Wymiana doświadczeń po wyborze działań na rzecz odnowy termicznej budynków mieszkalnych w Paryżu Séminaire efficacité énergétique ECO-MIASTO Lundi 15 septembre 2014

Plan prezentacji 1 - Plan Energetyczno-Klimatyczny Paryża 2 - Ogólny cel polityki mieszkaniowej 3 - Operacja programowana rewaloryzacji mieszkalnictwa 4 - Strategia oczyszczania 5 - Odnowa termiczna budynków mieszkalnych - przykłady

Mieszkalnictwo Kontekst prawny Przyjęta w 2000 roku ustawa Solidarność i Rewitalizacja Miejska (fr. SRU) popiera bardziej społeczną urbanizację (20% mieszkań socjalnych, obecnie już 25%, w miastach o liczbie mieszkańców większej niż 3500) oraz dokładniejsze uwzględnienie ograniczeń środowiskowych. Zobowiązania miasta Paryż Wraz z powierzeniem Paryżowi kompetencji rozwoju mieszkalnictwa socjalnego, państwo przekazało mu również kontrolę nad budżetem przeznaczonym na budowę mieszkań socjalnych. Aby zrealizować ten cel, Paryż jest w partnerskiej współpracy z podmiotami świadczącymi usługi społeczne, zwłaszcza z Paris Habitat, RIVP, ELOGIE i SIEMP, reprezentującymi 200 933 mieszkań, tj. 18% całkowitych zasobów mieszkaniowych, co równa się 1 156 207 głównych miejsc zamieszkania. Blisko 20% mieszkań socjalnych jest już finansowanych.

1. Plan Energetyczno-Klimatyczny Paryża

1. Plan Energetyczno-Klimatyczny Paryża Zmniejszenie do 2050 roku ilości wydzielanych gazów cieplarnianych w Paryżu o 75% w stosunku do 2004 roku (Czynnik 4). Cele do zrealizowania do 2020 roku na terenie Paryża: - zmniejszenie o 25% w stosunku do 2004 roku ilości wydzielanych gazów cieplarnianych - zmniejszenie o 25% zużycia energii - 25% zużytej energii ma pochodzić z odnawialnych źródeł energii i energii odzyskanej Zarząd Paryża oraz zarządy podmiotów świadczących usługi społeczne są odpowiedzialne za realizację 30% tych celów.

1. Plan Energetyczno-Klimatyczny Paryża Cele - ulepszenie charakterystyki energetycznej budynków - Maksimum 50 kWh/m2 powierzchni netto/rok energii pierwotnej na nowe przedsięwzięcia (zużycie ciepła, ciepłej wody, oświetlenia, wentylacji i klimatyzacji) - Maksimum 80 kWh/m2 powierzchni netto/rok energii pierwotnej lub jeśli okaże się to niemożliwe, do 104 kWh/m2/rok (dofinansowanie zależne od stanu wykonanych prac). Dla całości zasobów, celem jest zredukowanie obecnego zużycia o 30%. Obecna sytuacja w Paryżu: średnio 332 kWh/m2/rok końcowego zużycia energii Miejskie projekty Paryża obejmujące liczne budowle i znaczące odnowy budynków dają możliwość przetestowania innowacyjnych rozwiązań i osiągnięcia wysokiego poziomu wykonania. Mimo to „miejskie laboratoria” zajmują mniej niż 10% miasta. Pozostałe obszary Paryża pozostają prawdziwym wyzwaniem w kwestii oszczędności energii.

1. Plan Energetyczno-Klimatyczny Paryża W grudniu 2012 roku, Rada Paryża zatwierdziła PCET (Terytorialny Plan Energetyczno-Klimatyczny).

2. Ogólny cel polityki mieszkaniowej

2. Ogólny cel polityki mieszkaniowej W Paryżu znajduje się 1,3 miliona lokali, z czego 99% to mieszkania oraz 43 000 apartamentowców. Podmioty świadczące usługi społeczne zarządzają 257 000 lokali. Okręgi miejskie nr 13, 18 19 i 20 skupiają 55% mieszkań socjalnych, podczas gdy osiem pierwszych okręgów miejskich skupia tylko 4,5% mieszkań socjalnych stolicy. W latach 2001-2012, w Paryżu sfinansowano i zbudowano 42 000 mieszkań socjalnych. To istotna zmiana wynikająca z ustawy SRU i aktywnego podejścia władz lokalnych od 2001 roku.

