Internet INTERNET zwany także „siecią” jest rozległą siecią komputerową łączącą ze sobą miliony komputerów. Stanowi szybki i skuteczny sposób rozsyłania informacji po całym świecie. Aby włączyć się do Internetu trzeba dysponować komputerem wyposażonym w modem i przyłączonym do sieci telefonicznej. Za jego pomocą można przesyłać wiadomości do innych użytkowników, uczestniczyć w elektronicznych dyskusjach, przesyłać pliki komputerowe, a także odnajdywać informacje dotyczące przeróżnych zagadnień.

Internet Niektórzy specjaliści twierdzą, że Internet stopniowo odmieni sposób pracy i tryb życia ludzi. Internet składa się z połączonych wielu mniejszych sieci komputerowych, należących do instytucji gospodarczych, uniwersytetów, placówek naukowych, organizacji rządowych i wielu innych, nie pomijając firm zajmujących się świadczeniem usług internetowych. WWW (World Wide) to najszybciej rozrastająca się część Internetu. Pozwala skorzystać z informacji zgromadzonych w komputerach podłączonych do Internetu. Aby przejrzeć zasoby WWW, trzeba mieć dostęp do odpowiedniego programu zwanego przeglądarką sieciową. Za pomocą kliknięć myszą wydaje się dyspozycje dotyczące poszukiwania i wyświetlania na ekranie komputera pożądanych danych.

Powieść hipertekstowa Powieść hipertekstowa to powieść bądź opowiadanie napisane i odczytywane na interaktywnym, elektronicznym ekranie, stworzone w systemach hipertekstowych. Główną właściwością hiperfikcji (skrótowa nazwa p.h w świecie anglosaskim) jest fakt, iż zaprasza ona czytelnika do współpracy z tekstem, wyboru kolejności poszczególnych paragrafów, wyboru wątków i perspektyw narracyjnych Nie każdy utwór literacki, który powstał w środowisku hipertekstowym jest hipertekstem literackim, hiperfikcją. Istnieje wiele utworów, prezentowanych na przykład na www, które równie dobrze mogłyby pojawić sie w druku i nie straci tam nic ze swojego znaczenia. Czym zatem jest hiperfikcja i co to za sensy, które giną po jej hipotetycznym przejściu przez prasę drukarską?

Powieść hipertekstowa W latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych najbardziej nośnym i najczęściej omawianym przez krytyków literackich gatunkiem byla właśnie powieść hipertekstowa. W ostatniej dekadzie środek ciężkości przesuwa się nieco w stronę cyfrowych form poetyckich: poezji hipertekstowej, generatywnej, animowanej. Swój renesans zaczyna też przeżywać tekstowa gra przygodowa. Swój renesans zaczyna też przeżywać tekstowa gra przygodowa.

Jako taka, w swoim metatekstualnym, krytycznym zacięciu, po pierwsze bardziej opowiada się za przełomem i zerwaniem z przeszłością niż za ich zmianą i kontynuacją. Po drugie stawia wyzwanie tradycyjnym formom i gatunkom, które rozkwitały w druku i poza drukiem. Po trzecie wreszcie uzurpujesobie przywilej bycia bardziej autentyczną niż jej literatura drukowana. Owa autentyczność polegać ma dostarczaniu czytelnikowi nowego literackiego doświadczenia. Może on od teraz współdzielić się z autorem kontrolą nad tekstem, jego kształtem, nad tokiem warstwy zdarzeniowej powieści, może nawet sam dopisywać do tekstu swoje własne wersje, i tworzyć coraz to nowe odnogi. Hipertekstowa powieść to de facto - jak twierdzą niektórzy - literalizacja deleuziańskiego kłącza.

Polskie powieści hipertekstowe Za klasykę elektronicznej hiperfikcji uznaje się literackie projekty, powstające w środowiskach komputerowych począwszy od lat 80., a skończywszy na połowie lat 90. Zaliczyć tu należy zarówno powieści napisane w stacjonarnych, dyskowychsystemach hipertekstowych, jak i pierwsze hiperpowieści sieciowe, opublikowane w Internecie. Do tych pierwszych zaliczają się afternoon, a story Michaela Joyce`a, Patchwork Girl Shelley Jackson i Victory Garden Stuarta Moulthropa - napisane w Storyspace, oraz - na przykład - Uncle Buddy`s Phantom Funhouse Johna MacDaida - napisany w Hypercard.

Afternoon. A Story Michaela Joyce`a pierwsza powieść hipertekstowa napisana i odczytywana a ekranie komputera. Powstała w 1987 roku, opublikowana została najpierw w 1989, a później w 1991 roku. Utwór składa się z 539 leksji i 951 połączeń między nimi. Dostęp do kolejnych fragmentów tekstu czytelnik uzyskuje tu nie tylko poprzez podążanie za odnośnikam i - przenoszącymi go do innych leksji lub poprzez uderzanie w przycisk "enter", uruchamiający domyślną sekwencję zdarzeń, która i tak w pewnym momencie się kończy. Można też wpisywać odpowiedzi "tak" lub "nie" w pole tekstowe paska nawigacyjnego. Zachęca do tego początkowa leksja, kończąca się pytaniem: "czy chcesz o tym usłyszeć?"

