Polska wobec celów pakietu energetyczno- klimatycznego UE na 2030 rok Debata on-line, Warszawa, 26 luty 2014 Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada Fundacja – Instytut na rzecz Ekorozwoju, poglądy w nim wyrażone nie odzwierciedlają oficjalnego stanowiska Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

WPROWADZENIE

Przesłanie klimatyczne Emisja GHG Scenariusz bez zmian Scenariusz dotrzymania 450 ppm CO2 Źródło: OECD (2012), Environmental Outlook to 2050: The Consequences of Inaction.

Punkt wyjścia Polityka energetyczno-klimatyczna UE po roku 2020 będzie nadal utrzymana choć bardziej łagodna; Pogłębia się kryzys polskiego sektora energetycznego; Brak zdecydowanego wsparcia dla energetyki odnawialnej i efektywności energetycznej; Gwałtowny wzrost emisji gazów cieplarnianych z transportu; Zmiany w otoczeniu Polski w kierunku energetyki odnawialnej, prosumenckiej i efektywności energetycznej (np. Niemcy).

Biała Księga – propozycje Ramy polityczne na okres 2020 – 2030 dotyczące klimatu i energii redukcja emisji gazów cieplarnianych w UE na poziomie 40 % w stosunku do roku 1990; sektor EU ETS to obniżenie emisji gazów cieplarnianych o 43 % w stosunku do roku 2005; sektor non-EU ETS ograniczenie wielkości emisji o 30 % w stosunku do roku 2005 r. ; zwiększenie udziału energetyki odnawialnej do 27%, co w sektorze elektroenergetycznym oznacza 45 %; brak celu dotyczącego poprawy efektywności energetycznej.

Prognoza zmian cen nośników energii do 2030 roku (wg MAE 2013 – scenariusz BAU) (ceny bez uwzględnienia cen uprawnień do emisji)

Panele fotowoltaiczne Zmiany cen OZE Energia wiatrowa USA i Dania Panele fotowoltaiczne USA rysunki za: Bukowskim 2014

SCENARIUSZE w UE Reference - odniesienia GHG40 – redukcja o 40% GHG40/EE – redukcja o 40% wraz z efektywnością energetyczną GHG40/EE/RES30% - redukcja o 40% wraz z efektywnością energetyczną i udziałem OZE na poziomie 30% GHG45/EE/RES35% - redukcja o 45% wraz z efektywnością energetyczną i udziałem OZE na poziomie 35%

(dla różnych scenariuszy) Zmiana cen uprawnień w EU ETS Wybrane efekty propozycji UE (dla różnych scenariuszy) Zmiana cen uprawnień w EU ETS Źródło EREC 2014

Wybrane efekty propozycji UE (dla różnych scenariuszy) Całkowite koszty sektora energetycznego (jako % PKB) Źródło EREC 2014

Wybrane efekty propozycji UE (Dla różnych scenariuszy) Zmiany wielkości importu surowców energetycznych jako efekt różnych scenariuszy (2010 = 100%) Źródło EREC 2014

Wybrane efekty propozycji UE (dla różnych scenariuszy) Korzyści zdrowotne w 2030 roku dla różnych scenariuszy dodatkowe miliony lat życia w UE Źródło EREC 2014

Wybrane efekty propozycji UE (dla różnych scenariuszy) Dodatkowe miejsca pracy w UE jako efekt wybranych scenariuszy Źródło EREC 2014

Wybrane efekty propozycji UE Czy grozi nam ucieczka emisji ? Udział przemysłu w PKB wybranych krajów (lata 1970 – 2010) Źródło: UN Database za Bukowskim 2014

ENERGETYKA PL

Czynniki determinujące przyszłość polskiej energetyki oraz trzy wymiary skutków jej rozwoju 2050.pl. Podróż do niskoemisyjnej przyszłości. Pod redakcją Macieja Bukowskiego. Instytut Badań Strukturalnych, Instytut na rzecz Ekorozwoju i European Climate Foundation. Warszawa 2013.

Import węgla kamiennego Maksymalny czas życia mocy wytwórczych Polskie wyzwania Import węgla kamiennego Wyczerpywanie się dotychczas udostępnionych zasobów węgla Wysoka cena węgla krajowego Problemy społeczne uruchomienia nowych złóż Brak inwestycji odtworzeniowych „Wszyskoizm” polityki energetycznej – polityka dryfu i miraży, zamiast realnych planów Efektywność i OZE niechciane politycznie „dzieci” Maksymalny czas życia mocy wytwórczych istniejących w 2011 roku 2050.pl. Podróż do niskoemisyjnej przyszłości. Pod redakcją Macieja Bukowskiego. Instytut Badań Strukturalnych, Instytut na rzecz Ekorozwoju i European Climate Foundation. Warszawa 2013.

