Ocena efektów uczenia się -przykłady dobrych praktyk Dr inż. Justyna M. Bugaj Instytut Ekonomii, Finansów i Zarządzania Uniwersytet Jagielloński

Agenda: Ocena Kompetencji i Rozwój Pracowników – moje zainteresowania Kategorie oceny efektów uczenia się Przykładowe rozwiązania europejskie i polskie Propozycje przeprowadzenia procesu uznawania efektów uczenia się i pytania do dyskusji

Uznanie efektów uczenia się poza edukacją formalną Potwierdzenie, na podstawie przedstawionych przez osobę dorosłą dowodów, stopnia opanowania określonych efektów uczenia się właściwych dla określonego poziomu edukacji formalnej Uczyłam się i uczyłam, tylko co umiem? Sprawdzenie efektu, nie sposobu uzyskania!!! B. Jałocha, G. Prawelska-Skrzypek, Jak zbudować i prowadzić centrum RPL w uczelni. Uniwersytet Jagielloński. Kraków 2013, s. 5, 8.

Uczenie się Pozaformalne instytucjonalnie poza programami kształcenia (np. szkolenia, kursy prowadzone przez znane ośrodki z wysoką jakością świadczenia usług) Nieformalne -niezorganizowane instytucjonalnie, formy realizowane w sposób zamierzony lub niezamierzony Incydentalne … A. Kraśniewski Dlaczego szkoła wyższa powinna włączać uczenie się przez całe życie (Lifelong Learning) do swojej misji i strategii, prezentacja wygłoszona podczas . Seminarium bolońskiego, UMK w Toruniu, 5 kwietnia 2013

Kategorie oceny efektów kształcenia Wiedza Umiejętności Kompetencje społeczne prosto trudno

Posiadane efekty kształcenia Ocena wiedzy Posiadane efekty kształcenia Dokument potwierdzający uzyskanie/posiadanie określonego poziomu wiedzy (np. certyfikat językowy, dyplom, świadectwo, inne…) Sprawdzenie: egzamin testowy lub problemowy, rozmowa weryfikująco-sprawdzająca Opinia??? Rekomendacja??? Doświadczenie???

Ocena umiejętności i kompetencji społecznych Posiadane efekty kształcenia Dokument potwierdzający uzyskanie/posiadanie określonego poziomu umiejętności i/ lub kompetencji społecznych Sprawdzenie: rozmowa weryfikująca, prośba o przygotowanie analizy przypadku (w tym testy sytuacyjne, zadaniowe), egzamin ustny, symulacja, obserwacja, esej, wystąpienie publiczne (w tym prezentacja multimedialna), inne Opinia??? Rekomendacja???

Praktyki europejskie Niezależne/ zależne od systemu formalnego Inne rozumienie procesu: Walidacja w kształceniu formalnym, na potrzeby dalszej edukacji, wynikająca z potrzeb osobistych, zawodowych uczącego się, nie prowadząca do nadania kwalifikacji Walidacja prowadząca do nadania kwalifikacji pełnych lub cząstkowych bez potrzeby uczestniczenia w formalnym procesie kształcenia Różny poziom zaawansowania (od Francji, krajów Norweskich, Anglię i Niemcy, po Polskę) D. Piotrowska, T. Saryusz-Wolski , „Krajowe Ramy Kwalifikacji – zmiana sposobu kształcenia” Walidacja i weryfikacja efektów uczenia się oraz dobór właściwych metod kształcenia , POLITECHNIKA ŁÓDZKA SEMINARIUM BOLOŃSKIE „ZMIANY W KSZTAŁCENIU NA POLSKICH UCZELNIACH” Łódź, 25 listopada 2013 r. Uniwersytet Łódzki

