Ustrój sądów administracyjnych

I. Wiadomości ogólne 1. Źródła prawa Konstytucja RP Ustawa z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (p.u.s.a.) Rozporządzenia Prezydenta RP Uchwała Zgromadzenia Ogólnego NSA z 9.2.2004 w sprawie regulaminu wewnętrznego urzędowania NSA

I. Wiadomości ogólne 2. Sądy administracyjne w systemie sądów polskich XX-lecie międzywojenne: Najwyższy Trybunał Administracyjny Trybunał Kompetencyjny Inwalidzki Sąd Administracyjny i sądy ubezpieczeń społecznych 1980-2003: jednoinstancyjne sądownictwo administracyjne utworzenie Naczelnego Sądu Administracyjnego (wraz z ośrodkami zamiejscowymi) od 2004: Dwuinstancyjne sądownictwo administracyjne

I. Wiadomości ogólne 2. Sądy administracyjne w systemie sądów polskich art. 175 ust. 1 KRP   Wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne oraz sądy wojskowe. art. 184 KRP Naczelny Sąd Administracyjny oraz inne sądy administracyjne sprawują, w zakresie określonym w ustawie, kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta obejmuje również orzekanie o zgodności z ustawami uchwał organów samorządu terytorialnego i aktów normatywnych terenowych organów administracji rządowej. art. 2 p.u.s.a. Sądy administracyjne = NSA + wojewódzkie sądy administracyjne

I. Wiadomości ogólne 2. Sądy administracyjne w systemie sądów polskich Oddzielny pion sądownictwa!

II. Naczelny Sąd Administracyjny 1. Właściwość Art. 3 § 2 p.u.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny sprawuje nadzór nad działalnością wojewódzkich sądów administracyjnych w zakresie orzekania w trybie określonym ustawami, a w szczególności rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń tych sądów podejmuje uchwały wyjaśniające zagadnienia prawne rozpoznaje inne sprawy należące do właściwości Naczelnego Sądu Administracyjnego na mocy innych ustaw. Sąd dyscyplinarny dla sędziów sądów admintracyjnych Art. 15 § 1 p.p.s.a.

II. Naczelny Sąd Administracyjny 1. Skład Art. 30 p.p.s.a. W skład Naczelnego Sądu Administracyjnego wchodzą: Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, wiceprezesi oraz sędziowie PREZES Powoływany przez Prezydenta spośród 2 kandydatów przedstawionych przez ZOS NSS Kadencja: 6 lat WICEPREZESI Powoływani przez Prezydenta na wniosek Prezesa NSA za zgodą ZOS NSA Stoją na czele Izb

II. Naczelny Sąd Administracyjny 2. Struktura (39-40 p.u.s.a.)

II. Naczelny Sąd Administracyjny 3. Organy (31 i nast. p.u.s.a.) Prezes NSA Zgromadzenie Ogólne Sędziów NSA Kolegium NSA

II. Naczelny Sąd Administracyjny 3.1 Prezes NSA Stoi na czele NSA Kieruje pracami NSA Reprezentuje je na zewnątrz Nadzór w zakresie administracji sądowej Występuje o podjęcie uchwały „abstrakcyjnej”

II. Naczelny Sąd Administracyjny 3.2 Zgromadzenie Ogólne Sędziów NSA Skład: sędziowie NSA Przewodniczy Prezes NSA Co najmniej raz do roku Uchwały: bezwzględna większość przy obecności co najmniej ½ członków Kompetencje: art. 46 p.u.s.a.

II. Naczelny Sąd Administracyjny 3.3 Kolegium NSA Przewodniczy Prezes NSA 3 letnia kadencja Kompetencje: art. 47 p.u.s.a.

II. Naczelny Sąd Administracyjny 4. Sąd dyscyplinarny Dla sędziów NSA i wsa I instancja – 3 sędziów II instancja – 7 sędziów Rzecznik Dyscyplinarny wybierany przez Kolegium NSA

III. Wojewódzkie sądy administracyjne 1. Wiadomości ogólne Art. 3 § 1 p.u.s.a.   Sprawy należące do właściwości sądów administracyjnych rozpoznają, w pierwszej instancji, wojewódzkie sądy administracyjne Tworzone rozporządzeniem Prezydenta na wniosek Prezesa NSA dla obszaru jednego lub więcej województw Obecnie: 16 Właściwość ustalana wg siedziby organu, ale są wyjątki! (13 § 2 p.p.s.a.)

III. Wojewódzkie sądy administracyjne 2. Skład i struktura Skład: Prezes WSA, wiceprezes(i), sędziowie

III. Wojewódzkie sądy administracyjne 3. Organy Prezes WSA Zgromadzenie ogólne sędziów wsa Kolegium WSA

IV. Sędziowie sądów administracyjnych 1. Wiadomości ogólne Niezawiśli, podlegają tylko Konstytucji i ustawom Gwarancje niezawisłości: Konst. Art. 180-181 Powoływani przez Prezydenta na wniosek KRS (zgoda na przedstawienie kandydata: ZO NSA + opinia odpowiedniego Kolegium) na stanowisko sędziego NSA lub sędziego WSA z wyznaczenie miejsca służbowego Wymagania art. 6 i 7 p.u.s.a. Możliwa delegacja przez Prezesa NSA lub Ministra Sprawiedliwości

IV. Sędziowie sądów administracyjnych 2. Wyznaczanie sędziów w WSA Zasada: wyznacza przewodniczący Wyjątek: losowanie Sprawa przekazana do ponownego rozpoznania Wznowienie postępowania Wyłączenie sędziego Uzasadniony wniosek sędziego sprawozdawcy (regul.wewn.urzęd.WSA)

V. Inni pracownicy sądów (asesorzy sądowi) referendarze Asystenci sędziów Inni urzędnicy (obsługa administracyjna i techniczna)

VI. Orzecznictwo Orzecznictwo NSA i wsa (tzw. żółte orzecznictwo) Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego Baza orzeczeń http://orzeczenia.nsa.gov.pl/