bł. Giuseppe Toniolo

Rada Szkół Katolickich 18. 10 Rada Szkół Katolickich 18. 10. 2014 Z ogólnej teorii organizacji i zarządzania…. doc. dr Tomasz Ochinowski Katedra Psychologii i Socjologii Zarządzania , Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego stały współpracownik Instytutu Historii PAN i Instytutu Historycznego UW; badania/ zainteresowania: historia organizacyjna, kulturowe i etyczne konteksty zarządzania, przedsiębiorczość społeczna, kondycja psychiczna, motywacja, kompetencje społeczne i negocjacyjne oraz zarządzanie zespołem doradztwo : cywilny doradca Dyrektora Generalnego Służby Więziennej (Ministerstwo Sprawiedliwości) wcześniej także doradca Prezesa Spółki „Szpital Mazowiecki” oraz ekspert CODN (dziś ORE) „Trener roku 2006” firmy Institute for International Research. Polska … a przede wszystkim…

moi główni nauczyciele teorii, a szczególnie praktyki zarządzania…

“Złote zasady” Micklethwaita i Wooldridge’a dotyczące korzystania przez menedżerów - praktyków z teorii zarządzania. 1. Jeśli coś sprawia wrażenie nonsensu, pewnie nim jest. 2. Kluczem jest wybiórczość i przemyślenie konkretnych zastosowań! 3. Należy uważać, by lekarstwo nie okazało się gorsze od choroby. 4. Należy uważać, czy nie wprowadzenie zmian nie będzie gorsze niż kłopoty związane z ich wprowadzeniem. 5. Nawet najlepsi teoretycy mogą rozczarować, tak jak najgorsi mogą mieć coś do powiedzenia.

„Palarnia kawy Pluton w latach świetności należała Rozgrzewka, „znaj proporcje Mocium Panie” na przykładzie palarnii kawy „Pluton” „Palarnia kawy Pluton w latach świetności należała do krajowej czołówki pod względem jakości i technologii produkcji. Firma miała 31 sklepów w Warszawie, Lublinie, Łodzi, Gdyni i Poznaniu. Powstała w dobie gospodarczej prosperity w Kongresówce, przetrwała obie wojny światowe i powstanie warszawskie. Likwidację zawdzięczała nie złym wynikom finansowym, ale komunistycznej „bitwie o handel”.” Tomasz Markiewicz, Niezłomne palenie kawy, „Puls Biznesu”, 25.03. 2005

Fabryka Palenia Kawy, Cykorii i Surogatów Kawy Pluton 1882 – Tadeusz Tarasiewicz inicjuje w Warszawie produkcję kawy palonej i surogatów kawy wprowadzoną w fabryce technologię produkcji opatentowano w Belgii, Francji i na Węgrzech od 1914 spółka akcyjna 1924 połączona z zakładem Kawa „Molinari” od 1934 firmą kierował Kordian Tarasiewicz

Zostań „alter-ego” Kordiana Tarasiewicza

Czy możliwe jest utrzymanie zaangażowania pracowników, gdy sytuacja finansowa jest zła? Przykład palarni kawy „Pluton” w 1934 roku Problemy finansowe przedsiębiorstwa – spadek zysków o 20-30% Przypadki nieuczciwości pracowników sprzedaży

Co zrobił młody Tarasiewicz ? Zostało zmniejszone wynagrodzenie dyrektora oraz znaczącej części pracowników

Zżycie z firmą, Uczciwość pracodawców, W interesie pracowników było, aby „Pluton” nadal działał na rynku dodatkowe świadczenia np.: medyczne, sport, produkty firmowe.

Dlaczego się udało? redukcja kosztów (styl przywództwa) analiza kluczowych konkurentów i szukanie nisz ekspertyza wywiad korzystanie z kultury „wysokiej” benchmarking + współpraca analiza kultury lokalnej i korzystanie z tradycji („agenci kulturowi”) doskonalenie zarządzania zasobami ludzkimi budowanie relacji ze społecznym otoczeniem biznesu, łącznie z kreowaniem tego otoczenia

Dlaczego się udało w zarządzaniu ? osadzenie wszelkich posunięć w całokształcie działań na rzecz przetrwania i rozwoju firmy cierpliwość i długomyślność korzystanie z dobrych praktyk szkolenia/podręcznik budowanie lojalności pracowników przez lojalność obustronną więcej dowiedz się od autora tych działań: http://www.tarasiewicz.info

w I połowie XIX wieku „nauka i technika parły do przodu, jak nigdy dotąd” (N. Davis) Georg Ohm 1827, Kolonia: opór elektryczny Michael Faraday 1831, Londyn: indukcja elektoromagentyczna Charles Darwin 1859, Londyn: teoria ewolucji Gregor Mendel 1865, Brno: genetyka Dimitrij Mendelejew 1869, Petersburg: układ okresowy pierwiastków George Stephenson 1825, Stockton: kolej pasażerska Nicephore Niepce 1826, Chalon-sur-Saone: fotografia Charlse Babbage 1834, Cambridge: kalkulator mechaniczny Wilhelm Bauer 1850, Kilonia: łódź podwodna Henry Bessemer 1857, St Pancras: udoskonalenie wytopu stali

1851 Wielka Wystawa Przemysłu Wszystkich Narodów Crystal Palce, Londyn

5 miesięcy i 15 dni 14 tysięcy wystawców miliony (6?) widzów

„Przekonanie, że metody naukowe można i powinno się stosować do badania zjawisk dotyczących człowieka w tej samej mierze co do wyjaśniania zjawisk natury, było w istocie jedną z cech charakterystycznych zachodzących w tym okresie przemian. W efekcie – obok ekonomii i etnografii – pojawiły się socjologia, antropologia, geografia człowieka, nauki polityczne i wreszcie psychologia i psychiatria.” (Norman Davis)

Zarządzanie (rys. ze strony yeti.jpg) ekonomia + socjologia

Początki zarządzania (za Danielem J. Boorstinem, 1973/95) Frederic W. Taylor: „W przeszłości na pierwszym miejscu stał człowiek, w przyszłości na pierwszym miejscu musi stanąć system” (‘Zasady naukowego zarządzania’, 1911)

Dr Jekyll i Mr Hyde ? refleksje na temat indywidualnej ludzkiej potrzeby spełnienia się i przyjaznej harmonii między ludźmi pasjonat usprawniania pracy kwakierskie (chrześcijańskie) korzenie *** indywidualna inicjatywa, inteligencja i wolność od rutyny – przyczyny wyższego standardu życia w USA niż gdzie indziej (według obserwatorów z Europy) propagowanie umiłowania rzeczy materialnych i kult wydajności zdenerwowany na robotnika, który nie chce nowoczesności „wół, ociężały umysłowo i fizycznie” (opinia Taylora o robotniku) *** Taylor ostrzegał amerykańskich robotników przed „staroświecką cnotą ‘własnej inicjatywy’”

a więc… genetyczny dylemat zarządzania czy istnieje sprzeczność między możliwością samorealizacji a uczestnictwem człowieka w nowoczesnym procesie technologicznym? niezgodność systemu „naukowego zarządzania” z amerykańskim ideałem poszanowania godności ludzkiej i z „duchem” przedsiębiorczości

„Human resources movement” wywodzący się z harvardzkiego zespołu human relations (lata 30. XX wieku: Elton Mayo i Chester Barnard) do dziś najbardziej wpływowy w zarządzaniu nurt dotyczący przywództwa mieszanka twierdzeń: o władzy „oddolnej” (bottom-up) i „odgórnej” (top-down) moralności James Hoopes: była ona nierealistyczna i bezużyteczna jeśli chodzi o cel, tj. „rozmiękczenie” zarządzania naukowego różne ideologie „human resources”/ „moralnego przywództwa” to „bajer” Daniel Bell: przejście „od despotyzmu do manipulacji jako sposobu utrzymania dominacji” Elton Mayo: „nowa metoda kontrolowania człowieka”

Ale (Hoopes) w samym „zarządzaniu naukowym” pojawiły się dyrektywy bardziej „miękkiego” używania władzy (por. Henry Gantt oraz Lilian i Frank Gilberth) human relations movement pozostał główną korektą brutalności taylorystów i nadal ma ważne przesłanie dla środowisk biznesu, w których ostatnio wzrosła „twardość”

Tymczasem obecnie (Hoopes) guru zarządzania niewiele poświęcają uwagi problemowi „odgórnej” władzy (top-down) główny przedmiot zainteresowania: wielkoduszny charakter i osobowość menedżera; mało konkretów na temat używania autorytetu i władzy panuje przekonanie: sposobem na osiągnięcie sprawnego stosowania władzy jest używanie jej

Co robić? (Hoopes) pamiętać, że raczej demokratyczne wartości w kulturze amerykańskiej, niż walory intelektualne human resources movement przyczyniły się do jego zwycięstwa nad „zarządzaniem naukowym” (podobnie we Francji) Menedżerowie potrzebują więcej – niż to oferują im współcześni guru zarządzania- pomocy w odnajdywaniu optymalnej równowagi między „oddolną” partycypacją a „odgórnym” autorytetem

Antoine Prost (1999/2000) w „Historii życia prywatnego”: na przykładzie Francji Ewolucję koncepcji dominujących w organizacji – przejście od Tayloryzmu (splecionego z francuską tradycją dowodzenia) do human resources management (1950-1960) uznał za najbardziej wyraźną oznakę wpływu wartości i norm życia prywatnego na publiczną sferę pracy”– np. otwarta dyskusja z pracownikami pozwoliła kierownikom na skuteczniejsze egzekwowanie wydanych poleceń niż dawne zachowania autorytarne.

Co robić? c.d. (Hoopes) menedżerowie nie potrzebują zbyt wiele mówienia o etyce (niebezpieczeństwo hipokryzji) zazwyczaj są nie mniej etyczni niż większość pozostałych ludzi potrzeba im pomocy w rozeznaniu, iż nieuchronnie okażą się słabi wobec wyzwań moralnych, jakie rodzi wielka władza, którą dysponują podstawowa zasada demokracji: „nie ma takiego człowieka, który byłby wystarczająco dobry [moralnie] by ufać mu, gdy ma władzę”

Henry Fayol (1841 – 1925) funkcje działalności przedsiębiorstwa techniczne, handlowe, finansowe, ubezpieczeniowe, rachunkowe i administracyjne Zbigniew Martyniak: funkcja techniczna ekonomiczna handlowa personalna informatyczno-księgowa administracyjna

Problemy funkcjonowania instytucji administracyjnych niechęć urzędników do pomijania drogi służbowej nawet w pilnych przypadkach ze względu na strach przed ponoszeniem odpowiedzialności oraz chęć ukrycia braku umiejętności administracyjnych konieczność stałego przypominania urzędnikom o celu ich działalności i istnieniu klienta, gdyż interes ogółu jest dla nich tak odległy, że bez tego bardzo szybko urząd stałby się dla siebie celem ostatecznym (H. Fayol 1947, s.64). Sławomir Wawak, Herny Fayol. Dostępne w: http://mfiles.pl/pl/index.php/Henri_Fayol

Podstawowe zadania związane z zarządzaniem organizacją (Gemmy Allen) opisanie organizacji oraz zbioru znaczących instytucji i sił: - wchodzących z tą organizacją w interakcje w jej złożonym i gwałtownie zmieniającym się środowisku -oddziałujących na możliwości organizacji w zakresie obsługi „klientów”

Podstawowe zadania… c.d. Ciągłe monitorowanie środowiska i przystosowywanie się do niego, aby organizacja przetrwała i dobrze prosperowała -Zmiany w środowisku organizacji mogą oznaczać zarówno głębokie zagrożenia, jak i nowe możliwości dla firmy- Identyfikowanie, ocenianie i odpowiadanie na wspomniane możliwości i zagrożenia w otoczeniu [Kwiatkowski, Przedsiębiorczość intelektualna: także tworzenie tych możliwości] - To cecha organizacji osiągającej sukcesy-

Kto to jest menedżer? to ktoś taki, kto posiada wystarczające umiejętności, aby wiedzieć, jak analizować i doskonalić możliwości organizacji pozwalające jej na przetrwanie i wzrost w świecie, który jest skomplikowany oraz zmienny

KTÓRA SPRAWIA, ŻE PRZECIĘTNI LUDZIE ROBIĄ NIEPRZECIĘTNE RZECZY DOBRE ZARZĄDZANIE JEST SZTUKĄ, KTÓRA SPRAWIA, ŻE PRZECIĘTNI LUDZIE ROBIĄ NIEPRZECIĘTNE RZECZY

struktura – postawy – rola - kultura Struktura organizacyjna zespołu/ zespołów czy sprzyja produktywności i budowaniu wysokiego morale zespołu? Jeśli nie , to co zmienić? Przede wszystkim chodzi tu o podział zadań i obowiązków, a także o procedury, rutynowe praktyki itp.

struktura – postawy – rola - kultura tu szczególnie chodzi o postawy kierownictwa wobec zespołu i jego poszczególnych członków, zmiana postaw innych jest zazwyczaj trudna i często nieopłacalna

struktura – postawy – rola - kultura Role czy są jasno określone i ściśle precyzują zakresy odpowiedzialności poszczególnych osób? Jeśli nie, to zmiany należy zacząć od siebie i najbardziej znaczących lub najbardziej konfliktowych członków zespołu, reszta być może przystosuje się bez dodatkowych interwencji

struktura – postawy – rola - kultura Kultura organizacyjna zespołu czy i na ile sprzyja wynikom? Jeśli nie to co i na ile można spróbować zmienić? Jaka będzie cena tej zmiany?

Z warszawskich „tradycji” kultury organizacyjnej Leopold Tyrmand „Zły” 38

kultura organizacyjna firmy „Kup Pan cegłę” kultura organizacyjna firmy 39

Kultura organizacyjna według Scheina stanowi zbiór przekonań podzielanych przez większość członków zespołu/ organizacji na temat tego, co doprowadziło organizację do dotychczasowych sukcesów. Dlatego bardzo trudno ją zmieniać.

