Nancy Cartwright (1995) Ceteris Paribus Laws and Socio-Economic Machines opracowała Anna Grochowska.

Prezentacja na temat: "Nancy Cartwright (1995) Ceteris Paribus Laws and Socio-Economic Machines opracowała Anna Grochowska."— Zapis prezentacji:

1 Nancy Cartwright (1995) Ceteris Paribus Laws and Socio-Economic Machines opracowała Anna Grochowska

2 26-10-2006 2 Wprowadzenie Świat w pełni uporządkowany David Hume Świat cętkowany “dappled world” Nancy Cartwright Konflikt

3 26-10-2006 3 Teoria Hume’a Nauka funkcjonuje w ramach paradygmatόw i kompleksowych teorii. Światy uporządkowane: matematyka, fizyka, biomedycyna. Nauka to zbiόr regularności uniwersalnych, nie: A => B. Każde prawo jest poparte prawem bardziej ogόlnym (“covering law”).

4 26-10-2006 4 Teoria Hume’a Praw w sensie Hume’a jest mało, większość z nich jest fałszywa. Przykład: Prawo Coulomba Aby prawa Hume’a zachodziły, konieczne jest ich uszczegόławianie, co ogranicza wartość poznawczą.

5 26-10-2006 5 “ Dappled world ” Nancy Cartwright należy do najwybitniejszych wspόłczesnych filozofόw nauki. 1999: “The Dappled World: A Study of the Boundaries of Science”; Cambridge University Press.

6 26-10-2006 6 “ Dappled world ” Wg Nancy Cartwright: Nie ma uporządkowanych światόw, ponieważ nie ma praw fundamentalnych. Każde prawo, nawet najbardziej konkretne wymaga kontekstu. Klauzula “ceteris paribus” !!

7 26-10-2006 7 Cel nauki Za Arystotelesem: Nie należy skupiać się wyłącznie na uniwersalnych prawach (niewiele) ale dążyć do poznania natury rzeczy (“capacities”). Rzeczy tworzą maszynę ktόrą możemy wprawić w ruch i obserwować zależności.

8 26-10-2006 8 Model - maszyna socjo-ekonomiczna Rzeczy “capacities” ModelPrawo Prawo jest konsekwencją udanego działania maszyny socjo-ekonomicznej !!

9 26-10-2006 9 Model Rozgraniczenie: zmienne wewnętrzne modelu zmienne zewnętrzne – warunki przyjęte dla funkcjonowania modelu – ceteris paribus.

10 26-10-2006 10 Dlaczego nie ma praw uniwersalnych w ekonomii? Zbyt wiele rόżnych zmiennych czynnikόw, trudno wychwycić między ktόrymi występują interakcje. Zmienne środowisko ich działania niemożliwość przeprowadzania eksperymentόw kontrolowanych. Żaden mechanizm nie działa samodzielnie, w izolacji.

11 26-10-2006 11 Mechanizm izolowany? Mechanizm ekonomiczny jest maszyną ktόra musi zostać złożona i poddana prόbie działania w określonych warunkach. Przykład: dźwignia Przykład: kreacja pieniądza M = ((1 + cu) / (re + cu)) H

12 26-10-2006 12 Czemu służy “ceteris paribus”? Klauzula “ceteris paribus”: stwarza maszynie socjo-ekonomicznej “dogodne” warunki pracy, “chroni” ją przed zewnętrznym uszkodzeniem. Im więcej warunkόw tym słabsze odwzorowanie rzeczywistości !!!

13 26-10-2006 13 Projekt maszyny ekonomicznej Umowa kredytu inwestycyjnego Problem pryncypał – agent Część zyskownych projektόw nie dochodzi do skutku. ZALEŻNOŚĆ: Nieefektywność występuje gdy: Koszty utopione > 0, Początkowa stopa dochodu z przedsięwzięcia < stopa alternatywnego źrόdła dochodu.

14 26-10-2006 14 Warunki projektu Części maszyny – aktorzy, Konstrukcja – zasady zachowania aktorόw: chciwość, maksymalizacja zysku, gra jednoczesna, jednokrotna. Pomiar funkcjonowania – kalkulacja rezultatόw: jedna stopa dyskontowa warunki pewności doskonałe kalkulatory

15 26-10-2006 15 “Ceteris paribus” projektu Dwόch aktorόw, Brak porozumienia lub interakcji – gra jednokrotna, Brak zewnętrznych zakłόceń, Niezmienne środowisko. Dobre odwzorowanie rzeczywistości ??

16 26-10-2006 16 « Covering law » ? Rόwnowaga osiągnięta w grze dwuosobowej. Wyprowadzenie nie opiera się na żadnych fundamentalnych prawach !! Zależność nie jest uniwersalnym prawem, zawiera warunki (“ceteris paribus”).

17 26-10-2006 17 Rόżne modele Nie da się porόwnać maszyn socjo-ekonomicznych między sobą. Są one wzajemnie komplementarne. Cel: Doskonalenie techniki w ramach danej maszyny socjo- ekonomicznej.

18 26-10-2006 18 Podsumowanie 1. Obserwujemy elementy natury. 2. Konstruujemy maszyny aby wychwycić interakcje. 3. Otrzymujemy zależności. Każde prawo musi zostać opatrzone klauzulą “ceteris paribus”.

19 Dziękuję za uwagę