2. Ogólny cel polityki mieszkaniowej Od 2009 roku, efektywność energetyczna obecnych mieszkań socjalnych odpowiada celom ustalonym przez Plan Energetyczno-Klimatyczny. Na politykę mieszkaniową składa się plan 46 działań dla sektora mieszkaniowego. Mieszkalnictwo w Paryżu charakteryzuje się: - 35% zużyciem energii - miliardem euro rachunku rocznego Paryżan, Jakość wykonania budownictwa socjalnego ogólnie jest lepsza niż budownictwa prywatnego. Średnie zużycie energii w mieszkaniach socjalnych na ogrzewanie i ciepłą wodę sanitarną wynosi na mieszkańca 205 kWh energii pierwotnej/m2/rok. W Paryżu, gospodarstwa o niepewnej sytuacji energetycznej stanowią 4,7% (koszty związane z energią - ogrzewanie i elektryczność - wyższe o 10% niż dochody), w przeciwieństwie do 13,2% na poziomie krajowym.

2. Ogólny cel polityki mieszkaniowej 85% potencjalnie przeznaczonych do odnowienia budynków mieszkalnych w Paryżu zostało zbudowanych przed 1975 rokiem, datą pierwszej regulacji termicznej.

2. Ogólny cel polityki mieszkaniowej Kluczowe liczby i wykonania Celem Planu Energetyczno-Klimatycznego od 2009 roku jest modernizacja ok. 4 500 mieszkań rocznie w najbardziej energochłonnych budynkach. W sumie, w ciągu 5 lat 21 331 mieszkań skorzystało z dofinansowania, co stanowi 95% realizacji założeń. (w mieszkaniach) 2009 2010 2011 2012 2013 Suma Cel 4 500 22 500 Równorzędne wykonanie całkowita odnowa 4 294 4 754 3 260 3 681 5 342 21 331 % wykonania 95% 106% 72% 82% 119%

2. Ogólny cel polityki mieszkaniowej Koszty odnowy i okres budowy 78% prac modernizacyjnych obejmuje budynki zbudowane po II wojnie światowej (1946) i te przed drugą regulacją termiczną (RT 1982), z uwagi na łatwość działań technicznych i umiarkowane koszty 430 €/m2 powierzchni netto, z czego 250 i 300 €/m2 powierzchni netto są przeznaczone na prace związane z oszczędzaniem energii. Potencjał lat 1915-1939 nie jest w pełni wykorzystany ze względu na koszty działań technicznych jak i bariery architektoniczne. Koszt prac na rzecz oszczędzania energii waha się między 370 i 400 €/m2 powierzchni netto. Potencjał obszaru zbudowanego po 1982 jest względny z uwagi na jego lepszą początkową charakterystykę energetyczną.

2. Ogólny cel polityki mieszkaniowej Plany Zmniejszenie w Paryżu o 15% zużycia energii w latach 2004-2020. Oszczędność energii w lokalach zarządzanych przez podmioty świadczące usługi społeczne powinna przyczynić się do zmniejszenia o 30% zużycia energii pod warunkiem, że ten stan utrzyma się do 2020 roku. Utrzymanie stanu działań porównywalnego do lat 2009-2013 wymaga zintensyfikowania przebudowy obiektów wybudowanych przed 1940 rokiem, a zwłaszcza Tanich Mieszkań (HBM), dostosowując metody finansowania. Obiekty stworzone po 1982 roku nie są istotnym punktem w planie oszczędzania energii. Wystarczy przeprowadzić pewne prace konserwacyjne w zakresie energetycznym (oczyszczanie, rekonstrukcja dachu, itp.).

3. Operacja programowana rewaloryzacji mieszkalnictwa

3. Operacja programowana rewaloryzacji mieszkalnictwa, kwestia termiczna Definicja Operacja programowana rewaloryzacji mieszkalnictwa (fr. OPAH) umożliwia odnowę budynków w określonym obszarze geograficznym. Niektóre działania są szczególnie skierowane na odnowę termiczną (OPATB – Operacja programowana modernizacji termicznej i energetycznej budynków). Cele Odnowa zniszczonych budynków z uwzględnieniem kwestii termiki, zachęcenie właścicieli do odnowy termicznej budynków: wsparcie socjalne, techniczne i administracyjne. Przedsiębiorcy Przedsiębiorcy wspierają Paryż w prowadzeniu OPAH.