3 zakresy tematyczne kultury organizacyjnej kwestie przetrwania organizacji i jej sukcesu kwestie sprawiające, że organizacja stanowi środowisko, w którym ludzie chcą pracować (kwestie integracji) przekonania przyniesione z zewnątrz

przetrwanie Co, według przyjętych w Twoim zespole przekonań, pozwala mu przetrwać i odnosić sukcesy ? misja, strategia i cele sposoby działania organizacji: struktura, systemy, procesy systemy wykrywania i korekty błędów

da się tu pracować Co, według przyjętych w Twoim zespole przekonań, sprawia, iż stanowi ona środowisko, w którym ludzie chcą pracować? wspólny język i sposób myślenia granice grupy: kto jest w grupie, a kto poza nią? jak definiowane są relacje? w jaki sposób przyznawane są nagrody i stanowiska (status)?

Sztuka budowania STRATEGII i jej zespalania z działaniami na wszystkich poziomach firmy STRATEGIA skupienie siły woli i wszystkich zasobów umożliwiających pokonanie rywali, po którym przychodzi faktyczne zwycięstwo (Richard Koch).

Strategia to jest to, co firma powinna robić..., LOGIKA KUPIECKA: “wskazuje źródła konkurencyjnej przewagi firmy oraz uzasadnia jej miejsce w świecie”(Koch).

Pełna strategia obejmuje: misję i cel działania firmy zakres działalności Klientelę zasięg geograficzny kompetencje (dobre strony) firmy przewagi konkurencyjne, która dają firmie specjalną pozycję na rynku

ZARZĄDZANIE STRATEGICZNE ....czy to modne “zawracanie głowy”?

Cele strategiczne = długookresowe w znacznym stopniu określają: kierunki rozwoju firmy jej charakter zdolności konkurencyjne

żeby zarządzanie strategiczne nie było modnym “zawracaniem głowy” Ale !!! żeby zarządzanie strategiczne nie było modnym “zawracaniem głowy” to koniecznie trzeba

w firmach prowadzących zróżnicowaną działalność warto rozróżnić: Strategię jednostki firmy jest ustalana dla każdej strategicznej jednostki firmy (czyli struktury obsługującej rynek danego rodzaju)

wymaga szczegółowej analizy strategicznej, a szczególnie odpowiedzi na pytania dotyczące przewag konkurencyjnych Czy na przykład firma wytwarza swe produkty szczególnie tanio? Jeśli tak – to co i dla jakiego klienta produkuje w ten sposób?, A może tajemnica jej przewagi tkwi w kulturze zorientowanej na obsługę klienta, wyjątkowo dobrych kontaktach z dostawcami czy specjalnej klienteli? Czy może jest w stanie dyktować wysokie ceny, bo na przykład oferuje produkt o szczególnie wziętej, świeżej marce? Czy jest innowacyjna i potrafi umiejętnie owoce tej innowacji wprowadzać na rynek?....

strategię firmy integruje strategię jednostek ściśle wiąże się z kulturą całej firmy daje ogólne poczucie kierunku i dynamiki

pytania składające się na pełną analizę strategiczną Jakie firmy są naszymi najważniejszymi konkurentami? (wymień co najmniej pięć)

pytania składające się na pełną analizę strategiczną c.d. Jaka jest nasza rentowność w stosunku do rentowności konkurentów? rentowność – wielkość zysków osiągniętych z jednej jednostki pieniężnej zainwestowanego kapitału (Koch. R. Słownik zarządxaia… 1997, s. 214)

pytania składające się na pełną analizę strategiczną c.d. Czy nasze ceny są – dla podobnej oferty – ogólnie wyższe czy niższe od cen konkurentów? Które elementy struktury kosztów uwidaczniają największe różnice (np. koszty osobowe, surowców, produkcji, sprzedaży, dystrybucji, marketingu i ogłoszeń....)?

pytania składające się na pełną analizę strategiczną c.d. Określ najważniejsze segmenty działalności firmy odpowiadające za 80% naszych zysków. Ile wynosi nasz względny udział w rynku w każdym z określonych wyżej segmentów i w stosunku do każdego z pięciu naszych konkurentów? Czy nasze udziały w rynku powiększają się czy zmniejszają? Dlaczego tak się dzieje?

pytania składające się na pełną analizę strategiczną c.d. Jakie są najważniejsze kryteria, którymi kierują się klienci i potencjalni klienci w każdym z najważniejszych segmentów naszej działalności? Jak nasza firma i jej główni konkurenci wypadają pod względem spełniania tych kryteriów? Jakie najważniejsze mocne strony naszej firmy w najważniejszych segmentach jej działalności są postrzegane przez klientów? Jakie są naszym zdaniem inne mocne strony naszej firmy i dlaczego nie są one doceniane przez rynek?

pytania składające się na pełną analizę strategiczną c.d. Które segmenty traktujemy priorytetowo (powiększenie w nich udziału w rynku ma największe znacznie dla firmy jako całości)? Jakie mamy podstawy sądzić, iż uda nam się sztuka powiększenia wspomnianych udziałów w rynku, skoro inne firmy również mogą zabiegać o powiększenie udziałów w rynku w tych samych segmentach? Na czym polega nasza przewaga konkurencyjna w tych segmentach i czy jesteśmy pewni, że jest ona realna, a nie wyimaginowana? (główne kryterium: jeśli nasz względny udział w rynku się nie powiększa, to przewaga może być iluzoryczna).

Michel de Certeau (1990/ 2008): strategie a taktyki „strategia” = „rachunek sił możliwy z chwilą, gdy w jakimś ‘środowisku’ można wyodrębnić podmiot woli lub władzy” „taktyka” = „taki rachunek, który nie może liczyć na to, co własne”; dążenie do „chwytania” możliwości zysku; rozgrywanie zdarzeń tak, by uczynić z nich „sposobności” pracownicy jako „użytkownicy społecznych kodów” zmieniają je w „metafory i elipsy własnych poszukiwań” „Panujący porządek wspiera owe niezliczone produkcje; uniemożliwiając jednocześnie dostrzeżenie tej twórczości (tak na przykład dzieje się z „szefami’, którzy nie potrafią dostrzec, co innego powstaje w ich przedsiębiorstwach)

przejawy: ignorowanie, lekceważenie drugiej strony Przemoc biurokratyczna Maria Kaczorowska i Jan Jekielek (1998), czyli gdy urzędnik nie pracuje, tylko „sprawozdaje”… przejawy: ignorowanie, lekceważenie drugiej strony skutki: zaburzenia pourazowe!!!

„Węże w garniturach” (Paul Babiak i Robert Hare) Urodzony przywódca, ambitny, kreatywny i dynamiczny. „Michał” był idealnym nabytkiem dla szybko rozwijającej się instyucji. Ale po przyjęciu do pracy nie potrafił się dogadać ze swoją sekretarką, „zapominał” zajmować się mniej interesującymi projektami, dręczył kolegów i wychodził ze spotkań. Lecz ponieważ wcześniej poskarżył się na swojego przełożonego jego przełożonemu, nikt nie traktował skarg na jego temat poważnie. Czarujący, ale agresywny, okazywał względy tym, którzy byli dla niego w danej chwili przydatni.

Cechy psychopatów (także organizacyjnych) duży urok osobisty ponadprzeciętna inteligencja brak oznak nieracjonalnego myślenia brak nerwowości czy innych oznak neurotycznych (nieszczerości, nieprawdomówności, niemożności polegania na danej osobie) brak skrupułów brak wstydu nieumiejętność uczenia się przez doświadczenie patologiczny egocentryzm niezdolność do miłości ogólne ubóstwo głównych reakcji emocjonalnych specyficzny brak autorefleksji nieodpowiedzialność w ogólnych kontaktach międzyludzkich życie seksualne raczej bezosobowe i słabo zintegrowane nieumiejętność podążania za jakimkolwiek planem życiowym

cechy kluczowe (wg. Herveya Cleckeya) egocentryzm i kłamstwa powierzchowność brak empatii

Babiak, R. i Hare, R (2006/2009). Węże w garniturach: gdy psychopaci idą do pracy. Miejsca pracy atrakcyjne dla psychopatów: wymagające przedsiębiorczości i rozwijania biznesu/ charakteryzujące się radykalnymi zamianami/mające chaotyczną strukturę często określani są jako normalni, pracowici, skuteczni ponieważ: - wydają się stosunkowo zwyczajni odnoszą sukcesy główne przyczyny sukcesów psychopatów: przyjmowanie strategii prowadzących do sukcesu - budowanie indywidualnych relacji z ludźmi władzy, użytecznymi i wpływowymi -odkrywanie jak inni ludzie mogą pomóc, a po eksploatacji odrzucenie bez względu na złożone wcześniej obietnice

Babiak, R. i Hare, R (2006/2009). Węże w garniturach: gdy psychopaci idą do pracy. taktyki psychopatów: - unikanie zebrań zespołów lub komisji (nie potrafią zaprezentować żadnego spójnego stanowiska lub wypowiedzi; różne rzeczy mówią różnym osobom) -częste odrzucanie współpracowników, kolegów lub raportów, gdy kończy się możliwość ich wykorzystania rozmyślne wywoływanie konfliktów między pracownikami (zapobieganie możliwości wymiany informacji o nich samych) - „neutralizowanie” wszystkich „wichrzycieli” poprzez mnożenie wątpliwości co do ich uczciwości, lojalności i kompetencji (raczej bez uciekania się do przemocy lub gróźb)

Babiak, R. i Hare, R (2006/2009). Węże w garniturach: gdy psychopaci idą do pracy. -wyszukiwanie instytucji: - znajdujących się w sytuacji niestabilnej - będących w trakcie zmian - mających niski poziom nadzoru psychopaci liczą, że w takich organizacjach nie będą czuli się zagrożeni a ich działania nie będą kwestionowane oprac. na podstawie: Furnham, A. (2008/ 2010). 50 teorii psychologii, które powinieneś znać. Warszawa.

Robert D. Hare, Psychopaci są wśród nas. Kraków: 2006. Znak ... warto pamiętać o tym, że tacy ludzie mogą być dla zespołu dobrym nabytkiem i sprawdzać się „na linii frontu”, ale warto pomyśleć dwa razy przed awansowaniem kogoś, kto na wyższym stanowisku może narobić ogromnych szkód. Na przykład Robert Maxwell (brytyjski magnat prasowy) okradł fundusz emerytalny swojej własnej firmy... Robert D. Hare, Psychopaci są wśród nas. Kraków: 2006. Znak

leczenie/ „naprawianie” ? zamiast mówić o leczeniu, trzeba psychopatami pokierować ? terapia poznawczo – behawioralna ? psychopatów nie można zmieniać, można ich tylko izolować? „Psychopaci nakładają maskę normalności” Adrian Furnham

osoby psychopatopodobne „Autor ‘Il principe’ (Machiavelli – uwaga T.O.) z pewnością nie przewidywał, że wywodzące się od jego nazwiska instrumentalne zachowania makiawelistyczne, oprócz przypadków niewątpliwej patologii (...), będą obecnie przypisywane znacznie szerszej grupie jednostek, nie wykazujących zaburzeń osobowości. Istniejące we współczesnym świecie relacje międzyludzkie sprzyjają bowiem powszechnemu kształtowaniu się postaw egocentrycznych i manipulacyjnych (...), tym bardziej, iż w życiu codziennym okazują się niezwykle skutecznym sposobem realizacji własnych celów.” (Andrzej Jakubik) np. różne odmiany dramatyczno – niekonsekwentnych zaburzeń osobowości (histrioniczne, borderline…) – mogą się znacznie częściej zdarzyć w firmie sprzedażowej, niż psychopaci

różne odmiany dramatyczno – niekonsekwentnych zaburzeń osobowości… histrioniczne „od zawsze” dążenie do zwrócenia na siebie uwagi reagowanie na nieistotne wydarzenia dramatycznymi wybuchami emocji staranie się, aby być w sposób sztuczny czarującym, ciepłym i towarzyskim równocześnie przez innych spostrzeganie takich osób jako nieszczerych i płytkich „Zdaje się jakby szukały uwielbienia, nieustannie grając przed nieznaną im publicznością” (Seligman, 2003) gdy osiągną cel: wymagający, egocentryczni, nie liczą się z innymi; „tylko JA” borderline niestabilność wielu aspektów codziennego funkcjonowania oscylowanie między depresją, niepokojem i gniewem ostre reakcje na najmniejszą nawet prowokację skłonność do prób samobójczych, okaleczeń, uzależnień tworzenie intensywnych, ale niestabilnych związków

„Gwiazdor – Palant” w szkole/przedszkolu katolickim Świetny merytorycznie Uważa się za uosobienie kompetencji Niszczy innych członków zespołu [o różnych rodzajach palantów zob. w: K. Lloyd,. Chroń swoje nerwy. Rzecz o tym, jak współpracować z palantami. Gliwice: 2005 (i wznowienia): Helion.]

może spróbować… dać możliwość „G-P” samodzielnej odpowiedzialności, rozliczać go regularnie jasno sformułować oczekiwania wobec „G-P” pracujących z nim nauczyć asertywności wziąć pod uwagę narcystyczną osobowość „G-P”

reguły pracy z „narcyzem” (według James Waldroop) „połechtać” ego i za chwilę nim wstrząsnąć odwoływać się do jego wspaniałomyślności, a jednocześnie burzyć poczucie bezpieczeństwa twardo oceniać i stawiać warunki podkreślać, że musi szybko zdecydować, czy chce coś osiągnąć powiedzieć mu to wszystko w piątek wieczorem i wyznaczyć następne spotkanie na poniedziałek Podsumowanie: wstrząsnąć wystarczająco, by słuchał; określić stałe granice; ukoić podświadomy niepokój, by nie uciekł

