Czy to stwierdzenie jest prawdziwe? Odpowiedź uzasadnij. „Popyt na samochody musi być mniej elastyczny niż popyt na odtwarzacze CD, ponieważ obniżka ceny samochodów o 50 dol. spowoduje znacznie mniejszy wzrost wolumenu sprzedaży niż 50 - dolarowa obniżka ceny odtwarzaczy CD.” Czy to stwierdzenie jest prawdziwe? Odpowiedź uzasadnij. STWIERDZENIE NIE JEST PRAWDZIWE = x Przykład: gdy - Epd = 1,48 Samochody- 1,48 x 0,9% = 1,332% CD – 1,48 x 13% = 19,24% Przykład: gdy - Epd = 0,67 Samochody- 0,67 x 0,9% = 0,603% CD – 0,67 x 13% = 8,71%
ANALIZA KOSZTÓW Dr Agnieszka Kiernożycka-Sobejko
RODZAJE KOSZTÓW PRODUKCJI Koszty stałe: koszty, które nie zależą od zmian w poziomie produkcji, np.: koszty dzierżawy, czynsze koszty kapitałowe koszty zużycia energii na cele nieprodukcyjne koszty wynagrodzeń personelu poza produkcyjnego koszty ubezpieczeń majątkowych Koszty zmienne: koszty, które zależą od poziomu produkcji, np: koszty wynagrodzenia pracowników produkcyjnych koszty zużycia materiałów i surowców koszty zużycia energii do celów produkcyjnych Koszty osobowe, materiałowe, amortyzacja majątku produkcyjnego, bezpośrednie, Pośrednie (dzieli się na koszty wydziałowe, ogólnozakładowe....)
KOSZTY STAŁE (TFC), ZMIENNE (TVC), CAŁKOWITE (TC) Produkcja (Q) Koszty całkowite (stałe, zmienne) TC TVC TFC
CAŁKOWITE KOSZTY PRODUKCJI (TC) - suma kosztów stałych i zmiennych, tj CAŁKOWITE KOSZTY PRODUKCJI (TC) - suma kosztów stałych i zmiennych, tj. suma wszystkich wydatków firmy poniesionych w procesie wytwarzania w krótkim okresie. KOSZTY STAŁE (TFC) - te pozycje wydatków, które są niezależne od bieżącego poziomu produkcji, np: koszt administracji i zarządu, koszty ubezpieczenia majątku trwałego, koszty amortyzacji majątku trwałego, itp. KOSZTY ZMIENNE (TVC) -te składniki kosztów, które są zależne od aktualnego poziomu produkcji, np: koszt zużycia surowców i energii elektrycznej do celów produkcyjnych, koszt wynagrodzeń pracowników produkcyjnych, koszty magazynowania i transportu, itp.
KOSZTY W KRÓTKIM- I DŁUGIM OKRESIE Krótki okres (SR) - decyzje podejmowane w ramach określonego przedziału nakładów czynników wytwórczych - np. wzrost lub obniżenie produkcji przy danym potencjale wytwórczym Długi okres (LR) - decyzje dotyczące zmiany poziomu nakładów - np. budowa nowej hali produkcyjnej
KOSZTY W DŁUGIM OKRESIE Koszt przeciętny SRATC1 SRATC2 SRATC3 LRATC Q – wielkość produkcji SRATC = ATC w krótkim okresie, w krótkim okresie nie zmieniająca się zdolności produkcyjne. LRATC = ATC w długim okresie, w długim okresie zmianie ulegają zdolności produkcyjne. Długookresowa krzywa kosztów przeciętnych składa się z pewnych odcinków krótkookresowych krzywych kosztów, dla różnych możliwych rozmiarów produkcji.
DECYZJE FIRM CO DO WIELKOŚCI PRODUKCJI ??? Produkcja (Q) Koszty przeciętne LRATC LRATC EKONOMIE SKALI (korzyści skali) DYZEKONOMIE SKALI (niekorzyści skali) Qopt. – optymalna produkcja
EKONOMIE/DYZEKONOMIE SKALI Ekonomie skali - zjawisko redukcji długookresowych przeciętnych kosztów całkowitych na skutek wzrostu potencjału firmy Dyzekonomie skali - zjawisko ponownego wzrostu długookresowych przeciętnych kosztów całkowitych na skutek wzrostu potencjału firmy (np. nieefektywność dużych organizacji)
MINIMALNA EFEKTYWNA SKALA - MES MES – Minimalna Efektywna Skala produkcji – wielkość produkcji gwarantująca najniższy w branży poziom kosztów wytwarzania. Koszty jedn. Podaż
MES a struktura konkurencji Optymalna liczba firm = 20 mln / 4 mln = 5 Koszty jedn. Popyt MES 4 mln 20 mln Podaż
również Q jako wielkość produkcji Obszar analizy KATEGORIA SYMBOL WZÓR UWAGI analiza produktywności PRODUKT CAŁKOWITY TP TP = f ( K, L) również Q jako wielkość produkcji PRODUKT PRZECIĘTNY AP AP = TP / L AP =TP / K L - liczba zatrudnionych K - kapitał PRODUKT KRAŃCOWY MP MP = ΔTP/ Δ L MP = ΔTP/ΔK przychodów PRZYCHÓD CAŁKOWITY TR TR = P x Q TR = ( P x Q ) lub TR = P x TP dla produkcji różnorodnej PRZYCHÓD PRZECIĘTNY AR AR = TR / Q lub AR = TR / TP PRZYCHÓD KRAŃCOWY MR MR = TR / Q lub MR = TR / TP kosztów KOSZT CAŁKOWITY TC TC = TVC + TFC TC=Q x ATC CAŁKOWITY KOSZT STAŁY TFC TFC=Q x AFC TFC = TC - TVC CAŁKOWITY KOSZT ZMIENNY TVC TVC=Q x AVC TVC = TC - TFC PRZECIĘTNY KOSZT CAŁKOWITY ATC ATC = TC / Q ATC = AFC + AVC PRZECIĘTNY KOSZT STAŁY AFC AFC = TFC / Q AFC = ATC - AVC KOSZT ZMIENNY AVC AVC = TVC / Q AVC = ATC - AFC KOSZT KRAŃCOWY MC MC = TC / Q de facto MC = TVC / Q zysków ZYSK CAŁKOWITY Π Π = TR-TC Π =Πj x Q ZYSK JEDNOSTKOWY Πj Πj= Π / Q Πj=P-ATC Πj=MR-ATC