Unia Europejska Wojciech Nowak IIID

Historia W XX wieku wobec znacznego osłabienia państw zachodnio europejskich na arenie światowej (dekolonializm, wojny światowe) i opanowaniu Europy Wschodniej przez komunizm, na nowo wzmocnieniu uległy tendencje zjednoczeniowe Europy Zachodniej (w ramach wspólnoty atlantyckiej). Do ponownego zespolenia Europy Zachodniej i Wschodniej mogło dojść w latach 90. po upadku bloku sowieckiego. Dużo wcześniej powstał ruch zwany "Pan-europa". Jego idee nie zostały jednak od razu zrealizowane. W 1949 r. powstała pierwsza organizacja międzyrządowa integrująca kraje zachodnioeuropejskie - Rada Europy. ęJednak to nie Rada Europy, lecz powstała trzy lata później z inicjatywy jednego z ojców integracji europejskiej Roberta Schumana Europejska Wspólnota Węgla i Stali (EWWiS)

EWWiS Europejska Wspólnota Węgla i Stali to organizacja gospodarcza, która zapoczątkowała integrację gospodarczą Europy, czego konsekwencją było powstanie Unii Europejskiej. EWWiS utworzyły następujące państwa: ·        Belgia ·        Francja ·        Holandia ·        Luksemburg ·        RFN ·        Włochy

Przełomową datą dla narodzin integracji był 9 maja 1950 roku Przełomową datą dla narodzin integracji był 9 maja 1950 roku. Wówczas to francuski minister spraw zagranicznych Robert Schuman przedstawił na posiedzeniu Rady Ministrów projekt utworzenia organizacji nadzorującej przemysł wydobywczy i stalowy państw Europy Zachodniej, nazwany później planem Schumanna, choć jego faktycznym pomysłodawcą był Jean Monnet. Na kanwie tego dokumentu Francja, RFN, Belgia, Holandia, Luksemburg i Włochy podpisały 18 kwietnia 1951 roku w Sali Zegarowej Quai d'Orsay tzw. Traktat Paryski, powołujący do życia Europejską Wspólnotę Węgla i Stali.

Państwa założycielskie

Głównym organem EWWiS została tzw Głównym organem EWWiS została tzw. Wysoka Władza (High Authority), pełniąca rolę organu wykonawczego. Najważniejsze decyzje zapadały jednak w Radzie Ministrów, będącej emanacją poszczególnych rządów "szóstki". Powołano również liczące 78 posłów Zgromadzenie EWWiS oraz Trybunał Sprawiedliwości (7 sędziów na 6 lat). W wyniku konferencji w Messynie (1955) i Raportu Spaaka (1956) państwa członkowskie EWWiS sygnowały w 1957 Traktaty Rzymskie, które obowiązywały od 1 stycznia 1958 roku. Traktaty Rzymskie powoływały Europejską Wspólnote Gospodarczą i EUROATOM. Utrzymywanie rozbudowanych struktur administracyjnych EWWiS, EWG i EUROATOMU było kosztowne, dlatego doszło do ich połączenia (ostateczny Układ o Fuzji miał miejsce 8 kwietnia 1965). Europejska Wspólnota Węgla i Stali, zawarta na lat 50, ostatecznie przestała istnieć z dniem 25 lipca 2002. Jej kompetencje przejęła Wspólnota Europejska.

EWG Główne cele EWG to: równomierny rozwój gospodarczy państw członkowskich, spójność ekonomiczna, wzrost stopy życiowej oraz zacieśnianie stosunków między krajami EWG. Cele te realizowane są dzięki: znoszeniu w stosunkach handlowych między członkami ograniczeń celnych, ograniczeń ilościowych oraz innych opłat i barier o podobnych skutkach; ustanowieniu wspólnej zewnętrznej taryfy celnej; swobodnemu przepływowi ludzi, towarów, usług i kapitału; wspólnej polityce w zakresie handlu, rolnictwa, transportu, ochrony środowiska, energetycznej i kulturalnej; wspieraniu badań; ujednoliceniu wolnego rynku i ustawodawstwa państw członkowskich; stowarzyszeniu i szerokiej współpracy z krajami trzecimi (EWG w stosunkach gospodarczych występowała jako jednolity podmiot).

Wspólnoty Europejskie (podmioty prawa międzynarodowego) Unia Europejska UNIA EUROPEJSKA Wspólnoty Europejskie (podmioty prawa międzynarodowego) EUROATOM Europejska Wspólnota Energii Atomowej Europejska Wspólnota Gospodarcza EWWiS Europejska Wspólnota Węgla i Stali

Regionalna i Strukturalna Wspólna polityka Regionalna i Strukturalna Na obszarze Unii Europejskiej istnieje ponad 200 regionów ze zróżnicowanymi : - wskaźnikami ekonomicznymi, - stopniem zaludnienia, - warunkami geograficznymi.

Wspólna polityka ENERGETYCZNA Racjonalne wykorzystanie energii, przyjazne dla zdrowia i środowiska. Unia Europejska promuje: biopaliwa, badania nad energią jądrową, wykorzystanie odnawialnych źródeł energii.