Logika spekulanta” Josè Scheinkman „Logika spekulanta” zdarzenie: innowacja interwencja osoby trzeciej, która wyzwala emocje (doradcy) reputacja – kapitał doradcy; czatuje na innowacje i wyolbrzymia ich znaczenie widzi, że „towar” nabiera cech spekulacyjnych nadzieja na trwałość spekulacji + nacisk klientów; przesadne zaufanie do siebie w spekulacji: to co racjonalne, nie musi być logiczne

Skąd Ty się wziąłeś współczesny inwestorze? Kalifornia, lata 80-te XIX wieku, narodziny terminu hossa (gwałtowny wzrost dobrobytu i wartości rynkowej) przemiana bohatera: dawni pionierzy: przede wszystkim organizatorzy wspólnoty, wierni miejscu, chętnie dzielili los z kompanami, uczestniczyli w zdarzeniach, jeśli oszukiwali to również siebie samego nowi bohaterowie: część kontynuowali cechy przodków, większość – zręczni spekulanci, tylko obserwowali zdarzenia, licząc na krótkoterminowe zyski, myśleli tylko o tym, „jak skłonić innych ludzi do dobrowolnego rozstania się z pieniędzmi” (D.J. Boorstin)

kwintesencją biznesu stali się „nowi finansowi czarodzieje”, USA, lata 80-te XX wieku kwintesencją biznesu stali się „nowi finansowi czarodzieje”, wyrafinowani ryzykanci, dążący do zrzucenia ograniczeń poprzez zwiększanie poziomu zadłużenia i restrukturyzację (A. Mayo i N. Nohria)

Kowboj i spieszący się playboy -nastawienie na ryzyko -pośpiech -nastawienie na przyjemność

Obecny kryzys giełdowy… Dawno, temu, w pewnej wiosce w Indiach pewien mężczyzna obwieścił, że będzie kupował małpy płacąc po 10 dolarów za sztukę. Wieśniacy, widząc, że małp dookoła jest pod dostatkiem, wyruszyli do lasu, aby je łapać. Mężczyzna kupił tysiące małp po 10 dolarów, ale kiedy ich populacja zaczęła się zmniejszać, wieśniacy zaprzestali starań. Mężczyzna zatem ogłosił, że zapłaci za małpę po 20 dolarów. To sprawiło, że wieśniacy wzmogli starania i znowu zaczęli łapać małpy. Wkrótce populacja małp jednak spadła jeszcze bardziej i ludzie zaczęli wracać do swoich gospodarstw. Stawka została podniesiona do 25 dolarów, a małp zrobiło się tak mało, że problemem było w ogóle zobaczyć jakąś małpę, a co dopiero ją złapać. Mężczyzna zatem ogłosił, że kupi małpy po 50 dolarów za sztukę! Ponieważ jednak musiał udać się do miasta w ważnych interesach, jego asystent pozostał w wiosce, aby prowadzić skup w jego imieniu.

obecny kryzys giełdowy a „monkey business” Pod jego nieobecność asystent zaproponował wieśniakom: „Popatrzcie na te ogromna klatkę i te wszystkie małpy, które zebrał. Sprzedam je wam po 35 dolarów, a gdy mężczyzna wróci z miasta, odsprzedacie mu je po 50 dolarów”. Wieśniacy wydobyli wszystkie swoje oszczędności i wykupili wszystkie małpy. I nigdy więcej nie zobaczyli ani owego mężczyzny ani jego asystenta, tylko wszędzie małpy. Witajcie na WALL STREET!!!

wyzwania ostatniego kryzysu Paul H. Dembiński „finansjalizacja” bezprecedensowy rozrost sektora finansowego powodujący radykalną zmianę strukturalną światowej gospodarki. „handel obietnicami”, działalność praktyków ekonomii zawieszona między teraźniejszością a przyszłością, „wykorzeniona z czasu” w przeciwieństwie do tradycyjnych relacji kupiec – klient Tomáš Sedláček dzieje chciwości jako istotny problem ekonomii Martin E. P. Seligman propozycja zajęć w szkołach biznesu z zakresu rozpoznawania tego, co stanowi najważniejszą wartość dla poszczególnych jednostek i grup uodparnianie się na kryzys dzięki praktycznemu wykorzystaniu koncepcji „rozkwitania”

Joseph E. Stiglitz Przyczyny ostatnich globalnych trudności gospodarczych: Triumf chciwości nad rozwagą. Proces wypierania tradycyjnych wartości przez chciwość i konsumpcjonizm. Eliminacja zaufania z relacji interpersonalnych. Powszechne dążenie do zysku, nieraz „za wszelką cenę” Zmiana perspektywy z długo- na krótkoterminową. Problem podejmowania nadmiernego ryzyka przez gospodarczych decydentów na różnych poziomach oraz trudności z ustaleniem, jaki podmiot jest odpowiedzialny za określone działania w dłuższym okresie.

Alain Tourain dyskusja z poglądami Stiglitza „błąd odpersonalizowania” : „Ten wybitny ekonomista (…) zadaje się w sposób nieunikniony popełniać ten sam błąd, który często zarzuca się socjologom: przeciwstawianie ogólnych idei zimnym siłom, zasad strategiom, ideałów interesom”(tł. M. Frybes). analizy Stiglitza nie pozwalają znaleźć odpowiedzi na pytanie dlaczego zaszły nieprawidłowości warunkujące kryzys. trudno też w oparciu o te analizy formułować praktyczne rekomendacje działań poprawiających stan gospodarki po 2008 roku. postulat uaktywnieniu aktorów świadomych swej podmiotowości, którzy są zdolni do podejmowania działań zbiorowych oraz budowania, czy raczej rekonstrukcji wzajemnych relacji w oparciu o nowe zasady, niż te, które są obecnie dominujące wśród graczy rynkowych nadwartościowo traktujących zysk.

triada podmiotowość – relacyjność – zakorzenienie Joseph Stilglitz, Alain Touraine, Paul Dembinski, Martin Seligman, Tomáš Sedláček … podmiotowość - świadomość swoich praw; chodzi przede wszystkim „o prawo istot ludzkich do bycia uznanymi za jedynych sędziów swoich własnych wyborów, to znaczy do bycia uznanymi za podmioty będące nosicielami praw” (Touraine 2013: 93 – 94); uaktywnienie aktorów świadomych swej podmiotowości, którzy są zdolni do podejmowania działań zbiorowych oraz budowania, czy raczej rekonstrukcji wzajemnych relacji w oparciu o nowe zasady, niż te, które są obecnie dominujące wśród graczy rynkowych nadwartościowo traktujących zysk jako podstawowa szansa na rozwiązanie problemów kryzysu; radykalna zamiana zainteresowania nauk społecznych: przedmiotem badań przestaje być jednostka i jej potrzeby, a staje się podmiot i jego prawa.

triada podmiotowość – relacyjność – zakorzenienie Joseph Stilglitz, Alain Touraine, Paul Dembinski, Martin Seligman, Tomáš Sedláček … relacyjność - współdziałanie oraz umiejętność budowania pozytywnych stosunków międzyludzkich, co zakłada koncepcja „rozkwitania” (zob. Seligman ); naturę relacyjną ma również poczucie sensu - polega na braniu odpowiedzialności za kogoś lub coś, bądź przynależności do kogoś lub czegoś radyklanie większego ode mnie (David Hay); Dembiński jeden z głównych sposobów zmniejszania negatywnych skutków niesionych przez finansjalizację widzi we wspieraniu relacji (osobowych i zakorzenionych w czasie, mających swoją historię), które przeciwstawia transakcjom (krótkotrwałym, anonimowym i nie wymagającym zaufania); zamiana relacji na transakcję według polsko – szwajcarskiego ekonomisty należy do podstawowych symptomów strukturalnych przemian światowej gospodarki, które spowodowały kryzys (por. opinię George’a Sorosa przytaczaną przez Sennetta; także Hay ).

triada podmiotowość – relacyjność – zakorzenienie Joseph Stilglitz, Alain Touraine, Paul Dembinski, Martin Seligman, Tomáš Sedláček … zakorzenienie – pochodna zaangażowania (szczególnie, choć nie tylko, na poziomie lokalnym, może chodzić też o zaangażowanie w rodzinę, w jakieś sprawy, w obronę kogoś, w realizację celów itd., itp.) oraz służące podmiotowej aktywności (np. Lewicka , Wilkin czy Seligman) wcześniej ww. cechy przypisywane przedsiębiorczości społecznej

LISKÓW MAŁA WIOSKA KOŁO KALISZA TO DLACZEGO BĘDZIEMY O NIEJ DYSKUTOWAĆ LISKÓW MAŁA WIOSKA KOŁO KALISZA TO DLACZEGO BĘDZIEMY O NIEJ DYSKUTOWAĆ? (oprac. Piotr Gołaszewski)

LISKÓW… BIEDA Z NĘDZĄ „Dziura, jak to mówią bardzo zaniedbana, parafianie znani pieniacze i pijacy, a przy tym bardzo ciemny naród „ S.Bratkowski „źli ludzie nic tu zrobić nie można„ A.Chmielińska

LISKÓW… BIEDA Z NĘDZĄ ROK 1899: zaniedbania gospodarcze i moralne 100 drewnianych, zniszczonych chałup brak lekarza jedna szkoła w stanie rozbiórki żadnych szans na lepsze jutro

W TAKIM RAZIE JAKIE BYŁY PODSTAWOWE TRUDNOŚCI SPOŁECZNOŚCI LISKOWA?

bieda brak edukacji problemy ze zdrowiem bezrobocie brak nadziei alkoholizm zerowe perspektywy

proboszcz, przedsiębiorczy społecznik, skłonny do podejmowania ryzyka, Nowa nadzieja - 1900r. Wacław Bliziński, nowy - młody proboszcz, przedsiębiorczy społecznik, skłonny do podejmowania ryzyka, orędownik gospodarki prospołecznej, otwarty, lider z urodzenia „Przyszedłem wam przychylić nieba i chleba „

Powitanie „Na kilka dni przed jego wyjazdem do Liskowa, w grudniu 1899 roku, miało miejsce niezbyt miłe wydarzenie. Wkrótce po nominacji na probostwo w Liskowie, ks. W. Bliziński jako urzędujący jeszcze sekretarz konsystorza, siedząc przy biurku usłyszał dobiegający hałas sprzed pokoju. Najlepszym komentarzem do opisywanej sytuacji mogą być słowa kapłana: Zajrzałem i widzę trzech gospodarzy szukających wejścia. Zapytuję, a skąd to moi gospodarze jesteście? - A z Liskowa, wedle nowego proboszcza. Bo słyszelim, że starego nam zabierają, a przychodzi jakiś młody i to ponoć miastowy, nieobyty z wiejskim narodem. Patrzyłby się nam bardzo zaszły w lata, bo to i naród zbisurmaniony. A dobrze, to wam ułatwię widzenie z biskupem, poproście, bo wiem, że i ten naznaczony młodzik niechętnie tam chce jechać. Wydarzenie to z pewnością nie było zachęcające dla przyszłego proboszcza liskowskiego. Nie chcieli parafianie proboszcza, nie chciał proboszcz parafian. „ MUZEUM OKRĘGOWE ZIEMI KALISKIEJ SŁAWOMIR KĘSZKA

Jak działać skoro jest tak źle? „Na efektywność działalności ks. W. Blizińskiego składały się cztery elementy: po pierwsze umiejętne postawienie sobie atrakcyjnego celu, wykraczającego poza krąg wąsko rozumianych spraw osobistych. Po drugie konsekwencja w działaniu, zarówno w sprzyjających warunkach jak i przy przeciwnościach. Po trzecie umiejętność współdziałania, wychowywania współpracowników, a także wychowanie godnych następców, którzy kontynuowaliby dalszą pracę. Po czwarte realność działania, nie według „Pobożnych Życzeń”, lecz zgodnie z realnymi potrzebami społecznymi i zgodnie z istniejącymi warunkami.” J. Zawadzki, Lisków wzorowa wieś polska, Przegląd Katolicki 1935, nr 36, s. 587.

Tak, tak, ale co konkretnie można zrobić???

Trudne dobrego początki… „Zaczął od sklepu spożywczego, w który oczywiście nikt nie wierzył. I rzeczywiście – sklep zaczął przynosić straty. Ale w międzyczasie zdołał przekonać do swojej idei parafian i sami chłopi złożyli się, żeby te straty pokryć. Sklep potem kwitł. „ Stefan Bratkowski przekonywanie do wspólnego działania dobro wspólne ponad własne przykład odgórny – własna postawa

Piękna teoria, a jakieś fakty? spółka rolniczo – handlowa „Gospodarz” i sklep spółdzielczy (ok. 1902) towarzystwo wzajemnych ubezpieczeń społecznych od ognia kasa drobnego kredytu (1904) wykorzystanie względnej liberalizacji po 1905: - warsztaty tkackie (1905) -kółko rolnicze (1906) -warsztaty zabawkarskie (1909) -szkoła rolnicza (1911)

5. przed 1914: -mleczarnia (spółdzielnia mleczarska 1911) -piekarnia -łaźnia 6. do 1932 wszystkie budynki murowane 7. wieś została zelektryfikowana Andrzej Szwarc W 1937 wystawa „Praca i kultura wsi”, 100000 odwiedzających, tytuł „wzorcowej wsi”

NAUKA IDEA: „Postanowienie rozbudzenia w każdym dziecku, w każdym młodzieńcu chęci do nauki „ W.Bliziński DZIAŁANIE: komplety – pełna konspiracja (1902) tajne szkółki tematyczne na terenie parafii (1905) „Rozmowy, proste nauki, poparte autorytetem księdza, i nieustępliwe i konsekwentne pilnowanie wykonywania nawet drobiazgów „

W. Bliziński FINANSE IDEA: „Gromada to wielka siła” DZIAŁANIE: kasy oszczędności – wzajemne pożyczki (1904) promowanie oszczędzania utworzenie Banku Ludowego na bazie kas (1921)

= redukcja bezrobocia i ograniczenie alkoholizmu PRACA IDEA: „pobudzenie ludności wiejskiej do pracy społecznej, zmierzającej do wydźwignięcia jej z nędzy, ubóstwa i zacofania ” DZIAŁANIE: Bliziński wykorzystał podstawowe umiejętności i potrzeby lokalnej społeczności zakładając kolejne spółdzielnie: mleczarnia , piekarnia, Stowarzyszenie Zbożowe, Stowarzyszenie Budowlane = redukcja bezrobocia i ograniczenie alkoholizmu

Gniazda Opieki nad Dziećmi, SPOŁECZNOŚĆ IDEA: „polepszyć warunki życia społeczności wiejskiej” DZIAŁANIE: opieka społeczna Gniazda Opieki nad Dziećmi, zorganizowanie Ogniska Towarzystwa Gniazd Sierocych uruchomiono Kąpiele Ludowe Dom Kalek z przeznaczeniem dla najstarszych mieszkańców parafii

PRZED…

PO…

- A dziś? + problemy demograficzne zachowana infrastruktura brak lidera „życie przeszłością” fundusze + zachowana infrastruktura „dobre wzorce” rozpoznawalność możliwość pozyskania funduszy silna oświata

A skąd były fundusze???

