ANALIZA PRZEDSIĘWZIĘĆ Przedsięwzięcie jest obiecujące, gdy spełnia następujące założenia: Oczywista wartość dla klienta Rynek o odpowiednich rozmiarach Wykonalność i rentowność Wystarczający stopień innowacyjności

Wyznaczenie celów i terminów ich osiągnięcia Dobrze sporządzony biznes plan będzie przydatny podczas realizacji przedsięwzięcia, ułatwi Ci również pozyskanie środków z zewnątrz na jego realizacje. Pomysł Planowanie biznesowe Wyznaczenie celów i terminów ich osiągnięcia Planowanie finansowe Biznes plan Przedsiębiorstwo - zespół osobowych, rzeczowych oraz finansowych czynników wytwórczych zorganizowanych i skoordynowanych w celu prowadzenia działalności gospodarczej związanej z wytwarzaniem dóbr oraz świadczeniem usług - a zatem podejmowanym przedsięwzięciem gospodarczym - i wytwarzania w ten sposób nowych wartości, tworzących w sumie dochód. Powstanie przedsiębiorstwa realizującego zamierzone cele

Przy opracowywaniu założeń do przedsięwzięcia warto: Poznać opinie jak największej liczby zaufanych osób odnośnie naszego pomysłu Odpowiedzieć na pytanie, czy mój pomysł spełnia przedstawione wcześniej założenia Zastanowić się kto będzie kupował nasz produkt/usługę Zastanowić się dlaczego klienci wybiorą właśnie mój produkt – co sprawia, że moja oferta jest lepsza niż oferta konkurencji Wiedzieć jaką przewagę będzie mieć przedsiębiorstwo nad konkurencją i czy przewaga ta będzie trudna do skopiowania Odpowiedzieć na pytanie jakie są niezbędne nakłady finansowe na realizację przedsięwzięcia i z jakich źródeł będą one pochodzić Zastanowić się z jakimi kwalifikacjami potrzebuję pracowników, czy będę miał kłopoty, żeby ich znaleźć Zastanowić się jakiego majątku będę potrzebował do prowadzenia działalności, w jaki sposób będę go wykorzystywał Zaplanować moment, od którego przedsięwzięcie zacznie się opłacać

Ogólny system biznesowy przedsiębiorstwa: Planowanie biznesowe – zaprojektowanie systemu biznesowego przedsiębiorstwa, który będzie narzędziem realizacji założonych celów. System biznesowy – sposób przebiegu działań w ramach komórek struktury organizacyjnej przedsiębiorstwa, ludzi ją tworzących, majątku wykorzystywanego w procesie gospodarowania, które służą osiągnięciu założonych celów. Ogólny system biznesowy przedsiębiorstwa: Badania i rozwój Produkcja Marketing Sprzedaż Obsługa/serwis

Cechy dobrego systemu biznesowego: Odpowiada potrzebom konkretnego przedsięwzięcia, dostosowany jest do wymogów branży Przejrzysty, jak najmniej skomplikowany Odpowiada naszym możliwościom finansowym Optymalizuje przebieg procesów w nim zachodzących Umożliwia osiągnięcie założonych celów System biznesowy jest częścią środowiska, w którym będziesz działał, tą częścią, na którą masz największy wpływ, która bardzo ułatwia osiągnięcie założonych celów.

Obszary planowania biznesowego: Struktura organizacyjna/ludzie Produkt/usługa technologia innowacje zaopatrzenie gospodarowanie zapasami Sprzedaż/marketing kanały dystrybucji obsługa/serwis marketing polityka cenowa Majątek struktura majątku sposób gospodarowania majątkiem Otoczenie ochrona środowiska „interesariusze” konkurencja Struktura organizacyjna/ludzie przyporządkowanie zadań do odpowiednich komórek organizacyjnych i ludzi je wykonujących ustalenie odpowiedzialności i kompetencji pracowników na poszczególnych stanowiskach ustalenie hierarchii w organizacji

Koncepcja jednoczesnego planowania wszystkich sfer działalności firmy Przewidywane zmiany Założenia do planu sytuacji finansowej firmy prognoza rachunku wyników przychody koszty majątek trwały majątek obrotowy prognoza bilansu zobowiązania kredyty kapitały własne wynik i polityka jego podziału prognoza przepływów pieniężnych

