Podstawy gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego

Jednostki samorządu terytorialnego Gmina Powiat Województwo Wspólnota samorządowa oraz odpowiednie terytorium Zadania: własne, zlecone, powierzone Dochody: własne, uzupełniające

Wpływy do budżetów jednostek samorządu terytorialnego UFP Budżet państwa Łączna kwota długu do spłaty w danym roku nie może przekroczyć 15% dochodów JST Kredyty i pożyczki Samorząd terytorialny Łączna kwota długu na koniec roku budżetowego nie może przekroczyć 60% dochodów w tym roku Transfery z budżetu UE i innych źródeł zagranicznych Obligacje komunalne Dochody własne

1. Akty prawne regulujące zasady funkcjonowania i gospodarkę finansową jednostek samorządu terytorialnego (jst) 1. Konstytucja RP - gmina – podstawowa jednostka samorządu terytorialnego - samorząd terytorialny wykonuje wyznaczone ustawowo zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność - jst mają osobowość prawną - samodzielność jst podlega ochronie sądowej -jst mają udział w dochodach publicznych na poziomie adekwatnym do zadań - źródła dochodów jst wyznaczają ustawy ustrojowe

1.2. Europejska Karta Samorządu Terytorialnego (1985) Zasady kształtowania gospodarki finansowej społeczności lokalnych (art.9) -swoboda dysponowania środkami adekwatność zasobów część zasobów powinna pochodzić z opłat i podatków lokalnych elastyczne systemy finansowe ochrona społeczności lokalnych finansowo słabszych subwencje nie powinny być przyznawane na finansowanie specyficznych projektów możliwość dostępu do rynku kapitałowego Wykonując swoje uprawnienia i realizując zadania społeczności lokalne mogą zrzeszać się, współpracować ze społecznościami innych państw, przystępować do stowarzyszeń w celu ochrony interesów.

1.3. Pozostałe akty prawne Ustawa o finansach publicznych Ustawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 203, poz. 1966 z późn. zm.) Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.jedn.: Dz.U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.jedn.: Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 z późn. zm.) Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (t.jedn.: Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590 z późn. zm.)

2. Zadania i gospodarka finansowa gminy 2.1. Zadania gminy (art.7,8 USG) 1. Zadania własne 2. Zadania zlecone 3. Zadania powierzone

Zadania własne - gmina Ład przestrzenny i ekologia Infrastruktura społeczna, techniczna i gospodarcza Porządek publiczny i bezpieczeństwo obywateli Edukacja, kultura, turystyka Współpraca samorządowa i promocja gminy

Zadania zlecone-gmina Z zakresu administracji rządowej Z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzania wyborów powszechnych i referendów Podstawą jest ustawa Gmina otrzymuje środki finansowe na realizację zadań zleconych

Zadania powierzone - gmina Zadania z zakresu administracji rządowej, właściwości powiatu, województwa Realizacja na zasadzie dobrowolności Podstawą jest porozumienie Gmina otrzymuje środki finansowe na realizację zadań powierzonych

2.2. Źródła i struktura dochodów gminy Dochody własne Subwencja ogólna Dotacje celowe Środki ze źródeł zagranicznych

Dochody własne – gmina (UDJST) Z tytułu podatków samorządowych Udziały w podatkach państwowych Z tytułu opłat Majątkowo-kapitałowe

Subwencja ogólna – gmina (UFP) Kwota podstawowa Kwota uzupełniająca część wyrównawcza część równoważąca część oświatowa

Zasady naliczania części wyrównawczej Kwota podstawowa Subwencja ogólna - gmina Zasady naliczania części wyrównawczej Kwota podstawowa Wskaźnik dochodów podatkowych na mieszkańca w gminie G 92% wskaźnika dochodów podatkowych dla wszystkich gmin na mieszkańca Gg < Kwota uzupełniająca Gęstość zaludnienia w gminie Gęstość zaludnienia w kraju < Wysokość należnych kwot – obliczana dla gmin zgodnie z UDJST

Zasady naliczania części równoważącej Subwencja ogólna - gmina Zasady naliczania części równoważącej Łączna kwota uzupełniająca części wyrównawczej, której nie otrzymują gminy mające wskaźnik G > 150%Gg Wpłaty gmin osiągających ponadprzeciętne dochody (G>150%Gg) Cześć równoważąca = +   Szczegółowy podział środków – rozporządzenie ministra właściwego do spraw finansów publicznych

Cześć oświatowa – jst ogółem Subwencja ogólna - gmina Cześć oświatowa – jst ogółem Przysługuje każdej jednostce samorządu terytorialnego Łączna kwota jest ustalana corocznie w ustawie budżetowej Szczegółowy podział środków pomiędzy poszczególne jst- rozporządzenie ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania

