Jarosław Piasecki Skąd biorą się różnice w poziomie bezrobocia w różnych rozwiniętych krajach?

Plan prezentacji 1.Przyczyny bezrobocia w krajach Europy Zachodniej w drugiej połowie XX w.: Kryzysy naftowe a bezrobocie cykliczne. Czynniki instytucjonalne a bezrobocie strukturalne. 2.Źródła oporu wobec reform rynku pracy 3.Możliwe kierunki badań

Fakt: dywergencja stóp bezrobocia Stopa bezrobocia Państwo Austria1,6 4,75,95,8 Belgia1,9 7,98,712,910,6 Dania1,3 6,99,410,25,8 Finlandia1,9 4,73,215,49,1 Francja2,5 6,28,911,610,3 Grecja4,2 2,87,010,010,9 Hiszpania2,7 10,915,722,714,0 Holandia0,9 4,06,07,13,2 Irlandia5,6 7,012,912,25,0 Niemcy0,6 3,26,28,18,7 Norwegia1,4 1,75,24,93,8 Portugalia5,8 9,54,77,24,3 Szwecja1,5 2,01,77,74,5 Wielka Brytania2,4 6,15,98,66,0 Włochy4,0 5,69,111,711,2 Średnia UE2,1 5,07,410,58,4 Źródło: G. Saint-Paul, 2004.

NISKIE BEZROBOCIE - Austria, Dania, Irlandia, Holandia, Norwegia, Portugalia, Szwecja, Wielka Brytania, Szwajcaria WYSOKIE BEZROBOCIE - Belgia, Francja, Niemcy, Grecja, Włochy, Hiszpania Dwa kluby bezrobocia

Krótkookresowa przyczyna - kryzysy naftowe (negatywne szoki podażowe) Jednakże w dłuższym okresie bezrobocie powinno wrócić do poziomu równowagi Za pozostawanie na wysokim poziomie bezrobocia odpowiadają uwarunkowania instytucjonalne rynku pracy Wyjaśnienia problemu bezrobocia

Rynki pracy w większości krajów sztywniejsze w latach 90. w porównaniu z latami 60. Redukcja bezrobocia w niektórych krajach za sprawą kompleksowych pakietów reform rynku pracy Utrzymywanie się wysokiego bezrobocia w pozostałych krajach, które nie dokonały implementacji odpowiednich reform bądź uczyniły to w ograniczonym stopniu Badanie S. Nickella (2003)

Przykład: Francja ( ) Wydłużenie maksymalnego okresu pobierania zasiłków Wzrost zasięgu związków zawodowych Spadek koordynacji w procesie kształtowania się płac Zaostrzenie prawnej ochrony stosunku pracy

Przykład: Irlandia ( ) Wskaźnik Stopa bezrobocia5,67,012,95,0 Zasiłki dla bezrobotnych Maksymalny okres poboru zasiłk ó w 0,780,40,390,77 Zasięg związk ó w zawodowych Koordynacja w ustalaniu płac2223 Prawna ochrona zatrudnienia0,190,5 Pozapłacowe koszty pracy Źródło: S. Nickell, 2003.

Źródła oporu wobec reform Znaczenie grup interesu Wykorzystanie ideologii i wyobrażeń na temat funkcjonowania gospodarki Funkcjonowanie agencji

Zbiorowość zdolna do podejmowania zbiorowych działań oraz reprezentowania wspólnego interesu wobec organów władzy Niechęć do gwałtownych zmian (status quo bias) instytucje to zasadniczo mechanizmy zabiegające o czynsze z ograniczoną rolą w zakresie naprawiania zakłóceń lub plajt na rynku (Saint-Paul) Grupa interesu

Wykorzystanie przez grupy interesu wyników badań neurobiologów do manipulacji Zapobieganie reformom instytucjonalnym poprzez nakłanianie do kontrowersyjnych przekonań Ideologie

Brak realizacji pożądanego monitoringu aktywności bezrobotnych w poszukiwaniu pracy Brak odpowiedzialności za implementację polityki monitoringu (bezrobotny traktowany jak klient, a nie potencjalny płatnik podatków) Problem agencji

Możliwe kierunki badań dywergencji Wstrząsy koniunkturalne i ich konsekwencje Przyjęcie wspólnej waluty Niechęć do gwałtownych zmian (status quo bias) Małe, otwarte gospodarki vs. duże, zamknięte Kraje anglosaskie vs. Kraje łacińskie

DZIĘKUJĘ. DZIĘKUJĘ.