1

DANE INFORMACYJNE (DO UZUPEŁNIENIA) Nazwa szkoły: Gimnazjum nr 2 im. A. Prądzyńskiego we Wrześni ID grupy: 98/63_P_G1 Opiekun: Kinga Kurjańska Kompetencja: PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ Temat projektowy: Inwestycje domowe Semestr/rok szkolny: 2011/2012 semestr 2 ……………………………………………………. 2

DOMOWE INWESTYCJE PLAN PREZENTACJI - 1. WYJAŚNIENIE POJĘĆ: INWESTYCJA, GOSPODARSTWO DOMOWE 2. Jak Polacy lubią inwestować? Nasze dane z wywiadów i ankiet a dane z Internetu 3. Kilka wybranych sposobów inwestowania - lokaty, konta oszczędnościowe - fundusze inwestycyjne - akcje i obligacje 4. Ryzyko a możliwości 5. Podsumowanie - 3

CZYM SĄ INWESTYCJE? Inwestycja to wyrzeczenie się obecnych, pewnych korzyści na rzecz niepewnych korzyści w przyszłości.

GOSPODARSTWO DOMOWE Grupa osób (czasami też jedna osoba), które najczęściej łączą więzy pokrewieństwa i które wspólnie wydają posiadane pieniądze, utrzymują się. Członkowie gospodarstwa domowego wspólnie zarządzają majątkiem, budżetem w celu zaspokojenia potrzeb. Gospodarstwo domowe jest jednym z podmiotów gospodarczych obok państwa czy przedsiębiorstwa, a zatem uczestniczy w obiegu dóbr, usług i płatności.

JEŚLI GOSPODARSTWO DOMOWE DOBRZE GOSPODARUJE BUDŻETEM TO CZĘSTO UDAJE SIĘ MU ZAOSZCZĘDZIĆ…. A WÓWCZAS MOŻNA ZAINWESTOWAĆ

INWESTYCJE POLAKÓW WEDŁUG DANYCH Z INTERNETU

POSTANOWILIŚMY SAMI ZDOBYĆ INFORMACJE Z naszych badań ankietowych i wywiadów wynika, że: Polacy najchętniej inwestują zaoszczędzone pieniądze w bankach w formie lokat, kont oszczędnościowych; Ponad 30 % naszych respondentów stwierdziła, że w ostatnim roku nie udało im się oszczędzić i przeznaczyć odłożonych pieniędzy na inwestycje; - zaledwie 10 % inwestuje w otwartych funduszach emerytalnych - jedna osoba inwestowała w akcje na giełdzie - 5% inwestowało w fundusze inwestycyjne -respondenci podali jeszcze inne formy inwestowania: 2 osoby w mieszkania pod wynajem, 3 osoby w ziemię, 5 osób stwierdziło, że inwestuje w edukację swoją lub dziecka. Badaniu poddaliśmy 120 osób w różnym wieku i z różnym wykształceniem.

WYBRANE RODZAJE/FORMY INWESTYCJI

DEPOZYTY BANKOWE- LOKATY, KSIĄŻECZKI OSZCZĘDNOŚCIOWE Depozyty a'vista – jest to głównie pieniądz transakcyjny gromadzony na rachunkach bieżących i pomocniczych. Ich właściciele mogą dysponować pieniędzmi w każdej chwili. Za depozyty a'vista banki oferują stosunkowo niską lub zerową stopę procentową. Depozyty terminowe (zwane też lokatami terminowymi) – środki pieniężne, które nie są potrzebne do finansowania bieżącej działalności, a mogą przynieść dochód w postaci wyższego oprocentowania. Ponieważ powierzone bankom środki pozostają do ich dyspozycji przez dłuższy czas, płacą one za depozyty terminowe wyższe odsetki. Depozyty "antybelkowe" (lokaty bez podatku Belki, lokaty antypodatkowe) – dzięki dziennej kapitalizacji odsetek oraz wykorzystaniu odpowiednich zapisów w ordynacji podatkowej, nie ma konieczności odprowadzania podatku od dochodów kapitałowych (tzw. podatku Belki), gdyż zaokrąglany jest on do pełnych złotówek, a w tym konkretnym przypadku do 0zł. Od 1 stycznia 2012 roku Ministerstwo Finansów zamierza wprowadzić zmiany w ordynacji podatkowej, przez co podatek nie będzie zaokrąglany do pełnych złotówek, lecz do pełnych groszy w górę, co będzie oznaczać koniec tego rodzaju depozytów. W Polsce depozyty bankowe gwarantowane są przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

ODWIEDZILIŚMY KILKA BANKÓW W NASZYM MIEŚCIE… Nasza praca nad projektem polegała nie tylko na „szperaniu po książkach i Internecie, ale przede wszystkim na zbieraniu informacji bezpośrednich. Przeprowadziliśmy wywiady z pracownikami banków, otrzymaliśmy sporo informacji w rozmowach i sporo materiałów w formie ulotek. Wiemy już, że większość banków ma szeroką gamę lokat, książeczek, kont oszczędnościowych, które oferuje swoim klientom. Postanowiliśmy porównać tylko kilka z nich.

