We wspólnocie rodzinnej 15. 05. Międzynarodowy Dzień Rodziny

Cele prezentacji: podanie definicji wyrazu rodzina, omówienie postaw rodzicielskich i ich wpływu na dzieci (postawy właściwe i postawy niewłaściwe), analiza rysunku rodziny, współczesna rodzina – jaka jest, a jaka powinna być?

Z rodziną jest jak z morzem, niewiele można zobaczyć, gdy patrzy się na jego powierzchnię. Dopiero, gdy sięgniesz głębiej, gdy zanurzysz się w jego toni, jesteś w stanie dotrzeć do jego tajemnic. Gusan Forwand

RODZINA Jest ona społecznością powołaną do kształtowania życia jednostkowego i stanowi podstawę życia społecznego. Rodzina tworząc nowe życie, będąc podstawą jego istnienia i rozwoju, mając swoje własne prawa, uczestniczy w życiu społeczności lokalnej i religijnej narodu, społeczeństwa i państwa.

Postawy rodzicielskie i ich wpływ na dzieci Rodzina jest miejscem, gdzie dziecko doświadcza swych pierwszych kontaktów z otoczeniem, a rodzice są wzorem, z którym dzieci się identyfikują. Postawy rodziców wobec dzieci mają wpływ na kształtowanie się osobowości dziecka, na jego życie uczuciowe i rozwój intelektualny. Postawy rodzicielskie wobec dzieci mogą stwarzać warunki do prawidłowego rozwoju lub wpływać ujemnie na kształtowanie się jego osobowości. Wszystko jednak zależy od tego jak rodzice ustosunkowują się do tego, że są rodzicami czyli jak rozumieją swoją rolę jako ojca i matki. Według Marii Ziemskiej postawy rodziców można podzielić na właściwe i niewłaściwe.

Postawy właściwe to: akceptacja dziecka czyli przyjmowanie go takim jakie ono jest, współdziałanie z dzieckiem – angażowanie się w czynności ważne dla dziecka, ale i angażowanie dziecka w zajęcia i sprawy dotyczące domu i rodziców, dawanie dziecku właściwej dla wieku, rozumnej swobody, uznawanie praw dziecka w rodzinie jako równych, bez przeceniania i niedoceniania jego roli.

Postawy niewłaściwe to: postawa unikająca – charakteryzuje ją nadmierny dystans uczuciowy rodziców wobec dziecka, postawa odtrącająca – to nadmierny dystans uczuciowy i jednocześnie dominacja rodziców, postawa zbyt wymagająca, zmuszająca, korygująca – nadmierne skoncentrowanie się na dziecku oraz dominacja w postępowaniu wobec dziecka, postawa nadmiernie chroniąca – nadmierne skoncentrowanie się na dziecku, ale z cechami uległości wobec niego.

Rysunek na temat rodziny Na szczególną uwagę zasługuje rysunek na temat rodziny. Rysunek ukazuje miejsce dziecka w rodzinie, wśród innych osób, stosunek do rodziców, rodzeństwa. Dziecko przenosi świat swej rodziny na kartkę papieru nie hamując swych myśli, uczuć. W rysunku ujawnia utożsamienie z członkami rodziny, a także czasami ucieczkę przed sytuacjami nieprzyjemnymi. Interpretacja rysunku dokonuje się w trzech płaszczyznach: poziom graficzny (obejmuje rozległość, siłę, wielkość i rozmieszczenie), wzajemne stosunki między osobami, treść rysunku (subiektywna wizja własnej rodziny).

Rysunek na temat rodziny Treść rysunku Rysunek rodziny, na którym jest brak postaci dziecka, które go malowało, spowodowane jest rozluźnieniem więzi rodzinnych, osamotnieniem, a czasem i odrzuceniem. W domu dziecka panuje niewłaściwa atmosfera. Osoba, którą dziecko akceptuje, kocha, jest nie tylko największa, ale jej postać jest bardziej ozdobiona, malowana ciepłymi barwami, często połączona rękami z innymi postaciami lub namalowana bardzo blisko. Symbolika barw Barwy użyte w rysunku mówią przede wszystkim o emocjonalności badanego. Bogate kolory mówią o żywej emocjonalności, a brak kolorów, posłużenie się tylko jedną kredką, zwłaszcza szarą wskazuje na zahamowanie emocjonalne i niepokój. Barwy jasne mówią zwykle o nastroju pogodnym, ostry kolor czarny o rygoryzmie, kolor czerwony ma różne znaczenia; może być kolorem aktywności, ale w połączeniu z czarnym świadczy najczęściej o agresji.