„Moim zdaniem trzy elementy złożyły się na pokrycie zapotrzebowań tego wielkiego dzieła. Po pierwsze „serce w kieszeni” ks. Prałata Blizińskiego. Po drugie pomoc instytucji państwowych i samorządowych. Po trzecie ofiarność miejscowego ludu, podbitego pracą niezwykłego kapłana dla wsi i jego mieszkańców. „ ks. Henryk Weryński 1935

Źródła finansowania środki gminne darowizny polonijne nagrody w konkursach wiejskich składki mieszkańców dofinansowanie z budżetu rządowego organizacje pozarządowe

Darowizny polonijne?????? A niby jak oni się dowiedzieli o Liskowie?

wystawy promujące Lisków udział w konkursach wydawanie gazetki „Liskowianin” oraz kolportaż zagraniczny osobiste , nieformalne kontakty

Sprzymierzeńcy adwokat Jan Radwan – lokalny inteligent ziemianin Wojciech Wyganowski, właściciel majątku Złotniki k. Kalisza ,znawca tematyki rolnej, podczas I wojny realizował akcję rekultywacji nieużytków powstałych w wyniku działań zbrojnych wsparcie finansowe i organizacyjne także od Centralnego Towarzystwa Rolniczego Warszawskie Ziemiańskie Towarzystwo Mleczarskie Warszawski Związek Stowarzyszenia Spożywców (Bliziński członkiem jego Rady Nadzorczej)

Nie wszyscy tacy przychylni… koledzy - księża traktowali go z dystansem nazywano go kpiąco „agricola cum potestate missam celebrandi” – rolnik z prawem odprawiania Mszy trudności na każdym kroku ze strony władz carskich, kłopoty z pozwoleniami, przedłużanie procedur

Teraz mamy czas okołokryzysowy, każdy musi martwić się o siebie, czy Lisków to dobry pomysł na taki trudny czas?

Jeden kryzys Lisków już przetrwał! wielki kryzys ekonomiczny 1929 - 1933 = wielka próba dla Liskowa instytucje Liskowa bez większych zachwiań pokonały trudny czas kontrola popytu i podaży wysoki poziom oszczędności jakość pracy, jakość produktów

Czy to wszystko to CUD??? A może raczej … EKONOMIA SPOŁECZNA

urynkowienie kwestii społecznych i uspołecznienie kwestii rynkowych ekonomia społeczna urynkowienie kwestii społecznych i uspołecznienie kwestii rynkowych (według Jakuba Wygnańskiego, „Więź” 2008) A praktyka to przedsiębiorczość społeczna

My, postmodernistyczni rozbitkowie… człowiek postmodernistyczny: słaby podmiot, ofiara, „wydany na pastwę tego, co ponadjednostkowe, powszechne, wcześniejsze niż on sam” (Guryczńska – Sady 2013, s. 200) postawa opiekuńcza Taki człowiek nie może sprostać wyzwaniom współczesności człowiek po postmoderniźmie: potrzeba odnalezienia podmiotu silnego, zdolnego do regeneracji. „Zamiast ofiary powinien pojawić się ktoś, kto o własnych siłach podnosi się z upadku” (dz. cyt., s. 202) postawa dyscyplinująca człowieka i wspierająca go w walce z jego własnymi słabościami; wymagania możliwe gdy jest empatia Gurczyńska- Sady, K. (2013). Co postmoderniźmie czyli tęsknota za mocnym podmiotem. Ethos, 101, s. 195- 206. Domańska, E. (2013). Historia egzystencjalna. Warszawa: PWN.

Zarządzanie humanistyczne Monika Kostera (Polska) zainteresowane „wszelkimi zjawiskami i wzorcami z punktu widzenia człowieka i jego miejsca w organizacji. Naturalna jest zatem preferencja dla paradygmatów stawiających człowieka w centrum” (Kociatkiewicz i Kostera 2013)

Zysk też może być kategorią humanistyczną jeśli celem każdego działania człowieka „powinien być rozwój w rozumieniu ontologicznym” -to zysk- pozwala organizacji trwać umożliwia tworzenie miejsc pracy dzięki niemu w ogóle są miejsca pracy (Bogusław Nieremberg)

model współczesnego menedżera w ujęciu Theodora Zeldina Dobry menedżer czy przełożony musi rozumieć człowieka i świat, jako całość, a nie tylko jego wąsko wyspecjalizowany obszar. Do tego potrzeba stać się człowiekiem renesansu, otwartym i pokornym. Oprac. J. Kleczek

Siedem grzechów obecnego systemu edukacji opartej na przymusie Peter Gray (2013) Siedem grzechów obecnego systemu edukacji opartej na przymusie

1. Pozbawianie wolności (skazywanie na więzienie) dzieci bez konkretnej przyczyny i przeprowadzenia konkretnego procesu Dzieci są „skazywane na szkołę” tylko ze względu na swój wiek. Nie ma dotąd dowodu na to, że wszystkie dzieci w danym wieku są groźne dla siebie lub innych, jeśli nie zostają posłane do przymusowej szkoły.

2. Wtrącanie się do sfery osobistej odpowiedzialności i kierowania sobą przez dzieci (w zakresie potrzeb edukacyjnych) Przekonanie, że dzieci, a nawet nastolatkowie nie są zdolni do podejmowania racjonalnych decyzji oraz kierowania sobą to samospełniająca się przepowiednia. Prowadzi do poczucia niekompetencji u uczniów. „Nigdy nie pozwalałem szkole na wtrącanie się do mojej edukacji.” (Mark Twain)

3. Podkopywanie naturalnej motywacji do uczenia się „Dzieci przychodzą na świat pełne pragnienia by się uczyć. Są naturalnie ciekawe, naturalnie gotowe do zabawy i badają oraz bawią się używając takich sposobów, które uczą je o społecznym i fizycznym świecie, do którego muszą się zaadoptować. Są małymi maszynkami uczącymi się” (Gray, 2013, s. 70). W szkole dowiadują się od nauczyciela: „Musisz zrobić swoją pracę zanim będziesz mógł się bawić”. W szkole uczenie się zostaje przekierowane z zabawy na pracę. Uczenie się staje się wykonywaniem czynności, do których zmusza ktoś inny, przeprowadzanych według rozkładu ustalonego przez kogoś innego oraz przy użyciu procedur, które ktoś inny dyktuje. To właśnie jest praca. Najbardziej do tego procesu przyczynia się funkcja sprawowania kontroli nad uczeniem się dzieci w szkole.

4. Ocenianie uczniów przy pomocy takich sposobów, które pielęgnują u ocenianych wstyd, nieposkromioną pychę, cynizm i oszukiwanie (chodzi o system ocen i rankingów; uczeń, któremu ciągle mówi się o wielkiej wadze dobrych ocen przekonuje się, że dobre oceny są „wszystkim co istnieje w jego pracy szkolnej i wszystkim do czego praca ta zmierza” [Gray 2013, s. 73]). 5. Podkopywanie rozwoju współpracy i promowanie zastraszania (atmosfera konkurencyjności w szkołach) 6. Hamowanie krytycznego myślenia 7. Redukowanie różnorodności umiejętności i wiedzy

Nauczycielom do sztambucha (Liz Hoggard, Jak być szczęśliwym Nauczycielom do sztambucha (Liz Hoggard, Jak być szczęśliwym. Poznań: 2006) warto pamiętać, że dzieci potrzebują czasu na przyswojenie sobie informacji i ich przemyślenie. Nie należy więc oczekiwać natychmiastowej odpowiedzi. cechy dobrej edukacji: wspieranie: rozwoju kompetencji społecznych i emocjonalnych oraz odporności psychicznej -zaszczepiane zamiłowania do nauki na całe życie rozwijanie odporności psychicznej u dzieci: zachęcanie uczniów do rozwijania talentów bycie mentorem dla uczniów nauczenie uczniów jak mają się zachowywać, by były bezpiecznie

Rada sprzed 1700 lat „(…) rodzice powinni wychowywać swoje dzieci z łagodnością i cierpliwością „stosując karcenie i napomnienie Pańskie” (Ef. 6.4), ale nie dając im nigdy – na ile to od nich należy – powodu do gniewu i smutku.” Bazyli z Cezarei (ok. 329- 379), tł. J. Naumowicz (2011), św. Bazyli Wielki, Pisma Ascetyczne, t. 1, s. 264. a nauczyciele, to nie… ?

poczucie kompetencji wynika z fachowości fachowość dziecko uzyskuje przez: typową dla swego wieku aktywność celową (nauka szkolna, zabawa, pomoc dorosłym, rozwijanie zainteresowań) intensywne uczenie się i ćwiczenie różnorodnych sprawności w działaniach indywidulanych i grupowych Margaretha Berg Broden (1989): „Być może mylimy się, może to dzieci są kompetentne” Jesper Juul (1995/ 2011) : „Twoje kompetentne dziecko”: założenie, że dziecko nie rodzi się jako stuprocentowy człowiek t o kardynalny błąd

Uwolnić ze smyczy instynkt zabawy u dzieci, co pozwoli im: Główne zadanie dla wychowawców i instytucji wychowaczych „ w naszych czasach” Uwolnić ze smyczy instynkt zabawy u dzieci, co pozwoli im: być bardziej szczęśliwymi, mieć większe zaufanie do siebie i stać się lepszymi uczniami w „szkole życia”, niż możliwe jest to w obecnym systemie edukacji (Peter Gray)

„Zły” Tyrmanda … Proszę stworzyć system motywacyjny dla Eugeniusza Śmigło z innego zestawu slajdów 129

Jak bardzo jesteś podobny do pani A? @A. Wrzesniewski wg: M. E. P. Seligman, Prawdziwe szczęście, tł. A. Jankowski Poznań: 2005. Media Rodzina. Jak bardzo jesteś podobny do pani A? Bardzo________ Średnio________ Trochę________ Nic a nic________ Jak bardzo jesteś podobny do pani B? Jak bardzo jesteś podobny do pani C? Teraz oceń swoje zadowolenie z pracy w skali od 1 do 7, gdzie 1 = kompletnie niezadowolony, 4 = ani zadowolony ani nie zadowolony, 7 = całkowicie zadowolony______

Przeczytaj ustępy a następnie określ, w jakim stopniu jesteś podobny do opisanych w nim osób: A, B, C Pani A pracuje głównie po to, by zarobić na życie. Gdyby była zabezpieczona finansowo, zrezygnowałaby z tej pracy poszukała czegoś innego. Wykonywanie tego zajęcia jest dla niej w pewnym sensie koniecznością życiową, czymś takim jak oddychanie czy sen. Kiedy jest w pracy, często pragnie, by czas szybciej płynął. Z utęsknieniem czeka na weekendy i urlop. Gdyby mogła zacząć życie od nowa, prawdopodobnie nie wybrałaby tego zawodu. Nie zachęcałaby też przyjaciół i dzieci do jego wyboru. Chciałaby jak najszybciej przejść na emeryturę.

Przeczytaj ustępy a następnie określ, w jakim stopniu jesteś podobny do opisanych w nim osób: A, B, C Pani B zasadniczo lubi swoją pracę, ale spodziewa się, że nie pozostanie na tym stanowisku dłużej niż pięć lat. Planuje przeniesienie się na lepsze, wyższe stanowisko. Ma pewne cele związane ze stanowiskiem, które chciałaby objąć w przyszłości. Czasami jej praca wydaje się jej stratą czasu, ale wie, że musi się wykazać, żeby zajść wyżej. Nie może się doczekać awansu. Awans oznacza dla niej docenienie jej dobrej pracy i będzie wymownym świadectwem wygrania rywalizacji z koleżankami i kolegami

Przeczytaj ustępy a następnie określ, w jakim stopniu jesteś podobny do opisanych w nim osób: A, B, C Dla pani C praca jest jedną z najważniejszych dziedzin jej życia. Jest bardzo zadowolona, że wykonuje właśnie ten zawód. Ponieważ sposób, w jaki zarabia na utrzymanie, jest tak istotny dla jej samookreślenia, stanowi on jeden z głównych tematów, które porusza w rozmowach z innymi. Zabiera pracę do domu, a także jadąc na wakacje. Większość jej przyjaciół to koleżanki i koledzy z pracy. Poza tym należy do kilku organizacji i klubów mających związek z wykonywanym przez nią zawodem. Kocha swoją pracę i uważa, że dzięki niej świat jest lepszy. Zachęcałaby dzieci i przyjaciół do wyboru tego zawodu. Byłaby bardzo przygnębiona, gdyby musiała przestać pracować i nie czeka z utęsknieniem na emeryturę

No jak to dlaczego… bo muszę!!! dlaczego pracuję? No jak to dlaczego… bo muszę!!! Bo to mnie rozwija… Żeby mieć więcej zabawy i przyjemności… Zajęcie - osoby traktujące pracę jako sposób zarabiania pieniędzy. Sama praca nie zawsze dostarcza im przyjemności, chyba że wiąże się z wysoką pensją. Są to osoby mało lojalne, szukające stale lepiej płatnej pracy i porzucające swoją posadę, jeśli tylko nadarzy się taka możliwość. Kariera - osoby, które poszukują w pracy możliwości zrobienia kariery. Angażują się w pracę, o ile daje ona możliwości awansu i zwiększania prestiżu społecznego Powołanie (Zew/ Pokusa) - osoby traktujące pracę jak powołanie, jako mającą jakiś wyższy cel. Pracują dla samej pracy. Są też najbardziej zadowoleni z pozostałych aspektów życia (Amy Wrzesniewski) koniec z innych slajdów 134

„Na początku trzeciego tysiąclecia mamy globalizację ekonomiczną”. Timothy Garton Ash (2005) konieczność moralnych kategorii dla globalizacji „Na początku trzeciego tysiąclecia mamy globalizację ekonomiczną”. „Mamy globalizacje informacji, reprezentowaną przez Internet, CNN i BBC”. „potrzebujemy instytucji międzynarodowych i prawa aby globalizację zharmonizować” ale w rzeczywistości to wymaga globalizacji moralnej.”

