ZINTEGROWANE SYSTEMY ZARZĄDZANIA Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie Instytut Zarządzania ZINTEGROWANE SYSTEMY ZARZĄDZANIA Realizacja ZSI na tle cyklu życia systemu Prowadzący: dr inż. Piotr Chwastyk e-mail: piotr.chwastyk@pwsz.nysa.pl www.chwastyk.pwsz.nysa.pl

Realizacja ZSI Realizacja ZSI w przedsiębiorstwie rozumiana jako całokształt działań, mających na celu zdefiniowanie potrzeb i ograniczeń względem systemu, prace projektowo-wdrożeniowe i rozwojowe, jest procesem funkcjonalnie złożonym oraz podmiotowo i przedmiotowo zróżnicowanym.

Realizacja ZSI Istotny wpływ na jego sprawność ma odpowiednia organizacja tych prac, które powinny obejmować następujące fazy: rozpoznanie celów działania i ogólnych zasad ich realizacji, planowanie działalności, realizacja i jej kontrola.

Cykl życia produktu

Cykl życia ZSI Cykl życia ZSI (software life cycle) jest to proces złożony z ciągu wzajemnie spójnych etapów, pozwalających na pełne i skuteczne przygotowanie, a następnie użytkowanie ZSI. Obejmuje okres od momentu uświadomienia (zgłoszenia przez użytkownika) potrzeby zainstalowania ZSI, aż po jego wycofanie z eksploatacji.

Cykl życia ZSI Zakres prac obejmujących ten okres dzieli się zazwyczaj na następujące etapy: definiowanie zadania projektowego, analiza funkcjonalna i specyfikacja wymagań, analiza otoczenia systemu, projektowanie ogólne systemu, projektowanie szczegółowe, testowanie, instalowanie, eksploatacja i rozwijanie systemu.

Cykl życia ZSI W praktyce ZSI przygotowuje się według różnych modeli cykli życia systemu. Nadrzędną ich cechą jest jego kompletność, wyznaczająca konieczność dokładnego opisania wszystkich faz (etapów) niezbędnych do praktycznej realizacji ZSI. Każda z faz musi być ściśle określona, a jej opis powinien zawierać specyfikację wejść, wyjść, funkcji, punktów kontrolnych, dokumentacji, sprzężeń z innymi fazami itp.

Cykl życia ZSI W większości przypadków wykorzystuje się tradycyjny, liniowy (kaskadowy - waterfall) cykl życia systemu. Model ten odpowiada w sposób dość naturalny działaniom projektowo-wdrożeniowym, choć zazwyczaj prace nie przebiegają prawie nigdy w sposób sekwencyjny i z każdej fazy cyklu następuje powrót do poprzedniej, jak również część prac związanych z daną fazą może być wykonywana jednocześnie z częścią prac innej fazy.

Model liniowy cyklu życia ZSI Cykl życia ZSI Model liniowy cyklu życia ZSI

Cykl życia ZSI Podstawowe założenia modelu liniowego: stabilność zestawu potrzeb względem przygotowywanego ZSI w początkowej fazie prac, niezmienność tych potrzeb w trakcie ciągu życia systemu.

Cykl życia ZSI Innym podejściem w realizacji ZSI jest tzw. model prototypowania. Celem takiego działania jest: redukcja czasu oczekiwania na konkretne rezultaty prac projektowych, zapewnienie efektywnego sprzężenia zwrotnego miedzy użytkownikami a realizatorami ZSI, wspomaganie opisu potrzeb i ograniczenie liczby błędów dzięki lepszemu zrozumieniu potrzeb użytkownika, zwiększenie zaangażowania użytkownika w proces analizy potrzeb i projektowania systemu.

Cykl życia ZSI Cykl realizacji życia ZSI wg modelu prototypowania

Cykl życia ZSI Przygotowanie w krótkim czasie żądanego prototypu wymaga odpowiednich narzędzi programowych, np. edytora formatek czy generatora raportów. Dostępne obecnie języki czwartej generacji zwykle wyposażone są w tego rodzaju możliwości. Generalnie istnieją dwa podejścia w ramach modelu prototypowania: tzw. wariant prototypu specyfikacji wymagań - prototyp służy tylko do zdefiniowania wymagań użytkownika wobec przygotowywanego ZSI,

Cykl życia ZSI tzw. wariant prototypu rozwojowego - przygotowywany system zostaje przekształcony w docelowy ZSI, spełniający wszelkie wymagania użytkownika,

Cykl życia ZSI Model spiralny – stanowi pewną odmianę modelu prototypowania. Pojawia się w nim faza niespotykana w innych modelach – a mianowicie analiza ryzyka realizacji systemu.

Cykl życia ZSI Cykl spiralny rozpoczyna się od: planowania, obejmującego analizę wstępnych wymagań użytkownika, a następnie wchodzi w fazę 2. analizy ryzyka - następuje tu określenie stopnia zagrożenia dla realizacji oczekiwań użytkownika w odniesieniu do proponowanego ZSI. przygotowywana jest wersja prototypu systemu, prototyp poddawany jest weryfikacji. Następnie prototyp systemu wraz z uwagami powraca do fazy pierwszej i rozpoczyna się następny przebieg. Po kilku przebiegach cyklu system osiąga postać docelową.

Cykl życia ZSI Bodźcem prac przygotowawczych ZSI jest zgłoszenie (identyfikacja) problemu, który przybiera postać określenia zadania projektowego. Ponieważ określenie zadania projektowego ma newralgiczne znaczenie dla postępu dalszych prac, przeto konieczne staje się wskazanie minimalnych wymagań w tym zakresie.

Cykl życia ZSI W ramach określenia tego zadania należy wyróżnić dwie podstawowe składowe: specyfikacja celów realizowanego ZSI określa docelową strukturę funkcjonalną systemu; Na poziom konkretyzacji ustalanych celów (struktury funkcjonalnej) ZSI wpływa sposób, w jaki następuje określenie zadania projektowego. Przyjmiemy, że definiowanie zadania projektowego dokonywane jest przez: kierownictwo przedsiębiorstwa (zarząd, dyrekcję, powołany zespół wewnętrzny itp.), zewnętrzną firmę usługową, prowadzącą stosowne rozpoznanie (firma konsultingowa, informatyczna itp.).

Cykl życia ZSI lista wymagań i ograniczeń dotyczących funkcjonowania ZSI - określa strukturę realizacyjną przygotowywanego systemu. W wyniku analizy wymagań przyszłych użytkowników ZSI można określić zadanie projektowe, na które złożą się: uzasadnienie podjęcia prac projektowych opis potrzeb użytkowników, które spowodowały podjęcie prac, zdefiniowanie zakresu przyszłego ZSI opis funkcjonowania systemu jako odpowiedzi na potrzeby przyszłych jego użytkowników, ograniczenia systemu opis czynników ograniczających proponowane rozwiązanie (budżet, czas trwania, technologia itp.), ogólne założenia systemu zestaw założeń w odniesieniu do struktury funkcjonalnej i realizacyjnej ZSI, dostępności zasobów, stopnia zaangażowania kierownictwa naczelnego informatyzowanego przedsiębiorstwa.