Nieświadoma manipulacja - jak mimowolnie wpłynąć na innych, aby zachowywali się zgodnie z naszymi oczekiwaniami
Etykietki w szkole Uczeń zdolny Leń Zdolny ale leniwy „Z niego to nic nie będzie” Pracowity ale niezbyt bystry Nieśmiały Błazen Rozrabiaka Łobuz
Eksperyment Rosenthala: lata 60, uczniowie szkoły podstawowej, rozpoczynający naukę, zostali przebadani szeregiem testów na inteligencję. Wyodrębniono losową grupę uczniów którzy mieli mieć ponadprzeciętne wyniki. Po roku przeprowadzono testy powtórnie – dzieci z tej grupy znacząco poprawiły swoje wyniki, miały też więcej osiągnięć szkolnych. Sama informacja, że mają one bardzo duży potencjał sprawiła, że nauczyciele poświęcali im więcej uwagi i efektywniej dobierali metody pracy.
Klimat: Nauczyciel jest bardziej życzliwy dla dzieci, które „są inteligentniejsze od innych”. Jest dla nich milszy, więcej się do nich uśmiecha. Używa ciepłego tonu głosu. Sprzężenie zwrotne: N. więcej czasu poświęca na wyjaśnienie trudnego zagadnienia osobie „zdolniejszej”. Chętniej odpowiada na jej pytania. Prowadzi to do nierówności (zdolniejsze będzie wiedzieć jeszcze więcej). Wkład: wobec dzieci mniej zdolnych mamy niższe wymagania, zadajemy łatwiejsze zadania przez co będą mniej wiedzieć. Wydajność: zdolniejsze dzieci mają więcej okazji do wykazania się, pokazania swoich możliwości, częściej są wywoływane do odpowiedzi – sukces ma silne działanie motywujące do dalszej pracy
Uczeń „zdolny ale leniwy” i autohandicap Autohandicap (samoutrudnianie): mechanizm obronny w którym jednostka oczekując niepowodzenia przygotowuje takie jego wyjaśnienie które nie zagraża jego samoocenie. Uczeń „zdolny ale leniwy” nie przygotuje się do sprawdzianu. Jeśli zda to oznacza, że jest bardzo zdolny. Jeśli nie zda- to dlatego, że się nie uczył.
Samospełniające się proroctwa Określone nastawienie wobec zdarzeń, osób, zachowań wpływają na nasze zachowanie wobec nich i dporowadzają do sytuacji zgodnej z naszymi oczekiwaniami. Jest to zjawisko nieświadome i mimowolne. Silniejsze gdy informacja pochodzi z wiarygodnego źródła.