Jak radzimy sobie z odpadami w naszej Gminie? Nauczyciel: mgr Marcin Śrama Uczestnicy: Uczniowie kółka chemicznego (I i II) klasy Szkoła: Gimnazjum im. Polskich Noblistów w Nowych Skalmierzycach

CELE PROJEKTU Poznanie zagrożeń dla środowiska spowodowanych przez dzikie wysypiska śmieci. Poznanie funkcjonowania składowiska odpadów. Ocena stanu czystości środowiska lokalnego. Przeprowadzenie doświadczeń chemicznych związanych z odpadami. Wykorzystanie narzędzi i technik komputerowych do opracowania wyników badań, zagadnień oraz przeprowadzonych ankiet i wywiadów.

Nasz projekt składał się z trzech części: 1) zajęcia w terenie 2) zajęcia w pracowni chemicznej 3) zajęcia w pracowni informatycznej Uczniowie przeprowadzili ankietę z mieszkańcami gminy oraz wywiad z pracownikiem składowiska odpadów. Poza tym wykonali dokumentację fotograficzną (album) dzikich wysypisk śmieci i nanieśli je punktowo na stworzoną przez siebie mapę gminy. W projekcie tym uczniowie pod nadzorem opiekuna przeprowadzili cykl doświadczeń ukazujących szkodliwy wpływ odpadów na środowisko oraz ilustrujących procesy zachodzące z ich udziałem. Podczas pracy z projektem uczniowie wykorzystywali różnorodne narzędzia i programy komputerowe do tworzenia wykresów, strony internetowej oraz prezentacji multimedialnej.

ZAJĘCIA W TERENIE wycieczka rowerowa do składowiska odpadów komunalnych w Psarach

Analizowane zagadnienia ZAJĘCIA W TERENIE Ankieta przeprowadzona z pracownikiem składowiska odpadów komunalnych Analizowane zagadnienia Uzyskane informacje 1. Lokalizacja składowiska: miejscowość, gmina, forma terenu. Psary, Nowe Skalmierzyce, pagórkowaty 2. Instytucja obsługująca wysypisko. Wielobranżowe Przedsiębiorstwo Komunalne w Nowych Skalmierzycach 3. Które gminy korzystają z tego wysypiska? Nowe Skalmierzyce i Sieroszewice 4. Ile odpadów rocznie produkują mieszkańcy miejscowości? 3400 ton 5. Jakiego rodzaju zagrożenia dla środowiska przyrodniczego stanowi składowanie odpadów? Jeżeli to nie są odpady radioaktywne (np. sprzęt AGD i RTV) – nie ma takiego zagrożenia (badany poziom zanieczyszczenia gleby i pobliskich pól odpowiada określonym normom) 6. Jakie zabezpieczenia powinno mieć składowisko, aby nie zanieczyszczać środowiska? Roślinność, ogrodzenie, monitoring 7. Jakie odpady stanowią największe zagrożenia dla środowiska miejscowości? Odpady radioaktywne (baterie, sprzęt RTV i AGD)

ZAJĘCIA W TERENIE Ankieta przeprowadzona z pracownikiem składowiska odpadów komunalnych 8. Gdzie i w jaki sposób składowane były odpady komunalne przed zbudowaniem wysypiska? Nie było takiego miejsca – mieszkańcy wywozili śmieci do pobliskich lasów lub wrzucali do kontenerów. Część odpadów wywożono do Ostrowa Wlkp. i Kalisza na tamtejsze wysypiska 9. Trudności i osiągnięcia w zakresie rozwiązywania problemu odpadów oraz zadania na przyszłość. Trudności to brak segregacji odpadów prze niektórych mieszkańców gminy (pracowni muszą potem ręcznie segregować odpady). Osiągnięcia to brak zanieczyszczeń gleby wokół składowiska odpadów 10. Okres eksploatacji składowiska: Rok założenia, Rok zakończenia eksploatacji 2001, 2051 11. Dane o wielkości składowiska: Powierzchnia, Pojemność, Stopień wypełniania 10 ha, ok. 310 m3, 75% 12. Ilość składowanych odpadów (masa, waga i objętość) dane z ostatnich 5 lat Ok. 11 tys. ton 13. Czy i w jakim stopniu prowadzona jest rekultywacja terenu wysypiska? Stosowana jest folia i warstwa drenażowa 14. Czy występuje samozapłony gazów wysypiskowych? Nie, ponieważ gazów jest niewiele 15. W jaki sposób wykorzystywany jest biogaz? Prawie go nie ma – zbyt młode wysypisko

ZAJĘCIA W TERENIE Lokalizacja dzikich wysypisk śmieci – wykonanie mapki gminy i naniesienie tych obszarów wykonanie albumu fotograficznego czystości naszej gminy