Afternoon. A Story Michaela Joyce`a Głównym bohaterem jest Peter, poeta pracujący w firmie ubezpieczeniowej, który pewnego dnia przejeżdża obok miejsca wypadku samochodowego. Myśląc, że ofiarami wypadku są jego syn i była żona, Peter doznaje szoku i dramatycznie szamoce się pomiędzy chęcią dowiedzenia się, kto zginął, a pragnieniem odsunięcia od siebie tragicznej- być może - prawdy. Jednak sama powieść rozpoczyna się pojedynczym, bardzo enigmatyczną, poetycką i wieloznaczną sceną, w której kobieta i mężczyzna, na tle zimowego krajobrazu,wysiadają z samochodu. Kluczem do rozwiązania zagadki, całkiem podobnej do zagadek w powieściach kryminalnych, może się okazać interpretacja tej pocztkowej sceny i właściwe umejscowienie jej w czasoprzestrzeni powieści.

Afternoon. A Story Najczęstsza interpretacja fabuły popołudnia, pewnej historii wiąże się z uznaniem, iż główny bohater na skutek szoku wyparł tragiczne poranne wydarzenia, których sam był sprawcą, a wraz z nastaniem popołudnia, rozpryskane fragmenty faktów składają się w spójną, fatalną całość. Posegmentowana narracja odpowiada w tym wpadku zdezintegrowaej świadomości głównego bohatera. Dążenie czytelnika do uchwycenia sensu i kolejności wydarzeń jest odbiciem poszukiwań bohatera, na poziomie metatekstualnym wskazuje też na ogólny status dzieła hipertekstowego.

Patchwork Girl Shelley Jackson to elektroniczny hipertekstowy kolaż, hiperfikcja, która jako jedna z pierwszych w pełni funkcjonalnie wykorzystała wizualny charakter hipertekstu. W równie funkcjonalny sposób jak afternoon, a story - powieść Jackson wykorzystuje też możliwości hipertekstowej poetyki. Tam - wpisany w powieść mechanizm i interakcja czytelnika z tekstem przypominały mechanizm ludzkiej pamięci i sięganie człowieka do jej zasobów, tutaj - proces czytania, łączenia z sobą poszczególnych leksji jest odbiciem procesu zszywania ze sobą fragmentów ludzkiego ciała, ale nie tylko: to także próba medium, na jakie tekst zostaje naniesiony, chęć odpowiedzi na pytanie, czy bardziej niż druku oddaje on prawdę o otaczającej nas rzeczywistości.

Patchwork Girl Patchork Girl to kolaż ze słów i obrazów. Słów zaczerpniętych z Frankeinsteina Marry Shelley, dzieł Franka L. Bauma (autora powieści o kobiecie Frankeinsteinie - The Patchwork Girl of Oz) i esejów Jacquesa Derridy. Natomiast obrazy - rysunki są tutaj nawigacyjnymi "bramami", przez które czytelnik przechodzi do coraz to innych fragmentów tekstu. Pole ergodycznego dyskursu może nie jest tu imponujące (na całą powieść składa się ty nieco ponad 300 leksji) ale nad wyraz różnorodne i konsekwentnie zhierarchizowane. Jest tutaj historia "główna", najbardziej linearna i najbardziej przypominająca tradycyjną powieść, jest dziennik głównej bohaterki oraz dziennik samej pisarki, jest metatekstualny esej, jest ścieżka przepełniona samymi tylko cytatami oraz kilka innych bloków, między którymi przemieszcza się czytelnik. Istnieje także "cmentarz" - czyli blok tekstów o zmarłych już osobach, których organy posłużyły niegdyś do stworzenia monstrum. Czytelnik ma jednak szanse je ożywić, składając część do części:

Patchwork Girl I nie tylko czytelnik nie wie czasami, kto akurat mówi i kto kim jest. Ludzka bohaterka nie raz odkrywa uderzające podobieństwa między sobą a potworem, rodzi się fascynacja o wyraźnym wydźwięku erotycznym. Bohaterem powieści jest przyjaciółka liczącej już sobie prawie 200 lat sztucznej kobiety, stworzonej w powieści Marry Shelley. Obie kobiety mówią tu własnym głosem, w pierwszoosobowej narracji.

Patchwork Girl

Sunshine '69 - powieść Roberta Arellano uznana została za "pierwszą interaktywną powieść sieciową". Zdobyła uznanie między innymi Roberta Coovera, dla którego pozostaje ona wzorcowym przykładem świeżego i otwartego podeścia pisarza do sieciowej natury Internetu. Powieść ukazała się w 1996 roku. W roku 1948 George Orwell napisał Rok 1984, który był próbą przewidzenia tego, w jaki sposób przyszłość tych czasów mogłaby stać się naszą teraźniejszością. Latem roku `96 Arellano nadał sens temu, co wydarzyło się w połowie drogi między dwoma tymi datami

Sunshine '69 Powieść Arellano wzbogacona została przez grafikę, dźwięk, animację (dodana po kilku latach flashowa strona startowa). Czytelnik zaopatrzony jest tu także w spełniąjące rolę hipertekstowej mapy kalendarz, spis osób, i mapę okolic San Francisco, w których toczy się akcja. Sunshine `69 to wielowątkowa narracja o symbolicznym końcu lat 60. Datą graniczną jest tu 6 grudnia 1969 roku, kiedy na stadionie Bay Area's, podczas darmowego koncertu rockowego, zginęła pod sceną czwórka fanów. Jednym z bohaterów powieści jest Mick Jagger, podpisujący tu pakt z diabłem.