Finanse publiczne. Opodatkowanie obrotu międzynarodowego Gospodarka przestrzenna Gospodarka przestrzenna (5): OPODATKOWANIE OBROTU MIĘDZYNARODOWEGO

Podatki i parapodatki związane z obrotem międzynarodowym Obrót wewnątrzunijny Obrót z krajami trzecimi Przywóz = wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów Cło – brak VAT – stawki zwykłe Akcyza – stawki zwykła Wywóz = wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów VAT – stawka 0% Akcyza - zwolnienie Import: Cło – stawki zwykłe VAT – stawki zwykłe Akcyza – stawki zwykłe Eksport: Cło – brak VAT – stawka o% Akcyza - zwolnienie Gospodarka przestrzenna (5): OPODATKOWANIE OBROTU MIĘDZYNARODOWEGO

Cło a podatki graniczne Podobieństwa Ciężary publiczne w rozumieniu Konstytucji RP: - Wynikają z przepisów prawa powszechnie obowiązującego - Przeznaczane są na cele publiczne Świadczenia ogólne, przymusowe, bezzwrotne i nieodpłatne Szeroki zakres podmiotowy, nieliczne zwolnienia Pobierane są przez organy służby celnej Różnice Odmienne podstawy prawne: - Wspólnotowy Kodeks Celny - Ustawa o podatku od towarów i usług ( 2004) - Ustawa o podatku akcyzowym ( 2008) W podatkach dominuje cel fiskalny. Przy cłach można mówić również o celach ochronnych Różnice w wysokości stawek podatkowych i celnych Gospodarka przestrzenna (5): OPODATKOWANIE OBROTU MIĘDZYNARODOWEGO

Kaskada podatkowa w obrocie międzynarodowym 3. PTU (VAT) PTU = (wartość celna + cło + akcyza) X stawka PTU 2. Akcyza ( jeśli jest to towar akcyzowy) Akcyza = (wartość celna + cło) X stawka akcyzy 1. Cło Cło = wartość celna X stawka celna Gospodarka przestrzenna (5): OPODATKOWANIE OBROTU MIĘDZYNARODOWEGO

Cło Podstawowe informacje o prawie celnym Podstawowe zasady prawa celnego Źródła prawa celnego Swoboda obrotu gospodarczego z zagranicą Równe traktowanie uczestników obrotu handlowego Jednakowe traktowanie towarów podlegających cłom Powszechna informacja o prawach i obowiązkach celnych Akty prawa UE Wspólnotowy Kodeks Celny Rozporządzenie w sprawie zwolnień celnych Rozporządzenie w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej Akty krajowe Ustawa – Prawo celne (stosowana pomocniczo względem aktów prawa UE ze względu na unifikację celną UE) Gospodarka przestrzenna (5): OPODATKOWANIE OBROTU MIĘDZYNARODOWEGO

Cło Podziały Cła Ochronne Fiskalne Preferencyjne Dyskryminacyjne Antydumpingowe Antysubwencyjne Fiskalne Podstawa wprowadzenia Konwencyjne Autonomiczne Kierunek transferu Przywozowe Wywozowe Tranzytowe Gospodarka przestrzenna (5): OPODATKOWANIE OBROTU MIĘDZYNARODOWEGO

Cło Najważniejsze pojęcia Wspólnotowy Obszar Celny Towar wspólnotowy Wartość celna Stawka celna Gospodarka przestrzenna (5): OPODATKOWANIE OBROTU MIĘDZYNARODOWEGO

Cło Postępowanie przy przywozie / wywozie towarów 1. Wprowadzenie towaru na W.O.C. 2. Dokonanie zgłoszenia celnego 3. Zapłata długu celnego 4. Nadanie towarom przeznaczenia celnego Gospodarka przestrzenna (5): OPODATKOWANIE OBROTU MIĘDZYNARODOWEGO

Gospodarka przestrzenna (5): OPODATKOWANIE OBROTU MIĘDZYNARODOWEGO Zgłoszenie celne Definicja Podstawy prawne = czynność, przez którą dłużnik celny zgłasza zamiar objęcia wwożonego / wywożonego towaru procedurą celną Podstawowy formularz: SAD (single administrative document) WKC 68 W celu weryfikacji zgłoszeń przyjętych przez organy celne mogą przeprowadzić: a) kontrolę zgłoszenia i załączonych do niego dokumentów. W celu sprawdzenia prawidłowości danych zawartych w zgłoszeniu organy celne mogą zażądać od zgłaszającego przedstawienia innych dokumentów, b) rewizję towarów z jednoczesnym ewentualnym pobraniem próbek w celu dokonania ich dalszej analizy lub dokładniejszej kontroli. Gospodarka przestrzenna (5): OPODATKOWANIE OBROTU MIĘDZYNARODOWEGO