Rola planowania finansowego w planowaniu przedsięwzięć - wzrost sprzedaży - wdrożenie nowej technologii - poprawa jakości - redukcja kosztów produkcji - rozszerzenie asortymentu - itp. CELE - wydatki niezbędne do zrealizowania planów - środki własne - potrzeby zewnętrznego finansowania - spodziewane efekty realizacji planów - zmiany organizacyjne - inwestycje w majątek trwały - konieczność zatrudnienia nowych ludzi - zwiększone nakłady na marketing - program badań i rozwoju ZASOBY PLAN PIENIĘŻNE REALIZACJI

Planowanie finansowe w ujęciu kasowym Przykład planowania przepływów pieniężnych Brak środków na zrealizowanie zamierzeń oznacza konieczność zaciągnięcia kredytu

Obszary szczegółowego planowania finansowego Przychody - wpływy Koszty - wydatki Zapasy - ilościowe prognozy sprzedaży - jednostkowe koszty bezpośrednie - cykle rotacji zapasów - ceny - koszty wydziałowe - materiałów - pozostałe przychody operacyjne - koszty ogólnego zarządu - produkcji w toku - przychody finansowe - pozostałe koszty operacyjne - wyrobów gotowych - koszty finansowe - towarów - cykle ściągania należności - stany minimalne zapasów niezbędne do - zjawisko występowania należności - podział kosztów na będące i nie będące utrzymania płynności produkcji i sprzedaży nieściągalnych wydatkami - zjawisko występowania zapasów zbędnych, - cykle spłaty zobowiązań nadmiernych, trudnozbywalnych. Majątek trwały Źródła finansowania Inne elementy - przewidywane nakłady inwestycyjne - obecne zadłużenie - ulgi podatkowe związane z realizacją nakreślonych celów - prognoza środków własnych - program podziału wyników - inwestycje odtworzeniowe - potrzeba pozyskania zewnętrznego - przewidywane wyniki finansowe spółek - planowane terminy oddania inwestycji finansowania zależnych - prognoza amortyzacji - wpływy z dywidend od spółek zależnych

Weryfikacja założeń do planu finansowego poziom ogólny Porównanie historycznych i prognozowanych wskaźników rentowności Porównanie historycznej i prognozowanej dźwigni operacyjnej Porównanie historycznych i prognozowanych nakładów ponoszonych na uzyskanie 1 zł przychodów operacyjnych Porównanie historycznych i prognozowanych nakładów ponoszonych na uzyskanie 1 zł wyniku operacyjnego Porównanie historycznych i prognozowanych wartości innych wskaźników liczonych w skali całej firmy

Weryfikacja założeń do planu finansowego poziom szczegółowy Porównanie historycznych i prognozowanych poziomów sprzedaży poszczególnych asortymentów Porównanie historycznych i prognozowanych cen sprzedaży Porównanie historycznych i prognozowanych jednostkowych kosztów bezpośrednich (zmiennych) Porównanie historycznych i prognozowanych kosztów wydziałowych i ogólnego zarządu (stałych) Porównanie historycznych i prognozowanych cykli rotacji należności, zapasów i zobowiązań Porównanie wszystkich szczegółowych założeń do planu z wartościami uzyskiwanymi w przeszłości

Cechy dobrego planu finansowego Opisuje przewidywane zmiany wszystkich elementów działania firmy Pozwala ocenić efekty pieniężne realizacji zamierzeń Plan globalny powstaje jako agregacja planów szczegółowych Założenia do planu są osadzone w realiach firmy Format zarówno planów szczegółowych jak i planu globalnego umożliwia bieżące porównywanie z informacjami pochodzącymi z systemu sprawozdawczego Realizacja planu jest na bieżąco monitorowana, a informacje o odchyleniach są wykorzystywane do podejmowania decyzji operacyjnych

Najpopularniejsze miary oceny opłacalności inwestycji: NPV – wartość zaktualizowana netto IRR – wewnętrzna stopa zwrotu MIRR – zmodyfikowana wewnętrzna stopa zwrotu PI – wskaźnik rentowności inwestycji PP – okres zwrotu nakładów inwestycyjnych ARR – średnia księgowa stopa dochodu

NPV – Net Present Value (wartość zaktualizowana netto) - różnica pomiędzy zdyskontowanymi na okres teraźniejszy wpływami, a wydatkami związanymi z przedsięwzięciem. NCFt – przewidywane przepływy pieniężne netto związane z rozważaną inwestycją w kolejnych okresach czasu; k – stopa dyskontowa, alternatywny koszt rezygnacji z możliwości zainwestowania środków w inny sposób (koszt utraconych korzyści), czyli postulowana stopa zwrotu z inwestycji; n – liczba okresów w danym horyzoncie inwestycyjnym; C – początkowy nakład inwestycyjny

