Teoria handlu międzynarodowego Heckschera - Ohlina Na podstawie „Metodologii ekonomii” Michaela Blauga Marta Kaczor Warszawa, listopad 2007

Model Ricardo: W warunkach wolnego handlu każdy kraj będzie eksportować te towary, w przypadku których posiada względną przewagę cenową Brak mobilności kapitału Jeden czynnik produkcji – praca Względne ceny zmieniają się proporcjonalnie do kosztów pracy Nie ma odwołania do różnic produkcyjności

Twierdzenie Heckschera – Ohlina: Dany kraj eksportuje te dobra, których produkcja wymaga dużych ilości czynnika produkcji występującego w tym kraju we względnej obfitości, zaś importuje dobra, przy wytwarzaniu których zużywa się dużo czynników wytwórczych w tym kraju względnie rzadkich Podstawowe ograniczenie/ryzyko: spojrzenie tylko od strony podażowej

Twierdzenie Samuelsona: Wolny handel spowoduje całkowite wyrównanie się cen czynników produkcji Doskonała konkurencja Zerowe koszty transportu Identyczne funkcje produkcji i preferencje Brak efektów zewnętrznych ...

Wyniki odwrotne do twierdzenia Heckschera - Ohlina Paradoks Leontiefa: Tablica nakłady-wyniki dotycząca produkcji w USA w 1947r. USA – względnie bogate w kapitał, ubogie w pracę Struktura handlu USA Eksport: pracochłonny Import: kapitałochłonny Wyniki odwrotne do twierdzenia Heckschera - Ohlina

Reakcje na wyniki Leontiefa: Krytyka metody Leontiefa Argumenty ad hoc Ignorowanie paradoksu Odrzucanie twierdzeń Heckschera - Ohlina i Samuelsona Leontief „udowodnił nie to, że Stany Zjednoczone są ubogie w kapitał, a zasobne w pracę, lecz że twierdzenie Heckschera – Ohlina jest fałszywe ”

Program badawczy Ohlina – Samuelsona – co zyskaliśmy: Analityczne sprecyzowanie związków pomiędzy zjawiskami dotyczącymi handlu międzynarodowego i handlu krajowego Spopularyzowanie skrajnie uproszczonej wersji modelu „Dyskusja o wyrównywaniu się cen czynników produkcji była rodzajem intelektualnej zabawy”

Tak czy nie – dla twierdzeń Heckschera – Ohlina i Samuelsona: znaczne różnice cen czynników produkcji w różnych krajach, Ale: może jest to tylko kwestia dużej ilości restrykcyjnych założeń w modelu,

Tak czy nie – dla twierdzeń Heckschera – Ohlina i Samuelsona: Więc: na strukturę towarową handlu silniej wpływa wyposażenie w zasoby czynników produkcji czy (w sumie) różnice w technikach produkcji, strukturze popytu, korzyści skali, marketing, niedoskonałości rynku?

Większość badaczy sprawdzająca to pytanie odrzucała THO: „Prosty model Heckschera – Ohlina nie ma mocnych podstaw empirycznych. Jeśli włączyć doń bezpośrednio zasoby naturalne i kapitał ludzki, dostarcza on o wiele cenniejszych wiadomości.

Niemniej jednak, istnienie różnic efektywności pomiędzy różnymi krajami wydaje się wystarczająco dobrze potwierdzone, aby skrajnie nieprawdopodobną uczynić uniwersalną ważność hipotezy o wyposażeniu w zasoby czynników produkcji”

Wyjaśnienia Leamera: Powtórne przebadanie twierdzenia Heckschera – Ohlina Rozwiązanie paradoksu Leontiefa Reinterpretacja Twierdzenia Heckschera – Ohlina umożliwiająca jego badania za pomocą ekonometrii Nowe argumenty za teorią handlu zagranicznego opartą na proporcjach czynników produkcji

Powtórne badanie H-O i rozwiązanie paradoksu Leontiefa: Leontief: USA są eksporterem netto kapitału i usług pracy Założenie: bilans jest zrównoważony – było nieprawdziwe, dane przyjęte do badania wykazywały nadwyżkę handlową Leamer: należy oszacować ilości czynników w eksporcie netto czyli różnicę między produkcją i konsumpcją krajową Twierdzenie Heckschera – Ohlina - Vaneka

Twierdzenie Heckschera – Ohlina – Vaneka (dla niezrównoważonego bilansu handlowego): Kraj będzie eksportował usługi czynników, w które jest względnie zasobny, zaś importował usługi czynników rzadkich. Leontief: produkcja USA w 1947 r. - względnie kapitałochłonna; eksport USA w 1947 r. – względnie kapitałochłonny USA są zasobne w kapitał

Wyniki Leamera: Przyczyną zaistnienia paradoksu Leontiefa jest nieporozumienie pojęciowe i zastosowanie niewłaściwego testu empirycznego Eksport netto dla dużej próby krajów jako liniowa funkcja wyposażenia w zasoby Potwierdzenie twierdzenia Heckschera - Ohlina – Vaneka Inne badania nie potwierdzają wyników Leamera Zmiana pytania: zamiast rzeczywistych towarów – zawartość czynników produkcji

Podsumowanie: Dla skończonej ilości obserwacji istnieje nieskończenie wiele teorii tłumaczących je (tw.Duhama – Quine’a) Prawdopodobnie nie da się wyjaśnić struktury towarowej handlu tylko za pomocą różnic w wyposażeniu w zasoby czynników produkcji

Dziękuję za uwagę.