Oświecenie w Polsce

Czym jest Oświecenie? Oświecenie (in. wiek rozumu) jest to nurt kulturalny oraz okres w historii Europy przypadający na lata Inaczej mówiąc jest to epoka w dziejach kultury europejskiej między barokiem a romantyzmem.

Główne prądy Oświecenia Krytycyzm – przyjmowanie tylko twierdzeń uzasadnionych i sprawdzonych (czyli np.. Odrzucenie dogmatów) Krytycyzm – przyjmowanie tylko twierdzeń uzasadnionych i sprawdzonych (czyli np.. Odrzucenie dogmatów) Racjonalizm – przyjmowanie tylko tych twierdzeń które da się logicznie wytłumaczyć lub doznać za pomocą zmysłów. Racjonalizm – przyjmowanie tylko tych twierdzeń które da się logicznie wytłumaczyć lub doznać za pomocą zmysłów. Empiryzm – doktryna filozoficzna mówiąca, że źródłem ludzkiego poznania są przede wszystkim zmysły. Empiryzm – doktryna filozoficzna mówiąca, że źródłem ludzkiego poznania są przede wszystkim zmysły. Deizm – pogląd głoszący że Bóg stworzył wszechświat, ale nie potrafi on ingerować w życie człowieka. Deizm – pogląd głoszący że Bóg stworzył wszechświat, ale nie potrafi on ingerować w życie człowieka. Absolutyzm – forma rządów skupiająca całą władzę w rękach jednej osoby. Absolutyzm – forma rządów skupiająca całą władzę w rękach jednej osoby.

Oświecenie w Polsce W Polsce idee oświecenia zostały przyjęte nieco później niż w innych krajach Europy Zachodniej. (powodem był fakt, iż mieszczaństwo zyskało większe znaczenie dopiero w II poł. XVIII w.) Przyjmuje się, że oświecenie w Polsce trwało od lat 40. XVIII w. do roku 1822

Czym jest oświecenie katolickie? Charakterystyczną cechą polskiego oświecenia był udział kleru katolickiego w tym ruchu. Pierwszymi ludźmi oświecenia byli głównie duchowni, a w całokształcie epoki stanowili oni aż 40% spośród czołowych postaci oświecenia w Polsce. Zjawisko to bywa nazywane oświeceniem katolickim.

Idee oświeceniowe towarzyszyły wielu wybitnym postaciom ówczesnej kultury. Dzięki nim nastąpił rozwój szkolnictwa, nauk ścisłych, życia politycznego i kulturalnego. Dzięki takim ludziom jak m.in. Stanisław Kostka Potocki i Ignacy Potocki Polska jako pierwszy kraj w Europie otrzymała nowoczesną konstytucję.

Sejm Wielki Sejm Czteroletni (Sejm Wielki) – sejm zwołany 6 października 1788 w Warszawie. Miał on na celu przywrócenie pełnej suwerenności i przyspieszenie rozwoju gospodarczego Rzeczypospolitej. Od grudnia 1790 obradował w podwojonym składzie. Wliczając króla i senatorów na Sejmie Czteroletnim obradowały łącznie 483 osoby.

Uchwalenie Konstytucji 3 Maja (malował Kazimierz Wojniakowski)

Konstytucja 3 maja Głównym jednak dziełem Sejmu Wielkiego było uchwalenie w dniu 3 maja 1791 nowej Konstytucji. Wprowadzała ona trójpodział władzy, zwiększyła uprawnienia mieszczan, zapowiadała poprawę życia chłopów, zlikwidowała konfederacje i liberum veto w Sejmie. Ustalono także, że następcą króla będzie Fryderyk August.

Konstytucja 3 Maja 1791 roku (obraz Jana Matejki)

Obiady czwartkowe Król starał się za wszelką cenę wyciągnąć kraj z zacofania kulturowego i gospodarczego. Gromadził na Zamku najwybitniejszych poetów, publicystów i działaczy polskiego oświecenia. Spotkania te nazwano obiadami czwartkowymi. Dyskutowano na nich o projektach reform ustrojowych, przedstawiano poważne prace literackie itp.

Król opiekował się także malarzami, rzeźbiarzami, architektami itd. Stanisław August sprowadził do Polski wybitnych artystów. Włoch Dominik Merlini zaprojektował przy współudziale króla Pałac Łazienkowski, Marcello Bacciarelli ozdobił wnętrza Zamku Królewskiego i Pałacu w Łazienkach. Z kolei Stanisław August z pasją oddawał się kolekcjonerstwu: zbierał medale, stare monety, obrazy, ryciny, kopie rzeźb antycznych i współczesnych.

Teatr Narodowy w Warszawie W 1765 roku z inicjatywy króla założono w Warszawie pierwszy w dziejach Polski teatr publiczny. Jednak rozpoczęcie walk po pierwszym rozbiorze zawiesiło działalność teatru na 7 lat.

