Lokalne Badania Społeczne dla Urzędu Miasta w Bolesławcu Badanie opinii mieszkańców na temat działalności władz miejskich oraz życia w Bolesławcu Lokalne Badania Społeczne dla Urzędu Miasta w Bolesławcu Warszawa, październik 2006 roku

SPIS TREŚCI WPROWADZENIE...................................................... 3 STRUKTURA PRÓBY ................................................. 6 MIESZKAŃCY O SWOIM MIEŚCIE ........................... 13 ZNAJOMOŚĆ KOMPETENCJI SAMORZĄDÓW ........... 22 DZIAŁALNOŚĆ LOKALNYCH WŁADZ ....................... 26 WIZERUNEK LOKALNYCH WŁADZ .......................... 34 AKTYWNOŚĆ OBYWATELSKA MIESZKAŃCÓW ........ 47

WPROWADZENIE

WPROWADZENIE Firma Lokalne Badania Społeczne przeprowadziła na zlecenie Urzędu Miasta w Bolesławcu projekt badawczy w dniach: 9 - 23 października. Celem projektu było pozyskanie informacji na temat wizerunku i oceny działalności władz miejskich, poziomu życia w mieście oraz szeroko rozumianej aktywności obywatelskiej.

Metoda – bezpośredni wywiad kwestionariuszowy METODOLOGIA Badanie ilościowe Metoda – bezpośredni wywiad kwestionariuszowy Obszar - Bolesławiec Kwotowa próba mieszkańców miasta w wieku 18 i więcej lat Liczebność próby N = 700 osób Czas trwania wywiadu: ok. 15 minut

Struktura próby

STRUKTURA PRÓBY - PŁEĆ

STRUKTURA PRÓBY - WIEK

STRUKTURA PRÓBY – SYTUACJA MIESZKANIOWA

STRUKTURA PRÓBY - WYKSZTAŁCENIE

STRUKTURA PRÓBY – SYTUACJA ZAWODOWA

STRUKTURA PRÓBY – ŁĄCZNY DOCHÓD GOSPODARSTWA DOMOWEGO

Mieszkańcy o swoim mieście

OD ILU LAT MIESZKA PAN(I) W BOLESŁAWCU? Baza: wszyscy mieszkańcy Połowa mieszkańców Bolesławca mieszka w tym mieście od urodzenia, zaś 42 % - dłużej niż 8 lat. W tej drugiej grupie przeważają osoby starsze, które przybyły na Dolny Śląsk po II wojnie światowej. Wyraźnie widać, że Bolesławiec ma „zasiedziałych” mieszkańców.

Baza: osoby, które mieszkają w Bolesławcu dłużej niż 8 lat CZY W CIĄGU OSTATNICH KILKU LAT ZAOBSERWOWAŁ(A) PAN(I) ZMIANY W MIEŚCIE? Baza: osoby, które mieszkają w Bolesławcu dłużej niż 8 lat 8 na 10 mieszkańców, którzy mieszkają w Bolesławcu dłużej niż 8 lat, deklaruje, że w okresie ostatnich kilku lat zauważyło zmiany (pozytywne lub negatywne) w mieście.

ZAOBSERWOWANE ZMIANY W MIEŚCIE Baza: osoby, które mieszkają w Bolesławcu dłużej niż 8 lat Powyższe odsetki oznaczają liczbę osób, które wskazały przynajmniej jedną pozytywną lub negatywną zmianę w Bolesławcu w okresie ostatnich kilku lat. Ta sama osoba mogła wymienić jednocześnie zmiany pozytywne i negatywne. Im wyższy poziom dochodów mieszkańców, tym częściej dostrzegają oni pozytywne zmiany. Z kolei negatywne zmiany zauważają przede wszystkim osoby bezrobotne i respondenci o najniższym poziomie dochodów.

ZAOBSERWOWANE POZYTYWNE ZMIANY W MIEŚCIE (NAJCZĘŚCIEJ WYMIENIANE) Baza: osoby, które mieszkają w Bolesławcu dłużej niż 8 lat Mieszkańcy Bolesławca, zapytani o pozytywne zmiany w mieście w okresie ostatnich kilku lat, najczęściej wymieniają ogólny rozwój miasta („miasto się rozbudowuje”; „modernizacja”; „rozwój” itp.). Duża grupa ankietowanych wskazała remonty budynków oraz inwestycje drogowe.