NASZE MATERIAŁY

NASZE MATERIAŁY

NASZE ZESTAWIENIE Wybrane rodzaje lokat standardowych PKO BP BZ WBK Santander CB Credit Agricole MBank Lokata na 3 miesiące 2,6 % 2 % 4,4 % 3,9-4,8 % 3,8 % Lokata na 6 miesięcy 2,7 % 4,5 % 4-5,3 % 4 % Lokata na 12 miesięcy 3,35 % 2,5 % 6,1 % 4,2-5,3 %

TRZEBA PAMIĘTAĆ O PODATKU BELKI, ALE CO TO JEST WŁAŚCIWIE? Podatek Belki jest to rodzaj zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych. Za przychody z kapitałów uważa się, odsetki od pożyczek i wkładów oszczędnościowych. Za przychody uważamy też dywidendy. Dochody kapitałowe ze spółek niebędących osobą prawną, takich jak spółka cywilna, spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa i komandytowo-akcyjna, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych rozlicza się na zasadach ogólnych, tzn. dolicza się do innych źródeł przychodów i rozlicza w ogólnym zeznaniu rocznym wg dwustopniowej skali podatkowej. Niektóre banki starają się ominąć podatek Belki, np. PKO BP proponuje klientom zamiast lokaty oszczędnościową książeczkę mieszkaniową powiązaną z funduszami inwestycyjnymi i w tym przypadku nie trzeba płacić wymienionego podatku.

SĄ TEŻ INNE ROZWIĄZANIA, GDY CZUJEMY SIĘ PEWNIEJ INWESTUJĄC W OBCE WALUTY Prawie każdy bank oferuje taką lokatę. Na przykład w dolarach Polbank EFG (4% na 12 miesięcy, oraz 3,5% na 6 miesięcy powyżej 3.000 USD), Noble Bank (4% na 12 miesięcy od 10.000 USD), Getin Bank (3,5% na 12 miesięcy i 3,1% na 6 miesięcy już od 100 USD), DnB NORD (3,5% na 12 miesięcy od 5.000 USD).

W INNYCH WALUTACH W euro Polbank EFG (4,5% na 6 i 12 miesięcy powyżej 2.500 EUR), Noble Bank (5% na 12 miesięcy, 3,25% na 6 miesięcy, a na dłuższe terminy 3,75% na 24 i 36 miesięcy od 10.000 EUR), Getin Bank (3,75% na 6 i 12 miesięcy już od 100 EUR), DnB NORD (3,5% na 12 miesięcy od 5.000 EUR).

RYZYKO A KORZYŚCI Nie trudno zauważyć, że z depozytów bankowych (zwłaszcza gdy inwestujemy niezbyt duże środki) nie możemy spodziewać się szalonych zysków. Jest jednak i zaleta- tego typu inwestowanie należy do bardzo bezpiecznego.

FUNDUSZE INWESTYCYJNE- CO TO JEST? Forma wspólnego inwestowania polegająca na zbiorowym lokowaniu środków pieniężnych wpłaconych przez uczestników funduszu. Uczestnikami mogą być zarówno osoby indywidualne, jak i osoby prawne(np. przedsiębiorstwa, miasta, gminy, związki wyznaniowe) oraz podmioty nie posiadające osobowości prawnej. Idea funduszy inwestycyjnych bierze się z pomysłu wspólnego inwestowania wprowadzonego w Holandii w 1774 r. przez holenderskiego kupca i pośrednika Abrahama van Ketwicha. Dopiero w 1868 r. powstał pierwszy nieholenderski fundusz. W USA fundusze rozpoczęły działalność w latach 20-tych XX w. (Investment Funds, Mutual Funds). W Europie lokalne regulacje tworzą różnorodne formy wspólnego inwestowania: niemieckie Specialfonds, francuskie SICAV i OPCI.