Now we must we do this on our own”. „universal sympathy” „After he preached at Auschwitz in 1979, a nun, kneeling before him, whispered "I am a Polish nun. But I am also a Russian Jew." In 2005, we need to say, "I am a prosperous Westerner. But I am also a woman of Darfur." And then to act accordingly. Now we must we do this on our own”.

Jan Paweł II Zdefiniował moralną globalizację „uniwersalne współczucie”; być „obywatelem świata”; „wszyscy jesteśmy…” „Ich bin ein Berliner” John F. Kennedy 26 czerwca 1963 "w chwilach takiej tragedii i takiego bólu wszyscy jesteśmy Polakami".” Barack Obama 13 kwietnia 2010

Dear Tomasz ; Best wishes for all Poles ; Hsin-Yi (Taiwan)

Krystyna Bolesta - Kukułka “ Sobór Watykański II, a w ślad za tym dokumenty zakonów misjonarskich, już od lat sześćdziesiątych wpisują ją [inkulturację – uwaga T.O.] w reguły swojego postępowania. (…) Przemysłowe koncerny ponadnarodowe konieczność „inkulturacji” zaczęły dostrzegać dopiero w latach osiemdziesiątych.” (Socjologia ogólna. Warszawa: 2003. Wyd. Naukowe WZ UW s. 142).

I znowu Ash (2005)… …Jan Paweł II jako pierwszy lider globalny? Więcej niż ćwierćwiecze był głową największej ponadnarodowej organizacji światowej zrzeszającej ludzi (nie instytucje, czy organizacje) Niewzruszenie wierzył, że jego przesłanie było uniwersalne Jak nikt dotąd wykorzystywał możliwości technologiczne do osobistego przekazu swego przesłania niemal do każdego kraju

Nawet jego najostrzejszy krytycy                                                                                                                                    Nawet jego najostrzejszy krytycy musieli przyznać, że był „pierwszej próby „ adwokatem rzeczywiście zrównoważonego rozwoju poprzez zarządzanie gospodarką globalną *** Forbes (Polska): „Dekalog biznesu pisał kto inny”

M. Müller i N. Sromek, Tygodnik Powszechny, 18, 2011, s 14 -15 Firma JP2. M. Müller i N. Sromek, Tygodnik Powszechny, 18, 2011, s 14 -15

kto następny ? Dalaj Lama, 2005, przesłanie do studentów MBA Thunderbird „Individual Responsibility in the Global Community” potrzeba uniwersalnej odpowiedzialności Dalaj Lama i H. C. Cutler, „Sztuka szczęścia w pracy” (2003,pol. wyd. Poznań: 2004. DW REBIS)

Kto następny ? Bartłomiej I, ekumeniczny patriarcha Konstantynopola, honorowy zwierzchnik prawosławia 2013 – proklamowanie Roku Solidarności główny problem: „skoncentrowanie bogactwa w rękach stosunkowo niewielkiej grupy osób przy jednoczesnym zubożeniu szerokich warstw mieszkańców Ziemi” ta dysproporcja, określana na świecie mianem „kryzysu ekonomicznego”, jest w rzeczywistości konsekwencją „kryzysu moralnego”

Kto następny ? papież Franciszek alterglobalista ? jezuita Roger Finke i Patricia Wittberg (2000) organizacyjna odnowa „z wewnątrz”

Mihaly Csikszentmihalyi flow (przepływ, uskrzydlenie) zajęcia, które stanowią wyzwanie i wymagają wprawy skłaniają do skupienia i zmuszają do wysiłku umysł lub ciało jasno sprecyzowane cele natychmiastowa informacja zwrotna zaangażowanie głębokie i bez wysiłku wszystko wydaje się pod kontrolą zatracanie poczucia „ja” czas przestaje płynąć

Mihaly Csikszentmihalyi flow (przepływ, uskrzydlenie) c.d. „metafora duchowego stanu pogrążenia się bez reszty w jakimś zajęciu i poczucia, że człowiek jakby odrywał się od ziemi; to stan maksymalnego skupienia, zapamiętania w działaniu.” (Jacek Paluchowski)

Mihaly Csikszentmihalyi flow (przepływ, uskrzydlenie) c.d. osiągnięcie takiego stanu ciała i umysłu jest zależne od człowieka dzieje się tak, gdy próbuje on wykonać coś trudnego a zarazem wartościowego, gdy posiada zdolność świadomego kontrolowania wydarzeń i w jego świadomości panuje porządek częste doświadczanie „przepływu” umożliwia człowiekowi rozwój (realizowanie nowych celów, uczenie się nowych umiejętności) największe szanse na przeżywanie „przepływu” mają osoby o osobowości autotelicznej tzn. posiadające kontrolę nad otoczeniem, cechujące się niesamolubną indywidualnością, mające zdolność świeżego i totalnego odbioru rzeczywistości

historyczne konteksty „flow” Isabella Selega Csikszentmihalyi (1988) sukces zgromadzenia Ignacego Loyoli (jezuitów) w XVI wieku można tłumaczyć warunkami sprzyjającymi przeżywaniu „flow”, wspomaganymi przez zakonną regułę

Motywowanie do „przepływu” „autoteliczny kontekst organizacji” jasne zasady, granice i oczekiwania informacje zwrotne poczucie kontroli koncentrowania na bieżącym zadaniu tworzenie motywacji wewnętrznej nowe wyzwania

Na przykład Ericsson Doświadczenie Stefana Falka nacisk na warunki sprzyjające koncentracji ścisłe dopasowanie zadań pracowników do predyspozycji dbanie o bliski i trwały kontakt pracowników z kierownikami

INDYWIDUALNE SESJE PRACOWNIK – KIEROWNIK Falk raz jeszcze… INDYWIDUALNE SESJE PRACOWNIK – KIEROWNIK co 2 miesiące 1½ godziny ustalanie indywidualnej listy zadań pracownika omawianie mocnych i słabych stron pracownika

i jeszcze raz… (tym razem państwowa firma skandynawska) KONTRAKTY DOTYCZĄCE POZIOMU WYKONANIA PRACY trzymiesięczne kierownik – pracownik kierownicy po lekturze „Przepływu” raz w miesiącu spotkania indywidualne o charakterze intensywnego coachingu przed każdym spotkaniem pracownik proszony o poświęcenie co najmniej godziny na refleksję: co ujawniło się od ostatniej sesji i co wyznacza treść nadchodzącej po trzech miesiącach renegocjacja kontraktu

CNOTY Czyś Pan oszalał, Panie Ochinowski? Martin Seligman, Prawdziwe szczęście, tł. Andrzej Jankowski. Poznań: Media Rodzina@ CNOTY Czyś Pan oszalał, Panie Ochinowski?

Dążenie do transcendencji. Czym są zalety? Zaletę określa się również jako drogę prowadzącą do cnoty. Seligman wyróżnia sześć powszechnie uznawanych cnót: Mądrość, Odwaga, Człowieczeństwo, Sprawiedliwość, Wstrzemięźliwość, Dążenie do transcendencji.

Zalety sygnaturowe (A) Bardzo do mnie pasuje 5 Pasuje do mnie 4 Ani tak, ani nie 3 Nie pasuje do mnie 2 Zupełnie do mnie nie pasuje 1 (B) Bardzo do mnie pasuje 1 Pasuje do mnie 2 Ani tak, ani nie 3 Nie pasuje do mnie 4 Zupełnie do mnie nie pasuje 5

MĄDROŚĆ I WIEDZA „Pierwszym zespołem cech jest mądrość. Pogrupowałem sześć dróg prowadzących do wykazania się mądrością i jej niezbędną poprzedniczką, wiedzą, od najbardziej w sensie rozwojowym podstawowej (ciekawości) po najdalszą (dystans poznawczy).”

1. Ciekawość / interesowanie się światem Z ciekawością świata wiąże się otwartość na doświadczenia i elastyczność w sprawach, które nie pasują do naszych z góry przyjętych osądów. Ludzie ciekawi nie tylko tolerują wieloznaczność; pociąga ich ona i intryguje. Ciekawość może się ograniczać do jednego tematu (na przykład tylko do róż) albo być globalnym podejściem do wszystkiego. Jest ona aktywnym poszukiwaniem i przyswajaniem sobie nowości, natomiast bierne wchłanianie informacji (jak to jest w przypadku lenia gapiącego się w telewizor) nie ma z tą zaletą nic wspólnego. Przeciwległym biegunem wymiaru ciekawości jest szybkie nudzenie się.

Stwierdzenie "Zawsze jestem ciekaw(a) świata" Bardzo do mnie pasuje 5 Pasuje do mnie 4 Ani tak, ani nie 3 Nie pasuje do mnie 2 Zupełnie do mnie nie pasuje 1 "Łatwo się nudzę" Bardzo do mnie pasuje 1 Pasuje do mnie 2 Nie pasuje do mnie 4 Zupełnie do mnie nie pasuje 5

2. Umiłowanie (chęć do) nauki „Uwielbiasz uczyć się nowych rzeczy, czy to w szkole, czy sam. Zawsze lubiłeś szkołę, książki, muzea - zawsze i wszędzie znajdujesz okazję, by się czegoś nauczyć. Czy są jakieś dziedziny wiedzy, w których jesteś ekspertem? Czy osoby z twojego kręgu towarzyskiego albo spoza niego cenią twoją wiedzę specjalistyczną? Czy lubisz dowiadywać się nowych rzeczy z zakresu tych dziedzin, nawet jeśli nie masz do tego żadnych zewnętrznych zachęt? Na przykład pracownicy poczty posiadają wiedzę fachową o kodach pocztowych, ale wiedza ta jest odzwierciedleniem zalety tylko wtedy, kiedy została zdobyta dla niej samej.”

Stwierdzenie "Jestem podekscytowany, kiedy uczę się czegoś nowego" Bardzo do mnie pasuje 5 Pasuje do mnie 4 Ani tak, ani nie 3 Nie pasuje do mnie 2 Zupełnie do mnie nie pasuje 1 "Nigdy nie zawracam sobie głowy chodzeniem do muzeów czy innych instytucji edukacyjnych" Bardzo do mnie pasuje 1 Pasuje do mnie 2 Nie pasuje do mnie 4 Zupełnie do mnie nie pasuje 5

3. Ocenianie / krytyczne myślenie / brak uprzedzeń / otwartość „Ważnym aspektem tego, kim jesteś, jest umiejętność przemyślenia sprawy i wszechstronnego jej zbadania. Nie wyciągasz pochopnych wniosków, a podejmując decyzje, opierasz się na solidnych dowodach. Potrafisz zmienić swoje postanowienie. Przez ocenianie rozumiem obiektywne i racjonalne przesiewanie informacji dla twojego własnego i innych dobra. Ocenianie w tym sensie jest synonimem krytycznego myślenia. Uosabia realizm i jest przeciwieństwem skłonności do popełniania błędów logicznych, która jest zmorą wielu osób depresyjnych, takich jak nadmierna personalizacja ("To zawsze moja wina") i widzenie wszystkiego w kolorach czarnym i białym. Przeciwieństwem tej zalety jest myślenie w sposób, który faworyzuje i potwierdza to, w co już wierzysz. Jest to istotny element zdrowej cechy, jaką jest niemylenie swoich pragnień i potrzeb z rzeczywistością.”

"Mam skłonność do wydawania pospiesznych osądów" Stwierdzenie "Kiedy sprawa tego wymaga, potrafię ją racjonalnie przemyśleć" Bardzo do mnie pasuje 5 Pasuje do mnie 4 Ani tak, ani nie 3 Nie pasuje do mnie 2 Zupełnie do mnie nie pasuje 1 "Mam skłonność do wydawania pospiesznych osądów" Bardzo do mnie pasuje 1 Pasuje do mnie 2 Nie pasuje do mnie 4 Zupełnie do mnie nie pasuje 5

4. Pomysłowość / oryginalność / inteligencja praktyczna / zaradność „Kiedy zobaczysz coś, co chcesz mieć, czy wyróżniasz się znajdowaniem nowych, ale właściwych sposobów zachowania, by to dostać? Rzadko zadowalasz się robieniem czegoś w sposób konwencjonalny. Do tej kategorii należy to, co określa się twórczością, ale nie chcę ograniczać tej zalety do przedsięwzięć zaliczanych tradycyjnie do sztuk pięknych. Nazywa się ją również inteligencją praktyczną, rozsądkiem i zaradnością.”

