INSTYTUCJE GOSPODARKI RYNKOWEJ Jerzy Wilkin i Dominika Milczarek Wykład 11 i 12 Nowa teoria mikroekonomiczna – Koncepcje przedsiębiorstwa i przedsiębiorczości Część II

2 KULTUROWE ŹRÓDŁA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI B. Berger Kultura przedsiębiorczości Dlaczego kultura? Dotychczas studia nad przedsiębiorczością były zdominowane przez ekonomistów. Wskazując na to, że ich prace nie ukazują pełnego obrazu przedsiębiorczości, nie kwestionuje się dorobku nauk ekonomicznych. Nie trudno jednak zauważyć, że wielu ekonomistów celowo pomija to, co zdaniem innych stanowi najistotniejszy element przedsiębiorczości: wpływ takich czynników społecznych, jak przekonania moralne, normy i wartości, jakie ludzie w rozmaitych kulturach cenią sobie najbardziej.

3 KULTUROWE ŹRÓDŁA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI Cd.: Właśnie te czynniki wyznaczają ogólne ramy, w których jednostki mogą rozwijać swoją przedsiębiorczość i poszukiwać dla siebie nowych możliwości. W przeciwieństwie do tego, co sądzą niektórzy, kapitalizm sam przez się nie jest zły czy amoralny. W swoich właściwych formach sprzyja rozwijaniu takich cech jak pracowitość, skłonność do współpracy, zdolność do wyrzeczeń, zdecydowanie i gotowość do zmiany sposobu myślenia. Właśnie powiązanie przedsiębiorczości z kulturą uważają za najbardziej fascynujące ci, którzy interesują się warunkami ludzkiej niezależności (R.Hawkins, Jr.)

4 KULTUROWE ŹRÓDŁA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI M. Weber, Etyka protestancka i duch kapitalizmu: Gdziekolwiek sięgała władza purytańskiego pojmowania życia, sprzyjała ona w każdym wypadku – i fakt ten ma o wiele większe znaczenie niż samo sprzyjanie tworzenia kapitału – tendencji do mieszczańskiego, ekonomicznie racjonalnego sposobu życia; była ona najpoważniejszym, a przede wszystkim najbardziej konsekwentnym jego nosicielem. Stała ona o kolebki nowoczesnego człowieka ekonomicznego.

5 KULTUROWE ŹRÓDŁA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI Etyka wczesnego kalwinizmu a życie gospodarcze: Asceza; Oszczędność (ograniczanie konsumpcji); Pracowitość; Dążenie do zysku jako wyraz woli Boga.

6 KULTUROWE ŹRÓDŁA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI Jeśli Bóg pokazał wam sposób, w jaki legalnie możecie zyskać więcej niż w inny sposób, nie szkodząc przy tym ani własnej duszy ani cudzej i jeśli sposób ten odrzuciliście, wybierając mniej zyskowny, to przekreślacie jeden z celów waszego zawodu – powołania, odrzucacie godność zarządcy (steward) Boga i odmawiacie przyjęcia darów jego oraz użycia ich dla Niego, kiedy On tego żąda. Wolno wam pracować, aby być bogatymi dla Boga, ale nie dla ciała i grzechu (Baxter)

7 KULTUROWE ŹRÓDŁA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI Przedsiębiorczy familizm Hongkongu i Chin; Przedsiębiorczość w nieformalnej gospodarce; Rola kobiet w gospodarce krajów Trzeciego Świata; F. Fukuyama: Zaufanie jako podstawa etyki biznesu i efektywnego gospodarowania.

8 KULTUROWE ŹRÓDŁA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI Socjologiczny punkt widzenia każe traktować każdą ludzką społeczność jako sieć podzielanych zbiorowo sensów. Gdy zostają one zinstytucjonalizowane, rozpoczyna się spontaniczny proces tworzenia kultury. Powoli i niedostrzegalnie poszczególne wzory interakcji między ludźmi przekształcają się w nawyki, są rutynizowane i instytucjonalizowane. Nieustannie rozwijają się się potrzebne umiejętności, a ludzie zaczynają traktować udział w życiu zbiorowym jako coś naturalnego i oczywistego. W sprzyjających okolicznościach politycznych wszystko to prowadzi do powstania szczególnej, nowoczesnej kultury oraz nowoczesnych form produkcji. (B.Berger).