RODZAJE FUNDUSZY ZE WZGLĘDU NA CEL INWESTYCYJNY Fundusze agresywnego wzrostu Fundusze akcji małych spółek Fundusze wzrostu kapitałowego Fundusze wzrostu i dochodu z kapitału Fundusze mieszane (zrównoważone) Fundusze łącznej stopy zwrotu Fundusze dochodu z kapitału Fundusze obligacji Fundusze rynku pieniężnego Fundusze rynków zagranicznych Fundusze branżowe

RODZAJE FUNDUSZY ZE WZGLĘDU NA FORMY UCZESTNICTWA Otwarte- fundusze o zmiennej liczbie tytułów do uczestnictwa w funduszu jednostek uczestnictwa Zamknięte- fundusze o zasadniczo stałej liczbie tytułów uczestnictwa certyfikatów inwestycyjnych

FUNDUSZE INWESTYCYJNE W NASZYM KRAJU- FORMA INWESTOWANIA, KTÓRA ZYSKUJE NA POPULARNOŚCI Zgodnie z polskim prawem fundusze mogą mieć kilka typów, różnicujących je w zakresie: zasad inwestowania (np. fundusze rynku pieniężnego), praw uczestników (fundusze z różnymi kategoriami jednostek uczestnictwa), możliwości uczestnictwa (fundusze otwarte i fundusze zamknięte – różniące się też formą tytułów uczestnictwa: fundusze inwestycyjne otwarte zbywają jednostki uczestnictwa nie będące papierami wartościowymi, a fundusze zamknięty zbywają certyfikaty będące zbywalnymi papierami wartościowymi), konstrukcji prawnej (fundusze z wydzielonymi subfunduszami, fundusze typu „master-feeder”). Bezpieczeństwo-W Polsce działanie funduszy inwestycyjnych jest dokładnie uregulowane. Zgodnie z ustawą fundusz ma osobowość prawną, zarządza nim dedykowana spółka. Aktywa funduszu przechowywane są u określonego depozytariusza (w ustawie określono warunki, w tym kapitałowe, niezbędne dla wskazania depozytariusza oraz wskazano, że majątek funduszu jest wyodrębniony z majątku towarzystwa, czy banku depozytariusza – co zapewnia bezpieczeństwo w przypadku własnych kłopotów finansowych tych podmiotów). Nad rynkiem (bezpieczeństwem, prawidłowością działań oraz regulacjami czuwa organ państwa: Komisja Nadzoru Finansowego. W Polsce fundusze zwolnione są z podatku dochodowego od dywidend (to znaczy fundusz, otrzymując dywidendy z tytułu posiadanych akcji oraz (analogicznie przy odsetkach z obligacji) nie płaci podatku dochodowego.

FUNDUSZE INWESTYCYJNE PKO TFI OTWARTE PKO Parasolowy to nowoczesny fundusz, który oferuje inwestorom możliwość wyboru optymalnej strategii inwestycyjnej dostosowanej do warunków rynkowych i własnych potrzeb. W jego skład wchodzą subfundusze o różnych profilach, co pozwala każdemu na zbudowanie indywidualnie dopasowanego portfela inwestycyjnego uwzględniającego zakładany horyzont czasowy, akceptację ryzyka i oczekiwany poziom zysków. PKO Rynku Pieniężnego to fundusz inwestujący w instrumenty rynku pieniężnego oraz depozyty nominowane w walucie polskiej. Posiada najwyższy poziom bezpieczeństwa inwestycji spośród funduszy PKO TFI. Jest bardzo dobrym rozwiązaniem dla firm i instytucji, które lokują swoje nadwyżki finansowe, na bardzo krótki okres czasu i mogą zaakceptować ograniczony poziom ryzyka inwestycyjnego.

PKO Skarbowy to fundusz inwestujący przede wszystkim w instrumenty dłużne emitowane, poręczone lub gwarantowane przez Skarb Państwa, Narodowy Bank Polski lub jednostki samorządu terytorialnego. Możliwość wypłaty zainwestowanych środków w każdym momencie trwania inwestycji pozwala na swobodne i efektywne dysponowanie swoimi pieniędzmi. PKO Obligacji to fundusz inwestujący swoje aktywa w instrumenty dłużne (np. obligacje, bony skarbowe). Fundusz polecany jest osobom, które poszukują alternatywnego w stosunku do lokat bankowych sposobu oszczędzania, ale jednocześnie cenią sobie możliwość wypłacania środków w dowolnym czasie trwania inwestycji. Przeznaczony jest dla inwestorów, którzy chcą zainwestować środki pieniężne na okres min. 1,5 roku i akceptują jedynie umiarkowany stopień ryzyka.