Rysunek na temat rodziny Symbolika przestrzeni Rozmieszczenie rysunku na kartce bywa bardzo różnorodne i wiele mówi dla badacza. Może być wykorzystana cała kartka lub jej część. Rysowanie na górze kartki mówi o idealizmie lub marzeniach, wyobraźni. Umieszczenie rysunku na środku kartki wskazuje, że odnosi się do spraw najbardziej uświadomionych, podczas gdy innych nie chce ujawnić. Dolny pas kartki jest ulubionym pasem zmęczonych, często przygnębionych uczniów. Pas górny jest wracaniem myślami do przeszłości. Rysunek namalowany w dolnym lewym pasie ujawnia wewnętrzne skrępowanie, a pas prawy jest wybieganiem w przyszłość. Wzajemne stosunki w rodzinie Analizując kolejność rysowania członków rodziny oraz ich wielkość dowiadujemy się, do kogo dziecko najbardziej jest przywiązane, z którą osobą najbardziej jest związane emocjonalnie. Często zdarza się, że miejsce ojca zajmują dziadkowie lub starsi bracia. Dzieje się to wtedy, gdy ojciec często przebywa poza domem lub nie spełnia oczekiwań dziecka. Rozmieszczenie postaci odzwierciedla stosunki społeczno-emocjonalne. Bliskość postaci z dzieckiem może oznaczać miłość, oddalenie czy brak więzi rodzinnych.

Współczesna rodzina – jak jest, a jaka powinna być? Współczesna rodzina generalnie nie ma czasu dla siebie. Rodzice spędzają większość czasu w pracy, starając się zapewnić swoim dzieciom wszystkie dobra materialne. Czasem, gdy mają dla siebie więcej czasu, okazuje się, że są z całkiem innych „światów” i nawet nie potrafią ze sobą rozmawiać. Nie wiedzą, jakie tematy poruszać, ponieważ nie spędzają razem wolnych chwil i nie znają swoich zainteresowań oraz pasji. Rodzice, tłumacząc się zmęczeniem i innymi zajęciami, lekceważą kłopoty swoich dzieci i zbywają ich próby nawiązywania rozmów. Dziecko czuje wówczas, że jest mniej ważne niż praca czy nawet program telewizyjny. Sądzi, iż nie ma sensu próbować rozmawiać, lepiej powiedzieć, że wszystko jest w porządku, nie ma żadnych problemów.

Współczesna rodzina – jak jest, a jaka powinna być? Współcześni członkowie rodziny powinni: okazywać sobie więcej zainteresowania; spędzać czas na wspólnych spacerach; szanować się nawzajem; służyć pomocą w trudnych sytuacjach. Warto zadbać również o miłą, domową atmosferę, dzięki której można czuć się bezpiecznie i pewnie. Wspaniale jest wiedzieć, że po ciężkim dniu można wrócić do kochającej rodziny.

Źródła Ziemska M., Postawy rodzicielskie. WSiP, Warszawa 1969. Dyczewski L., Rodzina twórcą i przekazicielem kultury. Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 2003. Dymara B. ( red.) Dziecko w świecie rodziny. Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 1998. Graniewska D. (red.) Sytuacja rodzin i polityka rodzinna w Polsce, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa 2004. Kozłowska A., Znaczenie relacji rodzinnych dla pozytywnego rozwoju dziecka. Diagnoza i terapia, CMPPP, Warszawa 2000. Mendel M., Rodzice i szkoła, Adam Marszałek, Toruń 2000. Piotrowski E., Rejman J. (red.) Wychowanie, profilaktyka. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2003. Warzywoda - Kruszyńska W. i Szukalski P. (red.) Rodzina w zmieniającym się społeczeństwie polskim, Uniwersytet Łódzki, Łódź 2000. Ziemska M., Rodzina współczesna, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005.

Prezentację przygotowała Dziękuję za uwagę! Prezentację przygotowała p. Anita Twardowska