ZAJĘCIA W TERENIE Przeprowadzenie ankiety wśród mieszkańców gminy

CZĘŚĆ DOŚWIADCZALNA Doświadczenie 1 Produkcja biogazu Materiał badawczy: Odpady kuchenne np. obierki ziemniaków, resztki warzyw, chleb, ziemia ogrodowa lub leśna słoik „twist” z przykrywką, termometr. Wykonanie: Słój do połowy wypełni dobrze zwilżoną ziemią zmieszaną z odpadami kuchennymi. Zmierz temperaturę otrzymanej mieszaniny i szczelnie zakręć słój. Przechowuj słoik w pomieszczeniu o stałej temperaturze (około 30°C). Po 20 dniach otwórz słoik i opisz zaobserwowane zjawiska. Zmierz temperaturę zawartości słoika. Obserwacje: temperatura przed zamknięciem słoika (18°C) temperatura po 20 dniach i otwarciu słoika (32°C) po otwarciu słoika wydobywa się dość nieprzyjemny zapach i widoczne jest rozkładanie się odpadów kuchennych. Wnioski: temperatura zawartości słoika zwiększyła się o 14°C doszło do rozkładu odpadów kuchennych

CZĘŚĆ DOŚWIADCZALNA Doświadczenie 2 Jak zachowuje się wata bawełniana i folia plastikowa w środowisku naturalnym? Wykonanie: W oznakowanym miejscu w ogródku zakop, w 2 siatkach o dużych oczkach, watę bawełnianą i kawałki folii plastikowej. Po 10 tygodniach sprawdź ich zawartość. Opisz wygląd wykopanej waty i folii. Wyjaśnij, jakim procesom podlegają odpady naturalne (w doświadczeniu nasza wata) i odpady z tworzyw sztucznych (w naszym doświadczeniu folia plastikowa) w środowisku naturalnym. Wnioski: wata rozkłada się całkowicie folia plastikowa uległa minimalnemu zniszczeniu odpady naturalne są „przyjazne” dla środowiska, nietrwałe i nieszkodliwe odpady sztuczne zaśmiecają środowisko, ulegają bardzo powolnemu rozkładowi (przez długie lata)

CZĘŚĆ DOŚWIADCZALNA Doświadczenie 3 Zbadaj wpływ roztworu otrzymanego z przeterminowanych leków lub detergentów (płyn do mycia naczyń) na kiełkowanie nasion rzeżuchy. Wykonanie: Przygotuj 3 szalki Petriego, umieść na nich bibułę filtracyjną (ligninę) i na każdej szalce połóż po 50 ziaren rzeżuchy. Przez 7 dni podlewaj pierwszą hodowlę wodą z kranu, drugą płynem do naczyń, a trzecią roztworem z przeterminowanych lekarstw. Wyniki zestaw w poniższej tabeli. Wnioski: stosując czystą wodę wszystkie nasiona kiełkują – nic nie zakłóca ich rozwoju płyn do mycia naczyń zahamował proces rozwoju nasion (zniszczył je) roztwór z przeterminowanych leków zakłóca również proces rozwoju roślin (niektóre kiełkują próbują się rozwijać ale jest to niewielka ilość) znaczne ilości szkodliwych zanieczyszczeń przedostają się do gleb wraz ze ściekami komunalnymi. Zawierają one między innymi detergenty oraz drobnoustroje chorobotwórcze

Opis kiełkujących nasion (ich liczba, wzrost) oraz dzień obserwacji CZĘŚĆ DOŚWIADCZALNA Numer szalki Opis kiełkujących nasion (ich liczba, wzrost) oraz dzień obserwacji Dzień 1 Dzień 2 Dzień 3 Dzień 4 Dzień 5 Dzień 6 Dzień 7 Szalka 1 podlewanie wodą Nic 7/8 nasion ok. 2 cm Wszystkie nasiona 3 cm 4,3 cm 5,5 cm 6,3 cm Szalka 2 podlewanie detergentem Pojawił się ciemny nalot Coraz większy ciemny nalot Nasiona pękły Szalka 3 podlewanie roztworem z lekarstw 3/8 nasion 0,5 cm 5/8 1 cm 1,8 cm 2,5 cm 2,8 cm

CZĘŚĆ DOŚWIADCZALNA Doświadczenie 4 Zbadaj zawartość Twojego kosza na śmieci i wpisz wyniki do tabeli: Odpady z mojego kosza Rodzaj odpadów Masa w gramach Sposób powtórnego wykorzystania Plastikowe butelki Plastik 150 g Surowiec wtórny Szklane butelki i słoiki Szkło 900 g Papierowe opakowania Papier 400 g Puszki po konserwach i napojach Metal 700 g Recykling Foliowe opakowania, torebki Folia 300 g Obierki ziemniaków, warzyw i owoców. Resztki jedzenia. Spożywcze (organiczne) 1210 g Wykorzystanie jako nawóz

CZĘŚĆ DOŚWIADCZALNA Nasze koncepcje na rozwiązanie problemu śmieci z gospodarstw domowych: Sposób na rozwiązanie problemu Korzyści dla środowiska Korzyści dla człowieka Segregowanie śmieci Śmieci nie zalegają na wysypiskach, nie szpecą krajobrazu Człowiek będzie żył w przyjaznym środowisku i oddychał czystym powietrzem Używanie opakowań szklanych wielokrotnego użytku Nie są wytwarzane nowe śmieci lub jest ich mniej Jak wyżej oraz oszczędności związane wydatkami na nowe opakowania Używanie toreb ekologicznych na zakupy Mniejsze zanieczyszczenie środowiska Wytrzymalsze, zdrowsze, wygodniejsze Procentowy udział poszczególnych rodzajów odpadów: