10th Annual Conference on Polycystic Kidney Disease. June 1999 Autosomalnie Dominująca Wielotorbielowatość Nerek - Autosomal Dominant Polycystic Kidney Disease (ang.) W/g L. Guay - Woodford M.D. 10th Annual Conference on Polycystic Kidney Disease. June 1999

Główne choroby torbielowate nerek Nabyte: torbiele proste (pojedyncze/mnogie) torbiele zatoki nerkowej nabyta torbielowatość nerek torbiele zależne od hipokaliemii gąbczastość rdzenia nerki dysplazja wielotorbielowata nerki

Główne choroby torbielowate nerek Genetyczne autosomalnie dominujące ADPKD stwardnienie guzowate ch. von Hippel-Lindau torbielowatość rdzenia nerki torbielowatość kłębuszków nerkowych autosomalnie recesywne ARPKD nepnronophtysis

Rys historyczny 1888 - pierwszy opis PKD 1957 - definicja ADPKD jako choroby genetycznej 1985 - lokalizacja PKD1 na chromosomie 16p 1993 - lokalizacja PKD2 na chromosomie 4q 1994 - lokalizacja ARPKD na chromosomie 6p 1994- 95 - izolacja i charakterystyka PKD1 1996 - izolacja i charakterystyka PKD2

Przebieg kliniczny ARPKD dgn okołoporodowa 10 - 40% nadciśnienie tętnicze 50 - 70% ESRD 10 - 16% zahamowanie wzrostu 21 -25% przeżycie 1. rż 94 - 96%

Wielotorbielowatość nerek

Nefron w ADPKD Cewka Torbiel Kłębek Mocz

Nefron w ARPKD mikrotorbiele

Mechanizm nadciśnienia tętniczego w ADPKD Torbiele nerek  Renina  Aldosteron  Angiotensyna II Retencja Na i H2O  Opory naczyniowego  Komórek Nadciśnienie tętnicze

Krwiomocz 42% ma w życiu przynajmniej jeden epizod krwiomoczu u 10% pacjentów 1. epizod występuje przed 16 rż (śr. około 30 rż) w 52 % przypadków jest on poprzedzony ZUM

Zakażenia torbieli gł. bakterie G(-) leczenie: drenaż + antybiotykoterapia (chinolony?) powikłania: ropień okołonerkowy, posocznica

Kamica nerkowa częstość 8 -36% w porównaniu 5 - 12% w populacji ogólnej trudna diagnostyka - zaburzona anatomia + wapnienie torbieli

Niewydolność nerek w ADPKD ok. 50% pacjentów z ADPKD osiąga skrajną niewydolność nerek (ESRD) w 60rż od 7% do 10% wszystkich chorych z ESRD leczonych nerko-zastępczo to chorzy z ADPKD roczny koszt terapii nerko-zastępczej tych chorych w USA przekracza 1 mld $

ADPKD - przewód pokarmowy Torbiele wątroby bezobjawowe do 80% objawowe rzadko Torbiele trzustki ~10% Uchyłkowatość jelit ~80 przy ESRD Przepukliny ~10%

ADPKD - bóle brzucha Nerki: - krwawienia do torbieli ++++ - kamienie nerkowe ++ - zakażenia + Wątroba: - zakażenia rzadko - krwawienia do torbieli b. rzadko

Powikłania sercowo-naczyniowe tętniaki wewnątrzczaszkowe 10-15% inne tętniaki rzadko ch. sercowo-naczyniowe często wady zastawkowe serca 20%

Krwawienia podpajęczynówkowe 1 : 2.089 osób/rok (5 x  niż w populacji ogólnej) pęknięcie w młodym wieku (40 - 45rż), często przy prwidłowej funkcji nerek śmiertelność: 35% hospitalizowanych przyczyna śmierci 5% pacjentów z ADPKD 2% krwawień wywołanych tętniakiem skojarzona jest z ADPKD

Torbiele pajęczynówki 8% pacjentów z ADPKD bezobjawowe, lecz 5 x większe ryzyko powstania krwiaka podtwardówkowego

Rozpoznanie Diagnostyka ultrasonograficzna Diagnostyka genetyczna Diagnostyka przedobjawowa

Diagnostyka ultrasonograficzna Wiek (lata) Torbiele 15 - 29 2 w jednej/obu nerkach 30 - 59 2 w każdej nerce > 60 4 w każdej nerce

Diagnostyka przedobjawowa konieczna: tętniaki wewnątrzczaszkowe w rodzinie rodzinni dawcy narządów wskazana: członkowie rodzin z ADPKD >18rż

Leczenie ADPKD Nerki: nadciśnienie tętnicze krwiomocz ZUM kamica nerkowa leczenie nerkozastępcze Inne: zespoły bólowe objawowe torbiele wątroby tętniaki podpajęczynówkowe