Zmieniający się potencjał energetyczny Polski - podsumowanie Źródło energii Perspektywy Węgiel kamienny Wzrost kosztów wydobycia w kraju, niska konkurencyjność międzynarodowa i wypieranie przez import. Węgiel brunatny Konieczność otwarcia nowych złóż – wysokie koszty pozaekonomiczne. Gaz łupkowy Nieznany potencjał - niepewna skala i opłacalność wydobycia. Źródła odnawialne Dziś relatywnie wysoki, ale szybko spadający wraz z rozwojem technologii, koszt wykorzystania OZE Energia nuklearna Brak własnych zasobów uranu, brak tradycji technicznej w energetyce jądrowej i ograniczone know-how w tym zakresie Wspólny europejski rynek energii Wymaga dokończenia reform na szczeblu europejskim oraz rozbudowy infrastruktury, a także uwolnienia cen na rynku krajowym 2050.pl. Podróż do niskoemisyjnej przyszłości. Pod redakcją Macieja Bukowskiego. Instytut Badań Strukturalnych, Instytut na rzecz Ekorozwoju i European Climate Foundation. Warszawa 2013.

Zrównoważone podejście do miksu energetycznego i nie tylko Efektywność energetyczna przede wszystkim; Energetyka odnawialna motorem zmian wraz z budowaniem silnej pozycji prosumenta; Dostosowywanie sieci do nowych wyzwań; Odchodzenie od szkodliwych i schyłkowych technologii; Przejściowa i zabezpieczająca rola gazu; Niskoemisyjna energetyka węglowa jako czasowo zło konieczne; Budowanie bezpieczeństwa energetycznego i ograniczanie importu paliw Zrównoważona energetyka jako istotny element pobudzający innowacyjną gospodarka i tworzący zielone miejsca pracy

Strategia wdrażania zrównoważonej energetyki 2050.pl. Podróż do niskoemisyjnej przyszłości. Pod redakcją Macieja Bukowskiego. Instytut Badań Strukturalnych, Instytut na rzecz Ekorozwoju i European Climate Foundation. Warszawa 2013.

Czy głęboka redukcja emisji jest osiągalna? Emisje gazów cieplarnianych w Polsce 2050.pl. Podróż do niskoemisyjnej przyszłości. Pod redakcją Macieja Bukowskiego. Instytut Badań Strukturalnych, Instytut na rzecz Ekorozwoju i European Climate Foundation. Warszawa 2013.

Skumulowane koszty i korzyści netto analizowanego pakietu wg sektorów, mld euro 2050.pl. Podróż do niskoemisyjnej przyszłości. Pod redakcją Macieja Bukowskiego. Instytut Badań Strukturalnych, Instytut na rzecz Ekorozwoju i European Climate Foundation. Warszawa 2013.

Co z kosztami zewnętrznymi? Koszty zdrowotne jako proc. PKB w Polsce 2050.pl. Podróż do niskoemisyjnej przyszłości. Pod redakcją Macieja Bukowskiego. Instytut Badań Strukturalnych, Instytut na rzecz Ekorozwoju i European Climate Foundation. Warszawa 2013.

PODSUMOWANIE

Poziom UE Poziom redukcji GHG zaproponowanych w Białej Księdze jest realistyczny ale nie wystarczający do dotrzymania granicy 2oC; Rozwój OZE jest zbyt minimalistyczny patrząc na postęp technologiczny i spadek kosztów inwestycyjnych; Brak celu dla efektywności energetycznej osłabia całość propozycji; Działania UE na rzecz ochrony klimatu poprawiają bilans handlowy, wspierają innowacje i tworzą wiele miejsc pracy, a także ograniczają koszty zewnętrzne; Cele 2030 będą miały różnorodny wpływ na gospodarkę i społeczeństwo poszczególnych krajów UE; Obawy o dezindustrializację Europy w wyniku wysokich kosztów energii są przesadzone;

Poziom PL Polska musi znaleźć własną, strategicznie korzystną odpowiedź na propozycje Białej Księgi a nie zawetowanie jej. Niezbędne jest rozpoczęcie dywersyfikacji zdominowanego przez węgiel i ropę naftową miksu energetyczno-paliwowego. Efektywność energetyczną jako nisko „wiszący owoc” należy podjąć w stopniu zdecydowanym już od zaraz. Uruchomienie ludzkiej aktywności i prywatnych zasobów finansowych do budowania na szeroką skalę energetyki prosumenckiej. Sektor non-EU ETS wymaga wnikliwej analizy i elastycznego podejścia do uzyskania na forum UE. Lata 2014-2030 należy traktować jako okres przygotowujący do głębszej modernizacji gospodarki w perspektywie lat 2030-2050. Niezbędnym jest prowadzenie polityki przemysłowej wraz z odnalezienie własnej niskoemisyjnej inteligentnej specjalizacji.

Instytut na rzecz Ekorozwoju DZIĘKUJMY ZA UWAGĘ ! Instytut na rzecz Ekorozwoju www.ine-isd.org.pl www.chronmyklimat.pl ine@ine-isd.org.pl 27 27