Rachunek zysków i strat

Przychody i zyski są zdefiniowane jako uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zwiększenia wartości aktywów lub zmniejszenia wartości zobowiązań, które doprowadzą do wzrostu kapitału własnego w inny sposób niż wniesienie środków przez udziałowców lub właścicieli (art.3 ust. 1, pkt. 30) Przychody powstają przede wszystkim w wyniku transakcji sprzedaży dóbr i usług, z których uzyskiwane są środki pieniężne lub należności.

Koszty i straty są definiowane jako uprawdopodobnione zmniejszenia w okresie porównawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów lub zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli (art.3 ust. 1, pkt. 31).

Podstawowa działalność operacyjna Rachunek zysków i strat może być prezentowany w wariancie porównawczym lub kalkulacyjnym. Różnica ujawnia się w prezentacji kosztów dotyczących podstawowej działalności operacyjnej. Wybór wariantu powinien następować w oparciu o kryterium rzetelniej prezentacji wyników działalności jednostki.

W wariancie kalkulacyjnym, sumie przychodów ze sprzedaży produktów – przeciwstawiane są koszty wytworzenia sprzedanych produktów, oraz całość kosztów sprzedaży (handlowych) i ogólnego zarządu

Metoda kalkulacyjna ustalania WF

Koszt własny sprzedaży Koszt wytworzenia sprzedanych produktów Koszty zarządu Koszty sprzedaży

Prezentacja rachunku zysków i strat z działalności operacyjnej – wariant kalkulacyjny. A. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów,w tym: - od jednostek powiązanych I. Przychody netto ze sprzedaży produktów II. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów B. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów, w tym: - jednostkom powiązanym I. Koszt wytworzenia sprzedanych produktów II. Wartość sprzedanych towarów i materiałów C. Zysk (strata) brutto ze sprzedaży (A-B) D. Koszty sprzedaży E. Koszty ogólnego zarządu F. Zysk (strata) ze sprzedaży (C-D-E)

W wariancie porównawczym rachunku zysków i strat, sumie przychodów ze sprzedaży produktów, skorygowanych zmniejszenie przyrost lub zmniejszenie stanu zapasów produkcji gotowej i niezakończonej oraz rozliczeń międzyokresowych kosztów, jak też zwiększonych o koszt wytworzenia świadczeń na własne potrzeby - przeciwstawiana jest suma kosztów według rodzajów działalności operacyjnej

Metoda porównawcza ustalania WF

Prezentacja rachunku zysków i strat z działalności operacyjnej – wariant porównawczy. A. Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi I. Przychody netto ze sprzedaży produktów II. Zmiana stanu produktów (zwiększenie – wartość dodatnia zmniejszenie wartość ujemna) III Koszt wytworzenia świadczeń na własne potrzeby jednostki IV. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów B. Koszty działalności operacyjnej I. Koszty w układzie rodzajowym 1) Amortyzacja 2) Zużycie materiałów i energii 3) Usługi obce 4) Podatki i opłaty 5) Wynagrodzenia 6) ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia 7) pozostałe koszty rodzajowe II. Koszt sprzedanych towarów i materiałów C. Zysk (strata) ze sprzedaży (A-B)

Ustalanie wyniku na sprzedaży w wariancie kalkulacyjnym, gdy jednostka ewidencjonuje koszty działalności podstawowej w zespole 4 i 5

Ustalanie wyniku na sprzedaży w wariancie kalkulacyjnym, gdy jednostka ewidencjonuje koszty działalności podstawowej w zespole 5

Ustalanie wyniku na sprzedaży w wariancie porównawczym, gdy jednostka ewidencjonuje koszty działalności podstawowej w zespole 4 i 5

Ustalanie wyniku na sprzedaży w wariancie porównawczym, gdy jednostka ewidencjonuje koszty działalności podstawowej w zespole 4

Zalety i wady wariantów rachunku zysków i strat Wariant kalkuIacyjny Wariant porównawczy Zalety Umożliwia zaspokojenie potrzeb sprawozdawczych jednostki. Dostarcza informacji o koszcie wytworzenia sprzedanych produktów oraz poziomie kosztów okresu (kosztów zarządu i kosztów sprzedaży). Dostarcza prawidłowych informacji do wyznaczenia wskaźników, które w swojej konstrukcji zawierają przychody lub koszty z działalności operacyjnej. Zmniejsza pracochłonność ewidencji księgowej. Dostarcza informacji o koszcie wytworzenia produkcji oraz daje możliwość ustalenia kosztów wytworzenia produkcji sprzedanej w drodze korekty kosztów rodzajowych o zmianę stanu produktów

Wady Mogą występować problemy związane z ustaleniem kosztu wytworzenia produktów, wynikające przykładowo ze wzrostu kosztów pośrednich w kosztach całkowitych lub ze sposobu rozdziału stałych kosztów pośrednich produkcji na koszty dotyczące wykorzystanych i niewykorzystanych zdolności produkcyjnych. Mała przydatność w podejmowaniu decyzji. Brak informacji o jednostkowych kosztach wytworzenia produktów. Mogą występować zniekształcenia wskaźników, które w swojej konstrukcji zawierają przychody lub koszty z działalności operacyjnej.

