Wolność a wyniki gospodarcze ze szczególnym uwzględnieniem Polski. Paweł Kramarski

Plan prezentacji Czym jest wolność gospodarcza? Jak wpływa na wyniki gospodarcze? Sposoby mierzenia wolności gospodarczej. Empiryczne badania wpływu wolności gospodarczej na wyniki. Wskaźniki wolności gospodarczej dla Polski. Co by było gdyby...? Wnioski.

Czym jest wolność? Intuicyjnie wolność to brak ograniczeń Ograniczenia występują tylko w kontaktach z innymi osobami “Jedynym celem usprawiedliwiającym ograniczenie przez ludzkość, indywidualnie lub zbiorowo, swobody działania jakiegokolwiek człowieka jest samoobrona (...), jedynym celem, dla osiągnięcia którego ma się prawo sprawować władzę nad człowiekiem cywilizowanej społeczności wbrew jego woli, jest zapobieżenie krzywdzie innych” (John Stuart Mill)

Czym jest wolność gospodarcza? (1) „(…) wolność gospodarcza jest to ta część wolności, która ma związek z materialną autonomią jednostki w relacji do państwa i innych zorganizowanych grup” (Beach, Kane) prawo jednostek do podejmowania niezależnych i swobodnych decyzji gospodarczych, dobrowolna wymiana koordynowana przez rynek, wolny dostęp i konkurencja na rynkach oraz ochrona osób i ich własności przed agresją ze strony innych osób (Gwartney, Lawson)

Czym jest wolność gospodarcza? (2) Wolność gospodarcza => swoboda przedsiębiorczości => konkurencja => swobodne kształtowanie się podaży, popytu i cen Wolność gospodarcza to nie to samo co samowola Bez reguł gwarantujących np. prywatną własność czy pewność umów nie ma wolności gospodarczych Silna potrzeba instytucji formalnych gwarantowanych przez państwo

Jak wolność wpływa na wyniki? Daje bodźce do efektywnego działania Prowadzi do lepszego wykorzystania maszyn i pracy (jedyne źródło zwiększenia dochodu) Wynagradza talent i pracowitość Nie pozwala na marnotrawstwo Daje większe możliwości inwestowania, prowadzi do zmniejszenia bezrobocia, ogranicza niepokoje społeczne Zastępuje nieefektywne państwo

Sposoby mierzenia wolności gospodarczej Economic Freedom of the World, Fraser Institute Index of Economic Freedom, Heritage Foundation Doing Buisness i Governance Matters, Bank Światowy Transition Report, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju pozwalają weryfikować empirycznie hipotezy dotyczące wpływu wolności na wyniki gospodarcze

Badania empiryczne (1) Badania empiryczne Źródło: http://www.heritage.org/Index/PDF/2008/Index2008_ExecSum.pdf

Badania empiryczne (2)

Badania empiryczne (3) Źródło: http://www.heritage.org/Index/PDF/2008/Index2008_ExecSum.pdf

Badania empiryczne (4) Źródło: http://www.heritage.org/Index/PDF/Index09_ExecSum.pdf

Badania empiryczne (5) Źródło: http://www.heritage.org/Index/PDF/Index09_ExecSum.pdf

Wolność gospodarcza w Polsce (1)

Wolność gospodarcza w Polsce (2)

Wolność gospodarcza w Polsce (3)

Wolność gospodarcza w Polsce (4)

Wolność gospodarcza w Polsce (5)

Wolność gospodarcza w Polsce (6) Źródło: Opala P., Rzońca A. (2008)., Ile wolności gospodarczej?, Zeszyty FOR

Co by było gdyby...? W przypadku podniesienia wskaźnika Doing Buisness do poziomu najwyższego wśród krajów naszego regionu, wskaźnik ten wzrósłby o 10 punktów a dodatkowy średnioroczny wzrost PKB wyniósłby 0,6%. W przypadku podniesienia wskaźnika do poziomu średniego dla krajów OECD, wskaźnik ten wzrósłby o 13 punktów, a średnioroczny wzrost PKB wzrósłby o 0,8%. W przypadku podniesienia wskaźnika do najwyższego poziomu w Europie (Wielka Brytania), wskaźnik ten wzrósłby o 24 punkty, a średnioroczny wzrost PKB wzrósłby o 1,4%.

Wnioski Wolność gospodarcza pozytywnie wpływa na rozwój, wzrost, PKB per capita, bezrobocie, warunki życia... Polska w tyle za liderami, ale też za krajami regionu Wolność to tylko jeden z czynników. Ważne są też: nauka, wiedza, innowacyjność, edukacja i poziom wiedzy społeczeństwa, polityka społeczna i gospodarcza czy wreszcie kapitał, praca i postęp techniczny.

Pytanie Pytanie Czemu istnieją ograniczenia wolności gospodarczej? Teza Wolność gospodarcza jest przedmiotem wyboru publicznego.

Bibliografia Opala P., Rzońca A. (2008)., Ile wolności gospodarczej?, Zeszyty FOR. Co sprzyja rozwojowi gospodarczemu / pod red. Leszka Zienkowskiego, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe "Scholar", 2005 Holmes K.R., Feulner E.J., O’Grady M.A. (red.), 2009 Index of Economic Freedom Holmes K.R., Feulner E.J., O’Grady M.A. (red.), 2008 Index of Economic Freedom

KONIEC