3. Operacja programowana rewaloryzacji mieszkalnictwa, kwestia termiczna OPAH i kwestia termiczna: OPAH Belliard-Doudeauville w 18 okręgu Wspólnoty mieszkaniowe potencjalnie podlegające odnowie termicznej mogą skorzystać z darmowej diagnostyki termicznej, która w połączeniu z diagnostyką techniczną i administracyjną pozwala na opracowanie obszernego i całkowitego programu odnowy. OPAH w szczególności dąży do odnowy termicznej budynków: - OPATB okręg 13 - OPAH 2D2E (Operacja programowana rewaloryzacji mieszkalnictwa „Zrównoważony rozwój i oszczędzanie energii”) (okręg nr 3, 10 i 11 sektor Republika) - OPATB okręg 19 Pomoc Krajowej Agencji na rzecz rewaloryzacji mieszkalnictwa (fr. ANAH), regionu Ile-de-France i miasta Paryż stanowiłaby 60% całkowitych kosztów. Zainwestowanie 1 € przez Paryż generuje 7 € prac finansowanych przez obywateli. Średni koszt prac to 1 200 000 € na wspólnotę.

3. Operacja programowana rewaloryzacji mieszkalnictwa OPAH w szczególności dąży do odnowy termicznej budynków. Wspólnoty mogą skorzystać z: - darmowej diagnostyki termicznej - wsparcia technicznego, administracyjnego i finansowego w realizacji badań nad optymalizacją cieplną - dofinansowania

4. Strategia oczyszczania

4. Strategia oczyszczania W Paryżu znajduje się 7500 fasad poddawanych kontroli co 3 lata. Podlegają one ocenie na podstawie ich poziomu czystości. Bilans: w 2013 roku wskaźnik czystości fasad wyniósł blisko 83%, w przeciwieństwie do lat 90, kiedy równał się on 50%.

4. Strategia oczyszczania Próba przeprowadzona w 19 okręgu (2013) 4069 obiektów poddanych ocenie, z czego 349 nie klasyfikujących się (8,58%) 1507 fasad nie podlegających izolacji Wśród 1507 fasad, 63 zakwalifikowano do grupy 3 lub 4 (5,96%) 1284 zakwalifikowano do grupy 1 lub 2 (85,20%) 2214 fasad potencjalnie podlegających izolacji (54,41%) Wśród 2214 fasad, 134 zakwalifikowano do grupy 3 lub 4 (6,05%) 2078 zakwalifikowano do grupy 1 lub 2 (93,85%) Wśród 134 obiektów: 98 kwalifikuje się do wykonania izolacji, tj. 73,1% Na 4069 obiektów, część potencjalnie podlegająca izolacji wynosi 54,41%. 3,3% obiektów podlegają jednocześnie zabiegowi oczyszczania jak i potencjalnej izolacji termicznej od zewnątrz (ITE).

5. Odnowa termiczna budynków mieszkalnych - przykłady

4. Odnowa termiczna budynków mieszkalnych - przykłady Utworzenie 30 mieszkań dla rodzin (SIEMP), z czego 15 o szkielecie w 100% wykonanym z drewna. ul. Philippe-de-Girard 94 (okręg 18) Odnowa substandardowego budynku i budowa budynku w 100% z drewna (szkielet i podłogi). Zużycie energii pierwotnej: 49 kWh/m2/rok w nowej części i 68 kWh/m2/rok w odnowionym budynku. Wykorzystane środki techniczne: - potrójne szyby w oknach (północne fasady) - gruba izolacja powłoki budynku - projekt zapobiegający powstawaniu mostków cieplnych - wentylacja nawiewno-wywiewna - termiczne kolektory słoneczne produkujące o ponad 45% więcej całkowitego rocznego zapotrzebowania na ciepłą wodę sanitarną + panele fotowoltaiczne - zielone dachy + ogrody prywatne i wspólne

4. Odnowa termiczna budynków mieszkalnych - przykłady Utworzenie 20 mieszkań rodzinnych (SIEMP) ul. Godefroy-Cavaignac 3-5 (okręg 11) Odnowa i podwyższenie substandardowego haussmanowskiego budynku. Zużycie energii pierwotnej mniejsze niż 80 kWh/m2/rok Wykorzystane środki techniczne: - zastąpienie obecnej stolarki przez stolarkę drewnianą o potrójnych szybach w oknach i przestrzeni międzyszybowej wypełnionej argonem - ulepszenie izolacji termicznej od wewnątrz - centralne ogrzewanie gazowe funkcjonujące dzięki dwóm kotłom kondensacyjnym - wentylacja nawiewno-wywiewna z systemem odzyskiwania ciepła - panele fotowoltaiczne (40m2) - patio z roślinnością Akcja wspierana przez region Ile-de-France i Agencję Ochrony Środowiska i Poszanowania Energii (ADEME) w ramach programu „Zrównoważona Odnowa 2010”.