W bieżącym okresie firma X zanotowała następujące operacje wynikowe: 1. Wydano materiały do zużycia 300 2. Naliczono wynagrodzenia pracownikom 800 3. Zużycie rzeczowego majątku trwałego 200 4. Faktura za usługę transportową 100 5. Naliczono kwotę ubezpieczeń społecznych pracowników obciążających pracodawcę 350 6. Powyższe koszty dotyczą: a. działalności produkcyjnej 1500 b. działalności handlowej 150 c. działalności ogólnej 100 7. Przyjęto do magazynu wyroby gotowe wg kosztu wytworzenia 1500 8. Sprzedano część produktów gotowych: a. koszt własny sprzedaży 1000 b. przychód ze sprzedaży 1500 + VAT 22%

Pozostała działalność operacyjna Do pozostałej działalności operacyjnej zalicza się przychody i koszty pośrednio związane z działalnością jednostki.

ze zbyciem środków trwałych, środków trwałych w budowie, wartości niematerialnych i prawnych, a także z utrzymywaniem i zbyciem nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych, zaliczanych do inwestycji, z odpisaniem należności i zobowiązań przedawnionych, umorzonych, nieściągalnych, z wyjątkiem należności i zobowiązań o charakterze publicznoprawnym, z utworzeniem i rozwiązaniem rezerw, z wyjątkiem rezerw związanych z operacjami finansowymi, z odpisami aktualizującymi wartość aktywów i ich korektami, z wyjątkiem odpisów obciążających koszty wytworzenia sprzedanych produktów lub sprzedanych towarów, koszty sprzedaży lub koszty finansowe, z odszkodowaniami, karami i grzywnami, z przekazaniem lub otrzymaniem nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny aktywów, w tym także środków pieniężnych na inne cele niż nabycie lub wytworzenie środków trwałych, środków trwałych w budowie albo wartości niematerialnych i prawnych.

Pozostałe koszty operacyjne to: - wartość netto sprzedanych środków trwałych, środków trwałych w budowie i wartości niematerialnych i prawnych, - wartość netto oraz koszty likwidacji środków trwałych, - odpisane, przedawnione i umorzone należności, - wartość tworzonych rezerw, - zapłacone kary, grzywny i odszkodowania, - amortyzacja wartości firmy, - odpisy aktualizujące aktywów na skutek utraty wartości użytkowej lub handlowej, - wartość netto aktywów przekazywanych nieodpłatnie, - niezawinione szkody, niedobory, - koszty postępowanie sądowego, egzekucyjnego,

Pozostałe przychody operacyjne to: - przychody ze sprzedaży środków trwałych, środków trwałych w budowie i wartości niematerialnych i prawnych, - przychody związane z likwidacją środków trwałych, - wartość rozwiązanych rezerw, - otrzymane kary, grzywny i odszkodowania, - otrzymane subwencje, dopłaty, darowizny, - odpisy ujemnej wartości firmy, - zweryfikowane nadwyżki inwentaryzacyjne.

Prezentacja rachunku zysków i strat z pozostałej działalności operacyjnej. Pozostałe przychody operacyjne I. Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych II. Dotacje III. Inne koszty operacyjne Pozostałe koszty operacyjne I. Strata ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych II. Aktualizacja wartości aktywów trwałych

Wystawiono fakturę dotyczącą sprzedaży środka trwałego: wartość netto 2000, VAT 22% ....... Suma faktury......... Wydano sprzedany środek trwały – wartość bieżąca 1500, dotychczasowe umorzenie 8500 Otrzymano fakturę związaną z likwidacją środka trwałego: wartość netto 300 VAT 22% 66 Suma faktury 366 Uzyskano gotówkowy przychód ze sprzedaży złomu (pozostałość po zlikwidowanym środku trwałym, który był całkowicie umorzony) 500 Kw- Wypłacono pracownikowi odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy 1000 Zaksięgować operacje, obliczyć wynik finansowy na pozostałej działalności operacyjnej