Etapy dokonywania oceny opłacalności inwestycji za pomocą NPV: Prognoza przepływów pieniężnych wygenerowanych przez przedsięwzięcie w czasie jego trwania Ustalenie alternatywnego kosztu kapitału (stopy dyskontowej) dla danego przedsięwzięcia (uwzględniający wartość pieniądza w czasie, jak i ryzyko związane z realizacją danego przedsięwzięcia) Wykorzystując alternatywny koszt kapitału należy zdyskontować przyszłe przepływy pieniężne wynikające z przedsięwzięcia i je zsumować – powstaje wartość obecna inwestycji – present value (PV) Od wartości obecnej inwestycji odjąć kwotę inwestycji

Zasady postępowania z NPV: Akceptuj projekt, dla którego NPV>0 Odrzuć projekt, którego NPV<0 NPV = 0 – projekt jest równoważny z przedsięwzięciem alternatywnym

Ocena opłacalności projektów A i B Okres Współczynnik dyskonta (1+k)t dla k = 18% Projekt A Projekt B Przepływy pieniężne netto Nominalne Zdyskontowane Nominalne zdyskontowane 1 - 28000 - 28000 - 35000 - 35000 1 0,847458 8000 6780 8000 6780 2 0,718184 8000 5745 8000 5745 3 0,608631 8000 4869 9000 5478 4 0,515789 8000 4126 10000 5158 5 0,437109 8000 3497 18000 7868 6 0,370432 - - 11000 4075 7 0,313925 - - 4000 1256 NPV = 6780 + 5745 + 4869 + 4126 + 3497 – 28000 = - 2983 NPV = 6780 + 5745 + 5478 + 5158 + 7868 + 4075 +1256 – 35000 = 1360 NPV A < 0, projekt jest nieopłacalny NPV B > 0, projekt nadaje się do realizacji

Zalety NPV: Wartość przedsięwzięcia zależy od przyszłych strumieni przepływów pieniężnych, strumienie pieniężne generowane w przeszłości są bez znaczenia dla oceny opłacalności inwestycji NPV opiera się jedynie na prognozowanych przepływach pieniężnych z danego przedsięwzięcia oraz na alternatywnym koszcie kapitału. Nie jest uzależniona od gustów kierownictwa, doboru metod księgowania – jest obiektywna Uwzględnia fakt, że każda złotówka dzisiaj jest warta więcej niż złotówka jutro, gdyż można ją dzisiaj zainwestować i otrzymać dochód z odsetek Wartości zaktualizowane można sumować, gdyż są mierzone w wartościach odniesionych do tego samego momentu w czasie

IRR – Internal Rate of Return (wewnętrzna stopa zwrotu) – to taka stopa dyskontowa, dla której NPV = 0, jest stopą dochodu z inwestycji, stopą, jaką należałoby użyć, aby zrównoważyć koszty inwestycji i przyszłe wpływy. r1 – poziom stopy dyskontowej, przy którym NPV > 0 r2 – poziom stopy dyskontowej, przy którym NPV < 0 NPV (r1) – wartość NPV obliczona dla r1 NPV (r2) – wartość NPV obliczona dla r2

Zasady postępowania z IRR Akceptuj przedsięwzięcie, dla którego IRR > żądanej (granicznej) stopy zwrotu k0 Zaniechaj inwestycji, dla której IRR < k0 Jeżeli IRR = k0 to badana inwestycja i projekt alternatywny są jednakowo opłacalne Obliczone dla powyższych projektów A i B IRR wynoszą odpowiednio: 13,202% oraz 19,291%, czyli projekt A jest nieopłacalny, projekt B można realizować.

IRR nie będzie istnieć, jeśli w jakimś okresie poza okresem 0, występował ujemny przepływ lub kiedy wszystkie przepływy łącznie z okresem 0 są dodatnie. Łatwo pomylić IRR z kosztem kapitału, gdyż obydwa występują we wzorze na NPV. IRR jest miarą rentowności, ponieważ zależy ona wyłącznie od wartości i momentu przypływów strumieni pieniężnych. Alternatywny koszt kapitału jest standardem rentowności dla przedsięwzięcia, stosowanym do obliczenia wartości inwestycji.