4. Odnowa termiczna budynków mieszkalnych - przykłady Utworzenie 8 mieszkań socjalnych (Paris Habitat) ul. Bourgon 25 (okręg 13) Budowa pięciopiętrowego budynku, którego wszystkie ściany fasadowe (oprócz belek nośnych) są z betonu konopianego, mającego zapewnić skuteczną izolację. Zużycie energii pierwotnej: 45 kWh/m2/rok Wykorzystane środki techniczne: - podejście bioklimatyczne uwzględniające jakość powietrza i darmowe uzyski ciepła - potrójne szyby niskoemisyjne w oknach wychodzących na północ - betonowe ściany, wypełnienie drewniane i z betonu konopianego - kocioł gazowy pulsacyjny o prawie 100% wydajności, zapobiegający uwalnianiu się zanieczyszczeń gazowych - panele fotowoltaiczne na dachu .

4. Odnowa termiczna budynków mieszkalnych - przykłady Utworzenie 15 mieszkań socjalnych (Elogie) ul. Quai de Célestins 28 (okręg 4) Zamiar przywrócenia budynkowi biurowemu z obszaru chronionego roli budynku mieszkalnego przy zachowaniu jego tradycyjnego charakteru. Zużycie energii pierwotnej: 80 kWh/m2/rok Wykorzystane środki techniczne: - izolacja termiczna całości obudowy (od wewnątrz na ulicę, od zewnątrz na podwórze i pod poddaszem na dachu) - roślinność - modernizacja ogrzewania CPCU (Paryskie towarzystwo ciepłownictwa miejskiego) i podłączenie ciepłej wody sanitarnej - dwuszybowe drewniane okna - instalacja kontrolowanej wentylacji mechanicznej typu „Hygro B”

4. Odnowa termiczna budynków mieszkalnych - przykłady Utworzenie 17 mieszkań rodzinnych (RIVP) ul. Guénot 7 (okręg 11) Pierwszy budynek o dodatnim bilansie energetycznym oddany do użytku w 2013 roku. Zużycie energii pierwotnej: 15 kWh/m2/rok Wykorzystane środki techniczne: - spójność - drewniany szkielet fasady - izolacja ścian, balkony odizolowane od bryły budynku - stolarka drewniano-aluminiowa o potrójnych szybach, mieszkania na przestrzał - skuteczne systemy: wspólna kotłownia gazowa, kontrolowana wentylacja mechaniczna wywiewna - korzystanie z odnawialnych źródeł energii: fotowoltaika, podgrzewanie wody poprzez wykorzystanie energii termicznej pochodzenia słonecznego, odzysk ciepła z wody szarej Certyfikat Cerqual „Habitat et environnement”

4. Odnowa termiczna budynków mieszkalnych - przykłady Odnowa 96 mieszkań rodzinnych (Paris Habitat) ul. Pierre-Rebière 6 i ul. Boulevard du Bois-Prêtre 5-9 (okręg 17) Oddane do użytku w 2011 roku. Zużycie energii pierwotnej: 82 kWh/m2/rok (250 przed pracami) Wykorzystane środki techniczne: - utworzenie ogrodów zimowych o długości 3,0 m na czterech fasadach w celu poprawy komfortu termicznego i akustycznego mieszkań

4. Odnowa termiczna budynków mieszkalnych - przykłady Odnowa 30 apartamentów ul. Campo-Formio 15-17 (okręg 13) Współwłasność z przedsiębiorcą Tworzenie projektu (data budowy - 1977) Środki techniczne do wykorzystania: - oczyszczanie i izolacja cieplna zewnętrznej części budynku - instalacja paneli słonecznych Całkowity koszt prac 620 000 € z uwzględnieniem wszystkich podatków Kwota z dotacji 251 988 €

4. Odnowa termiczna budynków mieszkalnych - przykłady Odnowa 53 apartamentów ul. Boussingault 9 (okręg 13) Współwłasność z przedsiębiorcą Tworzenie projektu (data budowy - 1948) Środki techniczne do wykorzystania: - wymiana stolarki zewnętrznej - przywrócenie szczelności dachu i izolacja - wentylacja w mieszkaniach Całkowity koszt prac 1 280 986 € z uwzględnieniem wszystkich podatków Kwota z dotacji 559 708 €

4. Odnowa termiczna budynków mieszkalnych - przykłady Techniki montażu izolacji cieplnej od zewnątrz ul. Cambrai okręg 19 (Paris Habitat)

4. Odnowa termiczna budynków mieszkalnych - przykłady Techniki montażu izolacji cieplnej od zewnątrz