250 ml 5) Drugie śniadanie - Sok pomidorowy (250 ml 63) - Poziomki (36) - Truskawki (35) Obiad - Risotto z mięsem i jarzynami (190) - Sałata lodowa (15) Kolacja - Omlet bez dodatków (1 szt. 380)

Nieprawidłowy jadłospis nastolatka na 1 dzień Śniadanie -Pączek -Kakao Obiad -Karkówka -Ziemniaki Kolacja -Paluszki -Napój gazowany

Piramida zdrowego odżywiania się

Najczęściej stosowane diety: Proteinowa - białka Niskowęglowodanowa – owoce i warzywa Wzbogacona w magnez -Dieta która pozwala bezpiecznie i bez głodzenia się schudnąć 1 kg w ciągu 1 tygodnia.

Jadłospis diety proteinowej: śniadanie: szklanka odtłuszczonego mleka, trzy suchary z polędwicą, herbatka z kopru włoskiego ułatwiająca trawienie obiad: starta marchew gotowana na parze, mięso kurczaka bez skórki kolacja: dwa jaja sadzone, fasolka szparagowa gotowana na parze

Jadłospis diety niskowęglowodanowej: Śniadanie 295 kcal Surówka z kapusty pekińskiej, po plasterku polędwicy, Obiad 180 kcal 150 g mintaja gotowanego w warzywach, szklanka surówki z kapusty kwaszonej Kolacja 210 kcal Zapiekanka z warzyw, szklanka herbaty zielonej bez cukru.

Projekt wykonywali: Izabela Abramek Michał Sęk Aleksandra Sikora Kinga Królik Magdalena Rogala Paulina Witan Norman Spisjak Paweł Orłowski Kuba Mikulski