Działalność finansowa Do przychodów finansowych zalicza się: - przychody z udziałów wniesionych do obcych jednostek w formie otrzymanych dywidend, - dywidendy z posiadanych akcji, - odsetki otrzymane i należne od należności niespłaconych w terminie przez odbiorców, - odsetki i prowizje otrzymane od środków i lokat na rachunku bankowym, - opłaty i odsetki otrzymane z tytułu leasingu finansowego, - prowizje i odsetki od udzielonych pożyczek, - przychody ze sprzedaży akcji, udziałów i innych papierów wartościowych, - dodatnie różnice kursowe, - przedawnione i umorzone zobowiązania, - rozwiązanie rezerw utworzonych w ciężar kosztów finansowych.

Do kosztów finansowych zalicza się: - wartość w cenie nabycia sprzedanych udziałów, akcji i innych papierów wartościowych, - odsetki oraz prowizje zapłacone i zarachowane, - dyskonto płacone przy sprzedaży weksli, czeków, - odsetki i opłaty związane z leasingiem finansowym, - odpisy aktualizujące, - ujemne różnice kursowe, - płacone prowizje, - rezerwy tworzone w zakresie prowadzonych operacji finansowych.

Prezentacja rachunku zysków i strat z pozostałej działalności finansowej. G. Przychody finansowe I. Dywidenda i udziały w zyskach a) od jednostek powiązanych b) od pozostałych jednostek II. Odsetki III. Zysk ze zbycia inwestycji IV. Aktualizacja wartości inwestycji V. Inne H. Koszty finansowe I. Odsetki a) dla jednostek powiązanych b) dla pozostałych jednostek II. Strata ze zbycia inwestycji III. Aktualizacja wartości inwestycji IV. Inne

WB Sprzedano akcje długoterminowe spółki A – cena sprzedaży netto 1000 WB - Prowizja od sprzedaży 1% wartości Zaksięgowano wydanie sprzedanych akcji spółki A 800 WB - zapłacono odsetki od zaciągniętego kredytu 300 WB – bank naliczył odsetki od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku bankowym 200 Spółka B, której akcje posiadamy naliczyła dywidendę 350 Akcje Z, wyceniane na dzień bilansowy w cenie rynkowej zostały przeszacowane do poziomu ceny rynkowej 23 000 (wartość na dzień zakupu 20 000)

Zdarzenia nadzwyczajne Zyski i straty nadzwyczajne to powstające na skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia , poza działalnością operacyjną jednostki i nie związane z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia. Do wyników nadzwyczajnych zalicza się wyniki powstałe wskutek zdarzeń losowych.

Obowiązkowe obciążenie wyniku finansowego. Podatek dochodowy wykazywany w rachunku zysków i strat ustala się od wyniku księgowego brutto, po uwzględnieniu trwałych różnic pomiędzy wynikiem rachunkowym a podatkowym. Trwałe różnice wynikają z faktu iż nie wszystkie koszty i przychody są uznane przez prawo podatkowe.

przychody ze sprzedaży produktów 55000 koszt wytworzenia sprzedanych produktów 43500 koszty sprzedaży 700 koszty zarządu 1500 koszty rodzajowe 48000 przychód ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych 4400 wartość księgowa środka netto 3000 dotacje 500 przedawnione zobowiązanie 900 otrzymana kara umowna 450 aktualizacja wartości towarów w kwocie -500 wartość sprzedanych inwestycji finansowych 15 000 przychody ze sprzedaży inwestycji finansowych 13 000 aktualizacja wartości inwestycji - 1400 różnice kursowe dodatnie 2500 różnice kursowe ujemne - 4000 podatek dochodowy (19%) ...............  Przedstaw obliczenie rachunku zysków i strat metodą porównawczą i kalkulacyjną.

Przychody księgowe i podatkowe

Klasyfikacja kosztów na księgowe i podatkowe

Różnice trwałe (stałe) pomiędzy przychodami i kosztami według prawa bilansowego i podatkowego są nieodwracalne, co oznacza, że określone koszty pomniejszające wynik finansowy nie są uznawane przez prawo podatkowe, powodując zwiększenie podstawy opodatkowania w stosunku do wyniku finansowego brutto. Z kolei przychody stanowiące przychody rachunkowe są wolne (zwolnione) od opodatkowania, czyli pomniejszają podstawę opodatkowania w stosunku do wyniku finansowego brutto.

