Dlaczego w Polsce jest tak mało przeszczepień nerek od dawców żywych ????? Dr n. med. Dorota Lewandowska Klinika Medycyny Transplantacyjnej i Nefrologii IT w Warszawie POLTRANSPLANT

Przeszczep nerki – czas przeżycia

Przeszczepianie nerek w Wielkiej Brytanii w latach UK Transplant 2008 Kolejne lata Liczba transplantacji nerki

Przeszczepianie nerek od dawców żywych w Polsce (1994 – 2007)‏ W 2007r w Polsce wykonano 22 zabiegi LRDTX na 695 = zabiegów ktx = 3,16%

Aspekty przeszczepianiem nerek od dawców żywych MEDYCZNEoraz psychologiczne psychologiczne immunologiczne immunologiczne etyczne etyczne socjologiczne socjologiczne religijne religijne prawne prawne

LRDTX Trzy podstawowe pytania: ? Czy u potencjalnego dawcy nie istnieje wyższe ryzyko operacji, niż można by było oczekiwać? ? Czy biorca jest narażony na powikłania, takie jak: możliwość przeniesienia nowotworu złośliwego lub możliwość przeniesienia nowotworu złośliwego lub zakażenia przez narząd dawcy, lub zakażenia przez narząd dawcy, lub czy istnieje wysokie ryzyko wczesnej utraty przeszczepu spowodowane nawrotem choroby podstawowej? ? Jaki jest dla dawcy stopień ryzyka rozwoju zmian chorobowych w przyszłości z powodu posiadania pojedynczej nerki?

Kwalifikacja żywych dawców nerek – etapy oceny Zgłoszenie i zakwalifikowanie biorcy do tx nerki (od dawcy żywego)‏ Zgłoszenie potencjalnego dawcy Sprawdzenie zgodności grup krwi Wstępna rozmowa z dawcą i biorcą Próba krzyżowa (ujemna)‏ HLA jeśli jest kilku kandydatów na dawcę lub biorca jest już po IKTX celem wykluczenia niezgodnych HLA. W innych przypadkach HLA oznacza się później Ocena funkcji nerek (GFR > 70ml/min/1,73m2)‏ Dokładna ocena stanu zdrowia dawcy…………. Badanie naczyniowe nerek Konsultacja chirurga transplantologa Pisemna zgoda dawcy Przygotowanie do zabiegu LDTX Zabieg operacyjny Obserwacja dawcy w Poradni Nefrologicznej

LRDTX Świadoma zgoda potencjalnego dawcy nerki: Pobranie narządu nie poprawia stanu zdrowia osoby operowanej co narusza zasadę etyki by ”po pierwsze nie szkodzić” Pobranie narządu nie poprawia stanu zdrowia osoby operowanej co narusza zasadę etyki by ”po pierwsze nie szkodzić” Potencjalny dawca musi: Potencjalny dawca musi: Posiadać możliwość podejmowania samodzielnych i właściwych decyzji Posiadać możliwość podejmowania samodzielnych i właściwych decyzji Być chętnym do oddania nerki Być chętnym do oddania nerki Nie działać pod przymusem Nie działać pod przymusem Być odpowiednio dobrany od strony medycznej i psychologicznej Być odpowiednio dobrany od strony medycznej i psychologicznej W pełni zostać poinformowany o ryzyku i dobrych stronach dawstwa oraz o innych dostępnych metodach leczenia biorcy W pełni zostać poinformowany o ryzyku i dobrych stronach dawstwa oraz o innych dostępnych metodach leczenia biorcy Być poinformowany o całkowitej dobrowolności i możliwości wycofania się ze swojej decyzji w każdej chwili Być poinformowany o całkowitej dobrowolności i możliwości wycofania się ze swojej decyzji w każdej chwili

Kwalifikacja żywych dawców nerek Przeciwwskazania bezwzględne: Zaburzenia psychiczne uniemożliwiające zrozumienie ryzyka dawstwa (upośledzenie umysłowe, aktywna choroba psychiatryczna, alkoholizm, narkomania)‏ Zaburzenia psychiczne uniemożliwiające zrozumienie ryzyka dawstwa (upośledzenie umysłowe, aktywna choroba psychiatryczna, alkoholizm, narkomania)‏ Objawy choroby nerek (niski GFR, mikroalbuminuria/białkomocz, kwiomocz, ropomocz, anomalie anatomiczne, nawracająca lub obustronna kamica)‏ Objawy choroby nerek (niski GFR, mikroalbuminuria/białkomocz, kwiomocz, ropomocz, anomalie anatomiczne, nawracająca lub obustronna kamica)‏ Choroby układowe „sprzyjające” chorobie nerek (kolagenoza, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, przewlekła choroba wątroby, choroby neurologiczne)‏ Choroby układowe „sprzyjające” chorobie nerek (kolagenoza, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, przewlekła choroba wątroby, choroby neurologiczne)‏ Umiarkowana lub ciężka choroba płuc Umiarkowana lub ciężka choroba płuc Choroba nowotworowa Choroba nowotworowa Czynne zakażenie, HBV, HCV, HIV Czynne zakażenie, HBV, HCV, HIV Zaburzenia krzepnięcia, trombofilia Zaburzenia krzepnięcia, trombofilia Ciąża Ciąża