Dług celny Czym jest dług? Jak powstaje dług? = zobowiązanie do pokrycia wszystkich należności celnych w imporcie / eksporcie towarów Przykład: import samochodu osobowego z USA: Cło = wartość celna x stawka celna Akcyza = (wartość celna + cło) x stawka akcyzy VAT = (wartość celna + cło + akcyza) x stawka VAT Cło + akcyza + VAT = dług celny Czynność Dłużnik Legalne wprowadzenie towaru na W.O.C Osoba dokonująca zgłoszenia celnego Nielegalne wprowadzenie towaru na W.O.C Sprawca – zawsze Współsprawca lub posiadacz – o ile wiedzieli lub powinni byli wiedzieć o nielegalnym charakterze czynności Usunięcie towaru spod dozoru celnego j/w Zużycie towaru w składzie wolnocłowym wbrew przepisom Niewykonanie obowiązków nałożonych przez służby celne Podmiot zobowiązany, chyba że udowodni, że w przeciwnym wypadku towar uległby zniszczeniu lub wystąpiła siła wyższa ( vis major) Gospodarka przestrzenna (5): OPODATKOWANIE OBROTU MIĘDZYNARODOWEGO

Jak zabezpiecza się dług celny? Kto oblicza dług celny? Jak zabezpiecza się dług celny? WKC 217 / 1. Każda kwota należności celnych przywozowych lub należności celnych wywozowych wynikających z długu celnego, zwana dalej "kwotą należności", obliczana jest przez organy celne, z chwilą gdy znajdą się one w posiadaniu niezbędnych informacji, oraz zostaje wpisana do rejestru lub zaewidencjonowana w inny równoważny sposób (zaksięgowanie). Prawo Celne 23 / 1. Zgłaszający oblicza i wykazuje w zgłoszeniu celnym kwotę należności przywozowych lub wywozowych. 23 / 3. Jeżeli przed zwolnieniem towaru organ celny stwierdzi, że zgłaszający w zgłoszeniu celnym podał nieprawidłowe dane, mające lub mogące mieć wpływ na wysokość kwoty wynikającej z długu celnego lub zastosowaną procedurę celną, wydaje decyzję, w której określa kwotę wynikającą z długu celnego lub rozstrzyga o nadaniu towarowi właściwego przeznaczenia celnego zgodnie z przepisami prawa celnego. Depozyt w gotówce albo w papierach wartościowych pełniących funkcje płatnicze - do wysokości potencjalnego długu celnego Gwarancja (poręczenie), pod warunkiem, że: siedziba gwaranta jest na terenie WOC, gwarant zostanie zaakceptowany przez organ celny, gwarant będzie dłużnikiem solidarnym względem organu celnego. Gospodarka przestrzenna (5): OPODATKOWANIE OBROTU MIĘDZYNARODOWEGO

Przeznaczenie celne Przeznaczenie celne Objęcie procedurą celną Gospodarczą (zawieszającą cło) Np. uszlachetnianie bierne, przetwarzanie pod kontrolą celną, uszlachetnianie czynne Typową (zmiana statusu prawnego towaru) 1. Dopuszczenie towaru do obrotu na W.O.C 2. Wywóz poza W.O.C. Wprowadzenie towaru do składu wolnocłowego Objęcie procedurą restrykcyjną 1. Cofnięcie towaru 2. Zniszczenie towaru 3. Przepadek towaru na rzecz Skarbu Państwa Gospodarka przestrzenna (5): OPODATKOWANIE OBROTU MIĘDZYNARODOWEGO

Przykłady procedur celnych Procedura dopuszczenia do swobodnego obrotu Procedury zawieszające cło 1. Przywóz towaru na WOC 2. Zgłoszenie celne 3. Zapłata należności celnych 4. Decyzja NUC o dopuszczeniu towaru do swobodnego obrotu Procedura przetwarzania pod kontrolą celną Towar niewspólnotowy WOC Przetworzenie Dopuszczenie do obrotu na WOC ( + cło) Procedura uszlachetnienia czynnego Wywóz poza WOC ( pobór ceł niezasadny) Procedura uszlachetniania biernego Towar wspólnotowy Wywóz poza WOC i tam przetworzenie Powrotny przywóz na WOC Dopuszczenie do obrotu Gospodarka przestrzenna (5): OPODATKOWANIE OBROTU MIĘDZYNARODOWEGO