Dotacje celowe – jednostki samorządu terytorialnego ogółem (UFP) zadania z zakresu administracji rządowej oraz na inne zadnia zlecone zadania własne

3. Zadania i gospodarka finansowa powiatu 3.1. Zadania powiatu (art. 4,5, USP) Zadania powiatu nie mogą naruszać zakresu działania gminy Zadania własne Zadania zlecone Zadania powierzone

Zadania własne - powiat Pomoc społeczna, promocja i ochrona zdrowia Edukacja, kultura i turystyka Porządek publiczny, obronność Infrastruktura techniczna i ekologiczna Przeciwdziałanie bezrobociu i ochrona praw konsumenta

Zadania zlecone-powiat Z zakresu administracji rządowej Z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzania wyborów powszechnych i referendów Związanych z usuwaniem bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa publicznego Podstawą jest ustawa Powiat otrzymuje środki finansowe na realizację zadań zleconych

Zadania powierzone - powiat Zadania z zakresu administracji rządowej, właściwości lokalnego samorządu terytorialnego, województwa Realizacja na zasadzie dobrowolności Podstawą jest porozumienie Powiat otrzymuje środki finansowe na realizację zadań powierzonych

3.2. Źródła i struktura dochodów powiatu Dochody własne Subwencja ogólna Dotacje celowe Środki ze źródeł zagranicznych

Dochody własne - powiat Udział w podatkach państwowych Opłaty Wpływy majątkowo-kapitałowe

Subwencja ogólna - powiat część wyrównawcza część równoważąca część oświatowa Kwota podstawowa Kwota uzupełniająca

Subwencja ogólna - powiat Zasady naliczania części wyrównawczej Kwota podstawowa Wskaźnik dochodów podatkowych na mieszkańca w powiecie P Wskaźnika dochodów podatkowych dla wszystkich powiatów Pp < Kwota uzupełniająca stopa bezrobocia w powiecie Wskaźnik bezrobocia w powiecie = stopa bezrobocia w kraju > 1,10

Subwencja ogólna - powiat Zasady naliczania części równoważącej Wpłaty powiatów osiągających ponadprzeciętne dochody (P>110%Pp)   Cześć równoważąca = Szczegółowy podział środków – rozporządzenie ministra właściwego do spraw finansów publicznych

4. Zadania i gospodarka finansowa województwa 4.1. Zadania województwa (art.11, 14 USW) Zadania własne Zadania zlecone Zadania powierzone

Zadania własne- województwo Edukacja, kultura i turystyka Pomoc społeczna, promocja i ochrona zdrowia Bezpieczeństwo publiczne i obronność Infrastruktura ekologiczna i techniczna Przeciwdziałanie bezrobociu i ochrona praw konsumenta Wytyczanie strategii rozwoju

Zadania zlecone-województwo Z zakresu administracji rządowej Z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzania wyborów powszechnych i referendów Podstawą jest ustawa Województwo otrzymuje środki finansowe na realizację zadań zleconych

Zadania powierzone - województwo Zadania z zakresu administracji rządowej, właściwości lokalnego samorządu terytorialnego Realizacja na zasadzie dobrowolności Podstawą jest porozumienie Województwo otrzymuje środki finansowe na realizację zadań powierzonych

4.2. Źródła i struktura dochodów województwa Dochody własne Subwencja ogólna Dotacje celowe Środki ze źródeł zagranicznych

Dochody własne - województwo Udziały w podatkach państwowych Wpływy o charakterze majątkowo-kapitałowym Opłaty

Subwencja ogólna - województwo część wyrównawcza część regionalna część oświatowa Kwota podstawowa Kwota uzupełniająca

Subwencja ogólna - województwo Zasady naliczania części wyrównawczej  Kwota podstawowa Wskaźnik dochodów podatkowych na mieszkańca w województwie W Wskaźnika dochodów podatkowych dla wszystkich województw Ww < Kwota uzupełniająca Dla województw w których liczba mieszkańców nie przekracza 3 mln

Subwencja ogólna - województwo Zasady naliczania części regionalnej Wpłaty województw osiągających ponadprzeciętne dochody (W>110%Ww)   Cześć regionalna =

Subwencja ogólna - województwo Podział wpłaconej kwoty części regionalnej: 20% kwoty dzieli się wg kryterium stopy bezrobocia (woj. w których st. bezr >110% średniej st. bezr. w kraju) 40% dzieli się wg. kryterium powierzchni dróg wojewódzkich na mieszkańca (pow. dróg woj. na mieszkańca >od pow. dróg woj. na mieszkańca w kraju) 10% dzieli się wg kryterium PKB na mieszkańca (woj. w których PKB per capita w woj. <75% PKB per capita w kraju) 30% podział zgodny z sytuacją finansową województwa (Szczegółowy podział środków – rozporządzenie)