PKO Obligacji Długoterminowych to fundusz inwestujący w polskie i zagraniczne instrumenty dłużne. Jest propozycją dla Klientów, którzy chcą zainwestować środki pieniężne na szeroko pojętym rynku papierów dłużnych i instrumentów finansowych o podobnym charakterze, a horyzont czasowy ich inwestycji wynosi powyżej 30 miesięcy. PKO Stabilnego Wzrostu to fundusz mieszany, który ze względu na budowę swojego portfela inwestycyjnego może dostosować politykę inwestycyjną do aktualnej sytuacji rynkowej. Zawartość instrumentów udziałowych (tj. np. akcji) w portfelu funduszu pozwala zarabiać na wzroście wartości wyselekcjonowanych spółek giełdowych, zaś instrumenty dłużne (tj. np. bony skarbowe i obligacje) zwiększają bezpieczeństwo inwestycji

FUNDUSZE INWESTYCYJNE PKO TFI ZAMKNIĘTE PKO Strategicznej Alokacji skierowany jest do inwestorów o średniej skłonności do ryzyka, chcących inwestować swoje oszczędności w sposób alternatywny do lokat bankowych, akceptujących politykę inwestycyjną Funduszu oraz ryzyko wynikające z przyjętej polityki inwestycyjnej. PKO Zrównoważony to jeden z najstarszych i najpopularniejszych funduszy w ofercie PKO TFI. Do dziś zainwestowało za jego pośrednictwem kilkaset tysięcy Klientów i wciąż należy on do najchętniej wybieranych funduszy PKO TFI. Jego portfel podzielony jest między stosunkowo bezpieczne instrumenty przede wszystkim, bony skarbowe i obligacje oraz instrumenty udziałowe (tj. akcje) najlepszych spółek notowanych na warszawskiej giełdzie, które choć obarczone są wyższym ryzykiem, to powiększają możliwość osiągania przez fundusz satysfakcjonujących wyników inwestycyjnych.

FUNDUSZE ARKA BZ WBK FIO OTWARTE Arka BZ WBK Akcji- Wysoki potencjał zysku dzięki nawet 100-procentowemu zaangażowaniu na rynku akcji, funduszami Arka zarządzają jedni z najlepszych specjalistów w zakresie zarządzania aktywami w Polsce, możliwość dostępu do inwestycji przez Internet dzięki Arka Online oraz przez telefon Arka BZ WBK Akcji Środkowej i Wschodniej Europy- Ograniczenie ryzyka związanego z koncentracją na jednym rynku, możliwość dokonania wpłat i wypłat w złotówkach lub w euro, możliwość dostępu do inwestycji przez Internet dzięki Arka Online oraz przez telefon, funduszami Arka zarządzają jedni z najlepszych specjalistów w zakresie zarządzania aktywami w Polsce, wysoki potencjał zysku dzięki nawet 100-procentowemu zaangażowaniu na rynku akcji spółek z regionu Europy Środkowej i Wschodniej – głównego beneficjenta rozszerzenia Unii Europejskiej

C.D Arka BZ WBK Akcji Tureckich- Wysoki potencjał zysku dzięki nawet 100- procentowemu zaangażowaniu na rynku akcji w jednej z najbardziej dynamicznych gospodarek Nowej Europy – Turcji, możliwość dokonania wpłat i wypłat w złotówkach lub w euro, funduszami Arka zarządzają jedni z najlepszych specjalistów w zakresie zarządzania aktywami w Polsce, możliwość dostępu do inwestycji przez Internet dzięki Arka Online oraz przez telefon Arka BZ WBK Energii- Wysoki potencjał zysku dzięki zaangażowaniu na rynku akcji spółek związanych z szeroko pojętą branżą energetyczną, możliwość dokonania wpłat i wypłat w złotówkach , w euro lub w dolarach amerykańskich, funduszami Arka zarządzają jedni z najlepszych specjalistów w zakresie zarządzania aktywami w Polsce, możliwość dostępu do inwestycji przez Internet dzięki Arka Online oraz przez telefon Arka BZ WBK Funduszy Akcji Zagranicznych- Wysoki potencjał zysku dzięki inwestycji w renomowane fundusze akcji na całym świecie, możliwość dokonania wpłat i wypłat w złotówkach, w euro lub w dolarach amerykańskich, funduszami Arka zarządzają jedni z najlepszych specjalistów w zakresie zarządzania aktywami w Polsce, możliwość dostępu do inwestycji przez Internet dzięki Arka Online oraz przez telefon

SUBFUNDUSZE MIESZANE BZ WBK Arka BZ WBK Zrównoważony- Stosunkowo wysoki potencjał zysku dzięki inwestycji do 70% aktywów w akcje, ryzyko inwestycyjne jest mniejsze, niż w funduszach / subfunduszach akcyjnych, funduszami Arka zarządzają jedni z najlepszych specjalistów w zakresie zarządzania aktywami w Polsce Arka BZ WBK Stabilnego Wzrostu- Równowaga między potencjałem zysku i bezpieczeństwem dzięki inwestowaniu do 35% aktywów w akcje największych i tym samym najbardziej stabilnych spółek, funduszami Arka zarządzają jedni z najlepszych specjalistów w zakresie zarządzania aktywami w Polsce Arka BZ WBK Obligacji Plus- Koncentracja na obligacjach skarbowych, z dodatkowym, maksymalnie 10-procentowym udziałem akcji, zwiększającym potencjał zysku, funduszami Arka zarządzają jedni z najlepszych specjalistów w zakresie zarządzania aktywami w Polsce

