Wespazjan Kochowski ŻYCIE I TWÓRCZOŚĆ

Biografia Wespazjan Hieronim Kochowski herbu Nieczuja (ur. w 1633 w Gaju koło Waśniowa w ziemi sandomierskiej, zm. 6 czerwca 1700, w Krakowie) – jeden z najwybitniejszych historyków i poetów polskiego baroku, najbardziej typowy przedstawiciel filozofii i literatury. Miejsce urodzenia poety - dwór Kochowskich i miejscowość Gaj dziś nie istnieje i nie zostało do tej pory jednoznacznie zidentyfikowane. W okolicach Waśniowa jest kilka miejsc o identycznej lub podobnej nazwie: Gaj, Zagaje. Przez całe życie związany był z Małopolską. Jego rodzicami byli Jan, średnio zamożny szlachcic, oraz Zofia z Janowskich. Uczył się w Krakowie, w słynnym Kolegium Nowodworskiego. Po jego ukończeniu przez dziesięć lat walczył w chorągwi husarskiej z Kozakami, Rosjanami i Szwedami (brał udział między innymi w bitwie pod Beresteczkiem). W 1660 powrócił do rodzinnego Gaju, a wkrótce przeniósł się do wsi Goleniowy koło Szczekocin (ziemia krakowska). W 1666 brał udział w rokoszu Lubomirskiego, podczas którego wziął udział w bitwie pod Mątwami. W 1688 roku brał czynny udział w życiu politycznym i zyskał poważanie wśród szlachty. Zauważył go nawet dwór i w latach 1671-1673 piastował urząd podżupnika wielickiego, czyli kontrolera największych w kraju kopalni soli.  

A tak wyglądał nasz patron Wespazjan w młodości Wespazjan w podeszłych latach

Jego twórczość Różaniec Najświętszej Panny Maryi 1668 Chrystus cierpiący, wedle tekstu Ewangeliej Świętej wierszem polskim wystawiony , Kraków 1681 Niepróżnujące próżnowanie 1673 Annalium Poloniae ab obitu Vladislai IV Climacteres (Roczników polskich od śmierci Władysława IV Klimaktery) 1683 Dzieło Boskie albo Pieśni Wiednia wybawionego i inszych transakcyjej wojny tureckiej w roku 1683 szczęśliwie rozpoczętej 1684 Psalmodia polska, Trybut należyty wdzięczności wszystkiego dobrego Dawcy, Panu i Bogu albo Psalmodia polska za dobrodziejstwa Boskie dziękująca 1695

Herb Nieczuja- polskim herbem szlacheckim W polu czerwonym ostrzew srebrna lub naturalna z zaćwieczonym krzyżem złotym lub srebrnym. Sęków pięć lub sześć, zazwyczaj trzy po stronie prawej. W klejnocie między czarnymi skrzydłami orlimi samo godło. Istnieje wersja bez krzyża i z pięcioma piórami strusimi w klejnocie. W pierwotnej, średniowiecznej wersji pole było błękitne, zaś godło srebrne.

Najważniejsze cytaty Wespazjana Bardziej dbamy o włości, a niż o wolności; Słobody, nie swobody głowę nam mozolą, Niż złotą wolność, bardziej samo złoto wolą. Bóg człeka z gliny stworzył – piszą historyje – jakoż on nie rozmoknie, gdy ustawnie pije?, Ciało domownik zły, wala się w błocie nieprawości, jako wieprz tyjąc młótem rozkoszy. Co to jest świat? Nic inszego jeno błaznów klatka! Cóż jest człowiek? Kawalec błota, syn gniewu, naczynie zelżywości, urodzony w plugastwie, żyjący w nędzy, mający umrzeć w ucisku. Często niewinne żony małżonkowie winią, Iże im rogi na łbie jak satyrom czynią. Lecz każdy niech swej spyta; wiem, tak mu odpowie: „Niech będzie róg, gdzie trzeba, nie będzie na głowie”. Fortunę wiedz być płochą, dziś matką jutro może być macochą. Kunszt to natury w małych rzeczach pokazać misterstwo, a wewnętrzną cnotą nagradzać, komu z wierzchu barwy albo wzrostu ujęła.

Pozostałości po Wespazjanie W naszym kościele w zachrystii znajduje się wizerunek Kochowskiego. Pamiątkami po Wespazjanie są również znajdujące się w kościele meble (regał w przedsionku, kredens z lustrem w zachrystii oraz drzwi).

Nadanie imienia szkole w Goleniowach Dnia 01.06.2008r. Pamiętna data-nasza szkoła już nie jest bezimienna. Jest to jedyna szkoła w Polsce imienia Wespazjana Kochowskiego .

Hymn szkoły 1. W pięknym Gaju pod Kielcami Żył tam rycerz bardzo znany Walczył dzielnie za ojczyznę Dostał w spadku ojcowiznę.

Ref. Witaj, witaj Wespazjanie Wśród Polaków wielki panie Witaj, witaj nam Kochowski Witaj wieszczu Goleniowski

2. Ojciec do nas Cię wyprawił Tu gdzie dworek i dwa stawy Tu gdzie łąki i gdzie lasy W szczęściu żyłeś długie czasy

Ref. Witaj, witaj Wespazjanie Wśród poetów wielki panie Witaj, witaj nam Kochowski Witaj wieszczu goleniowski

3. Cudne dzieła żeś pisywał I na lutni pięknie grywał Marię Pannę wychwalałeś Serce szczerozłote miałeś

Ref. Witaj, witaj Wespazjanie Wśród poetów wielki panie Witaj, witaj nam Kochowski Witaj wieszczu goleniowski

4. Zachwycały Cię widoki Słońce w zbożu i obłoki Chłop dla Ciebie był kamratem Przyjacielem no i bratem

Wśród poetów wielki panie Witaj, witaj nam Kochowski Ref. Witaj, witaj Wespazjanie Wśród poetów wielki panie Witaj, witaj nam Kochowski Witaj wieszczu goleniowski

5. Dziś twe imię wychwalamy Psalmy, fraszki wciąż czytamy Tyś patronem naszej szkoły Chroń swe dzieci od niedoli

Ref. Witaj, witaj Wespazjanie Wśród poetów wielki panie Witaj, witaj nam Kochowski Witaj wieszczu goleniowski.

Turniej Jednego Wiersza ,,O Laur Wespazjana Kochowskiego” Jest to cykliczny konkurs, który organizuje od wielu lat Zespół Szkół w Szczekocinach. Ma on ogólnopolski zasięg. Nasi uczniowie w każdym roku biorą w nim udział, odnosząc liczne sukcesy.

Dziękujemy za uwagę. Prezentacje wykonały: Julia Skrzypiciel Izabela Lech