Wykład 3 Współczesny kontekst deindywiduacji Deindywiduacja . Socjologia zachowań zbiorowych Wykład 3 Współczesny kontekst deindywiduacji

Paradoks współczesności Z jednej strony: Jednostka jako główny aktor życia społecznego, faworyzowanie tego, co nowe, unikalne, oryginalne. Indywidualizm i jego warianty: samorealizacyjny i rywalizacyjny Z drugiej strony: Dążenie jednostek, by upodobnić się do innych Zmuszanie jednostek do tego, by były podobne do innych Jak wyjaśnić ten paradoks?

Niepewność, lęk i strach towarzyszące współczesnemu życiu Trzy podstawowe źródła deindywiduacji we współczesnym, zindywidualizowanym świecie Niepewność, lęk i strach towarzyszące współczesnemu życiu Formatujący wpływ systemu Pragnienie bycia podobnym do innych (dobrowolna deindywiduacja)

Niepewność, lęk i strach towarzyszące współczesnemu życiu (1) Metafory współczesności : społeczeństwo ryzyka (Beck), społeczeństwo strachu (Furedi) Paradoks: z jednej strony życie jest bezpieczniejsze, niż kiedykolwiek, z drugiej jednym z najpowszechniejszych doznań jest strach i lęk.

Niepewność, lęk i strach towarzyszące współczesnemu życiu (2) Jakie są źródła lęku i niepewności? Szybkość i radykalność zmian zachodzących we współczesnym świecie (Harald Welzer) Sieciowy charakter systemu światowego (ogromne możliwości i niestabilność- Jan van Dijk) Dekolonizacja (Pierre Nora- wewnętrzna, zewnętrzna, ideologiczna) Samonapędzający się charakter procesów społecznych (niewyobrażalność skutków- John Urry) Kapitalizm, jego ekspansywność oraz ludzkie pragnienia

Niepewność, lęk i strach towarzyszące współczesnemu życiu (3) Jakie są źródła lęku i niepewności? (cd.) II. Nadmiar informacji Podstawowe źródła: Komercyjny charakter mediów; Obiektywizacja procesów komunikacyjnych; Rozwój nauki Dostępność narzędzi tworzenia i upowszechniania informacji

Niepewność, lęk i strach towarzyszące współczesnemu życiu (4) Nadmiar informacji (przykład): Źródło: http://www.youtube.com/t/press_statistics

Niepewność, lęk i strach towarzyszące współczesnemu życiu (5) Konsekwencje nadmiaru informacji: Źródło: Dijk van J., Społeczne aspekty nowych mediów, Warszawa, 2010, str. 281

Niepewność, lęk i strach towarzyszące współczesnemu życiu (6) Konsekwencje nadmiaru informacji (cd): Smog informacyjny (David Schenk) Eksplozja ignorancji (Juliusz Łukasiewicz) Niezdolność do wywiązania się z normy kontrolowania rzeczywistości Niezdolność do dokonywania racjonalnych wyborów

Niepewność, lęk i strach towarzyszące współczesnemu życiu (7) Jakie są źródła lęku i niepewności? (cd.) III. Technologie społecznego nasycania i eksplozja nieadekwatności (Kenneth J. Gergen) IV. Kultura terapeutyczna (Małgorzata Jacyno)- refleksyjność i techniki naprawcze; standardy normalności; jednostkowa odpowiedzialność V. Tragedia kultury (Georg Simmel) – kult rankingów, populizm, nisze- ulokalnienie systemów wartości. VI. Przemysł strachu

Formatujący wpływ systemu (1) Wysoki stopień zaawansowania technologicznego i jego konsekwencje: Systemowość i uniwersalne standardy Redukcja różnorodności działań Nowy nadzór- maszyny, czynności klasyfikacyjne (David Lyon) Przekazy-rzeczy i redukcja różnorodności odpowiedzi.

Formatujący wpływ systemu (2) II. Biowładza- władza nad życiem Określanie w jaki sposób powinna żyć jednostka, by być potrzebna systemowi Biopolityka- próba wykształcenia takich cech populacji, które są potrzebne systemowi Ograniczenie jednostkowego prawa do samorealizacji.

Formatujący wpływ systemu (3) II. Wielokulturowość i jej współczesne modele Upadek idei tygla na rzecz idei salad bowl Narzucenie jednostce grupowych tożsamości Zakwestionowanie wartości, odrzucającej mniejszości, kultury dominującej Konflikt pomiędzy grupami, a nie jednostkami

Deindywiduacja dobrowolna Neoplemienność 1 2 3 (Michel Maffesoli )- re-ligare, dobrowolność i oddolność, emocje i przeżycia; podłączenie, egalitaryzm Ucieczka od wolności- poszukiwanie podstaw i uzasadnień (fundamentalizmy, subkultury) Karnawalizacja- potrzeba okresowego odwrócenia porządku (mecz, koncert, flash mob, masa krytyczna) Korzyści materialne (groupon, citydeal, promocje)

Pytania do egzaminu Wymień trzy podstawowe źródła deindywiduacji we współczesnym świecie Co to jest społeczeństwo ryzyka? W jaki sposób szybkość i radykalność zmian zachodzących we współczesnym świecie powoduje deindywiduację? Jaki jest związek pomiędzy nadmiarem informacji, a poczuciem niepewności? Co to są „technologie społecznego nasycania” i jakie są ich konsekwencje? W jaki sposób biowładza przyczynia się do deindywiduacji? Dlaczego zakres deindywiduacji zwiększa się w wielokulturowym społeczeństwie? Co to jest neoplemienność?