SUBFUNDUSZE PAPIERÓW DŁUŻNYCH BZ WBK Arka BZ WBK Obligacji Skarbowych- Potencjalny zysk przekraczający oprocentowanie lokat bankowych, funduszami Arka zarządzają jedni z najlepszych specjalistów w zakresie zarządzania aktywami w Polsce Arka BZ WBK Obligacji Korporacyjnych- Inwestycja na rynku obligacji o większym potencjale zysku niż obligacje Skarbu Państwa, funduszami Arka zarządzają jedni z najlepszych specjalistów w zakresie zarządzania aktywami w Polsce

Arka BZ WBK Obligacji Europejskich- Potencjalny zysk przekraczający oprocentowanie lokat walutowych, możliwość dokonania wpłat i wypłat w złotówkach lub w euro, funduszami Arka zarządzają jedni z najlepszych specjalistów w zakresie zarządzania aktywami w Polsce Arka BZ WBK Ochrony Kapitału- Potencjalny zysk zbliżony do oprocentowania lokat bankowych jednak w przeciwieństwie do lokat jest możliwość wycofania środków bez utraty ewentualnego wypracowanego zysku, funduszami Arka zarządzają jedni z najlepszych specjalistów w zakresie zarządzania aktywami w Polsce

FUNDUSZE INWESTYCYJNE ZAMKNIĘTE BZ WBK Arka BZ WBK Akcji Środkowej i Wschodniej Europy FIZ- Fundusz inwestuje co najmniej 66% aktywów w akcje, udziały oraz instrumenty o podobnym charakterze wyemitowane przez podmioty z państw regionu Europy Środkowej i Wschodniej. Formuła funduszu zamkniętego znacznie rozszerza możliwości inwestycyjne funduszu w porównaniu z funduszami inwestycyjnymi otwartymi. Arka BZ WBK Fundusz Rynku Nieruchomości FIZ -inwestuje przede wszystkim w nowoczesne nieruchomości komercyjne i czerpie korzyści z ich najmu. Obecny majątek Funduszu to piętnaście nieruchomości komercyjnych i cztery mieszkaniowe projekty deweloperskie na terenie całej Polski. Arka BZ WBK Fundusz Rynku Nieruchomości 2 FIZ- fundusz inwestujący na rynku nieruchomości. Został on utworzony w oparciu o doświadczenie zdobyte dzięki sukcesowi swojego poprzednika. Zamiarem zespołu zarządzającego jest zachowanie podstawowych założeń polityki poprzedniego funduszu, z zachowaniem elastyczności pozwalającej na reagowanie na zmiany rynkowe w okresie inwestycyjnym.

FUNDUSZE INWESTYCYJNE ZAMKNIĘTE BZ WBK Arka BZ WBK Akcji Środkowej i Wschodniej Europy FIZ- Fundusz inwestuje co najmniej 66% aktywów w akcje, udziały oraz instrumenty o podobnym charakterze wyemitowane przez podmioty z państw regionu Europy Środkowej i Wschodniej. Formuła funduszu zamkniętego znacznie rozszerza możliwości inwestycyjne funduszu w porównaniu z funduszami inwestycyjnymi otwartymi. Arka BZ WBK Fundusz Rynku Nieruchomości FIZ -inwestuje przede wszystkim w nowoczesne nieruchomości komercyjne i czerpie korzyści z ich najmu. Obecny majątek Funduszu to piętnaście nieruchomości komercyjnych i cztery mieszkaniowe projekty deweloperskie na terenie całej Polski. Arka BZ WBK Fundusz Rynku Nieruchomości 2 FIZ- fundusz inwestujący na rynku nieruchomości. Został on utworzony w oparciu o doświadczenie zdobyte dzięki sukcesowi swojego poprzednika. Zamiarem zespołu zarządzającego jest zachowanie podstawowych założeń polityki poprzedniego funduszu, z zachowaniem elastyczności pozwalającej na reagowanie na zmiany rynkowe w okresie inwestycyjnym.

