Społeczno-polityczny wymiar transformacji postsocjalistycznej Michał Buchalski

Plan prezentacji Geneza powstania „Life in Transition Survej” Badanie sytuacji społeczno –ekonomicznej w danym regionie Główne spostrzeżenia na temat zamożności i dostępu do dóbr publicznych Transformacja - wady i zalety według społeczeństwa Czy demokracja i wolny rynek jest najlepszym rozwiązaniem dla mojego kraju? Korupcja , zaufanie społeczeństwa do instytucji publicznych Podsumowanie

Główne przyczyny powstanie LITS „Transition from a planned economy and authoritarianism to a market economy and democracy is one of the most ambitious and important socioeconomic and political journeys in the last century” Erik Berglof EBRD Chief Economist Po raz pierwszy zbadano ten region pod względem oceny transformacji przez społeczeństwo

Commonwealth of Independent States and Mongolia (CIS+M) Central eastern Europe and the Baltic states (CEB) South-eastern Europe (SEE)

Wskaźniki które zostały zbadane Zamożność Posiadanie dóbr Możliwość korzystania z „public services” Ocena zmian Czy sytuacja w moim kraju jest lepsza ? Czy następne pokolenie ma większe szanse ? Porównanie do lat poprzednich Demokracja Wolny rynek Zaufanie do władzy Korupcja Jakość instytucji publicznych

Zamożność była badana poprzez posiadanie Samochodu Drugiego domu Konta w banku Komputera Możliwości korzystania z Internetu Telefonu przenośnego

Wykres zamożności na przykładzie Albanii

Możliwość korzystania z dóbr społecznych np. Kanalizacja Elektryczność Linia telefoniczna Ogrzewanie centralne

Dostęp do „public services”

Ocena zmian, podział na regiony

Ocena zmian na przykładzie Ukrainy Większość społeczeństwa na Ukrainie uważa że zmiany które zaszły po 1989 roku negatywnie wpłynęły na ekonomiczną sytuacje w kraju

Szanse dla nowego pokolenia Większość osób pytanych, twierdzi że transformacja dla pokolenia urodzonego przed 1989 rokiem nie przyniosła wielkich zmian na lepsze. Dopiero pokolenia wychowane w demokracji i znające wolny rynek może skorzystać w pełni z zaistniałych możliwości

Problem 35-latków Osoby mające 35 lat i więcej zostały mocno doświadczone przez zmiany do jakich doszło po 1989 roku. Miały one problem z znalezieniem pierwszej pracy i poznawali reguły wolnego rynku na sobie samym.

Potwierdzenie „Nowych Możliwości”

Jak głęboko osadzone są „korzenie” demokracji i wolnego rynku Na podstawie danych można stwierdzić że wraz ze wzrostem zamożności danej grupy poparcie dla demokracji wzrasta.

Rumunia Polska

„Ocena wolnego rynku”

Co wpływa na ocenę demokracji i wolnego rynku ? Zamożność Region w którym żyjemy Wiek

Ocena wolnego rynku: Mongolia

Zaufanie do władzy Jedynie 15% pytanych stwierdziło że korupcja zmniejszyła swoją „obecność” w instytucjach państwowych. 75 % osób mieszkających w regionie SEE twierdzi że korupcja ma większy wpływ na ich życie niż było to przed 1989 rokiem

Czy korupcja jest większa niż była przed transformacją ? Najbardziej skorumpowanym regionem według badanych jest region SEE. W tej grupie państw ponad 75% mieszkańców uważa że korupcja ma coraz większe znaczenie w życiu społeczeństwa

Zaufanie w społeczeństwie

Pomimo małego zaufania co do jakości sprawowanej władzy blisko połowa badanych ufa bankom i systemowi finansowemu (jednak należy pamiętać że badanie było przeprowadzone przed kryzysem finansowym)

Zaufanie społeczeństwie na przykładzie Czech

Estonia jako przykład spadku zaufania w społeczeństwie region CEB

Podsumowanie - największe problemy regionu Korupcja Brak zaufania do społeczeństwa Słaba jakość instytucji publicznych

Na co rząd powinien zwiększyć wydatki

Czy istnieją zagrożenia dla wolnego rynku i demokracji w danym regionie? Tak Nie Słabość sądownictwa Korupcja mająca ogromny wpływ na decyzje w instytucjach publicznych Brak zaufania w społeczeństwie Brak pomocy państwa wobec osób najuboższych Pogorszenie sytuacji ekonomicznej po 1989 (według osób odpowiadających) Większość osób młodych uważa że demokracja i wolny rynek jest najlepszym rozwiązaniem. W każdym regionie osoby starsze uważały że dzisiejsza sytuacja polityczna i ekonomiczna umożliwi lepszy strat dla ich dzieci

Wnioski na przyszłość Poprawienie jakości instytucji publicznych Walka z korupcją Zwiększenie wydatków państwa na edukacje aby nowe pokolenie w pełni wykorzystało nowe możliwości Poprawa opieki medycznej Prywatyzacja pewnych nieefektywnych gałęzi gospodarki Demokracja i wolny rynek mają duże poparcie wśród młodych obywateli.