Styl grzbietowy

Pływanie na plecach / grzbietem (ang Pływanie na plecach / grzbietem (ang. backstroke) – To styl od którego zaczyna się naukę pływania. Ciało osoby płynącej znajduje się na powierzchni wody pod kątem. Styl grzbietowy jest jedynym stylem pływania, w którym pływa się na plecach.

TECHNIKA PŁYWANIA Pracę rąk cechują silne wymachy za siebie, zaś rola nóg polega na silnym wybiciu wody w górę. Głowa jest ułożona w ten sposób, że broda nie dotyka do klatki piersiowej, co nadaje ciału hydrodynamiczny kształt. W trakcie ruchu ramion z wody najpierw wychodzi bark (następuje rotacja w barkach i tułowiu), potem z wody wychodzi kciuk, w powietrzu obracamy dłoń i wkładamy ją małym palcem do wody, następuje faza właściwa, czyli pociągnięcie i mocne, dynamiczne odepchnięcie pod wodą z jednoczesnym nakreśleniem kształtu litery S.

Opis cyklu pracy ramion A. Część podwodna Odbicie od ściany - opisane poniżej osobno (1), Przemieszczenie (2,5) i włożenie ręki do wody (3,8) – ramię do wody jest wkładane wyprostowane w stawie łokciowym za głową. Dłoń jest skierowana na zewnątrz i małym palcem do wody, Napłynięcie (4,6) – to pierwsza faza ruchu pod wodą i ma za zadanie doprowadzić do najbardziej korzystnego zaczerpnięcia wody. Pociągnięcie (5,7) – w tej fazie następuję zgięcie ramienia w stawie łokciowym, a dłoń jest w pozycji prostopadłej do dna basenu i pozostaje w jednej linii z przedramieniem. W końcowej fazie pociągnięcia, kiedy kąt między przedramieniem a ramieniem wynosi 90°, wartość siły napędowej jest największa. Odepchnięcie - kiedy ręka osiągnie wysokość biodra ramię się wyprostowuje i wykonuje nie głęboki ruch w dół.

B. Część nadwodna Wynurzenie ramienia z wody – bark jest wysuwany ponad poziom wody (3) i dłoń wychodzi z wody kciukiem skierowanym do góry (by zmniejszyć opór wody), Przeniesienie ramienia - ramię jest przenoszone wyprostowane (2,4,5,6,7,9). Na wysokości głowy rotuje przedramię wraz z dłonią i wchodzi do wody małym palcem.

Praca nóg Praca nóg – to naprzemianstronne ruchy ud z niewielką amplitudą i jednocześnie przy niewielkim ugięciu w stawie kolanowym na poziomie do max 40°. Ruch nóg wywodzi się z ud i opiera się na silnych mięśniach czworogłowych i dwugłowych uda. Stopy podczas kopnięcia wody powinny być luźne. Praca nóg nie przebiega w płaszczyznach pionowych i płaszczyznach ukośnych, co jest wynikiem rotacji bocznej ciała. 

Start

Nawrót

Najczęściej popełniane błędy zbyt wysokie wyniesienie głowy nad wodę lub przyciąganie brody do klatki piersiowej; rozczapierzone palce u rąk, wkładanie ugiętych ramion do wody; wykonywanie ruchów pod wodą na wyprostowanych ramionach; brak zakończenia fazy pociągnięcia; brak pracy nóg w trakcie ruchów ramionami, wypinanie pośladków, zginanie się pasie w scyzoryk,

Ewolucja techniki pływania stylem grzbietowym

Technika ta, podobnie jak pozostałe sposoby pływania sportowego, rozwinęła się ze stylu klasycznego. Początkowo wykonywano symetryczne ruchy ramion, natomiast praca nóg zbliżona była do stylu klasycznego. Miało to miejsce do 1900 roku. W dwa lat później, po wprowadzeniu kraulowej pracy nóg, nastąpił szybki rozwój pływania na piersiach, a zastosowanie naprzemianstronnych ruchów nóg w pływaniu na grzbiecie miało wpływ na dalszą ewolucję tego stylu.

Znaczące zmiany w kraulu na grzbiecie wprowadził Amerykanin H Znaczące zmiany w kraulu na grzbiecie wprowadził Amerykanin H. Hebner, który wygrał na Igrzyskach Olimpijskich w 1912 roku dystans 100 metrowy (w czasie 1.21.4 min.) stosując naprzemianstronną pracę ramion. Były to pierwsze, międzynarodowe zawody rozegrane w stylu grzbietowym. Technika pływania charakteryzowała się przenoszeniem ugiętych ramion nad wodą i pracą prostymi ramionami pod powierzchnią wody. Na cykl ruchowy przypadały trzy cykle oddzielnej pracy nóg.

