WinFS Technologia przyszłości?

Trochę historii… WinFS jako projekt nie stanowi nowości. Jego początki sięgają lat dziewięćdziesiątych, kiedy opowiadano o nim używając nazwy "Object File System". Stanowił on część większego projektu noszącego nazwę "Cairo". Jednak od roku 1993 Microsoft przestał o nim wspominać i wrócił do idei dopiero w 2003 roku, używając tym razem nazwy WinFS. WinFS jako projekt nie stanowi nowości. Jego początki sięgają lat dziewięćdziesiątych, kiedy opowiadano o nim używając nazwy "Object File System". Stanowił on część większego projektu noszącego nazwę "Cairo". Jednak od roku 1993 Microsoft przestał o nim wspominać i wrócił do idei dopiero w 2003 roku, używając tym razem nazwy WinFS.

Czym jest WinFS? Odpowiedź zależy od perspektywy czasu i punktualności producenta. Jedno nie ulega wątpliwości: przygotowywana jest zunifikowana cyfrowa zupa, do której wleje się wszelkie możliwe składniki. Pliki z systemu folderów, wszystkie informacje z rejestru, komplet tego, co robi się za pomocą Active Directory, a wszystko przyprawione danymi z Outlooka: kontaktami, listami i notatkami z kalendarza. Mieszać w tym kotle będą relacyjne bazy danych, obiekty, XML i metadane. Brzmi to wystarczająco poważnie, ale w istocie mamy do czynienia z powłoką przykrywającą system plików i innych danych.

Czym jest WinFS ? Rzeczywiście, jeżeli plan się powiedzie, to poza systemem WinFS, w tradycyjnej postaci pozostaną tylko te dane, do których wymagamy bardzo szybkiego dostępu i które chcemy wydajnie przetwarzać. Jednak w Microsoft–skiej "becie" z każdej strony widać prowizorkę i oznaki pośpiechu. Zamiast pracującej całości, jak na betę przystało, mamy łaty surowego kodu, które często wymagają ręcznego zszywania. Uruchamianie go w dobrze pracującym systemie nie zawsze się uda, a nawet może spowodować jego destrukcję. Paradoksalnie nowy system nie działa także pod kontrolą Visty, do której był przeznaczony, bo brak do niego odpowiednich bibliotek. Bardziej zrozumiała jest odmowa współpracy z systemem plików FAT. Nie ma w nim, dostępnych w konkurencyjnym NTFS-ie, atrybutów, z których WinFS korzysta.

INSTALACJA Na komputerze z Windows XP instalacja jest prosta wystarczy pilnie przestrzegać instrukcji od wersji beta 2. Po instalacji, między twardymi dyskami, napędami optycznymi i pulpitem zauważymy tam nowy obiekt, z etykietą WinFS Stores, a po jego otwarciu drugi magazyn, podpisany DefaultStore. Te obiekty są widoczne tylko w Eksploratorze. Napełnianie domyślnego magazynu może się zacząć automatycznie bądź przez zaznaczenie garści plików i upuszczenie do środka. Od tego momentu zaczyna się dużo wolniejszy niż zwykłe proces kopiowania, napełniania magazynu. Przebiega on rozmaicie w wypadku różnych rodzajów danych. Te, które można nazwać kontaktami, są opisywane i trafiają w całości do magazynu. Dokumenty Worda albo innych programów z pakietu Office są także kopiowane do magazynu i otrzymują długi, 32-znakowy, unikatowy numer identyfikacyjny, unique ID. Plik otrzymuje atrybut "ukryty", aby żaden z użytkowników nie uzyskał do niego dostępu poza kontrolą WinFS. Na komputerze z Windows XP instalacja jest prosta wystarczy pilnie przestrzegać instrukcji od wersji beta 2. Po instalacji, między twardymi dyskami, napędami optycznymi i pulpitem zauważymy tam nowy obiekt, z etykietą WinFS Stores, a po jego otwarciu drugi magazyn, podpisany DefaultStore. Te obiekty są widoczne tylko w Eksploratorze. Napełnianie domyślnego magazynu może się zacząć automatycznie bądź przez zaznaczenie garści plików i upuszczenie do środka. Od tego momentu zaczyna się dużo wolniejszy niż zwykłe proces kopiowania, napełniania magazynu. Przebiega on rozmaicie w wypadku różnych rodzajów danych. Te, które można nazwać kontaktami, są opisywane i trafiają w całości do magazynu. Dokumenty Worda albo innych programów z pakietu Office są także kopiowane do magazynu i otrzymują długi, 32-znakowy, unikatowy numer identyfikacyjny, unique ID. Plik otrzymuje atrybut "ukryty", aby żaden z użytkowników nie uzyskał do niego dostępu poza kontrolą WinFS.

globally unique ID Razem z numerem identyfikacyjnym tworzony jest skojarzony z plikiem rekord relacyjnej bazy danych, która ma ułatwiać późniejsze wyszukiwanie według wybranych kryteriów. Synchronizacja danych o pliku z nim samym jest podstawą sukcesu, a przechowywanie danych w dalszym ciągu w systemie NTFS pozwala zachować szybki i bezpośredni dostęp do nich za pomocą standardowych funkcji Win32 Takie ujęcie miało większy sens, kiedy Microsoft wypracowywał precyzyjny schemat w języku XML, który miał być stosowany podczas pierwszego wprowadzania obiektu do magazynu, ale klarowność tego podziału została zakłócona.

