POCHODZENIE, FORMY, FUNKCJE PIENIĄDZ POCHODZENIE, FORMY, FUNKCJE
Definicja pieniądza Potoczna: bardzo prosta: To wszystko czym się płaci za dobra/usługi, które chce nabyć
Definicja wymagająca Wymagająca: aby dany środek uznać za pieniądz musi on spełniać wszystkie funkcje, a nie tylko jedną –środek płatniczy -Musi być ogólnie/oficjalnie uznany za legalny środek płatniczy -aby mógł zwalniać z długów Musi być miarą wartości (aby porównywać ceny różnych dóbr i mierzyć ich wartośc rynkową) musi umożliwiać przechowywanie wartości w czasie
Pomiar ilości pieniądza w gospodarce
Miary pieniądza ,NBP (od 2003 r.) 1.Gotówka w obiegu (bez kas banków) 2.Depozyty bieżące (łącznie z overnight) M1 (1+2) 3.Depozyty terminowe-do 2 lat 4.Depozyty terminowe z terminem wypowiedzenia-do 3 mies.włacznie M2 (M1+3+4) 5.Operacje z przyrzeczeniem odkupu 6.Dłużne papiery wartościowe z terminem do 2 lat włącznie M3 (M2+5 +6) Razem
Podaż pieniądza
Mnoznik pieniądza-faktyczny
M0:13 % M, 120 bln.(2014)
Kredyty przewyższają depozyty…
M1,M0,mnożniki pienięzne i gotówka w wybranych krajach % PKB M1 %PKB Mnożnik M1/M0 Gotówka(%M1) Francja 3,61 21,24 5,88 15,06 Niemcy 10,34 24,58 2,38 30,86 Japonia 10,54 32,32 3,07 23,54 W.Brytania 3,97 37,73 9,51 7,43 USA 6,45 18,28 2,83 28,78 Jak widać duży udział gotówki w M1 w Niemczech i USA spowodował niski mnożnik (m) Źródło”M.Burda,Ch.Wyplosz:Makroekonomia. Podręcznik europejski,PWE 2000,s .278 Polska M0/M3 = 83,5 mld./ 627,5 mld.zł.= 13 %
Wielkośc podaży pieniądza (2008 r.) STREFA EURO M1 :42,9 % PKB M2 :86,5 % PKB M3 : 101,3 % PKB USA M1 : 11,1 % PKB M2 :57,5 % PKB
Podaż pieniądza zmienia się,spada znacznie w recesji Zmienna dynamika depozytów;zwiększają się w kryzysie,spadają gdy stopa procentowa spada Firmy nie inwestują i mają duże depozyty
SKUMULOWANA ZMIANA BILANSÓW BANKÓW CENTRALNYCH
Czy ważna jest ilość pieniedzy? Przykład: wzrost pieniedzy w USA (M1,M2,MZM)
Zmiany,dynamika M1, USA
Zmiany,dynamika kredytów, USA
Money Zero Maturity –pieniądz absolutnie płynny
Zmiany-dynamika M2, USA
Co banki robią z pozyskanymi pieniędzmi od FED-u
Luzowanie ilościowe-FED
wnioski Polityka pieniężna ma duże ograniczenia Zwłaszcza kiedy stopa procentowa Banku Centralnego (BC) zbliża się do zera Samo „luzowanie ilościowe” nie zmienia sytuacji w sferze realnej ,dostarcza tylko płynności w sferze finansowej Dodatkowa plynnośc z banków centralnych powoduje rosnące dysproporcje w sferze finansowej,np.szybki wzrost aktywów finansowych na rynku,łatwośc spekulacji przy zaniżonej cenie pieniądza .To są jednak mylące informacje dla inwestorów Nowy pieniądz pozyskany przez banki z Banku centralnego nie zamienia się automatycznie w nowy kredyt; może osiąśc na rachunkach rezerwowych i nie wpływa na koniunkturę
Stopy procentowe
Stopa nominalna i realna Stopy wyznaczane przez bank centralny to stopy nominalne. Oznaczamy je jako : (i) Praktycznie ważna jest jednak stopa realna ( sr) , uwzględniająca inflację :(ie) –oczekiwana inflacja. sr = i – ie Zatem: i = sr + ie np. obecnie sr= 4,5 – 3,5 =1 %
Podstawowa stopa banku centralnego Stopa na rynku międzybankowym (LIBOR, WIBOR) Stopa kredytów prime –komercyjnych Stopa kredytów mieszkaniowych Stopa kredytów gotówkowych
Stopy procentowe i kursy rynkowe
Podstawowe stopy procentowe
Problem wejścia złotego do strefy euro ????
Warunki Dług – do 60 %PKB Stabilność cen -Inflacja 3 kraje w UE o najmniejszej inflacji Deficyt budżetowy 3 %PKB Długoterminowe stopy procentowe (np. stopa obligacji długoterminowych rządu)- maks.+2 pkt.% 3 krajów o najniższej stopie ERM II (+/- 15% ) odchyleń od kursu euro