Dług publiczny Część 2. Welfare state a transfery Zobowiązania państwa prowadzą do duzych transferów, zwłaszcza że są one indeksowane To prowadzi często.

Prezentacja na temat: "Dług publiczny Część 2. Welfare state a transfery Zobowiązania państwa prowadzą do duzych transferów, zwłaszcza że są one indeksowane To prowadzi często."— Zapis prezentacji:

1 Dług publiczny Część 2

2 Welfare state a transfery Zobowiązania państwa prowadzą do duzych transferów, zwłaszcza że są one indeksowane To prowadzi często do deficytu budzetowego

3 Dług prywatny ma współcześnie – przez gwarancje państwa dla depozytów i ochronę zaufania dla sektora finansowego (too big too fail) –ma tendencję do przekształcania się w dług publiczny Tak się stało w kryzysie 2009-2010

4 Dług a kryzys bankowy Po kryzysie bankowym zwyklę nastepuje kryzys zadłużenia (badania C.Reinhart, K.Rogoff)

5

6

7 Kredyt jako źródło długu publicznego Kredyt banku centralnego kredyt banków komercyjnych (polskich, zagranicznych) Kredyty międzynarodowych instytucji finansowych

8 Papiery wartościowe jako źródło długu Bony skarbowe (do roku, płynnośc) Obligacje skarbowe 2,3,5.10.15,20,30 letnie USA: 100 letnie (?)

9

10

11

12

13

14

15 SID- skarbowe Instrumenty dłużne FINANSOWANIE DŁUGU

16 Obligacje skarbowe Oferowane w sieci sprzedazy detalicznej -2 letnie stałe oprocentowanie -3 letnie, zmienna stopa procentowa 4 letnie indeksowane oszczędnościowe 10 letnie emerytalne oszczędnościowe

17

18 Oferowane na przetargach-hurtowe,po 1000 zł. Obligacje zerokuponowe (2 lata), 5 i 6 letnie, o stałym oprocentowaniu, 10,11 letnie,stałe oprocentowanie 20,21 letnie stałe oprocentowanie 30 letnie, stałe oprocentowanie Obligacje o zmiennym oprocentowaniu, uzaleznione od stawki WIBOR Obligacje o zmiennym oprocentowaniu uzaleznione od rentowności bonów skarbowych

19 Obligacje skarbowe denominowane w walutach obcych, oferowane na rynkach zagranicznych 5,10,15,17, 20,30,50 lat W dolarach USD W jenach Frankach szwajcarskich Funtach brytyjskich

20 Obligacje skarbowe w Polsce to 90 % długoterminowych papierów dłuznych Bezpieczne Atrakcyjne dla inwestorów (jako bezpieczny port „safe heaven”) Mogą być publiczne (ponad 1 rok) lub niepubliczne

21 Zapadalność SID (maturity ) Skarbowe Instrumenty Dłużne

22 Obok rentowności ważna jest zapadalność –daje pole manewru

23

24 Bank centralny a Skarb Państwa i dług Po II wojnie bank centralny –BC-(w Europie) zwykle podlegał rządowi Banki centralne zostały znacjonalizowane (W.Brytania, Francja) Lata 80/90: postulat autonomii BC Wyjątek FED jest bankiem prywatnym (własnościowo) ale prezesa mianuje Prezydent „FED jest niezależny od rządu ale w ramach rządu”

25 Cele Banku Centralnego (BC) i rządu: wspólne i rozbieżne Rozbiezne :bank dba o cel inflacyjny, nawet kosztem koniunktury Konieczna koordynacja polityki: to reguła policy MIX (+/-) W kryzysie przeważa koordynacja polityk (Polska, strefa euro,USA)

26 Wpłaty z zysku NBP do budżetu

27 Dług publiczny tworzy roszczenie które musi być spłacone; w konsekwencji wymusza dodatkowa emisje pieniądza Tak się dzieje zwłaszcza w epoce pieniądza papierowego; kreacja pieniądza jest (teoretycznie) nieograniczona

28 W autonomii chodzi zwłaszcza o zakazanie kupowania przez BC papierów skarbowych (poza tymi które służą do operacji otwartego rynku) W razie kupowania takich papierów następuje emisja pieniądza i łatwe powiększanie długu (obecnie w USA; FED skupuje papiery dłużne skarbowe na wtórnym rynku)

29

30 Niespłacenie długu-default Tzw. restrukturyzacja długu -mniejsze oprocentowanie -zmniejszona wielkośc długu - dłuższy czas spłaty Odmowa spłacenia-repudiacja

31

32 Dług a majątek Skarbu Państwa

33

34 W USA dług wynosi (2012 r.) 15 bln. ponad 100 % PKB ale majątek narodowy jest kilkakrotnie wyższy-ponad 50 bln.USD W ostateczności państwo zadłużone które nie jest w stanie spłacić długu zagranicznego może odpowiadać majątkiem własnym (jeśli wierzyciele będą w stanie go zająć, np. statki czy samoloty za granicą, budynki etc)

35 Zarządzanie długiem Dług to olbrzymie aktywa, występujące i notowane na rynku finansowym Mają wpływ na cały rynek finansowy

36 Kto zarządza dlugiem publicznym? W Polsce :Ministerstwo Finansów Inne rozwiązania: specjalny organ powolany do zarządzania dlugiem W.Brytania: Bank centralny (BOE)

37

38

39

40 Długi jednostek i samorządu terytorialnego- też wchodzą do długu publicznego

41

42

43

44

45 Zadłużenie sektora samorządowewgo

46

47 Progi -1 Dług:ponad 50 % PKB ale mniej niż 55 % Projekt ustawy budżetowej: relacja deficytu budżetu panstwa do dochodów nie może być większa niż w poprzednim roku Polska przekroczyła już ten próg i każdy budżet musi być zgodny z warunkami tego progu

48 Próg 2 dług większy niż 55%PKB,mniej niż 60%

49 Próg 2, c.d.

50 Obniżenie progów długu,2014 r. Rządowy projekt nowelizacji ustawy o finansach publicznych przewiduje, że próg na poziomie 55 proc. PKB zostanie zastąpiony progiem 48 proc., a próg 50 proc. PKB - progiem 43 proc. Propozycje przygotowane przez Ministerstwo Finansów związane są z przeprowadzoną ostatnio zmianą w systemie emerytalnym, która skokowo zmniejszyła poziom długu publicznego.

51 Przekroczenie 60 % PKB-procedura sanacyjna RM przedstawia Sejmowi program sanacyjny- dług poniżej 60 % PKB Budzety jednostek samorządu terytorialnego muszą być zrównoważone Zakaz udzielania nowych poręczeń i gwarancji przez jednostki sektora finansów publicznych

52 2012, dług - dane Gdyby dług przekroczył 55 % rząd musiałby przygotować następny budżet bez deficytu. Trzeba byłoby zwiększyć podatki i/lub przeprowadzić bardzo duże cięcia w wydatkach.

53

54 2013 r- progi zostały zmienione Dług publiczny w wyniku przejęcia częsci aktywów OFE uległ zmniejszeniu Progi dotyczą nie 1 roku ale średniej z 6 lat ( co usunęło groźbę przekroczenia długu w jednym roku –i sankcji przekroczenia progu)