Regionalna i Strukturalna cd. Wspólna polityka Regionalna i Strukturalna cd. Powołanie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (ERDF - European Regional Development Fund) - 1975 r. Dzięki funduszowi mają zmniejszyć się różnice między regionami UE oraz ma wspierać rozwój regionów zacofanych Środki przeznaczane są dla regionów, w których PKB na jednego mieszkańca nie przekracza 75 proc. średniej UE. Subwencje sięgają 3/4 ogólnych kosztów danego przedsięwzięcia. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego dysponuje budżetem w wysokości 10 mld euro rocznie.

Wspólna polityka WALUTOWA Trzeci etap Unii Walutowej zakończył się 1 stycznia 2002 r., kiedy euro weszło do powszechnego obiegu. Zastąpiło około 12 miliardów banknotów i 70 miliardów monet narodowych. W państwach strefy euro (Austria, Belgia, Finlandia, Francja, Grecja Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Portugalia i Włochy) żyje 310 mln ludzi, którzy wytwarzają blisko 20 proc. światowego produktu i 20 proc. światowego eksportu.

Członkowie UE 1957 Niemcy Francja Belgia Holandia Luksemburg Włochy

Członkowie UE 1973 r. Niemcy Francja Belgia Holandia Luksemburg Włochy Dania Wielka Brytania Irlandia

Członkowie UE 1981 r. Niemcy Francja Belgia Holandia Luksemburg Włochy Dania Wielka Brytania Irlandia Grecja

Członkowie UE 1986 r. Niemcy Francja Belgia Holandia Luksemburg Włochy Dania Wielka Brytania Irlandia Grecja Hiszpania Portugalia

Członkowie UE 1995 r. Niemcy, Francja, Belgia, Holandia Luksemburg, Włochy Dania Wielka Brytania Irlandia Grecja Hiszpania Portugalia Finlandia Szwecja

Członkowie UE 2004 r. Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia, Węgry 2007 r. Rumunia, Bułgaria

Filary UE Unia Europejska opiera się na trzech filarach: Zakres działania dwóch Wspólnot Europejskich (głównie sprawy gospodarcze, w tym Unia Gospodarczo-Walutowa); w 2002 roku wygasł zawarty na 50 lat traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali, obecnie obowiązujące traktaty to: Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską oraz Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych (do 1999 r. współpraca w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych). Z punktu widzenia prawa międzynarodowego Unia Europejska jest organizacja międzynarodową nieposiadającą podmiotowości prawnej, bazującą na strukturach Wspólnot Europejskich i na zestawie kilkunastu tysięcy aktów prawnych, zarówno politycznych jak i gospodarczych, które wszystkie państwa członkowskie przyjmują dobrowolnie i równie dobrowolnie przestrzegają. Podmiotowość prawną Unia Europejska ma zyskać dopiero po ratyfikacji Traktatu Konstytucyjnego UE

Traktat z Maastricht Według podpisanego w 1992 roku Traktatu z Maastricht podstawowymi celami Unii są: ·        promowanie ekonomicznego i społecznego postępu poprzez zacieśnianie współpracy gospodarczej i likwidowanie barier w obrocie handlowym między państwami członkowskimi, ·        wzmacnianie obrazu Unii jako jednego ciała politycznego mówiącego jednym głosem na arenie międzynarodowej poprzez prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej, ·        dążenie do stworzenia obywatelstwa europejskiego i poczucia przynależności do jednej wspólnoty u zwykłych obywateli poprzez zapewnienie jednakowych norm prawnych i pełnej swobody przepływu ludzi w obrębie Unii, ·        rozwijanie obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwego traktowania, którym ma być UE poprzez wprowadzanie wspólnych norm prawnych, socjalnych i stałą poprawę poziomu życia państw uboższych.

Traktat Lizboński 1 grudnia 2009 r. wszedł w życie traktat lizboński, który ustanawia nowe ramy prawne i sposób zorganizowania Unii Europejskiej. Traktat został opracowany po to, aby Unia Europejska w XXI wieku lepiej odpowiadała na stojące przed nią wyzwania. Dzięki wprowadzanym w Traktacie zmianom Unia będzie bardziej demokratyczna, przejrzysta i skuteczna w działaniu. Traktat wzmacnia rolę Parlamentu Europejskiego i parlamentów krajowych, gwarantując obywatelom większą możliwość uczestnictwa w procesie decyzyjnym UE.

Uproszczeniu i usprawnieniu ulegną metody pracy i zasady podejmowania decyzji w UE. Instytucje europejskie w istotnym zakresie zostaną zreformowane. Zwiększą się możliwości działania w dziedzinach o istotnym znaczeniu dla dzisiejszej Unii takich jak bezpieczeństwo energetyczne czy walka z terroryzmem. Traktat wprowadza ponadto istotne zmiany w tak ważnej sferze działalności, jak polityka zagraniczna, m.in. poprzez ustanowienie funkcji Wysokiego Przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych oraz powołanie Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych. Zmiany te przyczynią się do lepszego promowania interesów i wartości europejskich w świecie oraz umocnienia pozycji międzynarodowej UE.