Wybrane praktyki europejskie Francja: Prawo każdego obywatela -uwzględnianie doświadczenia zawodowego, krótkich kursów wewnątrz-organizacyjnych w procesie uzyskania dyplomu w systemie formalnym, ułatwienie korzystania z kształcenia formalnego bez dodatkowych wymogów wstępnych Hiszpania: Egzaminy weryfikujące posiadanie kompetencji (w np. dla osób nie posiadających wykształcenia średniego) Kraje z dominującym systemem centralnym Kraje z dominującymi praktykami lokalnymi (pod red.) G. Prawelska-Skrzypek, B.Jałocha, Uznawanie efektów uczenia się nabytych poza edukacją formalną (RPL) w szkolnictwie wyższym –wyzwania projektowania systemu, Institute for the Development of Education, Zagreb, Croatia, 2013

Praktyki polskie: Przykłady Zdanie egzaminów w trybie eksternistycznym Zaliczenie efektów kształcenia przypisanych do przedmiotów na podstawie przedstawionych dokumentów (certyfikatów, dyplomów, itd.… była mowa wcześniej) Centra uznawania efektów zdobytych poza kształceniem formalnym np. Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu jasne zasady, regulamin, sprawdzenie efektów do przedmiotów

Zalety dla studentów: Oszczędność czasu i (czasem) pieniędzy (możliwość pracy i studiowania), poprzez uczestnictwo w mniejszej liczbie zajęć, mniejszej intensywności zajęć, skrócenie czasu studiowania… Wsparcie kariery zawodowej: nabywanie doświadczenie i rozwój zgodny z zainteresowaniami, motywacja do rozwoju Potwierdzenie posiadanych efektów uzyskanych w inny sposób (w czasie pracy, w wolnym czasie) umożliwienie mobilności zawodowej i edukacyjnej, zabezpieczenie dalszej kariery zawodowej

Dla uczelni: Rozwój kluczowych kompetencji będących przewagą konkurencyjną uczelni Współpraca z pracodawcami Posiadanie nowych kandydatów na studentów Dodatkowe źródło finansowania Utrzymanie liczby zatrudnionych Rozwój uczelni Zmuszenie do zmiany podejścia do kształcenia zdobytego poza murami uczelni

Role w procesie uznawania administracyjne (Koordynator RPL) administracyjno-nadzorcze (Komitet RPL) doradcze (Doradca RPL) naukowo-dydaktyczne (Asesor) B. Jałocha, Uznawanie efektów uczenia się zdobytych poza edukacją formalną (Recognition of Prior Learning) Uniwersytet Jagielloński Warszawa, 22 maja 2013, slajd 15

SCHEMAT PROCESU Osoby odpowiedzialne Koordynator Pracownik administracyjny??? Identyfikacja obszarów kształcenia Koordynator + Doradca Ekspert w obszarze Identyfikacja przedmiotów i/lub programów kształcenia Przygotowanie wniosku Doradca Asesor Specjalista w obszarze Ocena wniosku Uczelniana Komisja Organ powołany przez rektora Decyzja dotycząca wniosku RPL B. Jałocha, G. Prawelska-Skrzypek, Uznawanie efektów uczenia się nabytych poza edukacją formalną (RPL). Przewodnik dla kandydatów. Uniwersytet Jagieloński. Kraków 2013.

Pytania i propozycje do dyskusji Czy na poziomie uczelni, czy na poziomie wydziałów? To zależy od złożoności uczelni: duże uczelnie z różnymi wydziałami raczej na poziomie wydziałów, ale np. uczelnie jednorodne mogą na poziomie centralnym Jak zorganizować taką jednostkę? Struktura płaska i funkcjonalna, kierowana projektowo; ogólna na poziomie uczelni i operacyjna na poziomie wydziałów (kierunków) Jak przygotować pracowników? Informowanie o roli i znaczeniu procesu Szkolenia z oceny efektów kształcenia, z pracy z reprezentantami różnych pokoleń, z radzenia sobie z trudnymi sytuacjami, inne…

