FUNDACJA WSZECHNICY BUDOWLANEJ OWEOB Promocja Patronat Honorowy Przewodniczącego Komisji Infrastruktury Sejmu RP oraz Ministra Infrastruktury rukturyPrzewodnicącego Rynek budowlany i ceny w badaniach oraz statystyce – maj Budownictwo po czterech miesiącach 2011 roku Prof. dr Zofia Bolkowska Wyższa Szkoła Zarządzania i Prawa Partner programu

Podstawowe tendencje w gospodarce PKB wzrastał w 2010 r. o 3,8%. Pierwsze miesiące 2011 r. wskazują na utrzymywanie się wysokiego (ponad 4%) tempa wzrostu gospodarczego. Po niskiej inflacji w połowie 2010 r. – obserwowano już w końcu roku 2010 rosnące ceny towarów i usług (powyżej górnej granicy celu inflacyjnego) W 1 kwartale 2011 inflacja wynosiła 3,8%, a w kwietniu 4,5%. Produkcja sprzedana przemysłu wzrosła w kwietniu o 6,6% (po czterech miesiącach o 8,1%) i był to wzrost słabszy od osiąganego w 1 kwartale. Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw zwiększyło się w okresie o 4%, wpływa to na niewielkie ograniczenie wzrostu bezrobocia (12,3% w grudniu 2010, 13,1% w marcu 2011, 12,6% w kwietniu. Płace w sektorze przedsiębiorstw wzrosły w kwietniu o 5,9%. Zagrożeniem rozwoju jest wysoki deficyt finansów publicznych (w 2010 r. 55% PKB)

Dane GUS za cztery miesiące 2011 r. wskazują, że w budownictwie utrwala się dobra sytuacja. Podobnie jak w kwietniu – również w maju coraz więcej przedsiębiorstw korzystnie ocenia sytuację na rynku budowlanym, ale optymizm jest umiarkowany. Wg ostrożnych ocen - można oczekiwać trwałego powrotu budownictwa na „ścieżkę wzrostu”.

W kwietniu 2011 produkcja budowlana w przedsiębiorstwach zatrudniających > 9 osób była wyższa o 15,6%, a po czterech miesiącach 2011 statystyczny wskaźnik wzrostu wynosił 17%. Największy wzrost miał miejsce w przedsiębiorstwach realizujących roboty inżynierii lądowej i wodnej.

Wzrost/spadek w budownictwie (w %) w styczniu, lutym, marcu i kwietniu 2010 i 2011

W okresie 4 miesięcy 2011 przedsiębiorstwa zatrudniające > 9 osób przekroczyły (nieznacznie) poziom produkcji roku 2009 – „najlepszego” w okresie Udział jednostek małych (< 9 osób) to około ½ ogólnej wartości rynku budowlanego. Są to głównie roboty o charakterze remontowym, wykończeniowe i niewielkie usługi budowlane.

Podstawowe rodzaje robót budowlanych w % wzrostu okresie 4 miesięcy W 2010 r. notowano spadek wszystkich rodzajów robót. W 2011 r. wzrastają roboty infrastrukturalne i specjalistyczne, relatywnie mniej budownictwo usługowe.

Podstawowe rodzaje robót budowlanych w mln zł cen bieżących w okresie 4 miesięcy 2009, 2010 i 2011

Początek roku zapowiadał większy „ruch” inwestycyjny na rynku mieszkaniowym … Wg ostatnich danych developerzy coraz ostrożniej oceniają koniunkturę w mieszkalnictwie Podczas gdy w pierwszych 2 miesiącach 2011 utrzymywała się obserwowana już w drugiej połowie ubiegłego roku zwiększona aktywność inwestycyjna w budownictwie zarówno developerskim jak też inwestorów indywidualnych – w kwietniu rozpoczynano mniej mieszkań niż rok temu Na razie nie potwierdzają się wcześniejsze oceny, że można oczekiwać już niebawem wzrostu mieszkań oddawanych do użytkowania. Aktywność inwestycyjna słabnie.

