Wielkanoc w Hiszpanii Semana Santa en España

Wielki tydzień Święto Wielkanocy i poprzedzający je Wielki Tydzień jest obchodzony w Hiszpanii z wielką pompą. Każdy region kraju świętuje w inny sposób, ale każdy podniośle i uroczyście. Cechą wspólną wszystkich obchodów są niezwykłe procesje pokutników i bractw niosących figury Chrystusa, Maryi i świętych. W całej Hiszpanii w sumie ma miejsce 39 głównych procesji ulicznych w różnych miastach, uważanych za ważny element turystyki i dziedzictwa kulturowego. Najwięcej procesji odbywa się w regionie Andaluzji, zwłaszcza w Sewilli i Maladze, te są też najbardziej spektakularne i znane na całym świecie. W każdej takiej procesji może brać udział jedno lub kilka bractw(cofradías), członkowie każdego  z nich ubrani są w charakterystyczne stroje w odpowiednich dla każdego bractwa kolorach. Uczestnicy procesji niosą na swoich barkach ogromne i ciężkie platformy z figurami świętych i Chrystusa oraz Maryi. Platformy są bogato zdobione, rzeźbione, malowane, udekorowane kwiatami, świecami, wstążkami. Mężczyźni, którzy niosą te platformy, ćwiczą kroki już kilka miesięcy przed Wielkanocą, wszystko po to, by podołać później ogromnemu ciężarowi i trudowi kilkugodzinnej a czasem też kilkunastogodzinnej procesji. W większych procesjach biorą udział także wspomniani nazarejczycy, pokutnicy w kapturach a la Ku Klux Klan. Niosą oni zapalone świece.

Procesja w Sewilli Najbardziej znaną procesją wielkanocną w Hiszpanii jest procesja w Sewilli. Jest ona zupełnie odmienna od tej w Valladolid, jest pełna emocji, wzruszeń, krzyków, płaczu i śpiewów. Procesje rozpoczynają się w niedzielę palmową i trwają aż do niedzieli wielkanocnej. Codziennie w Wielkim Tygodniu ulicami miasta kroczą pochody różnych bractw w ustalonej wcześniej kolejności. Każde bractwo niesie ze sobą sztandar z aksamitu z wyhaftowanymi insygniami i w charakterystycznym kolorze. Trasa pochodów (la chicotá) jest zawsze taka sama, zaczyna się na placu de la Campanauroczystym podniesieniem platformy przy dźwięku bębna i kończy przed katedrą położeniem jej na ziemi. Otwarty i ciepły charakter mieszkańców Andaluzji daje o sobie znać także w czasie świąt Męki Pańskiej, kiedy to procesji towarzyszą śpiewy oglądających pochód na balkonach domów, krzyki typu guapa, santisima (śliczna, najświętsza) w kierunku figury Matki Boskiej. Ludzie wyciągają ręce w kierunku platform, by dotknąć sukien zdobiących Maryję i Jezusa. Często w telewizji można obejrzeć relacje z procesji w Sewilli, w których widać płaczące kobiety na balkonach domów, machające chustkami, rzucające kwiaty na trasę procesji. Na obchody Wielkanocy do Sewilli lub Malagi ma zwyczaj też przyjeżdżać Antonio Banderas z rodzina. W Wielki Czwartek kobiety w Sewilli ubierają się na czarno, zakładają charakterystyczne czarne mantillas (welony) i podtrzymujące je duże grzebienie z masy perłowej lub metalu. Niektóre z nich noszą ten strój także w Wielki Piątek, a wszystko to na znak szacunku dla męki pańskiej i śmierci. Cechą charakterystyczną procesji wielkanocnych w Sewilli są także improwizowane śpiewy (la saeta) uczestników na trasie pochodu. Mają one charakter typowy dla folkloru andaluzyjskiego, tzn. są mieszanką śpiewów flamenco, arabskich i cygańskich. Najważniejszym momentem obchodów jest Droga Krzyżowa w wielkopiątkowe popołudnie, zakończona przybiciem Chrystusa do krzyża. W czasie świąt wielkanocnych w Sewilli i jej regionie spożywa się typowe dla świąt posiłki jak ciecierzyca ze szpinakiem, dorsz w pomidorach, torrijas (słodkie smażone placuszki z chleba maczanego w osłodzonym mleku z dodatkiem cynamonu i olejku pomarańczowego).

Procesja w Maladze Procesje w Maladze są podobne do tych w Sewilli, z tą małą różnicą, że tutaj na platformach nosi się głównie Matkę Boską i Chrystusa, rzadko figury świętych, a za platformą idą pokutnicy w kapturach i żołnierze. Matki przekazują z rąk do rąk uczestników procesji swoje maleńkie pociechy, które w ten sposób “wędrują” do świętych figur, gdzie dostają błogosławieństwo i wracają do mam. Kobiety w czerni idą przed platformami. Najbardziej znana i kochana w Maladze postać Matki Boskiej to Maria Santisima del Rocío, znana też jako laNovia de Malaga. Największą platformą z postacią Matki Bożej jest platforma bractwa Maria Santisima de la Esperanza. W Maladze zobaczymy też platformę z największą liczbą “dźwigaczy” (Pollinica, ponad 1000 osób!) oraz tę, która pokonuje najdłuższą trasę w mieście: La Nueva Esperanza (Nowa Nadzieja), trwającą ok. 12 godzin…Najstarszym bractwem jest zaś Bractwo Krwi powstałe w roku 1507.

Mona de pascua i torija. W całym kraju rodziny świętują przy suto zastawionych stołach z obowiązkowym smakołykiem wielkanocnym, jakim jest mona de pascua, czyli tradycyjne słodkie ciasto drożdżowe  z posypką, udekorowane jajkiem. W cukierniach można kupić przeróżne odmiany tego wypieku, czekoladowe, z kremem, dekoracjami, piórami, figurkami świętych etc. Nie zmienił się zwyczaj obdarowywania moną chrześniaków przez ich chrzestnych.

Ćwiczenia przed procesja. Opisy przykładowych procesji są oczywiście okrojone, wszystkie procesje są przygotowywane na kilka miesięcy przed Wielkanocą, kiedy to uczestnicy uczą się protokołu, kroków. Polecam bardzo zobaczyć którąkolwiek z procesji, to niezapomniane przeżycie.

Dziekuję za uwagę Wykonanie: Oskar Koterba

Bibliografia: http://jadwigasz.wordpress.com/tag/wielkanoc-w-hiszpanii/2014