"Lubię obmyśliwać nowe sposoby robienia różnych rzeczy" Bardzo do mnie pasuje 5 Pasuje do mnie 4 Ani tak, ani nie 3 Nie pasuje do mnie 2 Zupełnie do mnie nie pasuje 1 "Wielu moich przyjaciół ma większą inwencję niż ja" Bardzo do mnie pasuje 1 Pasuje do mnie 2 Nie pasuje do mnie 4 Zupełnie do mnie nie pasuje 5

5. Inteligencja społeczna / inteligencja personalna / inteligencja emocjonalna „Inteligencja społeczna i inteligencja interpersonalna to wiedza o sobie samym i o innych. Zdajesz sobie sprawę z motywów i uczuć innych osób i umiesz odpowiednio reagować. Inteligencja społeczna to zdolność zauważania, czym ludzie różnią się między sobą, zwłaszcza różnic w nastroju, temperamencie, motywacji i intencjach - i postępowania zgodnie z tą umiejętnością. Zalety tej nie można mylić ze zdolnością do introspekcji, z psychologizowaniem czy skłonnością do rozmyślań. Inteligencja personalna oznacza nieskrępowany dostęp do swoich uczuć i umiejętność wykorzystywania zdobytej w ten sposób wiedzy o sobie dla zrozumienia swojego zachowania i pokierowania nim. Łącznie wzięte, zalety te nazwał Daniel Goleman "inteligencją emocjonalną". Bardzo możliwe, że ten zbiór zalet jest podstawą innych zalet, takich jak dobroć, uprzejmość i przewodzenie innym. c.d.n.

5. Inteligencja społeczna / inteligencja personalna / inteligencja emocjonalna c.d. Innym aspektem tej zalety jest umiejętność znalezienia dla siebie niszy, otoczenia, w którym możesz maksymalnie wykorzystać swoje umiejętności i zainteresowania. Czy udało ci się wybrać taką pracę, osoby, z którymi jesteś w bliskich stosunkach i sposób spędzania wolnego czasu, że możesz codziennie wykazywać się swoimi największymi zdolnościami? Badania Instytutu Gallupa wykazują, że najbardziej zadowoleni pracownicy odpowiadają twierdząco na pytanie: "Czy twoja praca pozwala ci robić codziennie to, co najbardziej lubisz?” Weźmy choćby Michaela Jordana, przeciętnego bejsbolistę, który odnalazł się w koszykówce.”

„ Bez względu na sytuację towarzyską, potrafię się do niej dostosować” Bardzo do mnie pasuje 5 Pasuje do mnie 4 Ani tak, ani nie 3 Nie pasuje do mnie 2 Zupełnie do mnie nie pasuje 1 „Niezbyt dobrze wyczuwam, co czują inni” Bardzo do mnie pasuje 1 Pasuje do mnie 2 Nie pasuje do mnie 4 Zupełnie do mnie nie pasuje 5

6. Dystans poznawczy „Używam tego terminu dla opisania najdojrzalszej zalety w tej kategorii, najbliższej samej mądrości. Zwracają się do ciebie inne osoby z prośbami, byś, korzystając ze swojego doświadczenia, pomógł im rozwiązać problemy i spojrzeć na nie z właściwej perspektywy. Patrzysz na świat w sposób, który tobie i innym pozwala go zrozumieć. Mądrzy ludzie są ekspertami w najważniejszych i najtrudniejszych sprawach życiowych.”

"Inni rzadko przychodzą do mnie po radę" „Zawsze potrafię patrzeć na sprawy z dystansu i widzieć je na szerszym tle” Bardzo do mnie pasuje 5 Pasuje do mnie 4 Ani tak, ani nie 3 Nie pasuje do mnie 2 Zupełnie do mnie nie pasuje 1 "Inni rzadko przychodzą do mnie po radę" Bardzo do mnie pasuje 1 Pasuje do mnie 2 Nie pasuje do mnie 4 Zupełnie do mnie nie pasuje 5

ODWAGA „Zalety, które składają się na odwagę, odzwierciedlają czujne wytężenie woli z myślą o wartych dużego wysiłku celach, których osiągnięcie nie jest pewne. Aby zasłużyć na miano odważnych, czyny takie muszą być dokonywane pomimo ogromnych przeciwności. Jest to powszechnie podziwiana zaleta; każda kultura ma bohaterów, którzy ją posiedli. Cnota ta oznacza męstwo, wytrwałość i prawość.”

7. Męstwo i dzielność „Nie cofasz się przed groźbą, zagrożeniem, wyzwaniem, bólem ani trudnością. Męstwo jest czymś więcej niż dzielne trwanie pod ogniem nieprzyjaciela, kiedy zagrożone jest twoje zdrowie i życie. Odnosi się ono również do zajmowania niepopularnego, trudnego lub niebezpiecznego stanowiska intelektualnego czy emocjonalnego. W ostatnich latach badacze wyróżnili dwa rodzaje męstwa: moralne i fizyczne, zwane też dzielnością. Inny podział opiera się na obecności lub braku strachu. Osoba mężna czy dzielna potrafi oddzielić emocjonalne składniki strachu od behawioralnych, opierając się impulsowi pchającemu ją do behawioralnej reakcji ucieczki i stawiając czoło budzącej strach sytuacji, pomimo przykrych doznań wywoływanych przez subiektywne i fizyczne reakcje. Nieustraszoność, śmiałość i nierozwaga nie są męstwem; jest nim stawianie pomimo strachu czoła niebezpieczeństwu. C.d.n.

7. Męstwo i dzielność c.d. Pojęcie męstwa, które dawniej równoznaczne było z odwagą, okazywaną na polu bitwy, a więc fizyczną, rozszerzyło się i obecnie obejmuje również odwagę moralną i psychiczną. O odwadze moralnej świadczy zajęcie stanowiska, o którym wiesz, że jest niepopularne i może sprowadzić na ciebie nieszczęście. Amerykańskim przykładem takiej odwagi jest Murzynka Rosa Parks, która w latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku w Alabamie, gdzie obowiązywała segregacja rasowa, zajęła przeznaczone tylko dla białych miejsce na przedzie autobusu. Innym jest ujawnienie oszustw popełnianych przez przedsiębiorstwa i różne agencje rządowe. Odwaga psychiczna to przyjmowanie stoickiej, a nawet pogodnej postawy, potrzebnej dla stawienia czoła poważnym kłopotom, udrękom i przewlekłej chorobie bez utraty godności.”

"Ból i rozczarowanie często zdobywają nade mną przewagę" "Często zajmuję stanowisko, które spotyka się z silnym oporem" Bardzo do mnie pasuje 5 Pasuje do mnie 4 Ani tak, ani nie 3 Nie pasuje do mnie 2 Zupełnie do mnie nie pasuje 1 "Ból i rozczarowanie często zdobywają nade mną przewagę" Bardzo do mnie pasuje 1 Pasuje do mnie 2 Nie pasuje do mnie 4 Zupełnie do mnie nie pasuje 5

8. Wytrwałość / pracowitość / sumienność „Zawsze kończysz to, co zacząłeś. Osoba pracowita podejmuje się trudnych zadań i kończy je, wykonując je pogodnie i nie narzekając. Robisz to, do czego się zobowiązałeś, czasami nawet więcej, nigdy mniej. Jednocześnie wytrwałość nie oznacza obsesyjnego dążenia do nieosiągalnych celów. Osoba naprawdę pracowita jest elastyczna, myśli realistycznie i nie jest perfekcjonistą. Ambicja ma zarówno pozytywne, jak i negatywne strony, ale do tej kategorii zalet należą jej pożądane aspekty.”

"Zawsze kończę to, co zacząłem" Bardzo do mnie pasuje 5 Pasuje do mnie 4 Ani tak, ani nie 3 Nie pasuje do mnie 2 Zupełnie do mnie nie pasuje 1 "Kiedy pracuję, często coś odciąga moją uwagę" Bardzo do mnie pasuje 1 Pasuje do mnie 2 Nie pasuje do mnie 4 Zupełnie do mnie nie pasuje 5

9. Prawość / szczerość / uczciwość „Jesteś osobą uczciwą, nie tylko dlatego, że mówisz prawdę, ale również dlatego, że żyjesz uczciwie - szczerze i autentycznie. Twardo stąpasz po ziemi i niczego nie udajesz, jesteś naprawdę sobą. Przez prawość i szczerość rozumiem coś więcej niż tylko mówienie innym prawdy. Rozumiem przez to przedstawianie siebie - swoich zamiarów i zobowiązań - innym i sobie samemu w szczery sposób, zarówno słowem, jak i czynem: "Wobec siebie samego bądź szczery, a nie będziesz wtedy fałszywy wobec nikogo".”

"Zawsze dotrzymuję słowa" Bardzo do mnie pasuje 5 Pasuje do mnie 4 Ani tak, ani nie 3 Nie pasuje do mnie 2 Zupełnie do mnie nie pasuje 1 "Przyjaciele nigdy nie mówią mi, że twardo stąpam po ziemi" Bardzo do mnie pasuje 1 Pasuje do mnie 2 Nie pasuje do mnie 4 Zupełnie do mnie nie pasuje 5

HUMANITARNOŚĆ I MIŁOŚĆ (CZŁOWIECZEŃSTWO) „Omawiane tutaj zalety przejawiają się w pozytywnych stosunkach wzajemnych z innymi ludźmi: przyjaciółmi, znajomymi, członkami rodziny, a także osobami obcymi.”

10. Uprzejmość, dobroć i wielkoduszność „Jesteś dobry i wielkoduszny wobec innych i nigdy nie jesteś zbyt zajęty, by wyświadczyć komuś przysługę. Lubisz robić innym dobre uczynki, nawet jeśli nie znasz dobrze tych osób. Jak często traktujesz interesy innego człowieka co najmniej tak samo poważnie jak twoje własne? Wszystkie cechy należące do tej kategorii opierają się na tym właśnie uznawaniu wartości innej osoby. C.d.n.

10. Uprzejmość, dobroć i wielkoduszność c.d. Kategoria uprzejmości obejmuje różne sposoby odnoszenia się do innej osoby z myślą o jej interesie, który możesz przedkładać nad swoje bieżące pragnienia i potrzeby. Czy przyjmujesz odpowiedzialność za innych ludzi - członków rodziny, przyjaciół, kolegów z pracy, a nawet obcych? Pożytecznymi składnikami tej zalety są empatia i współczucie. Shelly Taylor, opisując zwykłą reakcję mężczyzn na przeciwności jako walkę i ucieczkę, określa częstszą reakcję kobiet w takich sytuacjach jako "opiekowanie się i zaprzyjaźnianie".”

"Rzadko przejmuję się powodzeniem innych tak jak swoim" "W ubiegłym miesiącu pomogłem sąsiadowi z własnej, nieprzymuszonej woli" Bardzo do mnie pasuje 5 Pasuje do mnie 4 Ani tak, ani nie 3 Nie pasuje do mnie 2 Zupełnie do mnie nie pasuje 1 "Rzadko przejmuję się powodzeniem innych tak jak swoim" Bardzo do mnie pasuje 1 Pasuje do mnie 2 Nie pasuje do mnie 4 Zupełnie do mnie nie pasuje 5

11. Miłość i pozwalanie innym, by nas kochali „Cenisz sobie bliskie i serdeczne stosunki z innymi. Czy ludzie, do których żywisz od dawna głębokie uczucia, czują to samo do ciebie? Zaleta ta to coś więcej niż mieści się w zachodnim pojęciu romantycznej miłości (prawdę mówiąc, to fascynujące, że małżeństwa w kulturach tradycyjnych, kojarzone przez rodziców państwa młodych, mają się lepiej niż małżeństwa na Zachodzie, zawierane z romantycznej miłości). Odrzucam też podejście do intymnych związków, które streszcza się w haśle "im więcej, tym lepiej". To prawda, że brak takiego związku jest złą rzeczą, ale powyżej jednego zaczyna działać prawo zmniejszających się zysków. C.d.n

11. Miłość i pozwalanie innym, by nas kochali c.d. Powszechniejsza, zwłaszcza wśród mężczyzn, jest zdolność do miłości niż do bycia kochanym, przynajmniej w naszej kulturze. Przejmującą ilustrację tego zjawiska znalazł podczas ostatniej serii wywiadów George Vaillant, kierujący obecnie prowadzonymi od sześćdziesięciu lat badaniami życia absolwentów Harvardu z lat 1939 - 1944. Emerytowany lekarz wprowadził go do swojego gabinetu, by pokazać mu zbiór listów dziękczynnych, które dostał od pacjentów przed pięcioma laty, z okazji przejścia na emeryturę. "Wiesz, George - powiedział, a łzy ciekły mu strumieniami po policzkach - nie przeczytałem ich". Człowiek ten przez całe życie okazywał miłość w stosunku do innych, ale w ogóle nie potrafił jej przyjmować!”

„Trudno mi jest przyjmować miłość innych" "Są w moim życiu osoby, które troszczą się o moje uczucia i dobrostan tak samo jak o swoje" Bardzo do mnie pasuje 5 Pasuje do mnie 4 Ani tak, ani nie 3 Nie pasuje do mnie 2 Zupełnie do mnie nie pasuje 1 „Trudno mi jest przyjmować miłość innych" Bardzo do mnie pasuje 1 Pasuje do mnie 2 Nie pasuje do mnie 4 Zupełnie do mnie nie pasuje 5

SPRAWIEDLIWOŚĆ „Zalety należące do tej kategorii ujawniają się w działaniach obywatelskich. Wykraczają one poza sferę związków między dwoma osobami i odnoszą się do większych grup, takich jak twoja rodzina, społeczność, naród i cały świat.”

12. Postawa obywatelska / obowiązek / praca zespołowa / lojalność „Wyróżniasz się jako członek grupy. Jesteś lojalnym i oddanym członkiem zespołu, zawsze robisz, co do ciebie należy i ciężko pracujesz na sukces całej grupy. Ta wiązka cech odzwierciedla to, w jakim stopniu twierdzenia te odnoszą się do ciebie. Czy przykładasz się do wykonywania zadań, które przypadły tobie? Czy cenisz cele grupy, nawet jeśli różnią się od twoich indywidualnych celów? Czy szanujesz osoby, które zajmują stanowiska kierownicze albo sprawują zwierzchnictwo, takie jak nauczyciele czy trenerzy? Czy utożsamiasz się z grupą? Zaleta ta nie oznacza ślepego, bezmyślnego posłuszeństwa, ale chcę włączyć do tej kategorii również szacunek dla zwierzchności, niemodną zaletę, którą wielu rodziców chciałoby widzieć u swoich dzieci.”