GIEŁDA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH- SPOSÓB NA INWESTOWANIE Czym jest GPW i do czego służy? Giełdę Papierów Wartościowych możemy nazwać rynkiem, na którym maklerzy dokonują na zlecenie klientów transakcji kupna – sprzedaży akcji, obligacji, warrantów, opcji oraz certyfikatów inwestycyjnych. Jedyna w Polsce GPW znajduje się w stołecznej Warszawie i pracuje od 16 kwietnia 1991 do dziś

GPW W WARSZAWIE

AKCJE I OBLIGACJE

AKCJE Papiery wartościowe łączące w sobie prawa zarówno o charakterze majątkowym i niemajątkowym, wynikające z uczestnictwa akcjonariusza w spółce akcyjnej, nazywamy akcjami

DOKUMENT AKCJI Akcja powinna być sporządzona na piśmie, za wyjątkiem akcji spółek publicznych, i zawierać następujące dane: 1. firmę, adres siedziby spółki, 2. oznaczenie sądu rejestrowego i numer, pod którym spółka jest wpisana do rejestru, 3.datę zarejestrowania spółki i wystawienia akcji

C.D. Oraz: 4. wartość nominalną, serię i numer, rodzaj danej akcji oraz uprawnienia szczególne akcji, 5. wysokość dokonanej wpłaty w przypadku akcji imiennych, 6. ograniczenia co do rozporządzania akcją, 7. postanowienia statutu o związanych z akcją obowiązkach wobec spółki.(ART.328§1KSH).

SĄ RÓŻNE RODZAJE AKCJI Akcje imienne mogą być zbywane tylko za pisemnym oświadczeniem właściciela oraz często za zgodą zarządu spółki. Zarząd spółki zobowiązany jest prowadzić księgę akcyjną, w której figuruje imię i nazwisko oraz adres posiadacza akcji Akcje na okaziciela mogą być zbywane bez formalności, po prostu przez ich wręczenie. Akcje zwykłe są pierwszymi papierami wartościowymi, jakie emituje spółka. Reprezentuje udział własnościowy w firmie i spośród wszystkich wyemitowanych papierów wartościowych posiada najniższy priorytet roszczenia w stosunku do zysków i aktywów spółki. Akcje zwykłe charakteryzują się nieograniczonym potencjałem wypłaty dywidend i wzrostu cen.

Uprzywilejowane-to inaczej akcje imienne (z wyjątkiem akcji niemych, które mogą być akcjami na okaziciela). Uprzywilejowanie może dotyczyć zarówno praw majątkowych wynikających z akcji (dywidendy, udziału w podziale masy likwidacyjnej), jak i praw niemajątkowych (korporacyjnych – prawo głosu).

NIEME To akcje, z których akcjonariuszowi nie przysługuje prawo głosu, w zamian za to posiadacz takiej akcji jest uprzywilejowany co do wysokości dywidendy (możliwość sytuacji, w której przewyższa nawet o więcej niż połowę dywidendę przeznaczoną do wypłaty z akcji nieuprzywilejowanych) oraz prawa pierwszeństwo wypłaty dywidendy

AKCJE ZAŁOŻYCIELSKIE Inaczej imienne świadectwa założycielskie – mogą być wydawane w celu wynagrodzenia usług świadczonych przez założycieli biura spółki.

RYZYKO AKCJONARIUSZA

GIEŁDA FORMĄ INWESTYCJI? Giełda jest postrzegana jako ryzykowna forma inwestowania, co nie oznacza, że nie możemy zapewnić sobie satysfakcjonującego nas poziomu bezpieczeństwa. Dla przykładu, inwestowanie w duże i stabilne spółki pozwala na regularne zyski, które może nie są bardzo wysokie, ale w dłuższym horyzoncie czasowym niemal pewne. Można również też lokować oszczędności tak, by zarabiać regularnie na dywidendach spółek

KTO TO JEST INWESTOR GIEŁDOWY? Jest to osoba uczestnicząca w obrocie na giełdzie, która coś kupuje bądź sprzedaje. W obecnych czasach często mówi się (np. w mediach) o zachowaniu i wynikach giełd. Słychać informacje o wzrostach lub spadkach. Inwestor giełdowy powinien wiedzieć, jak grać na giełdzie. Na szczęście można się tego nauczyć. Dzięki wiedzy i umiejętnym jej wykorzystaniu, gracz może osiągać zyski niezależnie od tego, czy obecnie mamy spadki, czy wzrosty na giełdach

CZYM JEST RYZYKO? Ryzyko to prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia losowego o charakterze negatywnym dla dotkniętego nim podmiotu. Ryzyka nigdy nie można całkowicie wyeliminować.

RYZYKO NA RYNKU KAPITAŁOWYM Efektywnie inwestując nie można jednocześnie zwiększyć stopy zwrotu i zmniejszyć ryzyko. Większy zysk oznacza większe ryzyko – a więc również możliwość poniesienia straty.

RYZYKO INWESTORA Ryzyko inwestora w przypadku akcji zwykłych jest znacznie wyższe niż w przypadku dowolnych innych papierów wartościowych emitowanych przez przedsiębiorstwa. Z uwagi na to inwestorzy decydują się na zakup akcji zwykłych tylko wtedy, gdy przynoszą one odpowiednio wysoką stopę zwrotu, która rekompensuje ryzyko potencjalnej straty.