Struktura UE ·  Rada Europejska - nie mylić z Radą Europy, która jest osobną organizacją Główne instytucje polityczne: Parlament Europejski Rada Unii Europejskiej Komisja Europejska Trybunał Europejski

Parlament Europejski Parlament Europejski to jednoizbowy parlament reprezentujący obywateli państw należących do Unii Europejskiej. Oficjalną siedzibą Parlamentu jest Strasburg, choć komisje parlamentarne i władze klubów mieszczą się w Brukseli. Sekretariat i biblioteka ma zaś swoją siedzibę w Luksemburgu. Parlament Europejski liczy obecnie 732 członków (deputowanych), sprawujących mandat wolny, wybieranych na pięcioletnią kadencję. W Polsce w stosunku do członków PE używa się potocznie określenia "europarlamentarzysta" lub "eurodeputowany", natomiast oficjalne określenie brzmi: "poseł do Parlamentu Europejskiego".  

Rada Unii Europejskiej Rada Unii Europejskiej, dawniej zwana Radą Ministrów lub Radą Ministrów Unii Europejskiej, jest głównym organem decyzyjnym Wspólnot Europejskich. Rada UE przybrała obecną nazwę na mocy własnej decyzji w 1993 roku. Jednakże w traktatach stanowiących podstawę Unii cały czas widnieje nazwa Rada (Wspólnot Europejskich). Rada, w zależności od rozpatrywanych spraw, składa się bądź z ministrów spraw zagranicznych każdego z państw członkowskich Unii Europejskiej (jest to wtedy tzw. Rada Ogólna), bądź z takiej samej liczby ministrów innego resortu (Rada Branżowa). Przewodniczącym Rady jest minister z kraju sprawującego aktualnie prezydencję. Prezydencja Rady przypada co pół roku na kolejne państwo członkowskie.

Państwa sprawujące prezydencję Rok1 I – 31 VI1 VII – 31 XII 2002 Hiszpania Dania 2003 Grecja Włochy 2004 Irlandia Holandia 2005 Luksemburg Wielka Brytania 2006 Austria Finlandia 2007 Niemcy Portugalia 2008 Słowenia Francja 2009 Czechy Szwecja 2010 Hiszpania Belgia 2011 Polska Dania

Komisja Europejska Komisja Europejska, oficjalnie Komisja Wspólnot Europejskich, to rodzaj rządu Unii Europejskiej, odpowiedzialnego za bieżącą politykę Unii, nadzorującą prace wszystkich jej agencji i zarządzającej funduszami Unii. Siedzibą Komisji jest Bruksela. Po wejściu w życie Traktatu Nicejskiego członkami Komisji jest każdorazowo tyluż komisarzy, ile państw liczy Unia (obecnie 25 - znaczy to, że po wejściu Bułgarii, Chorwacji i Rumunii liczba to wzrośnie do 28). Każdy z komisarzy jest odpowiedzialny za określony dział pracy, są więc oni odpowiednikami ministrów w zwykłym rządzie. Ich wyznaczenia dokonuje jednak nie przewodniczący Komisji, lecz rządy poszczególnych państw. Członkowie komisji nie mogą czuć się związani żadnymi instrukcjami - są politykami, których powołanie rekomenduje Rada Europejska i zatwierdza Parlament Europejski. Ich zadaniem jest nadzór nad przydzielonymi im dyrekcjami generalnymi. Instytucje sądowe i kontrolne:

Trybunał Sprawiedliwości Trybunał Sprawiedliwości, pełna nazwa: Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich (franc. Cour de Justice des Communautés européennes) - jeden z organów głównych Wspólnot Europejskich, pełniący funkcję sądu międzynarodowego, konstytucyjnego i administracyjnego. Powstał na mocy traktatu o EWWIS, a na mocy umowy o wspólnych instytucjach z 25 marca 1957 roku oraz Protokołu o statucie Trybunału Sprawiedliwości objął jurysdykcją sprawy wszystkich trzech Wspólnot. W jego skład wchodzi 25 sędziów mianowanych przez każde państwo członkowskie oraz 8 rzeczników generalnych (adwokatów) obsadzanych na sześcioletnią kadencję na zasadzie rotacji. Orzeczenia Trybunału mają charakter ostateczny. Siedzibą Trybunału jest Luksemburg.

Strefa Euro

Strefa Schengen

Ciekawostki 2008 rok Powolanie zostaje Unia Śródziemnomorska. Będzie ona opierać się na wspólnych projektach mających wzmocnić relacje UE z jej południowo-wschodnimi sąsiadami. Przedstawiciele Polscy w UE -Przewodniczący Parlamentu Europejskiego Jerzy Buzek -Komisarz ds. programowania finansowego i budżetu Janusz Lewandowski