„Najlepiej pracuję w zespole" Bardzo do mnie pasuje 5 Pasuje do mnie 4 Ani tak, ani nie 3 Nie pasuje do mnie 2 Zupełnie do mnie nie pasuje 1 "Waham się, czy poświęcić własne interesy dla dobra grupy, której jestem członkiem" Bardzo do mnie pasuje 1 Pasuje do mnie 2 Nie pasuje do mnie 4 Zupełnie do mnie nie pasuje 5

13. Uczciwe i równe traktowanie innych „Nie pozwalasz, by twoje osobiste uczucia wpływały na twoje postępowanie wobec innych osób i podejmowane w ich sprawach decyzje. Każdemu dajesz szansę. Czy w swoim codziennym postępowaniu kierujesz się jakimiś ogólnymi zasadami moralnymi? Czy traktujesz dobro innych, nawet tych, których osobiście nie znasz, równie poważnie jak własne? Czy uważasz, że podobne sprawy powinny być traktowane podobnie? Czy łatwo odkładasz na bok swoje osobiste uprzedzenia?”

"Traktuję wszystkich jednakowo, bez względu na to, kim mogą być" Bardzo do mnie pasuje 5 Pasuje do mnie 4 Ani tak, ani nie 3 Nie pasuje do mnie 2 Zupełnie do mnie nie pasuje 1 "Jeśli kogoś nie lubię, trudno jest mi traktować go/ją sprawiedliwie" Bardzo do mnie pasuje 1 Pasuje do mnie 2 Nie pasuje do mnie 4 Zupełnie do mnie nie pasuje 5

14. Zdolności przywódcze „Dobrze organizujesz działania podlegających ci osób i pilnujesz, by "wszystko grało". Życzliwy przywódca musi być przede wszystkim przywódcą skutecznym, dbającym o to, by grupa, którą kieruje, wykonywała swoje zadania, a jednocześnie podtrzymującym dobre stosunki między jej członkami. Skuteczny przywódca jest życzliwy, gdy układa i rozpatruje stosunki wewnątrzgrupowe "bez niechęci do nikogo, z pozytywnym nastawieniem wobec wszystkich, stanowczością w popieraniu racji". Na przykład życzliwy przywódca narodu przebacza nieprzyjaciołom i kieruje się wobec nich tymi samymi zasadami moralnymi, na których opiera się w stosunku do swoich zwolenników. (Pomyśl o Nelsonie Mandeli z jednej, a Slobodanie Miloszeviciu z drugiej strony). Nie dźwiga bagażu historii, przyjmuje odpowiedzialność za błędy i jest pokojowo nastawiony. C.d.n.

14. Zdolności przywódcze c.d. Wszystkie te cechy życzliwego przywództwa na szczeblu globalnym mają odpowiedniki wśród przywódców wszystkich innych szczebli: dowódców wojskowych, dyrektorów i naczelnych, przewodniczących związków zawodowych, komendantów policji, dyrektorów szkół, a nawet przewodniczących samorządów uczniowskich.”

"Nie jestem zbyt dobry w planowaniu działań grupowych" "Zawsze umiem nakłonić ludzi do wspólnego działania bez wiercenia im dziury w brzuchu" Bardzo do mnie pasuje 5 Pasuje do mnie 4 Ani tak, ani nie 3 Nie pasuje do mnie 2 Zupełnie do mnie nie pasuje 1 "Nie jestem zbyt dobry w planowaniu działań grupowych" Bardzo do mnie pasuje 1 Pasuje do mnie 2 Nie pasuje do mnie 4 Zupełnie do mnie nie pasuje 5

WSTRZEMIĘŹLIWOŚĆ „Jako cnota podstawowa, wstrzemięźliwość odnosi się do właściwego i umiarkowanego wyrażania twoich chęci i pragnień. Osoba wstrzemięźliwa nie tłumi pragnień, lecz czeka na okazję, by zaspokoić je bez wyrządzania krzywdy sobie lub innym.”

15. Samokontrola „Kiedy trzeba, potrafisz bez trudu utrzymać swoje pragnienia, potrzeby i impulsy na wodzy. Nie wystarczy wiedzieć, co jest właściwe; musisz umieć zastosować tę wiedzę w praktyce. Czy potrafisz sam regulować swoje emocje, kiedy wydarzy się coś złego? Czy potrafisz sam neutralizować i usuwać ogarniające cię negatywne uczucia? Czy potrafisz zachować pogodę ducha nawet w trudnej sytuacji?”

"Panuję nad swoimi emocjami" "Rzadko potrafię zachować dietę" Bardzo do mnie pasuje 5 Pasuje do mnie 4 Ani tak, ani nie 3 Nie pasuje do mnie 2 Zupełnie do mnie nie pasuje 1 "Rzadko potrafię zachować dietę" Bardzo do mnie pasuje 1, Pasuje do mnie 2 Nie pasuje do mnie 4 Zupełnie do mnie nie pasuje 5

16. Rozwaga / dyskrecja / ostrożność „Jesteś osobą ostrożną. Nie robisz ani nie mówisz czegoś, czego mógłbyś później żałować. Rozwaga polega na tym, że zanim przystąpisz do działania, rozważasz wszystkie argumenty za i przeciw. Osoby rozważne są dalekowzroczne i postępują w sposób przemyślany. Potrafią oprzeć się impulsom i zrezygnować z celów tymczasowych na rzecz celów dalekosiężnych. Ostrożność, zwłaszcza w dzisiejszym pełnym niebezpieczeństw świecie jest zaletą, którą rodzice chcieliby dostrzegać u dzieci ("Tylko nie zrób sobie krzywdy" - na placu zabaw, w samochodzie, na imprezie, w stosunkach intymnych albo wskutek wyboru kariery zawodowej).”

"Unikam czynności, które są fizycznie niebezpieczne" Bardzo do mnie pasuje 5 Pasuje do mnie 4 Ani tak, ani nie 3 Nie pasuje do mnie 2 Zupełnie do mnie nie pasuje 1 "Czasami wybieram niewłaściwych przyjaciół i znajomych" Bardzo do mnie pasuje 1 Pasuje do mnie 2 Nie pasuje do mnie 4

17. Skromność i pokora „Nie szukasz rozgłosu, wolisz, by twoje osiągnięcia mówiły same za siebie. Nie uważasz się za osobę wyjątkową, a inni dostrzegają i doceniają twoją skromność. Zachowujesz się bezpretensjonalnie. Osoby pokorne traktują swoje aspiracje, zwycięstwa i porażki jako mało ważne. Biorąc pod uwagę sytuację ogólną, to, co osiągnąłeś czy co wycierpiałeś, niewiele znaczy. Wynikająca z tych przekonań skromność nie jest tylko ich przejawem, lecz daje wgląd w całą twoją istotę.”

"Zmieniam temat, kiedy inni obsypują mnie komplementami” Bardzo do mnie pasuje 5 Pasuje do mnie 4 Ani tak, ani nie 3 Nie pasuje do mnie 2 Zupełnie do mnie nie pasuje 1 "Często mówię o swoich osiągnięciach" Bardzo do mnie pasuje 1 Pasuje do mnie 2 Nie pasuje do mnie 4 Zupełnie do mnie nie pasuje 5

TRANSCENDENCJA „Na określenie ostatniej wiązki zalet używam terminu "transcendencja". Nie jest to termin, historycznie biorąc, zbyt popularny - częściej wybieranym jest "duchowość" - ale chcę uniknąć pomylenia jednej ze specyficznych zalet, duchowości właśnie, z innymi nie mającymi nic wspólnego z religią zaletami z tej wiązki, takimi jak entuzjazm i wdzięczność. Przez transcendencję rozumiem zalety emocjonalne, które pozwalają ci wyjść poza siebie i nawiązać łączność z czymś większym i trwalszym: z innymi ludźmi, przyszłością, ewolucją, Bogiem czy wszechświatem.”

18. Poczucie piękna i doskonałości „Przystajesz i wąchasz róże. Doceniasz piękno, doskonałość i biegłość we wszystkich sferach: w przyrodzie i sztuce, matematyce i innych naukach ścisłych, a także w sprawach codziennych. Intensywnemu przeżywaniu piękna i doskonałości towarzyszy zachwyt i podziw. Bycie świadkiem mistrzowskich popisów sportowych albo aktów ludzkiego piękna moralnego czy cnoty wywołuje pokrewną emocję - uwznioślenie.”

"W ostatnim roku nie stworzyłem niczego pięknego" "W ubiegłym miesiącu przeżyłem niezapomniane chwile, delektując się doskonałością w muzyce, sztuce, teatrze, filmie, sporcie, nauce" Bardzo do mnie pasuje 5 Pasuje do mnie 4 Ani tak, ani nie 3 Nie pasuje do mnie 2 Zupełnie do mnie nie pasuje 1 "W ostatnim roku nie stworzyłem niczego pięknego" Bardzo do mnie pasuje 1 Pasuje do mnie 2 Nie pasuje do mnie 4 Zupełnie do mnie nie pasuje 5

19. Wdzięczność „Jesteś świadom wszystkiego dobrego, co ci się przydarza, i nigdy nie uważasz, że ci się to należy. Zawsze znajdziesz czas, by wyrazić podziękowania. Wdzięczność to zdawanie sobie sprawy z moralnej doskonałości innej osoby. Jako emocja, wyraża ona poczucie podziwu i dziękczynienie za sam dar życia. Jesteśmy wdzięczni, kiedy inni pamiętają o nas i dbają o nas, ale możemy też być wdzięczni po prostu za dobre uczynki albo za to, że są koło nas dobrzy ludzie ("Jak cudowne jest życie, kiedy jesteś przy mnie"). Wdzięczność może się również kierować ku źródłom nieosobowym i pozaludzkim - ku Bogu, przyrodzie, zwierzętom - ale nie można jej czuć do siebie.”

"Zawsze dziękuję, nawet za drobiazgi" Bardzo do mnie pasuje 5 Pasuje do mnie 4 Ani tak, ani nie 3 Nie pasuje do mnie 2 Zupełnie do mnie nie pasuje 1 "Rzadko dziękuję Bogu lub losowi" Bardzo do mnie pasuje l Pasuje do mnie 2 Nie pasuje do mnie 4 Zupełnie do mnie nie pasuje 5

20. Nadzieja/optymizm/patrzenie z ufnością w przyszłość „Oczekujesz od przyszłości wszystkiego najlepszego, układasz więc plany i wcielasz je w życie, by to osiągnąć. Nadzieja, optymizm i patrzenie z ufnością w przyszłość tworzą rodzinę zalet, które określają pozytywne nastawienie do przyszłości. Jeśli spodziewasz się dobrych wydarzeń, jeśli uważasz, że dojdzie do nich, gdy będziesz się bardzo starał, i snujesz plany na przyszłość, to jesteś dobrej myśli tu i teraz i masz cele w życiu.”

"Zawsze widzę jasną stronę" Bardzo do mnie pasuje 5 Pasuje do mnie 4 Ani tak, ani nie 3 Nie pasuje do mnie 2 Zupełnie do mnie nie pasuje "Rzadko mam dobrze przemyślany plan tego, co chcę zrobić" Bardzo do mnie pasuje 1 Pasuje do mnie 2 Nie pasuje do mnie 4 Zupełnie do mnie nie pasuje 5

21. Duchowość / poczucie celu / wiara / religijność „Masz silne i spójne przekonania na temat wyższego celu i sensu wszechświata. Wiesz, jakie jest twoje miejsce w ogólnym porządku rzeczy. Przekonania te kształtują twoje działania i są dla ciebie źródłem otuchy. Czy masz jakąś klarowną filozofię życia, opierającą się na religii lub świecką, która wyznacza ci miejsce we wszechświecie? Czy dzięki więzi z czymś potężniejszym od siebie uważasz, że życie ma sens?”

"Nie mam w życiu żadnego celu" "Moje życie ma sens" Bardzo do mnie pasuje 5 Pasuje do mnie 4 Ani tak, ani nie 3 Nie pasuje do mnie 2 Zupełnie do mnie nie pasuje 1 "Nie mam w życiu żadnego celu" Bardzo do mnie pasuje 1 Pasuje do mnie 2 Nie pasuje do mnie 4 Zupełnie do mnie nie pasuje 5

22. Wybaczanie i litość „Wybaczasz tym, którzy wyrządzili ci krzywdę. Zawsze dajesz ludziom drugą szansę. Głównym motywem twojego postępowania jest litość, nie zemsta. Wybaczanie oznacza zespół dobroczynnych zmian, które dokonują się w jednostce przez kogoś obrażonej lub zranionej. Kiedy wybaczamy, nasza podstawowa motywacja albo tendencja do działania w związku z krzywdą staje się bardziej pozytywna (kierujemy się życzliwością, dobrocią czy wielkodusznością), a mniej negatywna (wyzbywamy się chęci zemsty albo pragnienia unikania tej osoby).”

"Zawsze zapominam o urazach" Bardzo do mnie pasuje 5 Pasuje do mnie 4 Ani tak, ani nie 3 Nie pasuje do mnie 2 Zupełnie do mnie nie pasuje 1 "Zawsze staram się odpłacić pięknym za nadobne„ Bardzo do mnie pasuje 1 Pasuje do mnie 2 . Nie pasuje do mnie 4 Zupełnie do mnie nie pasuje 5

23. Wesołość i humor „Lubisz się śmiać i wywoływać uśmiech na twarzach innych. Łatwo dostrzegasz jasną stronę życia. Do tego miejsca nasza lista zalet sprawiała wrażenie śmiertelnie poważnej: dobroć, duchowość, męstwo, wstrzemięźliwość i tak dalej. Te dwie zalety mają jednak lżejszy charakter. Czy jesteś wesoły? Czy tryskasz humorem?”

