Teoria kapitału ludzkiego Agnieszka Filipiuk

„Ojcowie teorii kapitału ludzkiego”  rok narodziny teorii ogłoszone przez Theodora Schultza  Rok artykuł „inwestowanie w ludzi”  Rok 1963-pierwszy podrecznik (Schultz)

3 koncepcja kapitału ludzkiego =„twardy rdzeń” Ludzie na różne sposoby wydają pieniądze, mając na uwadze nie tylko bieżące przyjemności, lecz również przyszłe zyski o charakterze pieniężnym i niepieniężnym.

Czym jest kapitał ludzki? zasób wiedzy, umiejętności, zdrowia, siły i energii witalnej zawarty w człowieku. Zasób ten stanowi uwarunkowany genetycznie określony potencjał, który można powiększać drogą inwestycji w człowieka

Inwestycje w kapitał ludzki to: ogół działań, które wpływają na przyszły pieniężny i fizyczny dochód przez powiększanie zasobów w ludziach WYDATKI NA: ochronę zdrowia zwiększające długość życia oraz podnoszące poziom zdrowotności, kształcenie w ramach systemów edukacyjnych (również dla osób dorosłych), przyuczanie do zawodu i nabywanie praktyki w przedsiębiorstwach, związane z migracją ludzi w celu przystosowania się do nowych możliwości zatrudnienia, uzyskanie informacji zawodowych, badania naukowe.

Indywidualizm metedeologiczny Jest to przedsięwzięcie jednostek, które działają kierując się własnym interesem… ALE czy jest to pogląd zawsze naturalny? Tak-poszukiwanie pracy, migracja Nie -ochrona zdrowia, kształcenie

Czy program badawczy poświęcony teorii jest pomocny sektorowi publicznemu? Nowe kryterium oceny inwestycji społecznych Zasoby należy przeznaczać na kolejne lata nauki i osiąganie kolejnych poziomów wykształcenia tak, aby dochodziło do wyrównania krańcowych ”społecznych” stóp zysku z podejmowanych inwestycji.

Podnoszenie kwalifikacji w trakcie pracy Rozróżnienie Beckera Szkolenie ogólneSzkolenie specyficzne Pracownicy sami płacą za szkolenie ogólne np. w formie obniżonych zarobków

MIGRACJE, OCHRONA ZDROWIA, POSZUKIWANIE PRACY Przysparzają trudności przy ocenie sukcesu lub porażki teorii Podejście nawiązujące do pojęcia kapitału ludzkiego w niewielkim stopniu przyczyniło się do jej rozwoju, Wyjątek stanowi jedynie zdecydowanie uwypuklenie roli geograficznego zróżnicowania realnych dochodów

ZAKRES PROGRAMU Główna część prac empirycznych polegała na szukaniu związku wynagrodzeń jednostek z takimi zmiennymi jak:  Charakter narodowy  Pochodzenie rodzinne  Miejsce zamieszkania  Długość okresu nauki w szkole  Doświadczenie zawodowe  Status zawodowy

Nie możemy odrzucić programu badawczego Nie ma powtarzających się zaprzeczeń jego tez, Nie ma programu ”rywala ” ( jego celem jest wyjaśnienie tych samych faktów przy pomocy innych ram teoretycznych)

HIPOTEZA O SELEKCJI Problem selekcji pracodawcy wykształcenie wykształcenia Uzdolnienia Nastawienie na sukces Cechy rodzinne

Mniej ambitna… + Z łatwością wyjaśnia płace osób rozpoczynających karierę zawodową, - Ma trudności z wyjaśnieniem zarobków pracowników zatrudnionych od dawna, ponieważ zarobki są nie tylko silnie skorelowane z długością okresu wykształcenia, lecz również z posiadanym doświadczeniem zawodowym. - Nie wypowiada się na temat ochrony zdrowia - Nie uwzględnia migracji geograficznych

? ? ? Czy chcemy dokonywać selekcji jednostek chcących pracować przy pomocy edukacyjnych papierów uwierzytelniających? Jak efektywny jest istniejący system oświatowy jako narzędzie przydzielania ludzi do miejsc pracy?

Narodowy Ośrodek Sprawdzania Uzdolnień Założenie zakaz żądania przez pracodawców przed podpisaniem umowy o pracę jakichkolwiek dowodów potwierdzających posiadanie przez kandydatów odpowiedniego wykształcenia.

Koszty obecnego systemu oświatowego Koszty NOSU Produkcyjność pracy po reorganizacji Produkcyjność pracy Stopa zysku z formalnego wykształcenia została przeszacowana

Krytyka Schultz przyjął, że kształcenie ma charakter czysto inwestycyjny. Trudno się z takim poglądem zgodzić, gdyż może ono być podejmowane częściowo również ze względów pozaekonomicznych, np.: satysfakcji z poszerzania wiedzy, osiągnięcia prestiżu, czy chęci rozwoju osobowości. Problemem nierozwiązanym w tej teorii jest również to, że podejmując decyzje o kształceniu, pracownik nie posiada pełnej informacji o rynku pracy, co może powodować, że jego kształcenie, nie będzie miało odniesienia do wykonywanej lub poszukiwanej pracy.

Zasługi Podjęto szerzej problem interwencji państwa w rozwój kapitału ludzkiego. O ile w ekonomii klasycznej interes pracownika podporządkowano interesowi właścicieli przedsiębiorstw o tyle w teorii kapitału ludzkiego zwracano większą uwagę na rolę państwa w dbałości o człowieka (o kapitał ludzki).

Pytania do dyskusji Czym jest „twardy rdzeń”? Jakie zaprzeczenia napotkano no obszarsze badań programu? Czy program okazał się postępowy czy degenerujący?

Dziekuje za uwagę