ZAOBSERWOWANE NEGATYWNE ZMIANY W MIEŚCIE (NAJCZĘŚCIEJ WYMIENIANE) Baza: osoby, które mieszkają w Bolesławcu dłużej niż 8 lat Negatywne zmiany, które zauważają mieszkańcy Bolesławca, to przede wszystkim wzrost bezrobocia i zła sytuacja na rynku pracy oraz zły stan infrastruktury drogowej (brak nowych dróg i zły stan istniejących).

DOBRE STRONY ŻYCIA W BOLESŁAWCU (NAJCZĘŚCIEJ WYMIENIANE) Baza: wszyscy mieszkańcy Najczęściej wymieniane atuty Bolesławca to przede wszystkim wygoda związana z życiem w niezbyt dużym mieście (bliskość urzędów, sklepów itp.), spokojny charakter miasta oraz duża ilość obiektów handlowych.

SŁABE STRONY ŻYCIA W BOLESŁAWCU (NAJCZĘŚCIEJ WYMIENIANE) Baza: wszyscy mieszkańcy Najgorszą stroną życia w Bolesławcu jest przede wszystkim bezrobocie – pogląd ten podziela przeszło co czwarty mieszkaniec miasta. Istotnym problemem jest również stan dróg oraz brak miejsc do spędzania wolnego czasu (głównie osoby w wieku 18-29 lat) i zbyt niskie zarobki.

KOMENTARZ Połowa mieszkańców Bolesławca mieszka w tym mieście od urodzenia, zaś 42 % - dłużej niż 8 lat. 82 % mieszkańców, którzy mieszkają w Bolesławcu dłużej niż 8 lat, dostrzega zmiany w mieście, które zachodziły w okresie ostatnich kilku lat. W pytaniu otwartym o zmiany w mieście 89 % respondentów z tej grupy wymieniło przynajmniej jedną zmianę pozytywną, zaś 23 % - przynajmniej jedną zmianę negatywną. Jako pozytywne zmiany mieszkańcy postrzegają przede wszystkim ogólny rozwój miasta oraz remonty budynków oraz inwestycje drogowe. Negatywne zmiany to przede wszystkim wzrost bezrobocia i zła sytuacja na rynku pracy oraz zły stan infrastruktury drogowej (brak nowych dróg i zły stan istniejących). Mocne strony życia w Bolesławcu to przede wszystkim wygoda związana z życiem w niezbyt dużym mieście (bliskość urzędów, sklepów itp.), spokojny charakter miasta oraz duża ilość obiektów handlowych. Największą bolączką mieszkańców jest bezrobocie. Młodzi ludzie zwracają uwagę na brak miejsc do spędzania wolnego czasu. Istotnym problemem jest również stan dróg i zbyt niskie zarobki. 4 % mieszkańców krytycznie ocenia pracę straży miejskiej. Osoby te zwracają uwagę na zbytnią „nadgorliwość” strażników, którzy, ich zdaniem, „zajmują się nie tym, czym powinni”. 3 % mieszkańców uważa, że problemem są zbyt długie roboty drogowe i związane z nimi utrudnienia w ruchu.

Znajomość kompetencji samorządów

Baza: wszyscy mieszkańcy KTÓRA Z WYMIENIONYCH INSTYTUCJI MA NAJWIĘKSZY WPŁYW NA TO, CO DZIEJE SIĘ W BOLESŁAWCU? Baza: wszyscy mieszkańcy Prawie 80 % mieszkańców postrzega miejski samorząd jako instytucję, która ma największy wpływ na bieg spraw w mieście. Zaskakujące, że co dziesiąty respondent wskazał wojewodę, podczas gdy samorząd wojewódzki wymieniło tylko 2 % badanych.

ZA JAKIE DZIEDZINY ODPOWIADAJĄ WŁADZE MIEJSKIE BOLESŁAWCA? Baza: wszyscy mieszkańcy Dziedziny, które są postrzegane jako domena władz miejskich Bolesławca to przede wszystkim: bezpieczeństwo, transport i komunikacja oraz tworzenie warunków dla nowych inwestycji w mieście.

KOMENTARZ 77 % mieszkańców postrzega miejski samorząd jako instytucję, która ma największy wpływ na bieg spraw w mieście. Mieszkańcy sądzą, że gmina ma realną władzę i możliwości działania. Wokół tej instytucji koncentrują się oczekiwania lokalnej społeczności. Co dziesiąty respondent wskazał wojewodę dolnośląskiego, podczas gdy samorząd wojewódzki wymieniło tylko 2 % badanych. Ten wynik jest pewnym zaskoczeniem i może świadczyć o niepełnej wiedzy na temat kompetencji poszczególnych instytucji władzy rządowej i samorządowej. Dziedziny, które są postrzegane jako domena władz miejskich Bolesławca, to przede wszystkim: bezpieczeństwo, transport i komunikacja oraz tworzenie warunków dla nowych inwestycji w mieście.

Działalność lokalnych władz

NAJWIĘKSZE SUKCESY OBECNYCH WŁADZ BOLESŁAWCA Baza: wszyscy mieszkańcy Największym sukcesem władz miasta jest, w opinii mieszkańców, organizacja imprez plenerowych, w dalszej kolejności wymieniano promocję miasta (najczęściej ludzie młodzi) oraz remonty budynków (najczęściej osoby zamieszkałe w mieszkaniach spółdzielczych i ludzie o dochodach 1501-2000 zł; najrzadziej – posiadacze własnych domów).

NAJWIĘKSZE PORAŻKI OBECNYCH WŁADZ BOLESŁAWCA Baza: wszyscy mieszkańcy Największe porażki władz miasta to: inwestycje drogowe (najczęściej podzielają tę opinię mężczyźni i osoby o najwyższych dochodach, najrzadziej – ludzie starsi) oraz wspieranie placówek służby zdrowia (najczęściej ludzie starsi, emeryci i renciści).

Baza: wszyscy mieszkańcy DZIEDZINY, NA KTÓRE WŁADZE BOLESŁAWCA POWINNY PRZEZNACZAĆ NAJWIĘCEJ PIENIĘDZY Baza: wszyscy mieszkańcy Trzy najważniejsze dziedziny, na które władze miasta powinny przeznaczać najwięcej pieniędzy, to wspieranie służby zdrowia (najczęściej kobiety, osoby starsze, ludzie z wykształceniem podstawowym, emeryci i renciści, mieszkańcy o niskich dochodach), przyciąganie inwestorów (najczęściej trzydziestolatkowie, osoby, które mają stałą pracę i mieszkańcy o wysokim poziomie dochodów) oraz inwestycje drogowe (głównie mężczyźni).

Baza: wszyscy mieszkańcy CZY WŁADZE BOLESŁAWCA W WYSTARCZAJĄCY SPOSÓB INFORMUJĄ O SWOJEJ DZIAŁALNOŚCI? Baza: wszyscy mieszkańcy Średnia = 3,19 37 % mieszkańców sądzi, że władze miasta w wystarczający sposób informują ich o swojej działalności, przeciwnego zdania jest 19 % ankietowanych.

ŹRÓDŁA INFORMACJI NA TEMAT DZIAŁALNOŚCI WŁADZ BOLESŁAWCA Baza: wszyscy mieszkańcy Najważniejszym źródłem informacji na temat poczynań miejskich władz Bolesławca jest lokalna i regionalna prasa. Najczęściej korzystają z niej mężczyźni oraz pięćdziesięciolatkowie, korzystaniu z lokalnej i regionalnej prasy sprzyjają również wykształcenie i dochody. Z telewizji czerpią wiedzę najczęściej osoby mieszkające we wspólnotach mieszkaniowych oraz w mieszkaniach spółdzielczych.

PRASA LOKALNA I REGIONALNA JAKO ŹRÓDŁO INFORMACJI NA TEMAT DZIAŁALNOŚCI WŁADZ BOLESŁAWCA Baza: mieszkańcy, którzy czerpią informacje na temat działalności władz Bolesławca z lokalnej prasy Mieszkańcy czerpią informacje na temat na temat działalności lokalnych władz przede wszystkim z Ekspressu Bolesławieckiego, regionalne dzienniki i tygodniki są zdecydowanie rzadziej postrzegane jako źródło takich wiadomości.