Dodatnie różnice trwałe w przychodach oznaczają, że dane przychody są przychodami według prawa bilansowego, natomiast nie stanowią przychodów kształtujących podstawę opodatkowania według stawki ogólnej dla ustalenia wymiaru podatku dochodowego w danym roku obrotowym ani w żadnym innym. Są to np. przychody z działalności rolniczej, za wyjątkiem przychodów z działalności specjalnych produkcji rolnej oraz z gospodarki leśnej (art. 2 ust.1 pkt 1 updop), przychody uzyskane przez podatników mających siedzibę za granicą opodatkowane w sposób zryczałtowany, odsetki otrzymane w związku ze zwrotem nadpłaconych zobowiązań podatkowych i innych należności budżetowych, a także oprocentowanie zwrotu różnicy podatku od towarów i usług w rozumieniu odrębnych przepisów (art.12 ust.4 pkt 7 updop),

Ujemne różnice trwałe w przychodach oznaczają, że niektóre przychody stanowią przychody podatkowe, natomiast nie stanowią przychodów rachunkowych. Różnic tych z zasady nie ujmuje się w księgach rachunkowych, dlatego też nie powiększają one wyniku finansowego, podwyższają natomiast przychody podatkowe, a co się z tym wiąże - również podstawę opodatkowania. Są to m. in.: wartość otrzymanych nieodpłatnie świadczeń oraz przychodów w naturze, przychody ustalane w drodze decyzji urzędu skarbowego, dotyczące sprzedaży nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli cen sprzedaży bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw (art.14 updop).

Dodatnie różnice trwałe w kosztach Różnice trwałe w kosztach o charakterze dodatnim oznaczają, iż koszty rachunkowe są trwale niższe od kosztów podatkowych, to znaczy dany koszt jest kosztem podatkowym, natomiast nie będzie on nigdy kosztem rachunkowym. Pozycje takie występują bardzo rzadko i przykładem mogą tu być ewentualnie koszty podatkowe poniesione w związku z przychodami podatkowymi nie stanowiącymi przychodów rachunkowych

Ujemne różnice trwałe w kosztach Różnice ujemne w kosztach o charakterze trwałym oznaczają, iż koszty stanowiące element kosztów rachunkowych nie będą stanowić nigdy kosztów podatkowych. Takich pozycji kosztów jest wiele wymienionych w updop, art. 16 ust.l. Są to np: straty powstałe w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności lub metody jej prowadzenia; grzywny i kary pieniężne orzeczone w postępowaniu karnym, skarbowym, administracyjnym i w sprawach o wykroczeniu oraz odsetki od tych grzywien i kar;

Przekształcanie wyniku brutto w księgową i podatkową podstawę opodatkowania Wynik brutto - trwałe różnice dodatnie + trwałe różnice ujemne = Księgowa podstawa opodatkowania - przejściowe różnice dodatnie + przejściowe różnice ujemne = Podatkowa podstawa podatkowania

Zestawienie różnic trwałych i przejściowych: Ujemne Dodatnie Dane z rachunku zysków i strat: Przychody 85 000 Koszty 60 000 ----------- Zysk brutto 25 000 Zestawienie różnic trwałych i przejściowych: Ujemne Dodatnie Różnice trwałe Odsetki za zwłokę na rzecz budżetu Przekazanie darowizny Umorzone zobowiązania 1 500 3 000 2 500 Razem 4 500 Różnice przejściowe Naliczone i nie zapłacone odsetki od zobowiązań Nadwyżka amortyzacji księgowej nad podatkową Naliczone i nie otrzymane odsetki od należności Dodatnie różnice kursowe od udzielonej pożyczki 1 300 900 2 000 4 000 2 200 6 000

Przykład Dane za 2007 rok: Rezerwa na podatek dochodowy odroczony utworzona na koniec roku obrotowego 2007 od naliczonych odsetek należnych od udzielonych pożyczek w kwocie 3000 zł przy stawce podatku dochodowego 19% wyniosła 570 zł i stanowi saldo początkowe na koncie „Rezerwy”, w analityce „Rezerwa na odroczony podatek dochodowy”. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego od wynagrodzeń z tytułu umów zlecenia nie wypłaconych do dnia bilansowego 2007 roku od kwoty 500 zł przy stawce podatku dochodowego 19% wynoszą 95 zł i stanowią saldo początkowe na koncie „Pozostałe rozliczenia międzyokresowe”, w analityce „Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego”.