Ruch budowlany w mieszkalnictwie w okresie od stycznia do kwietnia W 2009 r. najwięcej mieszkań rozpoczynano i oddawano do użytkowania Spadek od 2010 r. W 2011 r. niewielki wzrost pozwol eń

W 1 kwartale 2011 rozpoczęto o 13,6% mieszkań więcej niż przed rokiem, ale w kwietniu rozpoczynano mniej mieszkań Łącznie w okresie 1– rozpoczęto o 0,3% więcej mieszkań ogółem, w kwietniu o 17,5% mniej Indywidualne w okresie o 5,6% więcej, w kwietniu o7,6% mniej Developerzy w okresie o 0,7% mniej, w kwietniu o 24,7% mniej

Mieszkania oddane do użytku w tys. W okresie r. oddano do użytku o 17,8% mniej mieszkań ogółem Indywidualne o 2% więcej Developerzy o 33,7% mniej

Oceny koniunktury w budownictwie w 2011 r. były w kwietniu i w maju dodatnie, lepsze niż w 1 kwartale… W styczniu 2011 poprawę koniunktury sygnalizowało 13% przedsiębiorstw, a jej pogorszenie 28%. W lutym 2011 poprawę koniunktury sygnalizowało 16% firm, pogorszenie 25%. W marcu 2011 poprawę koniunktury sygnalizowało 19% firm, pogorszenie 24%. W kwietniu 2011 poprawę koniunktury sygnalizowało 21% firm, pogorszenie 20%. W maju 2011 poprawę koniunktury sygnalizowało 21% firm, pogorszenie 18%.

Jak oceniają koniunkturę przedsiębiorstwa budowlane

Co przeszkadza przedsiębiorcom najbardziej … Wysokie i rosnące koszty zatrudnienia Konkurencja trzyma się mocno Nieco mniej firm narzeka na brak popytu Rosną koszty materiałów Co piąta firma ma trudności z pozyskaniem wykwalifikowanych pracowników

Bariery wzrostu budownictwa wg badań ankietowych w % deklaracji w kwietniu i maju 2011 Najwięcej - koszty zatrudnienia, konkurencja Nieco mniej - brak popytu Rośnie bariera kosztów materiałowych Przedsiębiorstwa nie sygnalizują trudności organizacyjnych ani braku finansowania zadań.

Zmiany w zatrudnieniu i płacach  W okresie styczeń – kwiecień 2011 wzrost zatrudnienia w budownictwie wynosił 8,5%, a wzrost średnich płac 3%. Wysoki wzrost zatrudnienia (11,9%) i płac (7,6%) odnotowano w przedsiębiorstwach realizujących roboty infrastrukturalne). Może to oznaczać przygotowanie do zwiększenia zakresu robót w najbliższych miesiącach.  Podobnie jak w marcu zanotowano w kwietniu 2011 wzrost cen produkcji budowlanej (o 0,6%).

Wzrost zatrudnienia w budownictwie ogółem i w przedsiębiorstwach realizujących obiekty infrastrukturalne styczeń – kwiecień 2011

Wzrost płac w budownictwie ogółem i w przedsiębiorstwach realizujących obiekty infrastrukturalne styczeń – kwiecień 2011

W najbliższym czasie należy spodziewać się wzrostu cen produkcji budowlanej na co będą silniej oddziaływały ceny materiałów i płace W 2010 r. ani ceny materiałów ani płace nie miały dużego wpływu na wzrost cen produkcji budowlanej, które były stabilne. Obecnie sytuacja się zmienia:  Płace wzrastają, szczególnie w przedsiębiorstwach realizujących roboty infrastrukturalne.  Ceny większości materiałów są wyższe niż rok temu.  Na rynku budowlanym jest coraz większe ożywienie, co sprzyja presji na ceny produkcji budowlanej.

Za wcześnie na prognozy, ale …. Budownictwo infrastrukturalne nadrabia „zaległości”. Wywołuje to rosnący popyt na kadry szczególnie wykwalifikowane. Wbrew wcześniejszym przewidywaniom, że nie będzie presji na płace – wynagrodzenia wzrastają. Są to sygnały spodziewanych zmian na budowlanym rynku pracy. Otwarcie kolejnych unijnych rynków pracy może spowodować większą emigrację zarobkową. Może (ale nie musi) powtórzyć się sytuacja z lat 2006 – 2008; odpływ kadr budowlanych, brak zatrudnienia i dynamiczny wzrost płac.