KOMENTARZ Największym sukcesem władz miasta jest organizacja imprez plenerowych, w dalszej kolejności wymieniano promocję miasta (najczęściej ludzie młodzi) oraz remonty budynków (najczęściej osoby zamieszkałe w mieszkaniach spółdzielczych). Największe porażki władz miasta to: inwestycje drogowe oraz wspieranie placówek służby zdrowia. Trzy najważniejsze dziedziny, na które władze miasta powinny przeznaczać najwięcej pieniędzy, to: wspieranie służby zdrowia, przyciąganie inwestorów oraz inwestycje drogowe. 37 % mieszkańców sądzi, że władze miasta w wystarczający sposób informują ich o swojej działalności, przeciwnego zdania jest 19 % ankietowanych. Najważniejszym źródłem informacji na temat poczynań miejskich władz Bolesławca jest lokalna i regionalna prasa. Z telewizji czerpią wiedzę najczęściej osoby mieszkające we wspólnotach mieszkaniowych oraz w mieszkaniach spółdzielczych.

Wizerunek lokalnych władz

OGÓLNA OCENA DZIAŁALNOŚCI AKTUALNYCH WŁADZ BOLESŁAWCA Średnia = 3,18 Baza: wszyscy mieszkańcy Średnia = 3,18 Ponad połowa mieszkańców przyjmuje neutralną lub ambiwalentną postawę wobec działalności władz miejskich, 32 % ocenia ją pozytywnie, zaś 13 % - negatywnie. Najbardziej pozytywne wyniki zostały odnotowane wśród kobiet, wśród osób starszych, mieszkańców z wykształceniem zawodowym oraz w dwóch średnich przedziałach dochodów.

WIZERUNEK WŁADZ BOLESŁAWCA - UCZCIWOŚĆ Baza: wszyscy mieszkańcy Średnia = 2,84 17 % mieszkańców jest przekonanych o uczciwości władz miejskich, 28 % wyraziło przeciwstawną opinię. Ponad połowa respondentów udzieliła neutralnej lub ambiwalentnej odpowiedzi.

WIZERUNEK WŁADZ BOLESŁAWCA – DBAŁOŚĆ O DOBRO MIESZKAŃCÓW Baza: wszyscy mieszkańcy Średnia = 2,86 22 % ankietowanych sądzi, że władze Bolesławca dbają o dobro mieszkańców, z kolei 33 % uważa, że włodarze miasta działają przede wszystkim na rzecz realizacji własnych interesów.

WIZERUNEK WŁADZ BOLESŁAWCA – KOMPETENCJE Baza: wszyscy mieszkańcy Średnia = 2,93 O kompetencji władz miejskich przekonany jest co piąty mieszkaniec, natomiast co czwarty sądzi, że władzom brakuje kompetencji.

WIZERUNEK WŁADZ BOLESŁAWCA – SKŁONNOŚĆ DO KOMPROMISU Średnia = 2,88 Baza: wszyscy mieszkańcy Średnia = 2,88 22 % mieszkańców sądzi, że lokalni politycy dążą do zgody dla dobra miasta, z kolei 29 % postrzega miejscową elitę władzy jako skłóconą.

WIZERUNEK WŁADZ BOLESŁAWCA – POZYSKIWANIE ŚRODKÓW FINANSOWYCH Baza: wszyscy mieszkańcy Średnia = 3,24 Czterech na dziesięciu mieszkańców pozytywnie ocenia działalność miejscowych władz w zakresie pozyskiwania środków zewnętrznych, grupa osób krytycznie oceniających poczynania władz w tej dziedzinie jest o połowę mniej liczna.

WIZERUNEK WŁADZ BOLESŁAWCA – PROWADZENIE NOWYCH INWESTYCJI Baza: wszyscy mieszkańcy Średnia = 3,23 Niemal 40 % mieszkańców uważa, że miejscowe władze skutecznie prowadzą nowe inwestycje w mieście, przeciwnego zdania jest 22 % badanych.

WIZERUNEK WŁADZ BOLESŁAWCA – OTWARTOŚĆ NA DIALOG Z MIESZKAŃCAMI Baza: wszyscy mieszkańcy Średnia = 2,95 Pogląd o otwartości miejscowych władz na dialog z mieszkańcami podziela 23 % mieszkańców. 26 % respondentów ma inną opinię.