NCFPt – przychody pieniężne w okresie t MIRR – Modyfied Internal Rate of Return (zmodyfikowana wewnętrzna stopa zwrotu) – różnica między IRR polega na tym, że nadwyżki środków pieniężnych uzyskane z projektu będą reinwestowane po oczekiwanej stopie zwrotu, którą zakładamy do projektu. MIRR dla powyższego przykładu wynoszą odpowiednio dla projektów A i B 15,372% oraz 18,644%. PI – Proftability Index (wskaźnik rentowności inwestycji) – iloraz zaktualizowanych przychodów i wydatków związanych z daną inwestycją. NCFPt – przychody pieniężne w okresie t NCFWt – wydatki poniesione w okresie t

Zasady postępowania przy użyciu PI: Akceptować inwestycje, jeśli PI > 1 Odrzucić projekt, jeśli PI < 1 Jeżeli PI = 1 to rozważana inwestycja i projekt alternatywny są równoważne PI dla powyższego przykładu wynoszą odpowiednio dla projektów A i B 0,8935 oraz 1,0389, co oznacza, że powinniśmy wybrać projekt B.

PP – Payback Period (okres zwrotu nakładów inwestycyjnych) – określa czas, w którym uzyskane wpływy pieniężne z inwestycji zrównoważą się z nakładem inwestycyjnym. 1. Liczony na podstawie wartości bieżących (niezdyskontowanych) - najmniejsze n, dla którego spełniona jest nierówność: PP liczone na podstawie wartości bieżących dla projektów A i B wynoszą odpowiednio 3,5 oraz 4 okresy. 2. Liczony na podstawie wartości zdyskontowanych - najmniejsze n, dla którego spełniona jest nierówność: PP liczone na podstawie wartości zdyskontowanych dla projektów A nie istnieje, dla projektu B wynosi 5,9745 okresu.

ARR – Accounting Rate of Return (średnia księgowa stopa dochodu) – średnie prognozowane zyski z inwestycji(pomniejszone o amortyzację i podatki) / średnia księgowa wartość inwestycji. Do realizacji przyjmowane są te projekty, dla których księgowa stopa zwrotu jest wyższa niż pewna założona przez decydenta wartość, np. przeciętna w danej branży. Wady tej metody: nie uwzględnia zmiennej wartości pieniądza w czasie, posługuje się wielkościami średnimi, czyli nie bierze pod uwagę rozkładu strumienia pieniądza w czasie, wykorzystuje kategorie zysku księgowego, a nie preferowane w finansach cash flow.

Monitorowanie realizacji planu WYKONANIE SKUTECZNY MONITORING - porównuje szczegółowe elementy planu z ich wykonaniem - odbywa się na bieżąco - pozwala na określenie przyczyn odchyleń pomiędzy planem a wykonaniem - informacja o odchyleniach i ich przyczynach trafia do osób odpowiedzialnych za realizację określonych elementów planu - na bieżąco podejmowane są działania zmierzające do usunięcia przyczyn występowania odchyleń ODCHYLENIA PLAN PRZYCZYNY ODCHYLEŃ DZIAŁANIA KORYGUJĄCE

ustalenia wariantów możliwych rozwiązań; Podjecie prawidłowej decyzji inwestycyjnej powinno poprzedzać preliminowanie inwestycji, co wymaga: sformułowania długookresowego celu, jaki zamierza się osiągnąć dzięki inwestycji; ustalenia wariantów możliwych rozwiązań; kalkulacji nakładów inwestycyjnych oraz przyszłych strumieni gotówki z inwestycji; odrzucenia projektów nie spełniających wymogów opłacalności oraz nie nadających się do realizacji ze względu na niedostateczne źródła finansowania. Sporządzając plan biznesowy i finansowy uwzględniaj optymistyczny, pesymistyczny i realny rozwój sytuacji

Podstawowym wyznacznikiem powodzenia działalności firmy winno być planowanie. Jest ono rozumiane jako proces, który stwarza możliwości wyboru najbardziej satysfakcjonujących decydenta przedsięwzięć niezbędnych dla uzyskania zamierzonych celów. Generalnym zadaniem planowania jest ocena skutków, jakie różne warianty działań wywierają na realizację strategicznych celów działalności firmy. Metody okresu zwrotu oraz średniej księgowej stopy dochodu nie zyskały akceptacji w teorii finansów. Pozostałe, tzw. metody dyskontowe, uznawane są przez tę teorię za znacznie efektywniejsze kryteria podejmowania decyzji inwestycyjnych, przy czym metoda wartości obecnej netto NPV uznawana jest za posiadającą najmniej mankamentów.