PORÓWNANIE RYZYKA NA GIEŁDZIE W porównaniu z posiadaczami obligacji akcjonariusze uprzywilejowani ponoszą większe ryzyko, w związku z czym powinni uzyskiwać wyższa stopę zwrotu z inwestycji. Stopa ta jest jednak, niższa niż w przypadku akcjonariuszy zwykłych ponieważ w porównaniu z nimi akcjonariusze uprzywilejowani ponoszą mniejsze ryzyko.

JAK ZACZĄĆ INWESTOWANIE? Przede wszystkim należy założyć rachunek w biurze maklerskim. Jest to narzędzie podobne do rachunku bankowego. Zresztą wiele banków oferuje w ramach swojej oferty prowadzenie takiego rachunku. Przelewamy tam środki i możemy realizować zlecenia. Oczywiście, w przypadku wyboru biura maklerskiego, należy sprawdzić wysokość opłat. Obecnie inwestowanie (wydawanie zleceń kupna lub sprzedaży) można realizować nie wychodząc z domu dzięki internetowi (lub telefonowi

MAKLER? KTO TO TAKI?

CO TO SĄ DOMY MAKLERSKIE? Domy maklerskie są instytucją będącą członkiem giełdy papierów wartościowych, posiadającą możliwość prowadzenia na niej transakcji kupna oraz sprzedaży papierów wartościowych. Najczęściej powiązana finansowo z bankiem.

DOM MAKLERSKI W WARSZAWIE

NAJLEPSZE DOMY MAKLERSKIE

CO DOMY MAKLERSKIE UMOŻLIWIAJĄ SWOIM KLIENTOM? Dom maklerski umożliwia swoim klientom założenie rachunku inwestycyjnego, na którym przechowywane są informacje o posiadanych przez niego środkach pieniężnych oraz papierach wartościowych. Klient może dokonywać zleceń transakcji kupna oraz sprzedaży, które dom maklerski wykona w jego imieniu.

WDM specjalizuje się w obsłudze małych i średnich spółek w Polsce: -zrealizowali ponad 60 transakcji (w tym ponad 40 debiutów giełdowych), -pozyskali dla klientów blisko 500.000.000 zł.

JAKIE PRAWA MAJĄ AKCJONARIUSZE? Prawo do uczestniczenia w walnym zgromadzeniu Walne zgromadzenie jest najwyższym organem władzy w spółce akcyjnej. Prawo do udziału w walnym zgromadzeniu oznacza prawo głosu, a więc możliwość wpływania na najważniejsze decyzje spółki dotyczące kierunków jej rozwoju, wyborów władz, sposobu zagospodarowania wypracowanego zysku. Oczywiście waga tego głosu zależy od ilości posiadanych akcji.

PRAWO DO UDZIAŁU W ZYSKACH Jest to najważniejsze prawo majątkowe akcjonariusza, wynikające z potrzeby osiągnięcia korzyści z zainwestowania pieniędzy w akcje przedsiębiorstwa. Wysokość dywidendy przypadającej na każdą akcję zależy od wielkości wypracowanego zysku i od tego, jaka jego część walnego zgromadzenia akcjonariuszy przeznaczy głos na dywidendę.

CO TO JEST DYWIDENDA? Wszystkie spółki emitujące akcje, czyli takie, których istniejące akcje mają prawo uchwalania wypłaty części wypracowanych zysków w formie dywidendy. Udział w takiej wypłacie mają prawo wszyscy posiadacze akcji tej spółki. Często są to niemałe kwoty. Zatem, oprócz zysków które można osiągnąć poprzez obracanie walorami, można również otrzymać pieniądze za to, że jest się akcjonariuszem danej spółki. Faktycznie oznacza to, że posiadając akcje, stajemy się współwłaścicielami takiej spółki

PRAWO DO POBORU NOWYCH AKCJI Prawo to ma zastosowanie w przypadku nowej emisji akcji przez spółkę. Oznacza ono przywilej pierwszeństwa przy zakupie nowych akcji przez dotychczasowych akcjonariuszy. Prawo to jest o tyle istotne, że w przypadku objęcia takiej emisji przez nowy krąg akcjonariuszy nastąpiłoby tak zwane rozwodnienie kapitału czyli procentowe zmniejszenie udziału dotychczasowych akcjonariuszy w stosunku do całkowitej sumy kapitału akcyjnego. Korzystając z prawa poboru maja oni możliwość zachowania dotychczasowego stanu posiadania w spółce akcyjnej