Na czym polega problem ? Przypuśćmy, że w obecnej sytuacji WinFS to zainstalowany magazyn w postaci jednego dużego pliku, umieszczonego w systemie NTFS komputera. Pamiętamy, że jedne obiekty są w pliku, a inne poza nim. To rodzi pytanie, w jaki sposób przekłamania i błędy będą obsługiwane w różnych sytuacjach, po obu stronach drzwi magazynu. Przechowywanie wszystkiego w jednym miejscu zmniejszyłoby prawdopodobieństwo, że jakieś elementy zostaną osierocone na skutek błędu.

Czarna skrzynka - czyli dziura Najpopularniejszy przyrostek GenericFile oznacza te rodzaje plików, których aktualna implementacja systemu WinFS nie rozpoznała. Taki plik pozostaje dla systemu "czarną skrzynką", a jedyne dane wpisywane do bazy były i tak znane z systemu operacyjnego. Lakoniczność wpisu powoduje, że wyszukiwanie WinFS niezbyt wzbogaca wiedzę, którą można uzyskać bez jego pomocy, na podstawie danych w rodzaju daty utworzenia pliku i kilku atrybutów. Jeśli można, choć z trudem, zrozumieć nierozpoznawanie klipów multimedialnych, to ślepotę systemu na tak proste elementy, jak bitmapa czy plik RTF tłumaczy jedynie brak czasu i układ priorytetów programistów. Pomoc firm trzecich wydaje się bardzo potrzebna, a połączenie systemu metadanych z obiektami powinno ułatwiać tworzenie brakujących części oprogramowania

Po instalacji WinFS w Eksploatorze pojawia się nowy folder, WinFS Stores. Jego adres udaje udział sieciowy \\Komputer\DefaultStore. Pliki wrzucone do magazynu są opatrywane identyfikatorem (Item ID) i atrybutem rodzaju (Type).Duża grupa plików (GenericFile) nie jest rozpoznawana przez system

StoreSpy W pakiecie instalacyjnym jest jeszcze kilka programów użytkowych dostarczanych wraz z wersją podstawową. Najciekawszy to StoreSpy, który pozwala na spacerowanie po magazynie. Jest to pouczająca wycieczka, zdradzająca, jak obiekty zostają opisane i potem rozpoznawalne.

Dla kogo ? Kto powinien się zainteresować systemem WinFS w obecnym stanie? Każdy prawdziwy maniak komputerowy z chęcią zmierzy się z nowym kodem, aby wiedzieć, czego oczekiwać w najbliższej przyszłości. Jakość kodu jest jeszcze marna, nawet jak na fazę testów, ale całość daje wyobrażenie, w jakim kierunku Microsoft będzie podążał i rozwijał swoją strategię narzędzi do gromadzenia informacji. Nietrudno odgadnąć, że przyszły system plików będzie NTFS-em z coraz większą domieszką mechanizmu WinFS i być może, ten proces skończy się na jednym, ogromnym pliku. Ale jeśli nawet do tego dojdzie, to nieprędko. Na razie mamy jeden z ważniejszych etapów ewolucji przechowywania informacji w Windows od czasów pojawienia się NTFS w roku 1992 i jego upowszechnieniu kosztem FAT. Nowinka może równie dobrze podzielić los niespełnionych pomysłów Microsoftu, takich jak obiektowy system plików Cairo, do którego WinFS jest najbardziej podobny.

Podsumowanie … Z pobieżnego oglądu WinFS wynika, że tym razem Microsoft robi krok we właściwym kierunku. Będzie to krok całkiem spory, jeśli system zostanie dopracowany i zacznie działać zgodnie z oczekiwaniami. Co można zrobić dzisiaj, żeby właściwie przygotować się do WinFS? Najlepiej uświadomić sobie, że system nie generuje żadnych nowych danych, a jedynie gromadzi te, które już są. Cechy dokumentu Office znajdujące się na karcie Właściwości odnajdą się na liście danych gromadzonych przez WinFS dla tego typu plików. To samo dotyczy graficznych JPG i innych rozpoznawanych rodzajów plików. Nie ma mowy o żadnych cudach.

Opracował Andrzej Kasperski