Uwaga 1 2 3 Efekty kształcenia Metody uczenia się Metody weryfikacji Systematyczny przegląd efektów kształcenia: na kierunku, specjalności i w poszczególnych przedmiotach Opracowanie sposobów radzenia z roszczeniowymi postawami wśród osób uczących się, którzy chcą się uczyć, aby uzyskać określone efekty kształcenia, jednocześnie ograniczając swoją odpowiedzialność za naukę

Dziękuję za uwagę j.bugaj@uj.edu.pl Cel slajdu: podziękowanie za uczestnictwo w zajęciach Slajdy opracowano na podstawie: Bogan Ch.E., English M.J., Benchmarking jako klucz do najlepszych praktyk, One Press 2006 Drucker P.F., Manager skuteczny, Kolekcja "Klasyka Biznesu" Rzeczpospolita 2010 Drucker P.F., Natchnienie i fart, czyli innowacja i przedsiębiorczość. Studio Emka, Warszawa 2004 Drucker P.F., Myśli przewodnie Druckera, MT Biznes 2002 Du Vall M. (red), Zarządzanie własnością intelektualną w przedsiębiorstwie - regulaminy korzystania z wyników prac intelektualnych powstałych w przedsiębiorstwie, Opracowanie sporządzone na zamówienie Ministerstwa Gospodarki, Kraków 2008, (http://www.mg.gov.pl/NR/rdonlyres/12C41E97-7B1C-4219-8329-1D0AE2ADEE18/52390/TEKST30112008.pdf) Gottesdiener E., Warsztaty Wymagań, Wydawnictwo Management Training & Development Center, 2008 Griffin R. W., Podstawy Zarządzania Organizacjami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998 Filipowicz G., Rozwój organizacji poprzez rozwój efektywności pracowników, Wolters Kluwer, 2008 Lichtarski J. , Podstawy nauki o przedsiębiorstwie, Wydawnictwo AE Wrocław 1995 Kaplan R.S., Norton D.P., Strategiczna karta wyników. Jak przełożyć strategię na działanie, PWN, Warszawa 2002 Kasiewicz S., Rogowski W., Kicińska M., Kapitał intelektualny. Spojrzenie z perspektywy interesariuszy. Oficyna Ekonomiczna 2006 Kotler P., Marketing, analiza, planowania, wdrażanie i kontrola, Gebethner i S-ka, Warszawa 1994 Kotrbiński T., Prakseologia. Cz. II. Wrocław: Zakł. Narodowy im. Ossolińskich, 2003 (Dzieła wszystkie / Tadeusz Kotarbiński Koźmiński A.K., Piotrowski W., Zarządzanie - teoria i praktyka, PWE, Warszawa 1997 Materiał szkoleniowy Organizacyjne i prawne aspekty ochrony wiedzy, Joanna Kluczewska-Strojny, Europejski Rzecznik Patentowy&Mariusz Strojny, CISA, Stowarzyszenie Praktyków Zarządzania Wiedzą Martyniak Z., Metody organizowania procesów pracy, Warszawa 1996 Project Management Institute, A Guide to the Project Management Body of Knowledge Stoner, J. A. F., Freeman R. E., Gilbert D. R., Jr. Kierowanie. Warszawa PWE 1999 Torr G., Zarządzanie kreatywnymi pracownikami, Wolters Kluwer Polska 2011 Storbacka K., Lehtinen J.R., Sztuka budowania trwałych związków z klientami - Customer Relationship Management (CRM), Wolters Kluwer, 2001 oraz http://www.pmi.org/ http://ccpace.com/Resources/documents/AgileProjectManagement.pdf Wszystkie cliparty pobrano ze strony: http://office.microsoft.com/pl-pl/images/ z wyjątkiem slajdu 2 – clipard z butami i słodyczami są ze strony: www.dymki.com.pl Uwaga: Wszystkie rysunki są wykonane samodzielnie przez autora slajdów na podstawie literatury powyżej. j.bugaj@uj.edu.pl