OBLIGACJE

OBLIGACJE Obligacje są formą pożyczki przez nabywcę obligacji ich emitentowi. Obligacja ma wartość nominalną, równą zazwyczaj kwocie pożyczki oraz realną (kurs) , jeśli jest przedmiotem obrotu giełdowego lub pozagiełdowego w okresie pomiędzy datą emisji a datą wykupu. Posiadaczowi obligacji przysługuje wynagrodzenie w formie oprocentowania

OPROCENTOWANIE OBLIGACJI Oprocentowanie może być wypłacane posiadaczowi obligacji jednorazowo w momencie ich wykupu lub sukcesywnie. Obligacja jako papier wartościowy może być przedmiotem obrotu na giełdzie, co umożliwia posiadaczowi obligacji odzyskanie pożyczonych pieniędzy przed terminem ich płatności. Wahania rynkowe cen powodują ,że inwestor może zyskać lub stracić pieniądze, jeżeli sprzeda swoje obligacje przed terminem wykupu

NALICZANIE OPROCENTOWANIA Oprocentowanie obligacji naliczane jest od wartości nominalnej obligacji, poczynając od pierwszego dnia okresu odsetkowego, wskazanego w liście emisyjnym. Oprocentowanie obligacji może być stałe lub zmienne. Obligacje są oprocentowane według stopy procentowej, której sposób obliczenia jest wskazany w liście emisyjnym.

EMITOWANIE OBLIGACJI Emitentami obligacji mogą być: państwo, władze municypalne, banki i inne instytucje finansowe, przedsiębiorstwa oraz organizacje gospodarcze. Emitent obligacji odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania wynikające z obligacji, z wyjątkiem obligacji przychodowych (dających prawo do udziału w zyskach przedsiębiorstwa)

RODZAJE CEN OBLIGACJI: 1) Cena nominalna to wartość, od jakiej naliczane są należne nam odsetki i równocześnie jest to cena, po jakiej emitent wykupi od nas obligacje po upływie czasu ich zapadalności. 2) Cena emisyjna to cena, po jakiej kupujemy obligacje bezpośrednio od emitenta. W zależności od tego jak ocenia on szanse powodzenia emisji, może być ona niższa lub wyższa od ceny nominalnej.

C.D. 3) Cena rynkowa Jest to cena, która powstaje,gdy emisja zostanie sprzedana i obligacje zaczną być notowane na giełdzie. Wówczas ich cenę ustala rynek. . 4) Cena rozliczeniowa Jest to rzeczywista kwota po jakiej dokonuje się transakcji, powiększona o już narosłe odsetki

RODZAJE OBLIGACJI Obligacje 2-letnie Obligacje 3-letnie 10-letnie emerytalne obligacje skarbowe

C.D. To, co ważne, i o czym inwestorzy, zwłaszcza Ci aktywniej lokujący pieniądze w obligacje skarbowe, pamiętać powinni to to, że Ministerstwo rezerwuje sobie prawo do zmiany cen i oprocentowania w trakcie sprzedaży aktualnej emisji obligacji i dlatego warto interesować się cennikiem obligacji na bieżąco.

A WIĘC W CO ZAINWESTOWAĆ?PODSUMOWANIE Nasza praca nad projektem przyniosła nam sporo korzyści: Poznaliśmy bliżej różne formy inwestowania; Odwiedziliśmy banki, rozmawialiśmy z ich pracownikami, przeprowadziliśmy badania opinii publicznej; Uświadomiliśmy sobie, że nie istnieją właściwie inwestycje, które nie niosą choć minimalnego ryzyka (np. lokaty bankowe); Poznaliśmy zasady działania giełdy i formy inwestowania w akcje, które niosąc za sobą spore ryzyko są równocześnie możliwością uzyskania sporych zysków

PODSUMOWANIE- OBLIGACJE Oprocentowanie i ceny obligacji skarbowych sprzedawanych na rynku pierwotnym jest zróżnicowane - w zależności od ich rodzaju. Warunki kolejnych ofert ustala Ministerstwo Finansów. Ministerstwo ustala je na podstawie szeregu danych - wskaźników - opisujących polską gospodarkę (np. inflacja) oraz sytuację na rynkach finansowych (np. WIBOR).

C.D. PODSUMOWANIE Wiemy na co zwrócić uwagę decydując się na zainwestowanie oszczędności w lokaty, konta oszczędnościowe, książeczki Dowiedzieliśmy się czym jest „podatek Belki” Znamy oferty kilku banków, potrafimy przy pomocy arkusza kalkulacyjnego obliczyć zyski jakich możemy się spodziewać lokując oszczędności; Staraliśmy się stworzyć budżety domowe fikcyjnych gospodarstw domowych, uwzględnić konieczne wydatki, znaleźć oszczędności i zainwestować je jak najkorzystniej.

POSZUKUJEMY INFORMACJI

W PRACOWNI KOMPUTEROWEJ…

76