WSPARCIE PSYCHOLOGICZNE

SYTUACJE TRUDNE W DZIAŁANIACH RATOWNICZYCH Specyfika pracy w służbach ratowniczych wiąże się z narażeniem na niebezpieczne dla życia sytuacje, związane z wysokim napięciem przeplatanym długimi okresami względnego spokoju a nawet nudy. Nie ulega wątpliwości, że służba w PSP pociąga również za sobą konsekwencje wynikające z uczestniczenia w zdarzeniach traumatycznych (urazowych)

Pomoc psychologiczna w działaniu Podstawowe umiejętności przy udzielaniu pomocy psychologicznej 1. RZECZOWOŚĆ ,, Strażak został wezwany do pożaru w domu starszego mężczyzny. Kiedy ogień został opanowany, człowiek ten zaczął skarżyć się na ból w prawym ramieniu. Był wyraźnie wzburzony i zaniepokojony bólem,ale zgadzał się, by udzielono mu jakiejkolwiek pomocy. Strażak zasugerował, że może mężczyzna obawia się, czy ból nie wiąże się z sercem i nie oznacza czegoś poważnego, jednak on wciąż wypierał się takich obaw. Ratownik spytał, czy nie obawia się, że podczas wyjazdu do szpitala dom zostałby bez opieki. Wówczas mężczyzna zaczął mówić o tym, jak niepokoi go obecność w domu obcych ludzi, wyłamany zamek w drzwiach i zrujnowane mieszkanie. Ratownikowi udało się otwarcie wyrazić niepokoje mężczyzny, zrozumieć jego niejasne komunikaty dzięki wykorzystaniu pytań i empatii, a następnie przekazać je mężczyźnie w formie informacji zwrotnej, bezpośrednio i jednoznacznie,,

Pomoc psychologiczna w działaniu SPÓJNOŚĆ – zdolność do otwarcia się na inną osobę bez udawania lub fałszywego zainteresowania, POZYTYWNE NASTAWIENIE – obejmuje szacunek i poszanowanie jednostki oraz jej życia, EMPATIA, NATYCHMIASTOWOŚĆ DZIAŁANIA, SŁUCHANIE – obejmuje trzy elementy: rozumienie komunikatów werbalnych, obserwację zachowań niewerbalnych, umieszczenie tych komunikatów w kontekście aktualnych okoliczności.

Pomoc psychologiczna w działaniu 7. UWAGA 8. PYTANIA: a) otwarte – służą zdobyciu dalszych informacji, umożliwiając ofierze w większym stopniu zrozumieć wydarzenia, b) zamknięte – pomagają w skupieniu myśli osobie otrzymującej pomoc oraz zdecydowanie ukierunkować komunikację, 9. ODBICIE – powtórzenie ostatniego zdania wypowiedzianego przez rozmówcę, w celu zachęcenia go do powiedzenia czegoś więcej aby odwróć jego uwagę np.. od bólu lub skierować rozmowę na właściwy tor.

Pomoc psychologiczna w działaniu 10. KONFRONTACJA Oficer policji:,,Zostałem wezwany do wypadku w domu mieszkalnym. Ojciec stawiał przybudówkę. W poprzek przejścia położył drzwi, aby na teren budowy nie dostał się jego mały synek. Drzwi zablokował wiadrem pełnym tłuczonego szkła. Chłopcu udało się przejść nad drzwiami i wpadł do wiadra. Kawałek szkła przebił mu serce. Czekałem na miejscu wypadku na ojca, żeby przekazać mu tę wiadomość. Towarzyszyłem mu, gdy płakał zrozpaczony, pogrążony w cierpieniu, wyrzutach sumienia i w gniewie na samego siebie. Wciąż pamiętam tę scenę, jakby zdarzyła się wczoraj.” Konfrontacja jest metodą stosowana w przypadku śmierci, ciężkich obrażeń oraz w sytuacjach gdzie udzielanie pomocy psychologicznej jest wyraźnie ograniczone.

Reguły podstawowej pomocy psychologicznej Rozpoznanie sytuacji. Rozejrzyj się, zdobądź rozeznanie całości zdarzenia. Ustal w jakiej kolejności będziesz podejmował działania ratunkowe. Zasłoń poszkodowanego przed widzami. Powiedz kim jesteś. Przedstaw się z imienia i z funkcji. Poinformuj o tym co się zdarzyło. Nawiąż delikatny kontakt fizyczny (np.. Połóż rękę na ramieniu poszkodowanego) Podawaj bieżące informacje. Wysłuchaj poszkodowanego,jeśli ma ochotę mówić.

Reguły podstawowej pomocy psychologicznej Poinformuj poszkodowanego o tym ,że musisz go opuścić. Jeśli to możliwe zorganizuj osobę, która Ciebie zastąpi. Nie używaj w kontakcie z poszkodowanym zwrotów, które mogą być dla niego szkodliwe. Nie formułuj pochopnych diagnoz i wyroków.

