SYSTEM PODATKOWY I KONSTRUKCJA PRAWNA PODATKU oooO0Oooo

SYSTEM PODATKOWY System podatkowy – ogół podatków i opłat obowiązujących w danym państwie i danym czasie. System danin publicznych – ogół podatków i innych danin publicznych... Inne – opłaty, cła, kary pieniężne, składki na ubezpieczenia społeczne etc.

Przyczyny zróżnicowania systemów podatkowych Historyczne Społeczno-polityczne Fiskalne Wynikające z poziomu rozwoju kraju Wynikające ze zobowiązań międzynaro- dowych

Podatek - pojęcie Art. 6 Ordynacji podatkowej: Podatkiem jest publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej. Definicja ustawowa – pochodną definicji doktrynalnych

Cechy podatku – poglądy doktryny - pieniężny charakter (współcześnie…) - publicznoprawny charakter (imperium...) - przymusowość - bezzwrotność - nieodpłatność ? ustawowy charakter ? przewłaszczenie ? ogólny charakter

Rodzaje podatków - klasyfikacje 1. Dochodowe (przychodowe), majątkowe i konsumpcyjne 2. Bezpośrednie i pośrednie 3. Ogólne i celowe 4. Przerzucalne i nieprzerzucalne 5. Nominalne i realne (dot. majątkowych)

ELEMENTY KONSTRUKCJI PODATKU [1] ELEMENTY KONIECZNE Podatnik Przedmiot podatku Zasady zapłaty i najczęściej: Podstawa opodatkowania Stawki podatkowe

ELEMENTY KONSTRUKCJI PODATKU [2] ELEMENTY AKCYDENTALNE: Zwolnienia podatkowe Ulgi podatkowe Zwyżki podatkowe Sankcje podatkowe

ELEMENTY KONSTRUKCJI... PODATNIK: definicja ustawowa art. 7 O.p. - podmiot, na którym ciąży obowiązek podatkowy [zazwyczaj, ale niekoniecznie, zobowiązany do zapłaty podatku…] ale: - podmiotowość podatkowoprawna istnieje tylko na poziomie poszczególnych podatków!

ELEMENTY KONSTRUKCJI... PRZEDMIOT PODATKU – sytuacja faktyczna lub prawna, której zaistnienie powoduje konieczność zapłaty podatku (definicja Karola Ostrowskiego) Przykłady: osiągnięcie dochodu, sprzedaż rzeczy, bycie właścicielem nieruchomości, posiadanie środka transportowego...

ELEMENTY KONSTRUKCJI... PODSTAWA OPODATKOWANIA: - ilościowo albo wartościowo ujęty przedmiot opodatkowania. Ujęcie ilościowe – liczba, powierzchnia, objętość, waga... Ujęcie wartościowe – wartość przedmiotu wyrażony w jednostkach pieniężnych

Stawka podatkowa albo skala podatkowa! ELEMENTY KONSTRUKCJI... Stawka podatkowa: – parametr pozwalający na ustalenie kwoty podatku przy danej podstawie opodatkowania [wyjątek – ryczałty podatkowe – bez podstawy i stawki] Stawki a) kwotowe, b) procentowe Stawka podatkowa albo skala podatkowa!

ELEMENTY KONSTRUKCJI... Skala podatkowa: – zespół stawek podatkowych uporządkowanych rosnąco (lub malejąco) w relacji do rosnącej podstawy opodatkowania... Stawki rosnące skali podatkowej (co najmniej dwie...) - skala podatkowa progresywna... [opodatkowanie progresywne] Stawka pojedyncza (stała) – opodatkowanie proporcjonalne

ELEMENTY KONSTRUKCJI... ZASADY ZAPŁATY PODATKU 1. Termin zapłaty 2. Sposób zapłaty – jednorazowo, zaliczkowo, ratalnie... 3. Sposób płatności – bezgotówkowo, gotówkowo, sposoby specjalne... 4. Płatnik? Inkasent?

ELEMENTY KONSTRUKCJI PODATKU ELEMENTY AKCESORYJNE Zwolnienia podatkowe Ulgi podatkowe Zwyżki podatkowe Sankcje podatkowe [sankcje karne – nie!]

Ekonomiczne aspekty opodatkowania (aspekt makro-) [1] Podatek – forma przejmowania produktu krajowego brutto przez władze publiczną (państwo, samorząd) na zaspokajanie potrzeb zbiorowych. Problem skali centralizacji: A.Wagner 10% C.Clark 25% Współcześnie 30% - 50% (PL – ok. 45%) Przyczyny różnic: a) tradycja b) historia

Ekonomiczne aspekty opodatkowania (aspekt makro-) [2] Prawo Laffera – poziom dochodów podatkowych wzrasta wraz ze wzrostem obciążenia podatkowego do pewnego poziomu obciążenia; powyżej tego poziomu wzrost obciążenie podatkowego prowadzi do zmniejszania się wpływów podatkowych. Prawo o dużym poziomie ogólności, mało przydatne dla polityki podatkowej...

Ekonomiczne aspekty opodatkowania (aspekt makro-) [3] Przyczyny zjawiska Laffera: 1. Zmniejszenie motywacji osiągania dochodów 2. Ucieczka kapitału 3. Wzrost skali unikania opodatkowania 4. Wzrost skali uchylania się od opodatkowania 5. Wzrost skali tzw. szarej strefy (przemyt, działalność gospodarcza ukryta)

Ekonomiczne aspekty opodatkowania [aspekt mikro-] Podatek powoduje: - ograniczenie zasobów gospodarczych podatnika - konieczność posiadania wolnych środków pieniężnych - konieczność ponoszenia kosztów wykonywania obowiązków formalnych - ryzyko nietrafnej interpretacji przepisów podatkowych (przy metodzie samoobliczenia podatku)

o0o Dziękuję za uwagę…