Dane za 2008 rok:

Zrealizowano różnice przejściowe z poprzedniego roku: Otrzymano odsetki w 2008 roku od udzielonych pożyczek w kwocie 3000 zł, które w 2007 roku nie stanowiły przychodu do opodatkowania, co powoduje rozwiązanie rezerwy na odroczony podatek dochodowy od kwoty 3000 zł (przy stawce podatku 19% obowiązującej w 2006 roku wynosi on 570 zł). Wypłacono w 2008 roku wynagrodzenia z tytułu umów zlecenia 500 zł, które w 2007 roku nie stanowiły kosztów uzyskania przychodu, co powoduje rozwiązanie aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego od kwoty 500 zł, co przy stawce podatkowej 19% daje 95 zł.

Utworzenie rezerwy i ustalenie aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego w 2008 roku Różnice przejściowe dodatnie wynoszą 4000 zł i są podstawą do utworzenia rezerwy na odroczony podatek dochodowy. Przyjmując stawkę podatku dochodowego 19%, kwota rezerwy wyniesie: 4000 zł x 19% = 760 zł. Różnice przejściowe ujemne wynoszą 6500 zł, co przy stawce podatkowej 19% od tej kwoty wyniesie 1235 zł. Wartość ta wyraża aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

EWIDENCJA W KSIĘGACH 2008 ROKU

Operacje: Rozwiązanie rezerwy z poprzedniego roku na skutek zrealizowanych dodatnich różnic przejściowych 570 zł Rozwiązanie aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego na skutek rozliczenia ujemnych różnic przejściowych z poprzedniego roku 95 zł Bieżące obciążenia podatkowe za rok obrotowy 2006 wynikające z deklaracji podatkowej (CIT) i informacji dodatkowej 9500 zł Utworzenie rezerwy na odroczony podatek dochodowy od dodatnich różnic przejściowych 760 zł Ustalenie aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego od ujemnych różnic przejściowych 1235 zł Przeniesienie salda Dt konta „Podatek dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego” na konto „Wynik finansowy” , wyrażające obciążenie wyniku finansowego z tytułu podatku dochodowego 8550 zł

Obciążenie wyniku finansowego z tytułu podatku dochodowego za dany okres sprawozdawczy obejmuje: część bieżącą podatku dochodowego 9500 zł, część odroczoną stanowiącą różnicę pomiędzy stanem rezerw i aktywów z tytułu podatku odroczonego na koniec i początek okresu sprawozdawczego –950 zł razem obciążenie wyniku finansowego 8550 zł. Zgodnie z art. 37 ust.8 ustawy o rachunkowości na część odroczoną podatku dochodowego w kwocie –950 zł składa się: 1) rezerwa na podatek dochodowy odroczony: a) na koniec okresu 760 zł, b) na początek okresu 570 zł, c) różnica 190 zł 2) aktywowany podatek dochodowy: a) na koniec okresu 1235 zł, b) na początek okresu 95 zł, c) różnica 1140 zł 3) część odroczona (2c – 1c) 950 zł.

W bilansie aktywa i rezerwy z tytułu podatku odroczonego wykażemy w: pozycji A.V.1.aktywów: Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 1140zł pozycji B.I.1.pasywów: Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 190zł Wykazanie w rachunku zysków i strat podatku dochodowego za okres sprawozdawczy: 8550 zł w wariancie kalkulacyjnym: pozycja O. Podatek dochodowy w wariancie porównawczym: pozycja L. Podatek dochodowy

Jaki wpływ będą miały poniższe operacje na sprawozdania finansowe przedsiębiorstwa? Podział zysku z lat ubiegłych - wypłata dywidendy właścicielom przedsiębiorstwa – 5000 zł; Zakup samochodu o wartości 50 000 zł. W 40% sfinansowano ten zakup kredytem rozłożonym na dwa lata, pozostałą część zapłacono gotówką; Sprzedaż produktów (koszt wytworzenia 3000 zł) na kredyt kupiecki – 4000 zł; Przedsiębiorstwo zapłaciło przelewem odsetki od obligacji – 2500 zł; Wpłynęły na konto przedsiębiorstwa dywidendy od akcji, których jest ono właścicielem – 3000 zł; W ciągu roku zwiększono kapitał udziałowy – 400 000 zł (nowe udziały pokryto aportem - maszyny); Wykup weksli własnych – kwota 4500 zł; W ciągu roku przedsiębiorstwo wykupiło za gotówkę cześć obligacji – 5500 zł; Przedsiębiorstwo spłaciło kredyt kupiecki – 5000 zł; Zakup maszyn – 45 000 zł. Zapłata nastąpiła przelewem z konta bankowego; Spłata kredytu w banku na kwotę 10 000 zł (kwotę tą ściągnięto z rachunku bankowego); Sprzedaż za gotówkę zbędnych urządzeń za 7000 zł; Wartość księgowa urządzeń w momencie sprzedaży wynosiła 10 000 zł;