Ustrój parlamentarno-gabinetowy Wielkiej Brytanii Przygotowali: Omilianowicz Katarzyna Białobrzeska Katarzyna Żbikowski Sebastian

System parlamentarno-gabinetowy Oparty jest na dualizmie egzekutywym, co oznacza, że rozdzielona jest funkcja szefa rządu i głowy państwa. Parlament odgrywa w nim dominującą rolę, rozstrzygając o budżecie, tworząc prawo i kontrolując rząd. Ten, aby móc sprawnie i legalnie funkcjonować, musi współpracować z głową państwa, ale i posiadać poparcie (wotum) parlamentu. Odpowiedzialność konstytucyjną ponoszą zarówno głowa państwa jak i członkowie rządu, choć tego pierwszego nie dotyczy odpowiedzialność polityczna. Głowa państwa może w tym systemie rozwiązać parlament, co zachowuje równowagę narzuconą przez podział władz. W swej czystej postaci w systemie parlamentarnym parlament decyduje o wyborze głowy państwa.

Wielka Brytania jest dziedziczną monarchią konstytucyjną o parlamentarno-gabinetowym systemie rządów. Nie ma konstytucji w znaczeniu jednolitej ustawy zasadniczej, natomiast pod pojęciem tym rozumie się całość norm prawnych i zwyczajów, określających podstawy ustroju państwa, zasady działania władz państwowych i relacje między nimi. Kwestie te regulują normy pisanego prawa stanowionego (ustawy) i prawa precedensowego, a także tzw. konwenansów konstytucyjnych (niepisane zwyczaje). Głową państwa jest monarcha, zgodnie z zasadami sukcesji tronu — król lub królowa. Symbolizuje on jedność państwa, jest też głową Wspólnoty Narodów (a także głową niektórych należących do niej suwerennych państw) oraz zwierzchnikiem („najwyższym rządcą”) anglikańskiego Kościoła Anglii, który ma status Kościoła państw w Anglii (w Szkocji status taki ma prezbiteriański Kościół Szkocji). Monarcha jest nietykalny; formalnie ma szerokie uprawnienia, ale w rzeczywistości pełni funkcje ceremonialno-reprezentacyjne, ma prawo udzielania rady oraz wgląd w sprawy państwa. Władza wykonawcza, czyli hierogliwa, ma też prawo rozwiązywać parlament. Rząd jest powoływany spośród przedstawicieli narodu mającej większość w parlamencie. Głowa państwa nie ponosi odpowiedzialności politycznej przed parlamentem, ponoszą ja natomiast członkowie rządu kontrasygnujący jej akty urzędowe.

Władza ustawodawcza należy wspólnie do monarchy i 2-izbowego Parlamentu, złożonego z Izby Lordów (izba wyższa) i Izby Gmin (izba niższa). Głównym organem władzy wykonawczej jest rząd pod przewodnictwem premiera; w węższym znaczeniu rząd (Cabinet — gabinet) stanowi kolegialne ciało liczące zwykle ok. 20 czł. (premier, ministrowie kierujący ministerstwami i kilku czł. rządu bez teki), w szerszym (Ministry) — obejmuje też doradców prawnych rządu i wysokich polit. urzędników ministerialnych. Premierem, którego powołuje monarcha, zostaje przywódca partii, która wygrała wybory do Izby Gmin. Wymiar sprawiedliwości należy do niezawisłych sądów Parlament Brytyjski

Gordon Brown Lady Ashton Elżbieta II Gordon Brown Lady Ashton Izba Gmin Przewodniczący Harriet Harman Spiker Michael Martin Izba Lordów Przewodnicząca Lady Ashton Premier Gordon Brown Harriet Harman Michael Martin

Podstawowe cechy współczesnych systemów parlamentarno-gabinetowych parlament (a przynajmniej jego izba niższa, gdy jest on dwuizbowy) jest wybierany w wyborach powszechnych układ sił w parlamencie (lub podjęte w nim uzgodnienia gdy żadna z partii nie posiada większości) przesądza o powołaniu premiera i powołaniu rządu rząd ponosi odpowiedzialność polityczną przed parlamentem, który może wyrazić wotum nieufności, oznaczające ustąpienie co najmniej jednego ministra, najczęściej zaś całego gabinetu rząd ma wpływ na rozwiązanie parlamentu (czasem jednej jego izby gdy jest dwuizbowy) przed upływem kadencji, co powoduje konieczność rozpisanie przedterminowych wyborów między parlamentem a rządem istnieje system powiązań organizacyjnych, funkcjonalnych i personalnych (ministrowie mogą być i często są deputowanymi) co oznacza brak separacji władzy ustawodawczej i wykonawczej głowa państwa (w postaci prezydenta lub monarchy) nie kreuje polityki wewnętrznej, ani zagranicznej, spełnia jedynie funkcje reprezentacyjne i ceremonialne, a także wobec woli większości parlamentarnej (powołuje premiera, zarządza wybory przedterminowe)

Dziękujemy za uwagę!