Służba celna – kompetencje i ustrój Wymiar i pobór należności celnych Nadawanie przeznaczenia celnego towarom Prowadzenie statystyk obrotu towarowego w UE Wykrywanie, zwalczanie, zapobieganie przestępstwom celnym i karnoskarbowym Nadzór i kontrola w zakresie gier hazardowych Wykonywanie kontroli celnej i postępowania audytowego Aplikant Rewident Rachmistrz Aspirant Komisarz Inspektor Generał Służby Celnej Gospodarka przestrzenna (5): OPODATKOWANIE OBROTU MIĘDZYNARODOWEGO

VAT / akcyza. Różnice i podobieństwa Podatek od towarów i usług Akcyza Podatek wielofazowy – obowiązek podatkowy powstaje w każdej fazie obrotu Podatek jednofazowy – obowiązek podatkowy powstaje tylko raz: Od importu Od produkcji Od sprzedaży Od posiadania Podatek powszechny Podatek selektywny Stawki procentowe Stawki procentowe i kwotowe Podatki państwowe ( z tym, że część VAT wchodzi do składki członkowskiej na rzecz budżetu UE) Podatki obrotowe (gospodarcze) Podatki dostosowane do zharmonizowanych wzorców UE Gospodarka przestrzenna (5): OPODATKOWANIE OBROTU MIĘDZYNARODOWEGO

VAT (PTU). Główne zasady Powszechność Wielofazowość Przerzucalność Potrącalność Neutralność Szeroki krąg podatników formalnych Opodatkowana jest każda faza obrotu ( produkcja – hurt – detal) PTU doliczany jest do ceny towaru / usługi PTU jest pomniejszany o PTU naliczony w poprzedniej fazie obrotu PTU jest przejściowym obciążeniem dla przedsiębiorców, nie ma charakteru cenotwórczego Towary objęte PTU: „rzeczy i ich części, a także wszystkie rodzaje energii”. Nie są towarem: pieniądze, licencje, patenty, znaki towarowe, prawa udziałowców w spółkach W Polsce PTU nie pobiera się od czynności: a) sprzecznych z ustawą / zasadami współżycia społecznego b) zbycie przedsiębiorstwa /zorganizowanej części przedsiębiorstwa c) prezenty o małej wartości / próbki towarów związane z działalnością gospodarczą podatnika Gospodarka przestrzenna (5): OPODATKOWANIE OBROTU MIĘDZYNARODOWEGO

VAT (PTU) Obrót wspólnotowy. Obrót z zagranicą Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów IMPORT HOL PL UKR EKSPORT WDT = wywóz towarów z terytorium kraju na terytorium innego kraju UE, związany z wykonaniem dostawy towarów / świadczenia usług Opodatkowanie: WDT = stawka 0% Eksport = stawka 0% Import = objęty VAT WNT = objęte VAT Import = przywóz towarów z kraju trzeciego do UE WNT = nabycie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, które to towary w wyniku dostawy są wysłane / transportowane na terytorium innego kraju UE niż to, w którym rozpoczęła się wysyłka / transport Eksport = potwierdzony przez urząd celny wywóz towaru poza Europejski Obszar Celny Gospodarka przestrzenna (5): OPODATKOWANIE OBROTU MIĘDZYNARODOWEGO

VAT (PTU) Rozliczenia z tytułu obrotu międzynarodowego Rodzaj czynności Podstawa opodatkowania Stawka Tryb płatności Zwolnienia Import Wartość celna + cło Zwykłe Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wwozu towaru na WOC. Termin płatności + 10 dni Towary objęte procedurami uszlachetniania czynnego lub odprawy czasowej Rzeczy osobistego użytku osób fizycznych przesiedlających się z K3 do POL Rzeczy pochodzące ze spadku nabytego przez polskiego rezydenta w K3 Towary przewożone w bagażu podróżnego, jeżeli ich rodzaj nie wskazuje na przeznaczenie handlowe (do kwoty 300 / 430 euro) Eksport Kwota należna (cena towaru) 0% Zwrot podatku zawartego w cenie towaru wywożonego WNT Obowiązek podatkowy powstaje piętnastego dnia m-ca po miesiącu dokonania WNT. Termin płatności podatku – do 25 dnia następnego m-ca po m-cu w którym powstał obowiązek podatkowy WDT -------------------- Gospodarka przestrzenna (5): OPODATKOWANIE OBROTU MIĘDZYNARODOWEGO