"Gdy tylko mogę staram się łączyć pracę z zabawą" Bardzo do mnie pasuje 5 Pasuje do mnie 4 Ani tak, ani nie 3 Nie pasuje do mnie 2 Zupełnie do mnie nie pasuje 1 "Rzadko mówię zabawne rzeczy" Bardzo do mnie pasuje 1 Pasuje do mnie 2 Nie pasuje do mnie 4 Zupełnie do mnie nie pasuje 5

24. Zapał / pasja / entuzjazm / namiętność „Jesteś osobą pełną werwy. Czy oddajesz się całym sobą, ciałem i duszą temu, co robisz? Czy, budząc się rano, cieszysz się na myśl o tym, co przyniesie dzień? Czy zapał, z jakim zabierasz się do działania, jest zaraźliwy? Czy masz natchnienie do pracy?”

"Całkowicie oddaję się wszystkiemu, co robię" Bardzo do mnie pasuje 5 Pasuje do mnie 4 Ani tak, ani nie 3 Nie pasuje do mnie 2, Zupełnie do mnie nie pasuje 1 "Często snuję się z kąta w kąt" Bardzo do mnie pasuje 1 Pasuje do mnie 2 Nie pasuje do mnie 4 Zupełnie do mnie nie pasuje 5 po tym slajdzie powinna być wyuczona bezradność 215

Przyjrzyj się liście swoich największych zalet i sprawdź, czy stosują się do nich któreś z tych kryteriów: Poczucie autentyczności ("To prawdziwy ja"). Towarzyszące wykazywaniu się nią uczucie podniecenia, zwłaszcza na początku. Szybkie uczenie się wykorzystywania tej zalety. Stałe uczenie się nowych sposobów wykazywania się nią. Pragnienie odkrycia sposobów jej wykorzystania. Uczucie nieuchronności wykorzystania tej zalety ("Spróbuj mnie powstrzymać"). Ożywienie zamiast wyczerpania, kiedy robisz coś, wykorzystując tę zaletę. Tworzenie i realizacja osobistych planów osnutych wokół niej. Radość, zapał, entuzjazm, nawet ekstaza, kiedy ją wykorzystujesz.

Ćwiczenie: 5 mocnych stron (wg. L.Hoggard) która jest najważniejsza? jak wykorzystać je w pracy? twój pomysł „na siebie”

Menedżer powinien respektować następujące zasady w zarządzaniu: 1. Przy doborze pracowników na konkretne stanowiska warto zwracać uwagę na to, by ich zalety sygnaturowe zazębiały się z zakresem obowiązków. 2. Warto pozwolić pracownikom, by - w ramach wyznaczonych przez menedżera celów - mogli ustawić sobie zajęcia w sposób najbardziej dla siebie odpowiedni.

Chris Lowney (2011) „Heroiczne przywództwo” (oryginał 2003 ) były członek zakonu jezuitów następnie przez 17 lat pracownik różnych oddziałów banku J.P. Morgan &Co jako dyrektor zarządzający; wchodził także do zarządu korporacji. podczas praktyki menadżerskiej, uświadomił on sobie, początkowo na zasadzie – jak sam pisze – mglistego przypomnienia, iż metoda „360 stopni”, którą jego firma wprowadzała jako „absolutne novum’ i „najlepszą praktyka” była de facto znana jezuitom około 435 lat wcześniej. idąc tym tropem: zasadnicze podobieństwo między współczesnym bankiem (XXI w.) a zakonem jezuitów z początków jego działalności (XVI w.) : ??? !!!

konieczność efektywnego radzenia sobie przez obydwie organizacje z otoczeniem złożonym i nieustannie zmieniającym się uwzględniając oczywiście uwarunkowania historyczne oraz skrajnie różne misje porównywanych instytucji: można Ignacego Loyolę oraz jego współpracowników uznać za osoby, których „podejście do kształtowania pomysłowych, gotowych na podjęcie ryzyka, ambitnych, elastycznych oraz myślących globalnie ludzi przynosiło efekty”. projekt dotyczący odpowiedzi na pytanie „czego szesnastowieczni zakonnicy mogliby nauczyć (…) światowców z XXI wieku, na temat przywództwa oraz radzenia sobie ze złożonymi i stale zmieniającymi się okolicznościami ?” poszukiwanie dobrych praktyk. w sukcesach, i porażkach analizowanej organizacji. (np. za ważną przyczynę kasaty jezuitów w XVII wieku uważa on brak innowacyjności ówczesnej zakonnej „centrali”)

model „heroicznego przywództwa”: wynik : model „heroicznego przywództwa”: istota : kultura organizacyjna oparta na czterech zasadach (wartościach): heroizmie, pomysłowości, miłości i samoświadomości

strategia życiowa w obliczu „Heroiczne życie” zmiany zderzenia kultur skali złożoności Wynik !!!

specyficzne rozumienie ludzkiego celu „W wielu miejscach język niniejszej książki czerpie z tradycji chrześcijańskiej, którą dzielę z Ignacym Loyolą. Nie oznacza to jednak , że nakłaniam muzułmanina, żyda, świeckiego humanistę, czy czytelnika o jakichkolwiek innych przekonaniach, by przyjął moje wierzenia. Raczej proszę, by rozważył w trakcie lektury życiodajne zasoby własnej tradycji, a jestem pewien, że wkrótce będziemy kroczyć jedną drogą (Lowney 2013,s. 13) „Jeśli szukasz oświecenia dla siebie, chcąc po prostu podnieść swój status wzmocnić swoją pozycję, mijasz się z celem; jeśli szukasz oświecenia dla siebie, byś mógł służyć innym, jesteś u celu” (mądrość buddyzmu tybetańskiego, cyt. za Lownejyem 2013, s. 13, podkreślenie moje)

Znacie. Ale czy na pewno. Citation: Huitt, W. (2004) Znacie? Ale czy na pewno? Citation: Huitt, W. (2004). Maslow's hierarchy of needs. Educational Psychology Interactive. Valdosta, GA: Valdosta State University. Retrieved [date] from, http://chiron.valdosta.edu/whuitt/col/regsys/maslow.html.

strategia a życie Michael Porter: strategia korporacyjna = „kombinacja celów, do których firma zmierza i środków (zasad postępowania), za pomocą których stara się do nich dojść” (M. E. Porter, Strategia konkurencji. Warszawa: 2006, s. 17, tłum. Erlich, A.,cyt. za Lowneyem 2013, s. 34) Chris Lowney (2013, s. 34): odkrycie tego, gdzie chcesz dojść, a następne ustalenie jakich narzędzi i środków „będziesz potrzebował, by tam się dostać”. połączenie duchowych tradycji i współczesnych koncepcji strategicznych Nie listy kontrolne (oparte na „niezawodnych rozwiązaniach”) a introspektywne skupienie: spędzenie trochę czasu z samym sobą, (2) stanięcie w prawdzie przed sobą samym, (3) porównanie swojej obecnej sytuacji z „najgłębszymi przekonaniami i aspiracjami związanymi z tym kim powinienem być i czym chce by był świat, w którym żyję” (Lowney 2013, s. 40) heroizm w codzienności

Trzy kluczowe umiejętności Formułowanie celu, który jest wart „reszty twojego życia”. Dokonywanie mądrych wyborów związanych z karierą i relacjami międzyludzkimi w zmieniającym się i niepewnym świecie. Sprawianie, by „każdy dzień był ważny, zwracając uwagę na swoje myśli, czyny i osiągane wyniki” (Lowney 2013: 9).

Przykłady dobrych praktyk były już w 1945… w Polsce NOWA KULTURA PRACY propozycja ładu społeczno – gospodarczego uwzględniająca specyfikę danego obszaru działań Pomysł opublikowany na łamach pisma „Tygodnik Warszawski”, autorstwa między innymi Jerzego Brauna, Tadeusza Kudlińskiego i Stanisława Bukowskiego

Aktorzy naszej codzienności

OŚWIATA znajomość własnej okolicy drogą do patriotyzmu lokalnego szkoła włączająca ucznia w działania (wystawy, konkursy etc.) intensyfikacja działań i władzy samorządu szkolnego zaangażowanie w miejsce szkolnej bierności

NAUKA wykłady dostępne dla ogółu wykłady tematyczne skierowane do konkretnych grup użycie mediów w celach szerzenia nauki udostępnianie muzeów, zbiorów etc. wspomaganie wydawnictw oświatowych pomoc dla miłośników wiedzy

SZTUKA upiększanie codzienności nie tylko „wielka” sztuka (regionalna twórczość) kreacja otoczenia człowieka – ogrody, parki, ulice, miasta organizacja wyobraźni narodowej „kultura masowa”

DOM rodzina jako podstawa polityka prorodzinna budownictwo społeczne obyczajowość i kultura Domu potrzeby rodzinne wychowanie zawodowo-gospodarcze czas rodzinny świętością ! - równowaga

Personalistyczna koncepcja pracy jako aktu twórczego NOWA KULTURA PRACY jako praktyczna filozofia zarządzania zgodnego ze zrównoważonym rozwojem („Tygodnik Warszawski” a „Biedroneczka” Piotra Gołaszewskiego) 1. Podmiotowość Personalistyczna koncepcja pracy jako aktu twórczego Optymalizacja zysku w miejsce jego maksymalizacji Postulat płacy rodzinnej

Postulat współpracy ludzi kultury z przedsiębiorcami i pracownikami NOWA KULTURA PRACY jako praktyczna filozofia zarządzania zgodnego ze zrównoważonym rozwojem („Tygodnik Warszawski” a „Biedroneczka” Piotra Gołaszewskiego) 2. Relacyjność Postulat współpracy ludzi kultury z przedsiębiorcami i pracownikami b) Wspomaganie instytucji rodziny w przezwyciężaniu trudności i docenianie jej wartości

Racjonalne zarządzanie dobrami lokalnymi NOWA KULTURA PRACY jako praktyczna filozofia zarządzania zgodnego ze zrównoważonym rozwojem („Tygodnik Warszawski” a „Biedroneczka” Piotra Gołaszewskiego) 3. Zakorzenienie Racjonalne zarządzanie dobrami lokalnymi Własność prywatna jako osiągnięcie i zarazem zobowiązanie Preferencje dla drobnej przedsiębiorczości i spółdzielczości Codzienność jako „przestrzeń” rozwoju Nowej Kultury Pracy

Zasady dobrej rozmowy wg Th. Zeldina „W dzisiejszych czasach szefom firm i organizacji brakuje podstawowej umiejętności jaką jest sztuka dobrej konwersacji” Jest to umiejętność wczuwania się w drugą osobę, wnikania w jej myśli i uczucia. 236

Czym jest dobra rozmowa? Taka rozmowa nie powinna być wykładem, przemówieniem czy monologiem kierowanym do wszystkich. „Nie traćmy czasu na nudne spotkania a poświęćmy go raczej na prywatną, indywidualną, otwartą, przyjazną rozmowę”. Podejmując dobrą rozmowę, starajmy się szukać w każdej sytuacji raczej tego, co nas łączy niż tego, co dzieli z rozmówcą. Słuchając z uwagą swojego rozmówcy, próbujmy dowiedzieć się o nim jak najwięcej. Ta wiedza pozwoli nam na sformułowanie najlepszej odpowiedzi, adekwatnej do sytuacji, problemu, ale i osobowości naszego rozmówcy. 237

jak to działa? sztuka słuchania sztuka obserwacji siła wyobraźni - patrzenia w przyszłość wyzwanie jakim jest dialog i komunikacja (w/g Marca Gopina) a może jednak trzeba inaczej? „Aby zrozumieć „innego”, należałoby, zamiast wtłaczać jego doświadczenie w schemat takiej koncepcji - do czego w gruncie rzeczy sprowadza się osławiona empatia - zdystansować się do niej i spojrzeć na to doświadczenie w optyce jego własnego wyobrażenia jaźni” (Clifford Geertz)

„To proste.” – wyjaśnia Zeldin to, jak przeprowadzić dobrą rozmowę „Rozmawiam z nimi o wszystkich aspektach ich życia, o ich życiu osobistym, o aspiracjach… o sprawach niemierzalnych. Przykład: rozmawiam z szefem sprzedaży w dużej korporacji zajmującej się sprzedażą wysyłkową… po trzech godzinach rozmowy wyznał mi, że zawsze chciał być aktorem… został skuszony do korporacji poprzez świetne zarobki, bonusy, samochód służbowy… ale czuje się więźniem… dlaczego nie stworzyć mu w miejscu pracy warunków, namiastki działań teatralnych? Wbrew pozorom teatr i sprzedaż mają dużo wspólnego (tł. D. Gochno)”.

Co (ewentualnie) poczytać ? Kuźmiuk, Z. (2013). ABC ekonomii. Zeszyty karmelitańskie, 3, s. 117- 126. Kisielnicki, J. (2014). Zarządzanie. Jak zarządzać i być zarządzanym ? Warszawa: PWE. Ochinowski, T. (2013). Tradycje przedsiębiorczości w Polsce jako źródło kapitału kulturowego organizacji. Warszawa: Wyd. Naukowe WZ UW. Bergoglio, J. M. Papież Franciszek (2006/ 2013). Wychowanie i pasja. O wychowaniu chrześcijańskim, tłum. Wrona, L. Kraków: Wyd. Espirit. Lowney, Ch. (2014). Lider papież Franciszek, tłum. Chojnacki, M. Kraków: WAM.

Damy radę? Damy radę! „Bob Budowniczy” Serdecznie dziękuję za uwagę Tomasz Ochinowski ochinto@o2.pl Serdecznie dziękuję za nieocenioną pomoc merytoryczną Piotrowi Gołaszewskiemu, prezesowi firmy „Biedroneczka”, rzecznikowi prasowemu Szpitala Bródnowskiego i wykładowcy Uczelni Łazarskiego, memu najbliższemu współpracownikowi…