Kwalifikacja żywych dawców nerek Przeciwwskazania względne: Nieidentyczność grup głównych krwi Nieidentyczność grup głównych krwi Wiek powyżej 65 lat Wiek powyżej 65 lat Otyłość (BMI>30)‏ Otyłość (BMI>30)‏ Umiarkowane lub wyrównane nadciśnienie tętnicze Umiarkowane lub wyrównane nadciśnienie tętnicze Jednorazowy i jednostronny epizod kamicy nerkowej Jednorazowy i jednostronny epizod kamicy nerkowej Niewielkie nieprawidłowości w układzie moczowym Niewielkie nieprawidłowości w układzie moczowym Młody dawca z wywiadem rodzinnej nefropatii Młody dawca z wywiadem rodzinnej nefropatii

Przyczyny dyskwalifikacji potencjalnych żywych dawców nerki - obserwacje własne D.Lewandowska, J.Gozdowska …..M.Durlik, KMTiN WUM, lat (IT) – 340 osób pragnących oddać nerkę bliskiej osobie 12 lat (IT) – 340 osób pragnących oddać nerkę bliskiej osobie Nefrektomia osób (38,5%) (w tym 40 dla CZD). Nefrektomia osób (38,5%) (w tym 40 dla CZD). 209 osób=61,5%) nie miało wykonanej nefrektomii w celu przeszczepienia bliskiej osobie z powodów: 209 osób=61,5%) nie miało wykonanej nefrektomii w celu przeszczepienia bliskiej osobie z powodów: medycznych (64 osoby-55%), w tym: nadciśnienie tętnicze (27), choroby nerek (27), zaburzenia lipidowe (7), otyłość (10), choroby serca (6), choroby wątroby (5), inne (12). medycznych (64 osoby-55%), w tym: nadciśnienie tętnicze (27), choroby nerek (27), zaburzenia lipidowe (7), otyłość (10), choroby serca (6), choroby wątroby (5), inne (12). immunologicznych (31=27%), w tym: dodatni cross-match (23), powtórzone niezgodne HLA z poprzednim dawcą (3), inne (6). immunologicznych (31=27%), w tym: dodatni cross-match (23), powtórzone niezgodne HLA z poprzednim dawcą (3), inne (6). psychologiczych (23)‏ psychologiczych (23)‏ “nadmiar” kandydatów, “nadmiar” kandydatów, wycofanie zgody (14)‏ wycofanie zgody (14)‏ przeszczepienie nerki od dawcy zmarłego (105 osób)‏ przeszczepienie nerki od dawcy zmarłego (105 osób)‏

Przyczyny dyskwalifikacji potencjalnych żywych dawców nerki - obserwacje własne cd D.Lewandowska, J.Gozdowska …M.Durlik, KMTiN WUM, WNIOSKI: Zainteresowanie przeszczepianiem nerki od dawcy żywego jest znacznie większe w Polsce niż wynika to z liczby wykonanych zabiegów LRTX. Dalsze zwiększanie “puli” potencjalnych dawców mogłoby realnie zwiększyć liczbą wykonanych zabiegów przeszczepienia nerki od dawcy żywego. Należy też rozważyć czy po zakwalifikowaniu “dawcy” nie należy wycofać z listy oczekujących “biorcy” by w ten sposób dać szansę tym osobom oczekującym, które nie mają możliwości przeszczepienia nerki od dawcy żywego a co za tym idzie zwiększyć liczbę zabiegów ktx w Polsce.

EULID (European Living Donation) Grupa przedstawicieli 11 krajów Europy, zajmujących się przeszczepianiem nerek od dawców żywych: Cypr Francja Włochy Norwegia Polska Portugalia Rumunia Słowenia Hiszpania Szwecja Wielka Brytania

EULID Powstał z inicjatywy Unii Europejskiej (Komisja Europejska ds. Zdrowia Publicznego)‏ Projekt rozpoczął się w kwietniu 2007, planowany termin zakończenia - październik 2009 Partnerzy pracują w 4 grupach roboczych; WG 1 - etyczne aspekty LRDTX WG2 – medyczne aspekty LRDTX WG3 – rejestry LRDTX WG4 – wspólne dla EU standardy LRDTX oraz ich propagowanie

EULID – cele: Zapoznanie się z sytuacją (prawną, etyczną, medyczną, socjalną) przeszczepiania narządów od dawców żywych w poszczególnych krajach EU celem stworzenia wspólnych- ogólnoeuropejskich standardów LRDTX