WIZERUNEK WŁADZ BOLESŁAWCA – DOTRZYMYWANIE OBIETNIC Średnia = 2,94 Baza: wszyscy mieszkańcy Średnia = 2,94 Przekonanie o tym, że miejscowe władze wywiązują się z obietnic podziela 22 % mieszkańców, z kolei 26 % ankietowanych udzieliło przeciwnej odpowiedzi.

WIZERUNEK WŁADZ BOLESŁAWCA

WIZERUNEK WŁADZ BOLESŁAWCA Skutecznie pozyskują środki finansowe Prowadzą nowe inwestycje Nie do końca uczciwe Skłócone Skupiają się raczej na realizowaniu własnych interesów niż dbaniu o dobro mieszkańców Władze miasta są postrzegane jako skuteczne w pozyskiwaniu środków zewnętrznych i, w związku z tym, jako sprawne w prowadzeniu nowych inwestycji. Negatywne cechy wizerunku to nieuczciwość, konflikty wewnątrz miejscowej elity oraz koncentracja na realizowaniu własnych interesów przez lokalnych polityków.

KOMENTARZ Ponad połowa mieszkańców przyjmuje neutralną lub ambiwalentną postawę wobec działalności władz miejskich, 32 % ocenia ją pozytywnie, zaś 13 % - negatywnie. Najbardziej pozytywne oceny działalności władz Bolesławca zostały odnotowane wśród kobiet, wśród osób starszych, mieszkańców z wykształceniem zawodowym oraz w dwóch średnich przedziałach dochodów. Mieszkańcy oceniali działalność władz w ośmiu kategoriach. W przypadku każdej z nich respondentom prezentowano dwa przeciwstawne stwierdzenia, a ankietowani wyrażali swoją opinię, korzystając z pięciostopniowej skali. Władze miasta są postrzegane jako skuteczne w pozyskiwaniu środków zewnętrznych i, w związku z tym, jako sprawne w prowadzeniu nowych inwestycji. Negatywne cechy wizerunku to nieuczciwość, konflikty wewnątrz miejscowej elity oraz koncentracja na realizowaniu własnych interesów przez lokalnych polityków. Wizerunek ten jest nie tylko portretem aktualnych władz Bolesławca w oczach mieszkańców, ale w pewnym stopniu pokazuje, jakie cechy są przypisywane całej lokalnej elicie politycznej.

Aktywność obywatelska mieszkańców

CZY ZNA PAN(I) IMIĘ I NAZWISKO OBECNEGO PREZYDENTA BOLESŁAWCA? Baza: wszyscy mieszkańcy Zaledwie 7 % mieszkańców deklaruje, że nie zna personaliów aktualnego prezydenta Bolesławca. 93 % respondentów prawidłowo wskazało imię i nazwisko prezydenta miasta.

Baza: wszyscy mieszkańcy CZY WIE PAN(I), JAKIE UGRUPOWANIA POLITYCZNE SPRAWUJĄ WŁADZĘ W BOLESŁAWCU? Baza: wszyscy mieszkańcy Czterech na dziesięciu mieszkańców deklaruje, że wie, jakie ugrupowania polityczne sprawują władzę w mieście. Osoby te zostały zapytane o nazwy tych ugrupowań.

JAKIE UGRUPOWANIA SPRAWUJĄ WŁADZĘ W BOLESŁAWCU? Baza: mieszkańcy, którzy deklarują, że wiedzą, jakie ugrupowania sprawują władzę w mieście Mieszkańcy, którzy deklarują, że znają ugrupowania sprawujące władzę w mieście, najczęściej wskazują Prawo i Sprawiedliwość. Na kolejnych miejscach znalazły się Platforma Obywatelska oraz Sojusz Lewicy Demokratycznej.

CZY BRAŁ(A) PAN(I) UDZIAŁ W WYBORACH SAMORZĄDOWYCH W 2002 R.? Baza: wszyscy mieszkańcy 60 % mieszkańców deklaruje, że wzięło udział w wyborach samorządowych w 2002 r. To około 15 % więcej niż wyniosła rzeczywista frekwencja w tych wyborach (45,06 % w I turze, 39,37 w II turze).