Stawki VAT w państwach UE (za: „VAT rates”, http://ec.europa/taxation) PL 23% Stawka podstawowa 8% Stawka obniżona: cukier, kawa, żywność dietetyczna, cytrusy, wata, igły, artykuły higieniczne, sprzęt gaśniczy, usługi komunalne, usługi transportowe, 5% Stawka obniżona: chleb, soki, nabiał, makaron, ryż, mięso, ryby, kasza 0% Stawka preferencyjna: eksport, WDT, usługi transportu międzynarodowego, dostawy komputerów dla szkół i OPP Gospodarka przestrzenna (5): OPODATKOWANIE OBROTU MIĘDZYNARODOWEGO

Akcyza: towary akcyzowe UE Kraje zachodnio-europejskie Polska (do 2004 roku) (obecnie) Towary zharmonizowane: Napoje alkoholowe Wyroby tytoniowe Oleje mineralne Towary niezharmonizowane – wszystkie pozostałe typu: Kawa Sprzęt RTV Jednorazowe opakowania z tworzyw sztucznych Jachty Samochody osobowe Zapalniczki Kosmetyki Energia elektryczna Czekolada Sprzęt do hazardu Wyroby energetyczne Baterie Herbata Guma do żucia Sól Woda mineralna Nawozy Drożdże Broń myśliwska Gospodarka przestrzenna (5): OPODATKOWANIE OBROTU MIĘDZYNARODOWEGO

Procedura zawieszenia akcyzy = polega na niepobieraniu podatku od międzynarodowego obrotu towarami akcyzowymi aż do momentu przemieszczenia ich do kraju ostatecznej konsumpcji. Pobór akcyzy zawiesza się, gdy: Towary znajdują się w składzie podatkowym ( miejscu, gdzie są one produkowane, nabywane, magazynowane, przeładowywane lub wysyłane) Towary są przemieszczane między składami podatkowymi na terenie PL v UE Towary są dostarczane ze składu podatkowego do odbiorcy będącego (nie) zarejestrowanym handlowcem, mającym jednorazowe lub stałe zezwolenie na nabywanie wyrobów akcyzowych z innego kraju z zawieszeniem poboru akcyzy Przemieszczenie towarów z zawieszaniem poboru akcyzy Skład PL Skład CZE Obrót + zapłata akcyzy nabywca Celem tej procedury jest zagwarantowanie neutralności podatkowej i swobody przepływu towarów; ponadto akcyza jest podatkiem jednofazowym, stąd też opodatkowana musi być ostateczna konsumpcja tego towaru Gospodarka przestrzenna (5): OPODATKOWANIE OBROTU MIĘDZYNARODOWEGO

Akcyza: podstawa opodatkowania Wyroby tytoniowe Ilość gotowego wyrobu ( w sztukach) Napoje alkoholowe Ilość /objętość gotowego wyrobu ( w hektolitrach) Wyroby energetyczne Ilość gotowego wyrobu ( w litrach) Wartość energetyczna produktu ( w gigadżulach) Samochody osobowe Kwota należna z tytułu sprzedaży samochodu ( w PLN) Wartość celna plus należne cło (w PLN) Energia elektryczna Ilość(w megawatogodzinach) Gospodarka przestrzenna (5): OPODATKOWANIE OBROTU MIĘDZYNARODOWEGO

Akcyza: stawki podatkowe (przykłady) Grupa wyrobów Towar Stawka ustawowa (wybór) Wyroby tytoniowe Papierosy Cygara Tytoń do palenia Papierosy: Stawka kombinowana - kwotowa od 1000 sztuk + procentowa od maksymalnej ceny detalicznej ( jest to cena wyznaczona przez producenta lub importera papierosów) Obecnie: 206,46 zł za każde 1 000 sztuk + 31,41 % maksymalnej ceny detalicznej; Dla papierosów nieobjętych obowiązkiem znaczenia banderolami – 343,98 zł za każde 1000 sztuk Napoje Alkoholowe Alkohol etylowy Piwo Wino Napoje fermentowane Alkohol etylowy: 4960 zł od 1 hektolitra Piwo: 7,79 zł od 1 hektolitra Wino: 158 zł od 1 hektolitra Wyroby energetyczne Gaz ziemny Oleje ropy naftowej Benzyna silnikowa Węgiel opałowy Biokomponenty Węgiel opałowy – 1,28 zł za 1 gigadżul (GJ) Benzyna silnikowa – 1565 zł za 1000 litrów Biokomponenty – 1196 zł za 1000 litrów Pozostałe wyroby akcyzowe Energia elektryczna 20 zł za 1 megawatogodzinę (MHW) Samochody osobowe Samochody o pojemności silnika > 2000 cm^3 = 18,6% Samochody o pojemności silnika < 2000 cm^3 = 3,1% Gospodarka przestrzenna (5): OPODATKOWANIE OBROTU MIĘDZYNARODOWEGO