Teatr Narodowy w Warszawie

Biblioteka Zauskich Biblioteka Załuskich, określana też m.in. jako Biblioteka Rzeczypospolitej – biblioteka publiczna w Warszawie, jedna z największych bibliotek świata drugiej połowy XVIII wieku, jedna z pierwszych, które starały się realizować zadania biblioteki narodowej gromadząc, katalogując i udostępniając możliwie pełny zasób narodowego piśmiennictwa. Fundatorami byli bracia – biskupi Józef Andrzej i Andrzej Stanisław Załuscy.

Biblioteka Zauskich

Collegium Nobilium Szkoła wyższa, założona w Warszawie przez Stanisława Konarskiego w 1740 roku, początkowo jako Collegium Novum. Zadaniem tej instytucji było kształcenie nowego pokolenia Polaków, by przygotować je do przeprowadzenia przebudowy państwa polskiego. Efektami późniejszych reform i zmian były m.in. Sejm Wielki i jego największy sukces – Konstytucja 3 maja.

Collegium Nobilium

Towarzystwo Przyjaciół Nauk Towarzystwo naukowe ogólne działające w latach 1800–1832 w Warszawie. Reprezentowało naukę całego kraju, skupiało uczonych, literatów, osobistości oficjalne oraz tzw. przyjaciół nauk. Powstanie i działalność Towarzystwa stanowiły przełom w rozwoju nauki i sposobach uprawiania jej w Polsce.

Towarzystwo Przyjaciół Nauk

Komisja Edukacji Narodowej KEN - centralny organ władzy oświatowej, zależny tylko od króla i sejmu, powołany przez Sejm Rozbiorowy 14 października 1773 na wniosek króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Do najważniejszych dokonań należą m. in. Wprowadzenie nowych programów nauczania (m. in. Historii Polski i wychowania fizycznego), utworzenie Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych oraz wprowadzenie nauki w języku polskim.

Najważniejsze postacie oświecenia w Polsce Wojciech Bogusławski –najważniejsza postać życia teatralnego czasów polskiego oświecenia Wojciech Bogusławski –najważniejsza postać życia teatralnego czasów polskiego oświecenia Wojciech Bogusławski Wojciech Bogusławski Tadeusz Czacki – działacz oświatowy i gospodarczy, organizator m. in. Towarzystwa Przyjaciół Nauk Tadeusz Czacki – działacz oświatowy i gospodarczy, organizator m. in. Towarzystwa Przyjaciół Nauk Tadeusz Czacki Tadeusz Czacki Hugo Kołłątaj – wybitny polityk, działacz i publicysta Hugo Kołłątaj – wybitny polityk, działacz i publicysta Hugo Kołłątaj Hugo Kołłątaj Stanisław Konarski – zapoczątkował polskie oświecenie Stanisław Konarski – zapoczątkował polskie oświecenie Stanisław Konarski Stanisław Konarski Ignacy Krasicki - najwybitniejszy poeta oświecenia Ignacy Krasicki - najwybitniejszy poeta oświecenia Ignacy Krasicki Ignacy Krasicki Stanisław August Poniatowski Stanisław August Poniatowski Stanisław August Poniatowski Stanisław August Poniatowski Franciszek Zabłocki – poeta, najbardziej znany twórca polskiej komedii oświeceniowej, sekretarz Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych Franciszek Zabłocki – poeta, najbardziej znany twórca polskiej komedii oświeceniowej, sekretarz Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych Franciszek Zabłocki Franciszek Zabłocki Andrzej i Józef Załuscy – twórcy pierwszej polskiej biblioteki publicznej – Biblioteki Załuskich Andrzej i Józef Załuscy – twórcy pierwszej polskiej biblioteki publicznej – Biblioteki Załuskich AndrzejJózef AndrzejJózef

Najważniejsze wydarzenia oświecenia w Polsce 1764 – koronacja Stanisława Augusta Poniatowskiego 1764 – koronacja Stanisława Augusta Poniatowskiego 1768 – konfederacja barska i I rozbiór Polski (1772) 1768 – konfederacja barska i I rozbiór Polski (1772) 1791 – Sejm Wielki oraz ustanowienie Konstytucji 3 Maja – Sejm Wielki oraz ustanowienie Konstytucji 3 Maja – Konfederacja Targowicka (utrata niepodległości) oraz drugi rozbiór Polski w – Konfederacja Targowicka (utrata niepodległości) oraz drugi rozbiór Polski w – powstanie kościuszkowskie i III rozbiór Polski (1795) – powstanie kościuszkowskie i III rozbiór Polski (1795) – utworzenie Księstwa Warszawskiego 1807 – utworzenie Księstwa Warszawskiego 1815 – utworzenie Królestwa Polskiego, połączonego unią personalną z Rosją 1815 – utworzenie Królestwa Polskiego, połączonego unią personalną z Rosją

Warszawa za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego

Bibliografia Wiedza własna Wiedza własna Podręcznik Barwy Epok Podręcznik Barwy Epok Wikipedia.pl Wikipedia.pl Google.pl/imghp Google.pl/imghp Portalwiedzy.pl Portalwiedzy.pl Historia.azv.pl Historia.azv.pl Inne Inne

Dziękujemy za uwagę Dziękujemy za uwagę KONIEC Monika Romańska Krzysztof Zalewski