Wzrost płac w sektorze przedsiębiorstw i w budownictwie w %

Wskaźniki rentowność netto przedsiębiorstw w budownictwie w % 1 kwartał w budownictwie zawsze wykazuje niska rentowność W 2010 r. Co piąta badana firma nie przynosiła zysku, w 1 kwartale 2011 aż 1/3.

Podsumowanie W tym roku warunki atmosferyczne były dobre i wzrost w okresie 4 miesięcy 2011 jest wysoki, nawet uwzględniając „korzyści” z porównania do niskiej bazy roku poprzedniego. Wzrost w robotach infrastrukturalnych pozwala na ostrożną ocenę, że w 2011 r. infrastruktura będzie „motorem” wzrostu sektora (jak było to w 2009 r.) Nie wzrasta budownictwo ogólne. Inwestorzy zagraniczni od początku kryzysu ograniczali swój udział w realizacji obiektów usługowych (m.in. handlowe, hotele, magazyny) i niechętnie wracają na polski rynek budowlany. Maleje liczba oddawanych do użytku mieszkań.

Mineralne materiały budowlane Po 4 miesiącach roku

Wzrost produkcji w przemyśle materiałów budowlanych po 4 miesiącach 2011 był bardzo wysoki – statystyczny wskaźnik wzrostu wynosił 23,8%. Po 12 miesiącach 2010 produkcja sprzedana wzrosła o 16,9%.  Jeszcze w okresie pierwszych miesięcy 2010 r. nadal produkcja była niższa niż rok temu, ale od marca rozpoczął się wzrost.  W styczniu 2011 r. mineralne materiały budowlane osiągnęły w porównaniu do stycznia 2010 r. bardzo wysoki ponad 40% wzrost, w lutym 34,8%, w marcu 19,3%., w kwietniu 15%. W styczniu i lutym na wskaźniki wpływała niska baza roku poprzedniego

Mineralne materiały budowlane Wahania miesięcznego tempa zmian przy tendencji wzrostu

Wartość produkcji mineralnych materiałów budowlanych w okresie 1 – IV – 2011 w mld zł cen bieżących Po czterech miesiącach jeszcze nie osiągnięto w 2011 r. poziomu roku 2008

W marcu i kwietniu 2011 wolumen produkcji sprzedanej mineralnych materiałów budowlanych (w cenach bieżących, przy spadku cen) wyższy był w porównaniu z latami 2009 i 2010 (były to lata bardzo „słabe”), zbliżał się do wysokiego poziomu 2008 r.

Wskaźniki rentowność netto przedsiębiorstw w przemyśle mineralnych materiałów budowlanych w % W 2010 r. ponad 30% badanych firm nie przynosiło zysku, w 1 kwartale 2011 aż 52%.

Wskaźniki rentowność netto przedsiębiorstw wg branż w 2009 r. i w 2010 w % Wszystkie branże są rentowne, niektóre zaskakująco wysoko.

Wskaźniki wzrostu produkcji i rentowność netto przedsiębiorstw wg branż w 2010 w % w przedsiębiorstwach > 49 osób W produkcji cementu przy niewielkim wzroście produkcji – rentowność jest wysoka.

Ilość produkcji wybranych grup materiałów budowlanych w 2010 r. do roku ubiegłego w %

Wzrost ilości produkcji w % wybranych grup materiałów budowlanych w do 2010

Statystyczny wzrost w pierwszych 4 miesiącach 2011 mineralnych materiałów budowlanych pozwala na ocenę, że tendencja trwałego wzrostu utrwala się. Rzeczywisty wzrost produkcji zależy od popytu na materiały, głównie ze strony budownictwa Wzrost w okresie styczeń – kwiecień 2011 do roku 2010 był wysoki 23,8%. O 15% wzrosła produkcja kwietnia do poprzedniego roku. W ilości podstawowych materiałów we wszystkich rodzajach po 4 miesiącach 2011 uzyskano wysoki wzrost.

Dziękuję za uwagę