UDZIELANIE WSPARCIA DZIECIOM Dzieci w grupie wiekowej od 1-5 lat W tej grupie wiekowej największy lęk budzi porzucenie. Dzieci te znajdują się często pod silnym wpływem reakcji rodziców. Nie mają jeszcze odpowiednich umiejętności werbalnych.

UDZIELANIE WSPARCIA DZIECIOM Pomoc: Rozmawiaj z dzieckiem i koncentruj na nim swoją uwagę. Wytłumacz rodzicom i dziecku w jaki sposób przeprowadzisz działania pomocowe. Włącz rodziców w działania jeśli są w dobrej kondycji psychicznej i fizycznej. Bądź cierpliwy, troskliwy i pełen empatii. Wspieraj werbalnie i fizycznie. Miś Ratownik. Pozwól rodzicom towarzyszyć np.. w drodze do szpitala.

UDZIELANIE WSPARCIA DZIECIOM Dzieci w grupie wiekowej od 6 – 11 lat Dzieci w tym wieku zadają dużo pytań. Nieumiejętnie radzą sobie ze stresem: drażliwość, płaczliwość, tulenie się, agresja. Ogólny niepokój. Brak zaufania.

Pomoc Zachowaj spokój – nerwy potęgują zamieszanie i wzmagają niepokój u dziecka. Rozmawiaj z dzieckiem – powiedz co robisz i dlaczego. Zadbaj o jak najmniejszą liczne osób wokół poszkodowanego. Zadbaj by twarz ratownika i dziecka były na jednym poziomie. Jeśli to możliwe, włącz rodziców w działania ratunkowe. Mów spokojnie, ciepłym głosem. Używaj słów, które dziecko zna. Upewnij się czy dziecko rozumie, co do niego mówisz.

Pomoc Starannie opisuj wykonywane czynności – zaskoczenie budzi strach, może zburzyć zaufanie. Jeśli musisz opuścić poszkodowanego – poinformuj go o tym. Warto utrzymać kontakt fizyczny, połóż delikatnie swoją rękę na ramieniu lub głowie, okryj czymś ciepłym – to działa uspokajająco. Opisane zadania mają na celu: Zdobycie zaufania dziecka. Nawiązanie więzi emocjonalnej. Zdystansowanie dziecka od sytuacji traumatycznej. Podtrzymanie dziecka w stanie czuwania.

Dzieci w wieku 11 – 14 lat W trakcie dojrzewania u młodych ludzi pod wpływem stresu łatwo dochodzi do zaburzeń lękowych i napadów paniki. Emocje nastolatków są bardzo intensywne. Napotykają trudności w zrozumieniu wszystkiego, czego dotąd nie doświadczyły osobiście.

Dzieci w wieku 11 – 14 lat Reakcje na stres u nastolatków Odrętwienie Zakłócenia snu Zaburzenia apetytu Buntownicze zachowanie w domu Odmowa wykonywania poleceń Problemy w szkole Gniew Myśli samobójcze

Dzieci w wieku 11 – 14 lat Praktyczne rady dla ratowników Zachowaj spokój. Zadbaj o najmniejszą liczbę osób wokół poszkodowanego. Wyjaśniaj – powiedz co robisz i dlaczego. Nastolatki potrzebują dokładnej informacji dotyczącej ich bezpieczeństwa. Staraj się nie zmuszać czy nakazywać. Kontakt fizyczny w tej grupie wiekowej czasem ryzykowny. Okryj czymś ciepłym- to działa uspokajająco.

Pomoc osobom starszym i z dysfunkcjami Praktyczne rady dla ratowników Osoby starsze boją się każdej zmiany. Sytuacje wypadku, katastrofy przyjmują niemal jak wyrok śmierci. Pomoc osobom starszym wymaga dużo cierpliwości i taktu. Nie traktuj osób starszych w sposób przedmiotowy. Unikaj żargonu. Bądź pogodny, optymistyczny, ale stanowczy i konkretny. Osoby z dysfunkcjami wymagają odrębnych zasad postępowania ratowniczego.

Komunikowanie przykrych informacji Miej jasno określony cel komunikatu. Zastanów się, czy przekazanie określonej informacji musi nastąpić natychmiast oraz czy w określonym momencie musisz przedstawić całą prawdę. Okaż zrozumienie, zaproponuj wsparcie, konkretną pomoc. Pamiętaj, że większość osób lepiej czuje się w roli pomagającego niż wspomaganego (szczególnie mężczyźni)

Komunikowanie przykrych informacji Bądź oficjalny, unikaj wejścia w rolę opiekuna. Podsuń konkretne zadanie do wykonania w związku ze zdarzeniem. Pamiętaj, że informację o śmierci strażaka powinien przekazać przełożony (najlepiej komendant), wraz z osobą która znała rodzinę zmarłego i z ratownikiem medycznym. Informacja o śmierci strażaka musi być pewna na 300%!