Baza: wszyscy mieszkańcy CZY WEŹMIE PAN(I) UDZIAŁ W WYBORACH SAMORZĄDOWYCH 12 LISTOPADA 2006 R.? Baza: wszyscy mieszkańcy 51 % mieszkańców deklaruje, że weźmie udział w wyborach samorządowych 12 listopada 2006 r. 35 % nie podjęło jeszcze decyzji w sprawie uczestnictwa w wyborach. Udział w głosowaniu najczęściej deklarują osoby z wyższym wykształceniem, mieszkańcy, którzy mają stałą pracę oraz respondenci o dochodach w gospodarstwie domowym powyżej 1500 zł.

Baza: wszyscy mieszkańcy JAKIE ORGANIZACJE POŻYTKU PUBLICZNEGO POWINNY BYĆ DOFINANSOWANE PRZEZ WŁADZE MIEJSKIE W PIERWSZEJ KOLEJNOŚCI? Baza: wszyscy mieszkańcy Trzy czwarte mieszkańców uważa, że władze miejskie powinny w pierwszej kolejności dofinansować organizacje pożytku publicznego związane z ochroną zdrowia. Na kolejnych miejscach wymieniane były: organizacje związane z pomocą społeczną, organizacje prowadzące wypoczynek dla dzieci i młodzieży oraz organizacje działające na rzecz aktywizacji przedsiębiorczości.

Baza: wszyscy mieszkańcy CZY NALEŻY PAN(I) DO JAKICHKOLWIEK ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH, STOWARZYSZEŃ? Baza: wszyscy mieszkańcy Tylko 4 % mieszkańców deklaruje członkostwo w organizacjach pozarządowych. Przynależność do takich organizacji najczęściej deklarują mężczyźni i osoby z wyższym wykształceniem. Jest to wynik świadczący o niskim poziomie społecznego zaangażowania mieszkańców Bolesławca.

93 % mieszkańców zna imię i nazwisko prezydenta miasta. KOMENTARZ 93 % mieszkańców zna imię i nazwisko prezydenta miasta. Czterech na dziesięciu mieszkańców deklaruje, że wie, jakie ugrupowania polityczne sprawują władzę w mieście. Osoby te najczęściej wskazują PiS. Na kolejnych miejscach znalazły się PO oraz SLD. 60 % mieszkańców deklaruje, że wzięło udział w wyborach samorządowych w 2002 r. To około 15 % więcej niż wyniosła rzeczywista frekwencja w tych wyborach. 51 % mieszkańców deklaruje, że weźmie udział w wyborach samorządowych 12 listopada 2006 r. 35 % nie podjęło jeszcze decyzji w sprawie uczestnictwa w wyborach. W badaniach socjologicznych w Polsce mamy do czynienia ze zjawiskiem „przeszacowania” frekwencji wyborczej. Polacy podczas wywiadów deklarują udział w wyborach, ponieważ sądzą, że jest to „politycznie poprawna” odpowiedź. W wielu badaniach „przeszacowanie” wynosi nawet 15-20 %. Z pewnością rzeczywista frekwencja w wyborach 12 listopada będzie niższa od deklarowanej. Trzy czwarte mieszkańców uważa, że władze miejskie powinny w pierwszej kolejności dofinansować organizacje pożytku publicznego związane z ochroną zdrowia. Na kolejnych miejscach wymieniane były: organizacje związane z pomocą społeczną, organizacje prowadzące wypoczynek dla dzieci i młodzieży oraz organizacje działające na rzecz aktywizacji przedsiębiorczości. 4 % mieszkańców deklaruje członkostwo w organizacjach pozarządowych. Jest to wynik świadczący o niskim poziomie aktywności społecznej mieszkańców Bolesławca.

LOKALNE BADANIA SPOŁECZNE ul. Kochanowskiego 52/218 01-864 Warszawa KOMENTARZ Dziękuję za uwagę. KONTAKT: LOKALNE BADANIA SPOŁECZNE ul. Kochanowskiego 52/218 01-864 Warszawa tel. (22) 663 82-76 tel. kom. 608 534 795 INTERNET: www.lokalnebadania.com E-mail: lbs@lokalnebadania.com Osoba kontaktowa: Marcin Jóźko