Styl ten ulegał w kolejnych latach przeobrażeniom, które miały na celu zwiększenie prędkości pływania. Nowy okres w pływaniu kraulem na grzbiecie wprowadził amerykański pływak A.Kiefer, który z wynikiem 1.05.9 min. zwyciężył na dystansie 100 metrowym na Olimpiadzie w Berlinie, w 1936 roku. Jego styl charakteryzował się przenoszeniem całkowicie wyprostowanych ramion nad powierzchnią wody. Chwyt wody odbywał się nieco na zewnątrz od linii barków. Dopiero po Drugiej Wojnie Światowej, pływaczki holenderskie wprowadziły ugięcie ramion podczas efektywnych ruchów w wodzie. Z niewielkimi zmianami technika ta stosowana jest do dnia dzisiejszego.

Jednym z najlepszych zawodników w historii był niemiecki "grzbiecista" R.Matthes, który na Igrzyskach Olimpijskich w Meksyku (1968r.) i w Monachium (1972r.) zdobył złote medale na dystansach 100 i 200 metrów stylem grzbietowym, natomiast podczas kolejnej Olimpiady uplasował się na trzeciej na dystansie 100 metrowym. Duże sukcesy w stylu grzbietowym zanotowali polscy pływacy: D.Sikora oraz M.Siembida - finaliści Igrzysk Olimpijskich z Atlanty oraz medaliści Mistrzostw Europy.

Metodyka nauczania

Nauka ruchów kończyn dolnych - ćwiczenia Wychlapywanie wody w górę częścią grzbietową stóp. W wodzie, leżenie na grzbiecie, chwyt rękami za brzeg basenu, ciało wyprostowane tuż pod powierzchnią wody (z wyjątkiem głowy). Naprzemienne ruchy nóg ze zwróceniem uwagi na to, aby kolana nie wystawały z wody.

Z deską pływacką trzymaną na wysokości klatki piersiowej lub na wysokości bioder/nad kolanami/z tyłu pod głową/z tyłu na wyprostowanych ramionach. Doskonalenie ruchów nóg. Pływanie za pomocą ruchów nóg. Deska trzymana prostym ramieniem w górze za głową, drugie ramię przywiedzione do tułowia lub z deską trzymaną jedną ręką nad kolanami, drugie ramię ułożone w górze za głową.

Poślizg na grzbiecie z odbicia od ściany basenu – naprzemianstronne ruchy nóg. Pływanie za pomocą ruchów kończyn dolnych. Jedna kończyna górna przeniesiona za głowę (druga na udzie), następnie dołączenie drugiej kończyny to pierwszej. Przemieszczanie się za pomocą ruchów kończyn dolnych w zmiennym tempie oraz ze zmianą amplitudy ruchu.

Nauka ruchów kończyn górnych - ćwiczenia W staniu w wodzie naprzemianstronne krążenia kończyn górnych w tył z wyrzucaniem przed siebie wody, następnie to samo w marszu tyłem. W leżeniu na plecach ćwiczący podtrzymuje stopy, po czym wykonuje naprzemianstronne ruchy kończyn górnych (w staniu i w ruchu współćwiczącego). W leżeniu na plecach, stopy oparte na linie. Rytmiczne, naprzemianstronne ruchy rąk.

Swobodne, naprzemianstronne ruchy kończyn dolnych z deską trzymaną prostymi rękami nad kolanami – wykonywanie cyklu ruchowego raz jednym, raz drugim ramieniem, tzw. przekładanka. Ruchy kończyn górnych do kraula na grzbiecie. Kończyny dolne z deską pływacka między kolanami. Poślizg ciała na grzbiecie z odbicia od ściany, nogi wyprostowane i złączone, stopy zgięte podeszwowo. Swobodne, naprzemienne ruchy kończyn górnych.

Koordynacja pracy rąk i nóg ćwiczenia: W chodzie tyłem w wodzie – naprzemianstronne ruchy rąk ze zwróceniem uwagi na zachowanie sześciouderzeniowej koordynacji. Pływanie na grzbiecie za pomocą pracy nóg z rozdzielnymi ruchami ramion – tzn. jedna ręka za głową, druga przy biodrze – po 3 m zmiana położenia kończyn. Pływanie na grzbiecie w rytmie walczyka – ruch jedną ręką, trzy ruchy nóg; ruch drugą ręka, trzy ruchy nóg z równoczesnym śledzeniem wzrokiem pracy rąk.

Pływanie na grzbiecie z akcentowaniem przyspieszenia ruchu rąk w fazie pociągnięcia i odepchnięcia, ze zwróceniem uwagi na rytmiczne oddychanie. Pływanie na grzbiecie z akcentowaniem co trzeciego ruchu kończynami dolnymi, wówczas, gdy jedna z rąk zanurza się w wodzie. Pływanie na grzbiecie krótkich odcinków z narastającym przyspieszeniem ruchów. Pokonywanie kraulem na grzbiecie różnych dystansów w zmiennym tempie.

Koniec